Hlýskeiðametingur

Hér á hungurdiskum höfum við stundum leikið okkur með samanburð núverandi hlýskeiðs og þess næsta á undan. Við vitum raunar ekki upp á ár hvenær þau byrjuðu. Hér veljum við árin 1927 og 2001 - og höldum áfram jafnlengi - rúm 20 ár, fram í ágústlok nú og árið 1947. Það er meðalhiti í byggðum landsins sem borinn er saman.

Búnar eru til 12-mánaðakeðjur hitans. Hver punktur á línuritinu sýnir hita undangenginna 12 mánaða. Hitasveiflur á tímabilunum báðum sjást mætavel. Engin leitni er í hitanum þau 21 ár sem valin voru - hvorki þá né nú. Svo vill til að bæði tímabilin byrja um það bil í sama hita (það var auðvitað val ritstjóra hungurdiska) - og enda líka í nærri því sömu tölu - sem er aftur á móti tilviljun. 

Meðalhiti núverandi hlýskeiðs (eins og hér var valið) er 0,4 stigum hærra heldur en meðalhiti þess fyrra. Hæsti 12-mánaða meðalhitinn er líka nærri 0,4 stigum hærri heldur en hæst varð á fyrra skeiðinu. Aftur á móti munar um 0,7 stigum á lægstu 12-mánaðagildum skeiðanna tveggja - fyrra skeið dvaldi alllöngum stundum neðan við 3,5 stig - sem ekki hefur enn gerst á þessari öld. 

Almennt má segja að hiti hafi verið öllu jafnari á núverandi hlýskeiði heldur en því fyrra - sérstaklega var hann það á tímabilinu 2005 til 2013. Sérstakir hitatoppar eru þrír á núverandi hlýskeiði - en voru fimm á því fyrra. Á núverandi hlýskeiði er varla hægt að tala um kuldaköst - nema e.t.v. árið 2015, en á fyrra skeiðinu eru fjögur meiri heldur en það, en ekkert þeirra er þó neitt á við það sem verst gerðist fyrir - og eftir.

Við vitum hvað gerðist eftir 1947 - sumur og vor kólnuðu næstu ár, en vetrar- og hausthiti hélst (með örfáum undantekningum) hár allt fram undir miðjan sjöunda áratuginn - um 1965. Þá kólnaði líka haust og vetur. Varla er þó hægt að nefna nákvæmlega hvenær þessi stóru umskipti urðu - hvorki þau fyrr- eða síðarnefndu.

Nú vitum við hins vegar ekkert hvað gerist í framtíðinni. Víst er að engin sérstök regla gildir um það. Flestir veðja þó á hlýnun - í takt við hina miklu hlýnun sem virðist í sjónmáli á heimsvísu. Hvort hún yrði meiri eða minni hér á landi vitum við ekki - við getum þó giskað á að einhver stökk fram og til baka séu líkleg - einstök svæði eru ekki sífellt í takti við heiminn. Við getum minnt á að hlýskeiðið fyrra náði ekki yfir allan heiminn - og sömuleiðis fór að hlýna á heimsvísu (fyrir um 40 árum) meðan veruleg hlýnun lét bíða eftir sér hér á landi í um það bil 20 ár. - Sama var á Grænlandi - þar sem fyrstu hlýju árin á heimsvísu voru óvenjuköld.