Smáatriði í stórgerðu veðurkerfi.

Risastórt láþrýstisvæði ríkir nú á Atlantshafi. Verst er veðrið á suðurjaðri þess eins og rætt hefur verið um í fréttum frá meginlandinu í dag (sunnudag 9.febrúar). Við erum hins vegar inni í kalda loftinu (ámóta því sem ritstjóri hungurdiska kallaði einhvern tíma meltu Stóra-Bola). Atlantshafið hefur séð til þess að heimskautaloftið vestræna er ekki svo mjög kalt (eða þannig).

Myndin hér að neðan er af vef Veðurstofunnar nú í kvöld.

Á henni má sjá mikinn lægðasveip fyrir norðaustan land. Þó þessi lægð sé ekki mjög fyrirferðarmikil og ekki heldur sérlega kröpp er hún samt mjög djúp og óþverraveður er á belti í suðvestur- og vesturjaðri hennar. Lægðin á að fara suður um landið austanvert í dag, jafnframt því sem hún grynnist. Spár hafa ekki verið sérlega sammála um braut hennar - um tíma átti hún að fara yfir landið vestanvert - en nú er veðjað á Austurland. Fyrir sunnan land er éljagarður. Hann var talsvert gerðarlegri fyrr í dag - en hefur hörfað eftir því sem hringrás lægðarinnar fyrir norðan hefur nálgast. Yfir Færeyjum er norðvesturjaðar illviðrislægðar þeirrar sem í dag hefur verið að angra nágranna okkar og kölluð hefur verið ýmsum nöfnum. Vindur og fleira hefur verið til ama á Englandi og austur á meginlandið, en norðmenn eru órólegastir yfir sjávarstöðunni.

Kortið sýnir sjávarmálsþrýsting (heildregnar línur) kl.21 í kvöld og þrýstibreytingu síðastliðnar þrjár klukkustundir. Lægðin fyrir norðan er út af fyrir sig ekki mjög fyrirferðarmikil - en þrýstingur í lægðarmiðju er um 942 hPa - það er nokkuð óvenjulegt, hin lægðin er við Noregsströnd, ámóta djúp - og sú þriðja, tengd éljagarðinum áðurnefnda er fyrir sunnan land. Allar þessar lægðir eru hluti af risastóru kerfi - sem að hluta til er leifar lægðar sem var á Grænlandshafi í gærmorgun, þá 929 hPa í miðju. Telst sérlega óvenjuleg tala í febrúar - þó mun algengari á Grænlandshafi og fyrir sunnan land heldur en austan Færeyja og í norðurhöfum. 

Við höfum líka fengið að heyra í fréttum af gríðarmiklum vindstreng í háloftunum. Hann liggur um Atlantshafið þvert og vindhraði nær um 360 km/klst í rastarmiðju. Kortið sýnir hæð 300 hPa-flatarins og vind í honum, vindhraði er litaður í röstinni. Flugvélar fara á methraða austur um haf frá Bandaríkjunum til Evrópu, en verða að taka á sig allstóran sveig til norðurs á vesturleiðinni. Við sjáum að lægðin fyrir norðaustan land nær alveg upp í 300 hPa. Flöturinn liggur mjög neðarlega - ekkert óskaplega langt frá febrúarmeti, en nær því þó ekki alveg.

Lægðin nær reyndar líka upp í 100 hPa, í um 15 km hæð. Litirnir á þessu korti sýna hita. Þó vindur sé mikill fyrir sunnan land er hann samt ekki alveg jafnstríður og neðar, hér erum við vel ofan veðrahvarfa. Langhlýjast er hér yfir Kanada. Líklega stafar það af niðurstreymi sem verður þegar röstin (neðar) grípur loft og eykur hraða þess - og veldur niðurdrætti - og þar með hækkar hiti. 

En hæð 100 hPa-flatarins í lægðarmiðju er ekki nema 14850 metrar, aðeins neðar en febrúarmetið í Keflavík. Það er 14920 metrar - örlítið lægra en sést yfir Keflavík á þessu spákorti (sem gildir kl.6 í fyrramálið - mánudag 10.febrúar). Metið var sett 4.febrúar 2011 - í furðulíkri stöðu og nú - nema að éljabakki náði þá alveg inn á land og talsvert snjóaði - en vindskaðar urðu líka í Evrópu. 

Áfram er spáð mjög stórgerðu veðurlagi - en reiknimiðstöðvar að vanda ekki alveg sammála um hvort við verðum fyrir því að ráði eða ekki. Flestir þeir sem lesa þennan pistil gera það varla fyrr en lægðin fyrir norðaustan land er gengin yfir - en samt rétt að minna á að varasamt veður getur fylgt henni - sérstaklega þar sem snjór er á jörð.