Af væntanlegum ársmeðalhita í Reykjavík 2016

Í tíðarfarsyfirliti Veðurstofunnar fyrir júnímánuð 2016 er líka minnst á meðalhita fyrstu sex mánaða ársins. Í Reykjavík er hann um 1,0 stigi ofan meðallags áranna 1961 til 1990, en -0,1 stigi undir meðallagi síðustu 10 ára. 

Mjög mikil fylgni er á milli hita fyrrihluta árs og ársins alls eins og sjá má á fyrri myndinni hér að neðan. - En þó er það þannig að hitinn það sem af er ári segir ekki margt um hitann það sem eftir lifir árs - að vísu reiknast fylgnin mjög marktæk - en sú marktækni lítur ekkert sérstaklega sannfærandi út - eins og sjá má á síðari myndinni. 

Lárétti ásinn sýnir meðalhita fyrstu sex mánaða ársins í Reykjavík 1866 til 2015, lóðrétti ásinn sýnir aftur á móti ársmeðalhita sama árs. Í ár (2016) var meðalhiti fyrrihlutans 4,02 stig (merktur með rauðri strikalínu). - Fylgnistuðull reiknast 0,87 - kannski þýðir það að um 80 prósent breytileikans sé þegar kominn fram?

Ef við förum beint í aðfallslínuna (þá bláu) eða notum líkinguna til að reikna fáum við út ársmeðalhitann 5,06 stig (5,1 stig). Það er 0,8 stigum ofan meðallags áranna 1961 til 1990, -0,3 undir meðallagi síðustu tíu ára, en 0,6 stigum hlýrra en í fyrra. Árið yrði það þriðja til fjórðakaldasta á öldinni. 

Þó það sé auðvitað líklegt að örlög ársmeðalhitans séu nokkuð mörkuð megum við samt ekki falla í þá freistni að telja að myndina megi nota til spádóma um hitann síðari hluta ársins - hann er frjáls (eða nærri því). Það sýnir síðari myndin.

Hér er lárétti ásinn sá sami og áður - sýnir meðalhita í Reykjavík fyrri hluta árs. Á lóðrétta ásnum er hins vegar hitinn síðari hluta ársins. - Jú, það reiknast marktæk fylgni (er okkur sagt), fylgnistuðull er þó ekki nema 0,38. Aðfallið spáir því að meðalhiti í Reykjavík á síðarihluta ársins verið 6,1 stig - og meðalhitinn þá 5,06 stig (sama spá og á fyrri mynd - enda sömu gögn). 

Við skulum taka sérstaklega eftir því að árin sem eiga köldustu fyrrihlutana (1866 og 1867) tekst að skila síðarihlutahita sem er ámóta hár og árin sem eiga tvo hlýjustu fyrrihlutana (1929 og 1964) skila. - Jökulkaldir fyrrihlutar áranna 1881 og 1920 eiga síðarihluta um og yfir meðallagi. Ekki mjög niðurneglt samband árshlutanna þessi árin.

Lítum á hvernig fór með ár þegar meðalhiti fyrrihluta árs var í kringum 4 stig eins og nú (í kringum rauðu strikalínuna). Þar er 1880 neðst á svæðinu. Meðalhiti fyrri- og síðarihluta ársins var ámóta, 4,25 og 4,29 stig - árið endaði í 4,27 stigum. - Árið í ár getur varla orðið laklegra en það. - Jú auðvitað getur það það - við vitum ekkert um framtíðina - en við látum þá tölu samt standa sem algjört lágmark væntinga -

Í hinum öfgunum má sjá árið 1941 - meðalhiti fyrri hluta árs var þá 3,92 stig, 0,1 stigi lægri en nú. - Meðalhiti síðari hluta árs 1941 var hins vegar 7,90 stig - og ársmeðalhitinn þar með 5,91 stig - í 3. til 5. hlýjasta sæti allra áranna. - Ekki amalegt það. 

Greinilega ýmsir möguleikar í stöðunni - þrátt fyrir að einhver væri að segja að 80 prósent breytileikans væri þegar kominn fram? 

En hver dagur þrengir að afgangnum.