Tvær (eða þrjár) vindaspár

Til fróðleiks lítum við á þrjár vindaspár sem gilda á sama tíma, kl. 18 sunnudaginn 22. febrúar, fyrsta dag góu. Fyrst er það spá evrópureiknimiðstöðvarinnar um vind í 100 metra hæð. Möskvastærð líkansins er um 14 km. 

Örvar sýna vindstefnu, en litir vindhraða. Mjög mikill stormstrengur liggur nærri suðurströnd landsins. Fárviðri er á svæði undan Suðausturlandi. Annar strengur er í Grænlandssundi skammt úti af Vestfjörðum. Yfir landinu er einnig mikill vindur í námunda við Vatnajökul og Hofsjökul - en vindur er hægur um miðbik Norðurlands og sömuleiðis er ekki sérlega hvasst á nokkuð stóru svæði suðvestanlands.

Þetta kort hefur þann kost að við sjáum útlínur illviðrisins mjög vel - þar á meðal skilin undan Suðurlandi - en sunnan við þau er vindur hægur. Við sjáum líka strengi yfir Breiðafirði og Faxaflóa. 

Skiptum nú yfir í 100 metra vindspá harmonie-líkansins á sama tíma. Það reiknar í kassa umhverfis Ísland - fær loft inn í kassann úr líkani evrópureiknimiðstöðvarinnar. Við kassajaðarinn gerast stundum skrítnir hlutir - en oftast ekki til teljandi baga. Harmonie-möskvarnir eru 2,5 km á hvorn veg. Þessi möskvastærð sýnir einstaka fjallgarða og fjöll mun betur en hægt er að gera í 14 km líkaninu. Einnig er yfirborðsgerð landsins töluvert önnur en í líkani evrópureiknimiðstöðvarinnar. Sá munur skiptir þó minna máli í 100 metra hæð heldur en í 10 metrum. 

Hér sjást miklu fleiri smáatriði heldur en á efra kortinu - gildistími er þó hinn sami, kl. 18 síðdegis á sunnudag. Fárviðrissvæðin, þau brúnleitu, eru töluvert stærri heldur en á hinu kortinu - en stormstrengurinn er samt nokkurn veginn á sama stað. Lítið skærbleikt svæði er suður og suðvestur af Öræfum, þar á vindur að vera meiri en 40 m/s í 100 metra hæð og hviður yfir 50 m/s. 

Líkanið sér einnig strenginn úti af Vestfjörðum, en sá er munurinn að í hærri upplausn má sjá einstaka fjallgarða Vestfjarða æsa upp vind - sama gerist í Skagafirði sem hér er undirlagður af vindi meiri en 24 m/s - en mun hægari vindur er í Húnavatnssýslum og í Eyjafirði. Reykjavík virðist vera í skjóli af Esjunni. 

En er mikið að marka þetta? Líklega má ekki taka spána algjörlega bókstaflega - en víst er að mjög skæðir vindstrengir eru á sveimi - þeir færast líka til eftir því sem lægðarmiðjan sunnan við land fer austur og áttin verður norðlægari - hver vindátt um sig leggst með mismunandi hætti á landslagið. Stöðugleiki loftsins skiptir líka miklu máli - hann ræður bylgjuhreyfingu loftsins ásamt landslaginu og vindhraðanum. 

Sé loft stöðugt og þvingað upp eftir fjalli dregst það út úr flotjafnvægi sínu en leitar þess aftur þegar þvingun fjallsins sleppir og skýst þar með aftur niður - eða teygist og togast af landslaginu og myndar sveipi og skrúfvinda. 

Síðasta kortið er líka úr harmonie-líkaninu en gildir fyrir 10 metra hæð venjulegra vindhraðamæla. Eins og sjá má munar töluverðu á vindhraða 10 og 100 metra.

Hér er fárviðrissvæðið ekki mjög stórt, en strengurinn í Skagafirði er ekki horfinn. Vindur í Skagafirði blæst oftast út og inn héraðið, suðvestan, og vestanátt getur þó sem kunnugt er orðið mjög ströng vestan megin í því - og sömuleiðis kemur stöku sinnum fyrir að austlægar áttir gera usla undir austurfjöllunum - kannski má gefa því auga á morgun - en annars eru engar veðurstöðvar á því svæði til að staðfesta slíkt.

En hvar skyldi svo verða hvasst í raunheimum á konudaginn?