21.9.2014 | 23:52
Í leit ađ hausti 6 [úrkoma - slydda - snjór]
Haustleitin heldur áfram. Viđ lítum í dag á úrkomumagn - og skiptin yfir í slyddu og snjókomu. Hvenćr verđa ţau? Eykst úrkoman snögglega á haustin?
Ţessi mynd sýnir uppsafnađa, daglega úrkomu á öllum veđurstöđvum 1949 til 2013. Lóđrétti ásinn sýnir magniđ - en tölurnar skipta ekki máli í ţessu samhengi. Ţađ sem viđ viljum frćđast um er hversu úrkoman breytist frá degi til dags, hlutfallslega. Lárétti ásinn sýnir mánuđi ársins, reyndar bítur áriđ í halann á sér - 18 mánuđir eru á kvarđanum. Viđ sjáum árstíđirnar í heild betur međ ţessu lagi heldur en ađ klippa um áramótin til beggja handa.
Grái ferillinn sýnir alla úrkomu. Viđ sjáum ađ á vorin og fram eftir sumri er úrkoman um helmingur ţess sem gerist á síđari hluta ársins. Reyndar virđist draga úr úrkomunni strax frá ţví um miđjan nóvember frá ţví sem hún er mest í októbermánuđi. Á ţessari mynd er 15. október úrkomumesti dagur ársins - en 4. júní sá ţurrasti. Viđ skulum hafa í huga ađ snjór skilar sér áberandi síđur í úrkomumćla heldur en regn - úrkoma yfir veturinn er ţví trúlega talsvert vanmetin.
Ártíđasveifla úrkomunnar rćđst mest af stöđugleika lofts, rakamagni og vindhrađa. Loft er ađ jafnađi stöđugast á vorin, auk ţess sem ţá dregur úr vindhrađa. Stöđugleikinn og rakamagn ákvarđa ákefđ úrkomunnar - en vindur stuđlar ađ ţví ađ fćra rakt loft ađ sunnan til norđurs ţar sem ţađ ţéttist - auk ţess sem hann hefur mjög mikil áhrif á myndun úrkomu viđ fjöll - hann kemur í sífellu međ rakt loft upp ađ fjalli, stuđlar ađ ţví ađ ţađ lyftist ţar og skili rakanum sem úrkomu til jarđar. Fjalla- og skilaúrkoma er ţví meiri ţann tíma ársins sem vindur er meiri - og ţegar hvađ styst er í mjög hlýtt loft fyrir sunnan land. Skúraţáttur úrkomunnar er hins vegar tvískiptur - annar vegar er hann stór yfir blásumariđ - ţá er loft óstöđugast yfir landi og síđan aftur á vetrum ţegar sjór er hlýjastur miđađ viđ loft yfir honum.
Á myndinni sjáum viđ ađ haustiđ einkennist af vaxandi úrkomu, en hvenćr byrjar ţađ á myndinni? Ţađ er engin ein dagsetning sem ćpir á okkur og segir: Haustiđ byrjar hér. En samt er greinilegt ađ einhver breyting verđur um og upp úr miđjum ágúst - kannski ađ höfuđdagurinn (29. ágúst) henti sem upphafsdagur haustrigninga.
Blái ferillinn á myndinni sýnir árstíđasveiflu slyddu- og snjókomumagns. Ferillinn byrjar ađ hreyfast upp á viđ í september, en talsvert stökk verđur í kringum 24. október. Ţá settu forfeđur okkar fyrsta vetrardag. Menn eru ţó sammála um ţađ haustiđ hljóti ađ byrja fyrr - en greinileg ţáttaskil verđa nćrri fyrsta vetrardegi. Ţađ er skemmtilegt ađ samsvarandi ţrep á vorin er í kringum sumardaginn fyrsta.
Hin myndin sem viđ lítum á í dag sýnir hlut snjókomu og slyddu í heildarúrkomunni.
Hér sýnir grái ferillinn hlut slyddu og snjókomu samanlagt í heildarúrkomu hvers dags. Hér sést ţrepiđ í kringum 24. október mjög vel - en annađ ţrep, í kringum 15. september, er líka býsna áberandi. Blái ferillinn sýnir snjókomuna eina og sér - ţar er ekkert sérstakt ţrep í síđari hluta október - frekar ađ slíkt finnist í kringum miđjan desember. Fyrir 15. september má heita ađ snjókomuhlutfalliđ sé í núlli. Hćst er hlutfalliđ í kringum jól og áramót - hvort ţađ er raunverulegt hámark eđa tilviljanakennt vitum viđ ekki.
Samandregiđ má segja ađ viđ sjáum hér ţrjá áfanga í komu haustsins. (i) Úrkoma vex síđari hluta ágústmánađar, (ii) um miđjan september fer ađ bera á slyddu í úrkomunni og snjór fer ađeins ađ gera vart viđ sig og (iii) um 25. október stekkur tíđni slyddu og snćvar upp - síđasti hluti haustsins tekur ţá viđ (veturinn ákveđum viđ ađ árstíđirnar séu ekki nema tvćr).
Flokkur: Vísindi og frćđi | Facebook
Um bloggiđ
Hungurdiskar
Fćrsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (6.11.): 68
- Sl. sólarhring: 90
- Sl. viku: 1493
- Frá upphafi: 2407616
Annađ
- Innlit í dag: 61
- Innlit sl. viku: 1321
- Gestir í dag: 60
- IP-tölur í dag: 57
Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar
Eldri fćrslur
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021
- Febrúar 2021
- Janúar 2021
- Desember 2020
- Nóvember 2020
- Október 2020
- September 2020
- Ágúst 2020
- Júlí 2020
- Júní 2020
- Maí 2020
- Apríl 2020
- Mars 2020
- Febrúar 2020
- Janúar 2020
- Desember 2019
- Nóvember 2019
- Október 2019
- September 2019
- Ágúst 2019
- Júlí 2019
- Júní 2019
- Maí 2019
- Apríl 2019
- Mars 2019
- Febrúar 2019
- Janúar 2019
- Desember 2018
- Nóvember 2018
- Október 2018
- September 2018
- Ágúst 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Febrúar 2018
- Janúar 2018
- Desember 2017
- Nóvember 2017
- Október 2017
- September 2017
- Ágúst 2017
- Júlí 2017
- Júní 2017
- Maí 2017
- Apríl 2017
- Mars 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Ágúst 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Ágúst 2015
- Júlí 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
Bćta viđ athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.