Versta veðrið 17. júní - í minningunni

Oftast er hið besta veður 17. júní og nokkur dæmi eru um að sólin hafi skinið linnulaust allan daginn - jafnt norðanlands sem sunnan. En líkur á alveg þurrum dagi eru þrátt fyrir allt ekki nema um 30% hér á landi - en aftur á móti innan við helmingslíkur á að eitthvað rigni svo talandi sé um - og líkur á hellirigningu eru kannski um 15%. - Sá sem þetta skrifar hefur oftast upplifað þjóðhátíðardaginn í Skallagrímsgarði í Borgarnesi - og ekki oft sem ákveðið hefur verið að flytja hátíðina inn í hús. Það gerist þó endrum og sinnum. 

En því er ekki að neita að fáeinum sinnum hefur veðrið verið með ólíkindum vont. Hér skulum við rétt rifja upp þrjár slíkar dagsetningar - úr minni ritstjórans - en ekki á strangan hátt úr gagnagrunni. Heldur óformlegt.

Nýjasta tilvikið er 17. júní 2002. Suðvestanlands slapp þó til mestallan daginn í vaxandi norðaustanátt. En austanlands var allt með versta brag - haugarigning og hvassviðri. Vikurnar áður höfðu verið óminnileg hlýindi - ein hlýjasta júnísyrpa sem vitað er um. - En svo mikið sá á gróðri víða um land að sumarið bar eiginlega aldrei sitt barr eftir þetta - alla vega var gróðurfegurð þess fyrir bý. Það var minnisstætt að aka norður Lönguhlíð í Reykjavík þann 20. Svo var að sjá að allt væri í lagi - en ef farið var í gagnstæða átt var eins og skipt hefði um árstíð - norðurgreinar trjánna voru skaddaðar og sviðnar. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lægðin, sem kom beint úr suðri vestan við Írland, er sérlega djúp - fór vel niður fyrir 970 hPa þegar hún var dýpst - rétt áður en þetta kort gildir og er ein sú dýpsta sem vitað er um í júnímánuði hér við land. Úrkoman eystra og nyrðra olli skriðuföllum og skemmdum. 

Næsta illviðri sem við rifjum hér upp byrjaði 14. júní 1988 og stóð í viku. Kortið sýnir vaxandi lægð á Grænlandshafi síðdegis þann 17.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Á eftir lægðinni gerði afarvondan útsynning þannig að stórsá á gróðri - á Suður- og Vesturlandi enn meira heldur en 2002. Næst sjónum voru lauf brún sem á hausti. Sumarið kannski ekki búið - en samt. 

Eldri norðlendingar minnast alltaf á 17. júní 1959 sem þann versta - og er það ábyggilega rétt. Kortið að neðan er úr amerísku endurgreiningunni - en hin úr fórum evrópureiknimiðstöðvarinnar.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Línurnar sýna hæð 1000 hPa-þrýstiflatarins, en auðvelt að breyta í hPa í huganum því 40 metrar samsvara 5 hPa. Línurnar eru því á 5 hPa bili, núll er við 1000 hPa. Innsta jafnhæðarlína lægðarinnar er -120 metrar eða 1000-15hPa=985hPa.

Þessi norðanátt er komin langa leið norðan úr Íshafi - og það snjóaði um allt landið norðanvert og festi nær alls staðar. Fleiri vondar norðanáttarlægðir höfðu komið áður í mánuðinum og viðbrigðin því ekki alveg jafnhastarleg og 2002.

Eitthvað hafa hungurdiskar fjallað um öll þessi veður áður.  Sum veðurnörd vildu sjálfsagt minnast líka á illviðrin 1992 - en þann 17. júní það ár sat ritstjórinn með snúinn fót í eðalblíðu við Skagen á Jótlandi - kom svo heim í hretið. 

Viðbót 18. júní 2014.

Mikið rigndi um landið suðvestanvert síðdegis og að kvöldi 17. júní 2014 og hefur úrkoma aldrei mælst meiri í Reykjavík á þjóðhátíðardaginn. Mest rigndi að vísu eftir kl. 18 og komst klukkustundarákefðin upp í 5,3 mm á sjálfvirku stöðinni við Veðurstofuna og 5,8 mm á búveðurstöðinni. Þetta er meðal mestu ákefðar sem mælst hefur í júnímánuði á þessum stöðvum.