Nýtt landsdægurhámark (ekki svo merkilegt það)

Um leið og háloftavindar snúast til suðlægra og jafnvel vestlægra átta að vetrarlagi aukast mjög líkur á háum landshámarkshita. Síðastliðna nótt (aðfaranótt þriðjudags) fór hiti á Dalatanga í 15,6 stig og er það hæsti hiti sem vitað er um á landinu þann 11. mars. Gamla metið (14,5 stig) var sett á Akureyri árið 1953 - fyrir 61 ári. Þetta er fyrsta nýja landsdægurhámarkið á þessu ári - hins vegar eru ný landsdægurlágmörk orðin tvö það sem af.

Í venjulegu ári má búast við 3 til 5 landsdægurmet af hvorri tegund falli - en nýjum metin eru þó í raun mjög mismörg frá ári til árs. Á síðustu 15 árum hafa 132 landsdægurhámörk fallið - 8,8 á ári - talsvert umfram væntingar. Á sama tíma hafa aðeins 62 landsdægurlágmörk falið - sé eingöngu miðað við athuganir í byggð - rétt um helmingur á við hámörkin, 4,1 á ári. Frá 1993 fjölgaði stöðvum mjög á hálendinu og hafa þær stöðvar smám saman verið að hreinsa upp landsdægurmet. Séu hálendisstöðvarnar teknar með í lágmarksdægurmetatalningunni reynast 108 slík met hafa fallið á síðustu 15 árum, eða 7,2 á ári. Í tölunum er ekki talið með þegar met fellur hvað eftir annað sama almanaksdaginn.

Munurinn á 8,8 hámarksmetum og 4,1 lágmarksmetum á ári skýrist af tvennu. Annars vegar hafa mikil hlýindi verið ríkjandi hér á landi - en það hefur líka áhrif að hámarkshitamælingar voru framan af gerðar á mun færri stöðvum heldur en lágmarksmælingarnar. Það eitt og sér eykur líkur á hámarksmetum lítillega umfram lágmarksmetin.

Nú sitja eftir aðeins 5 landsdægurhámarksmet frá 19. öld (enn gætu fáein í viðbót leynst í gögnum), en 24 landsdægurlágmarksmet standa enn frá sama tíma.

Eins og oft hefur komið fram segja einstök landsdægurmet ekkert um það hvort tíðarfar er kalt eða hlýtt. Þess má t.d. geta að enn stendur eitt landsdægurhámark sem sett var í mars 1918 - seint á frostavetrinum mikla [Seyðisfjörður 14,7 stig þann 17.

Það verður að teljast tilviljun að 133 hámarksdægurmet hafa fallið síðustu 15 árin í Reykjavík - nánast það sama og á landinu í heild. En ekki hafa fallið nema 8 lágmarksdægurmet á sama tíma. Hér er vart um aðrar skýringar að ræða heldur en hlýnandi veðurfar.

Í Reykjavík stendur enn 21 dægurhámark frá 19. öld, en hvorki meira né minna en 179 dægurlágmörk.

Á Akureyri eiga síðustu 15 árin 101 hámarksdægurmet - en dægurlágmarksmetin eru á sama tíma aðeins 8 eins og í Reykjavík. Hámarksmælingar voru stopular á Akureyri fyrir 1935 en samt sitja enn 8 dægurhámörk frá 19. öld á stóli. Dægurlágmörk sem enn lifa frá sama tíma eru 52 á Akureyri - væru trúlega fleiri ef stöðin hefði ekki naumlega misst af frostavetrinum mikla 1880 til 1881 en frá þeim vetri lifa enn 36 dægurlágmörk í Reykjavík.

 

Athugasemdir

[Sigurður Þór Guðjónsson, 12.3.2014 kl. 01:37]

Þetta landshámkark var á sjálvirku stöðinni en kvikasilfrið sýndi bara 12,6. Í mínum huga er ekki um neitt landshámark að ræða! En Akureyrarmetið var heiðarlegt kvikasilfursmet.

[Trausti Jónsson, 12.3.2014 kl. 02:13]

Kvikasilfurshámarkið á Dalatanga þ.11. var reyndar 15,0 stig (kl.9) en ekki 12,6 (það var kl.18) - og þar með ofar Akureyrarsilfurstölunni frá 1953. Nýtt met ríkir - hvora mæligerðina sem miðað er við.

[Höskuldur Búi Jónsson, 12.3.2014 kl. 08:59]

Áhugavert - sambærilega þróun skrifuðum við um á loftslag.is fyrir nokkrum árum (Hitamet mun fleiri en kuldamet í Bandaríkjunum) - en hlutfall hitameta og kuldameta í Bandaríkjunum á fyrsta áratugi þessarar aldar var 1/2,04  - en hér virðist það vera 1/2,14 síðastliðin 15 ár.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 12.3.2014 kl. 12:10]

Þar með ét ég þetta ofan í mig með mjög glöðu geði en villa mín sýnir hve bagalegt það er að Veðurstofan skuli vera hætt að sýna á vefsíðu sinni hámarks og lagmarkshita mönnuðu stöðvanna. Flott met!

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 12.3.2014 kl. 18:56]

Það er auðvitað bara broslegt að nefndarmaður í Vísindanefnd um loftslagsbreytingar sem ritað hefur tvær lærðar skýrslur um meinta óðahlýnun á Íslandi á þessari öld skuli enn vera að reyna að telja landsmönnum trú um "hlýnandi veðurfar" á Íslandi.

Komið hefur fram að árið 2013 er kaldasta árið á þessari öld á Íslandi og þegar menn skoða yfirlit yfir meðalhita sjálfvirkra stöðva í byggð á Íslandi - tímabilið 1995 til 2013 - má greinilega sjá að leitnin er í átt til kólnunar frá aldamótum 2000 (http://trj.blog.is/blog/trj/image/1216840/)

Þetta kemur reyndar heim og saman við greinilega leitni í kólnunarátt um heim allan frá aldamótum. (http://www.woodfortrees.org/plot/rss/from:2001/to:2004.05/plot/rss/from:2011/to:2014.05/plot/rss/from:2001/trend)

[Pálmi Freyr Óskarsson, 12.3.2014 kl. 19:43]

Hvað gengur þér til með þessari hegðun þinni Hilmar Hafsteinsson barnaskólakennari???????????

Þetta snýst fyrir löngu síðan EKKERT um þína "aumu" baráttu um meinta hnattræna kólnun. Heldur snýst þetta hjá þér að vera mest til leiðinda, og vera með persónuníð, eða þá helst að síðueigandi leggi þessa síðu niður.

Bíð Trausta afsökunar á útblástursins hjá mér. Enn mér finnst merkilegt að þessi maður skuli hvað eftir annað fá að persónuníða þig Trausti einn "traustasta" Veðurfræðing Veðurstofurnar.

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 13.3.2014 kl. 00:03]

Mikið býr Veðurstofa Íslands vel að njóta starfskrafta veðurathugunarmanna á borð við Pálma Frey Óskarsson. Vel menntaður, vel skrifandi og vel hugsandi ofurhugi með útblásturinn á vísum stað eins og greina má á athugasemdum hans.