Þrýstibreytingar

Fyrir tíma tölvuspánna þurfti að fylgjast mjög náið með breytingum á loftþrýstingi þegar spáð var um veður. Enn þann dag í dag er vissara að láta þær ekki framhjá sér fara því alvarlegar villur í tölvuspám koma gjarnan fram sem óvæntar breytingar á þrýstingi. Nú (seint á mánudagskvöldi) nálgast lægðakerfi úr suðvestri og loftþrýstingur fer að falla í nótt af þess völdum.

Fallið vex og stendur allt þar til kuldaskil fara hjá einhvern tíma síðdegis á þriðjudag.

Litirnir á kortin sýna þrýstibreytingar milli kl. 12 og 15 síðdegis á þriðjudegi. Sé kortið stækkað ætti að sjást að þrýstingur við Snæfellsnes á kl. 15 að hafa fallið um 7,1 hPa frá því klukkan 12. Ef eitthvað að ráði bregður út af því hefur spáin brugðist. Rauðu svæðin sýna þrýstifall en á þeim bláu hefur þrýstingur stigið. Þegar úr þrýstifallinu dregur er stutt í skilin eða þau að fara yfir. Veðurathuganir á klukkustundarfresti eru birtar á vef Veðurstofunnar og þar er hægt að fylgjast með þrýstibreytingum - en auðvitað er miklu meira gaman að fylgjast með þrýstibreytingunum nánast frá mínútu til mínútu á heimilisloftvoginni - eða á sinni einkaveðurstöð.

Flestar nútímaeinkaveðurstöðvar mæla þrýsting - en ekki er víst að allir eigendur þeirra gefi honum þann gaum sem vert er. Reynslan kennir mönnum að meta hvað breytingarnar merkja.

Ástæður þrýstifalls eru einkum tvær - (i) að hlýrra loft sækir að, (ii) að veðrahvörfin séu að lækka og þrýstingur stígur vegna þess að (i) kaldara loft sækir að, (ii) að veðrahvörfin séu að hækka.

Hitabreytinganna verður ekki alltaf vart á þeim stað sem athugað er, t.d. vegna þess að hitahvörf verja hann. Þess vegna er stundum erfitt að greina þessar ástæður að. En aðalvandinn er sá að lækkandi veðrahvörfum (fallandi þrýstingi) fylgir oftast kaldara loft (hækkandi þrýstingur) og með hækkandi veðrahvörfum (hækkandi þrýstingi) fylgir oftast hlýrra loft (lækkandi þrýstingur).

Hækki þrýstingur í hlýnandi veðri er það yfirleitt merki um að eitthvað „stórt“ sé að gerast í háloftunum og sömuleiðis þegar þrýstingur lækkar í kólnandi veðri.

Þetta má útfæra nánar með því að fylgjast með skýjum - þau gefa stundum til kynna mismun á vindstefnu eftir hæð. Við reynum að muna að snúist vindur sólarsinnis með hæð er hlýtt loft á leiðinni en snúist hann andsólarsinnis er það kalda loftið sem er í framsókn.

Á myndinni að ofan má sjá jafnþykktarlínur strikadregnar. Með því að rýna í þær kemur í ljós að hlýtt loft er í framsókn undir rauða litnum - þar fellur loftþrýstingur í hlýnandi veðri - vindur við jörð er af suðaustri en snýst þá í suður eða suðvestur með hæð, með sól. Undir bláa flekknum er vestanátt við jörð þar sem kalt loft (minni þykkt) er í framsókn þar snýst vindur líka til suðvesturs með hæð - en þá á móti sól.

Jæja. Heldur varð þetta lengra en ætlað var.