Ólík illviðri (sýnidæmi)

Í dag má líta á sýnidæmi um ólík illviðri sem birtast í spám evrópureiknimiðstöðvarinnar næstu daga. Það fyrra gengur nú raunverulega yfir en það síðara er enn aðeins til í reikniheimum. Þetta er skrifað um miðnæturbil á föstudagskvöldi (9. nóv.). Rétt er að taka fram í upphafi að efnið hér að neðan er þungt undir tönn og kryddið í sterkara lagi. (Bragðstyrkur = 4 á piparmáli).

Kortið að neðan sýnir spá reiknimiðstöðvarinnar um hæð 500 hPa-flatarins og þykkt á milli 1000 og 500 hPa á hádegi á laugardag.

Jafnhæðarlínur eru svartar, en jafnþykktarlínur rauðar. Það er 5100 m jafnþykktarlínan sem snertir Vestfirði. Hungurdiskar hafa stundum kallað hana vetrarlínuna, en við Suðausturland er þykktin um 5200 metrar. Munurinn er 120 metrar - aðeins meir ef við reiknum út á jaðra landsins. Ef hægviðri er í 500 hPa-fletinum býr þessi þykktarmunur til 15 hPa þrýstibratta norðvestur um landið frá Suðausturlandi talið. Nú um miðnæturbil er hann um 22 hPa þannig að um hádegi hefur heldur dregið úr vindi miðað við það sem nú er. En þetta illviðri er greinilega drifið af hitamun í neðri hluta veðrahvolfs.

Rétt vestan við land er hins vegar talsverður bratti í hæðarsviðinu og þegar vestar dregur eru þykktar- og hæðarlínurnar nær því að vera álíka þéttar og samsíða, auk þess sem lægri gildi þeirra liggja sömu megin brattans. - Já, þarna er nærri hægviðri við jörð.

En nú eru öll veðurkerfi á hraðri leið til austurs. Norðanillviðrið hörfar til austurs og hæðarhryggur með hægu og kalda veðrið fer á miklum hraða austur fyrir land. Aðfaranótt mánudags blasir næsta lægðakerfi við.

Kortið að neðan sýnir spána kl. 6 að morgni mánudags. Hér ber þó að hafa í huga að þessi spá er mun óvissari en sú að ofan - þótt hún nái ekki nema tvo daga lengra fram í tímann. Undanfarna daga hafa spár verið hringlandi með afl þessa veðurs - og ekki er ótrúlegt að sannleikurinn sé ekki enn kominn fram - kortið er e.t.v. ekki raunverulegt.

Hér liggja jafnhæðar- og jafnþykktarlínur þvert á hvorar aðrar yfir landinu - við skulum ekki reikna það dæmi hér (þótt auðvelt sé) en tökum þess í stað eftir ástandinu milli lægðarmiðjunnar og Íslands. Þar er stórt svæði þar sem þykktarlínur vantar - einskonar þykktarpoki sker sig langt inn í átt að lægðarmiðjunni. Þar eru alla vega mun fleiri hæðar- en þykktarlínur. Ef farið er að reikna kemur í ljós að sterk suðaustanátt í 500 hPa nær lítt trufluð til jarðar. Hér er sum sé allt önnur gerð af illviðri. - Knúin af einhverju ofar - grunur fellur á brött veðrahvörf. Þykktarpulsan fýkur þó væntanlega fljótt framhjá.

En ekki er allt búið enn. Við sjáum þarna mjög krappt lægðardrag (þar sem grábleiki liturinn er hvað mest áberandi) þar sem er flækja jafnþykktar- og jafnhæðarlína. Auðvelt ætti að vera að sjá að hér þurfa línur lítt að hnikast til að annað hvort verði ofsaveður eða bara stinningskaldi. Á það við um bæði þykkt og hæð. Við verðum alla vega á leið suðaustan- og austanáttar þykktarpulsunnar - en vonandi sleppum við við suðvestan- og vestanveðrið bakvið lægðardragið - kannski verður það heldur ekki til.

Athugasemdir

[Guðmundur Bjarnason (IP-tala skráð) 10.11.2012 kl. 20:19]

Sæll Trausti.

Þú ert alltaf góður og þakka allann fróðleikinn.
Þegar þú segir eitthvað vel kryddað má kannski rifja upp:
*Hefur dulvarmi áhrif á skynvarmaflæði
*En það verður auðvitað ekki alveg veðurlaust -
*Mættishitinn lumar á smá dulvarma sem losnar í úrkomu.
*Úrkomumyndun í spásyrpum undanfarinna daga er líklega talsverð.

Ótalmargt fleira á ég til en merkilegt nokk þá er sumt bara orðið þjált í huganum.

Með bestu kveðju,