Af hlýindum á Grænlandi

Áskrifendur frétta frá bandarísku geimferðastofnuninni NASA (þar á meðal ritstjóri hungurdiska, góður lesandi, Jón Frímann, og eflaust fleiri hungurdiskaáhangendur) fengu í dag sendan tengil á nótu um hlýindi á Grænlandi. Fréttin gengur út á það að gervihnettir hafi aldrei „séð“ „bráðnun“ eiga sér stað á jafn stórum hluta Grænlandsjökuls á sama tíma og um miðjan mánuðinn.

Ekki skal efast um sannleiksgildi fréttarinnar - en það er samt dálítið fyrirkvíðanlegt að hún verði í framtíðinni rifin úr samhengi - sérstaklega þó myndin. Í textanum er bent á að þetta virðist ekki vera í fyrsta sinn sem eitthvað bráðni mjög víða hátt á jöklinum sama sumarið og er árið 1889 nefnt sérstaklega í því sambandi. Síðan er sagt að ískjarnar sýni að þetta hafi gerst á um það bil 150 ára fresti á ónefndu tímabili. Töluna má alls ekki taka bókstaflega - miklu frekar táknar hún fimm til sex sinnum á hverjum þúsund árum - að jafnaði.

Í fréttinni kemur réttilega fram að ástæða hlýindanna nú sé margnefndur hæðarhryggur sem endurtekið hefur verið að rísa til norðurs úr vestanvindabeltinu frá því síðari hluta maí. Þótt bráðnunaratvik fyrri ára hafi örugglega verið tengd ámóta hryggjum eða fyrirstöðuhæðum nær samlíkingin ekki lengra - það er ekkert sem segir að nákvæmlega þessi staða endurtaki sig á um það bil 150 ára fresti. Hún er miklu algengari - en hittir e.t.v. ekki alltaf jafnvel i árstíðasveifluna.

Sumur hafa verið hlý á Grænlandi síðustu árin - rétt eins og hér á landi. En þar - eins og hér - var ámóta hlýtt á fjórða áratug síðustu aldar og nú. Mjög lausleg yfirferð bendir til þess að sumarið 1948 hafi verið það hlýjasta í Nuuk, en hlýjasti júlímánuðurinn hafi komið 1936. - Nema það hafi verið 2010 en ritstjórinn er ekki með þær tölur við höndina - bætir vonandi úr því síðar.

En hlýindin í sumar eru óvenjuleg á Vestur-Grænlandi. Hugsanlegt er að meðalhiti júlímánaðar í Nassarsuaq fari í 13 stig og jafnvel yfir 12 í Syðri-Straumfirði. Lítum á stöðuna á Grænlandi eins og hún er í dag (24. júlí) í töflu. Gera má ráð fyrir talsverðri ónákvæmni í reikningum og því má helst ekki taka tölurnar hátíðlega - heldur er þetta aðeins til umræðu. Svo er mánuðurinn ekki búinn. Gögnin eru þau sem borist hafa Veðurstofunni í mánuðinum.

Nauðsynlegt er að skýra töfludálkana. Fyrst koma ár og mánuður, síðan er meðaltal allra athugana - ekki er víst að það sé rétt meðaltal miðað við sólarhringinn. Þar á eftir fylgir hæsti hiti á athugunartíma og þar næst er hæsta hámark. Hæsti hitinn er hafður hér með vegna þess að Veðurstofan fær ekki hámarksskeyti frá öllum stöðvum.

Síðan fylgja á sama átt lægsti hiti á athugunartíma og loks lægsta lágmark. # þýðir að upplýsingar vanti. Þar á eftir er dálkur sem sýnir fjölda skeyta sem eru á bakvið hverja stöð og loks er stöðvarnafn. Þær efstu eru í námunda við Thule - en síðan er farið suður með vesturströndinni og endað í Eystribyggð.

Austurströndin er einnig tekin úr norðri, byrjað á nyrsta odda Grænlands Morrisjesuphöfða en endað í góðkunningja gamalla veðurfréttahlustenda - Kristjánssundi við Hvarf. Þar á eftir er Summit stöðin efst á hvalbak Grænlandsjökuls í meir en þrjú þúsund metra hæð. Stafsetning nafnanna er sótt í nafnatöflu alþjóðaveðurfræðistofnunarinnar og er margt hvorki með íslenskum, norrænum né grænlenskum hætti.

ár	mán	mhiti	hæsti h	hæsta hám	lægsti h	lægsta lágm	fjöldi		nafn
2012	7	5,5	12,4	#	1,9	#	182		KITSISSUT (CAREY OEER)
2012	7	6,7	12,9	#	3,8	#	181		KITSISSORSUIT (EDDERFUGLE OEER)
2012	7	8,6	16,4	19,0	-1,2	#	186		AASIAAT (EGEDESMINDE)
2012	7	9,1	20,6	21,1	4,4	3,9	186		ILULISSAT (JAKOBSHAVN)
2012	7	12,2	22,8	24,7	4,0	3,5	183		KANGERLUSSUAQ (Syðri-Straumfjörður)
2012	7	9,1	14,9	19,0	4,5	#	82		NUUK (GODTHAAB)
2012	7	10,6	19,2	20,3	4,6	4,1	186		MITTARFIK NUUK (GODTHAAB LUFTHAVN)
2012	7	7,5	22,2	22,7	1,5	1,1	186		PAAMIUT (FREDERIKSHAAB)
2012	7	13,2	21,1	23,6	6,2	4,8	185		NARSARSUAQ
2012	7	10,3	18,7	19,5	2,0	1,6	186		QAQORTOQ (JULIANEHAAB)
2012	7	3,3	12,5	#	-1,3	#	182		KAP MORRIS JESUP
2012	7	5,7	16,0	#	-2,8	#	182		STATION NORD AWS
2012	7	3,1	9,8	#	-1,2	#	181		HENRIK KROEYER HOLME
2012	7	5,2	14,3	17,5	-0,7	#	154		DANMARKSHAVN
2012	7	5,8	14,6	#	0,4	#	181		DANEBORG
2012	7	6,1	16,3	17,6	-0,4	#	186		ILLOQQORTOORMIUT (SCORESBYSUND)
2012	7	2,7	9,6	#	-3,2	#	182		APUTITEEQ
2012	7	7,3	15,6	16,0	0,6	#	186		TASIILAQ (AMMASSALIK)
2012	7	6,5	13,8	14,4	0,1	0,1	184		KULUSUK
2012	7	7,8	13,3	14,7	0,8	0,1	178		PRINS CHRISTIAN SUND
2012	7	-8,9	2,2	#	-26,7	#	156		SUMMIT

Tölurnar ættu að skýra sig sjálfar. Enn hefur Apútíteeq ekki náð 10 stigum en sú stöð er handan Grænlandssunds norðvestur af Vestfjörðum, en 17,6 stiga hiti hefur mælst í Scoresbysundi í júlí.

Veðurnördum til ánægju fylgir í viðhengi langur listi með sömu upplýsingum frá öllum nafngreindum veðurstöðvum sem Veðurstofan hefur frétt af í júlímánuði. Athugið að hugsanlegt er að velja þurfi annan textaritil heldur en þann sjálfgefna til að geta lesið skjalið í réttum dálkum - gangi það illa má reyna beint úr excel.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• hiti víða um lönd í júlí

Athugasemdir

[Eyjólfur (IP-tala skráð) 25.7.2012 kl. 01:35]

Er ekki breytilegt endurskin (albedo) og sólskin líka stór þáttur í breytileika bráðnunarhraða? Minna endurskin vegna sóts og annarra efnisagna úr lagskiptum ísnum þýðir að minni sólarorka endurkastast, yfirborðið drekkur því í sig meiri varma o.s.frv...

Svo getur þetta e.t.v. orðið eins konar "perfect storm" þegar heitasti tími ársins, veðurkerfi og aðrir þættir slá í takt?

Eyjólfur

[Pálmi Freyr Óskarsson, 25.7.2012 kl. 08:04]

http://pub.tv2.no/multimedia/TV2/archive/00985/gr_n-1024_985227i.jpg