Lægðin djúpa á norðurhvelskorti

Lítum nú enn upp í mitt veðrahvolft og um mestallt norðurhvel. Kortið sýnir ástandið í 500 hPa-fletinum eins og evrópurreiknimiðstöðin spáir því um hádegi á sunnudag, skömmu áður en miðja lægðarinnar djúpu rennur hjá landinu.

Myndin skýrist að mun við smellastækkun. Svörtu línurnar sýna hæð 500 hPa-flatarins í dekametrum (1 dam = 10 metrar), en litafletir marka þykktina. Því meiri sem hún er því hlýrra er loftið í neðri hluta veðrahvolfs. Mörkin milli grænu og gulleitu litanna eru sett við 5460 metra - rétt undir meðalþykkt í júlí hér á landi.  

Á kortinu má sjá að víðast hvar fylgjast jafnhæðar- og þykktarlínur að í stórum dráttum, en þó er eftirtektarvert að við lægðina djúpu er misgengi þykktar og hæðar mjög mikið. Hlý tunga að sunnan gengur langt norður í tiltölulega lág 500 hPa hæðargildi. Þar verður loftþrýstingur við sjávarmál mjög lágur.

Eins og fram hefur komið í pistlum hungurdiska undanfarna daga er lægðin óvenju djúp - ekki er þó enn útséð um lágþrýstimet júlímánaðar - gamla metið er ekki fallið fyrr en það er fallið - hvað sem líður spám. En við þurfum ekki að bíða lengi eftir niðurstöðu þessarar mettilraunar, hún liggur fyrir á sunnudagskvöld.

En verður sett met í lágri júlíhæð 500 hPa-flatarins? Eftir því sem næst verður komist er lægsta 500 hPa-hæð í júlí sem mælst hefur yfir háloftastöðinni á Keflavíkurflugvelli 5240 metrar. Gangi spár eftir fer hæðin ekki svo neðarlega yfir Keflavík að þessu sinni. Það þýðir að loftið sem fylgir lágþrýstingnum nú er hlýrra en í mettilvikinu. Enda er á aðfaranótt sunnudags spáð 23 stiga mættishita í 850 hPa yfir Norðurlandi. Hlýjasta loftið verður komið hjá þegar sól verður hæst á lofti á sunnudaginn - en aldrei að vita.

Ef við lítum aftur á kortið sjáum við að enn eru svæsnir kuldapollar á sveimi yfir norðurskautssvæðinu. Halda mætti að þeir ætli sér að sleppa sumarleyfinu að þessu sinni.

Á kortinu vottar ekki fyrir hæðarhryggnum sem hefur ráðið veðri hér á landi lengst af í sumar - en hann gæti risið upp aftur - varla þó næstu fjóra til fimm daga. En þó kemur norðanátt á eftir lægðinni.

Mikil hæð ríkir yfir Bandaríkjunum - í henni miðri er þykktin yfir 5820 metrum. Þar kvarta menn nú undan mestu þurrkum í landinu í heild síðan 1956. En kuldapollur sleikir norðvesturríkin enn á ný. Þykkt um 5400 m þykir heldur hráslagaleg þar um slóðir á miðju sumri - en ekki óþekkt.

Nokkuð snarpt lægðardrag liggur suður um Mið-Evrópu til Miðjarðarhafsins. Ætli það valdi ekki miklum þrumuveðrum á Ítalíu og þar í grennd næstu daga? Spárnar gera líka ráð fyrir mikilli úrkomu í Vestur-Noregi þegar hlýtt loft lægðarinnar miklu skellur á fjallgarðinum úr vestri.

Héðan frá séð er óvissara hvað gerist í Danmörku og þar fyrir sunnan - þar fer mjög hlýtt loft hjá en við látum ágætri vefsíðu dönsku veðurstofunnar það eftir að upplýsa okkur um það.

Athugasemdir

[Jóhann (IP-tala skráð) 21.7.2012 kl. 21:43]

Nú hafa landsmenn vafalítið fylgst með spám ykkar veðurfræðinga.

Þeir hafa verið hvattir til að nánast binda niður allt lauslegt.

Fréttir greina frá því að björgunarsveitir séu í viðbragðsstöðu.

Hér á Seltjarnarnesi, þar sem þessi óvenjulega lægð átti að gera vart við sig, er allt með kyrrum kjörum. Trén hreyfast lítilega í garðinum mínum. 

Er ég að missa af einhverju?

[Pálmi Freyr Óskarsson, 21.7.2012 kl. 22:32]

Jóhann: Þú hefur sennilega RISASTÓRA skjólgirðingu í austurátt sem veitir þér skjól fyrir austlega vindinum.

Svo minni ég á ykkur höfuðborgarbúa að það er ekki sama Jón og séra Jón þegar kemur að vindáttum og staðsetningum á höfuðborgarsvæðinu. Eða þá hvert sporbraut veðurkerfa fara. Þetta gildir reyndar um allt Ísland líka.

Trausti: Er ekki sennilega búið að slá stöðvarmet í vindhraða júlímánaðar á sjálfvirkum stöðvum á Stórhöfða, Vestm.bæjar og Surtsey? Og er þetta ekki annað mesti vindur júlí-mánaðar á Stórhöfða síðan síritandi vindhraðamælir var settur þar upp árið 1968?

[Trausti Jónsson, 22.7.2012 kl. 01:57]

Enn skal tekið fram að hungurdiskar gera ekki spár - en fjalla um þær. Á þessum vettvangi er lægðin er fyrst og fremst áhugaverð vegna þess hversu djúp hún er miðað við árstíma - annars hefði varla verið á hana minnst. Það er rétt hjá Pálma að vindur hefur ekki mælst meiri á sjálfvirku stöðvunum á Stórhöfða og í Vestmannaeyjabæ í júlí heldur en nú. E.t.v. á það við fleiri stöðvar - en það verður kannað eftir helgi. Mesti vindur í júlí í veðurskeyti frá Stórhöfða er 35 m/s. Það var 21. júlí 1963. Svo er að sjá að 10-mínútna vindhraðamet hafi ekki verið slegið í Surtsey - hins vegar vindhviðumet í júlí. En saga stöðvarinnar þar er svo stutt að varla er rétt að tala um met.