7.7.2012 | 01:52
Árstíđasveifla skýjahulunnar
Ţetta er einn af ţessum tímalausu pistlum - er ekki innlegg í neina umrćđu og hefur međ fátt annađ ađ gera nema sjálfan sig - og ţó. Alla vega ćttu ćstustu veđurnörd ađ gleđjast yfir ţví ađ sjá gögn sem aldrei hafa veriđ tekin saman áđur.
Viđ berum sum sé saman árstíđasveiflu skýjahulunnar á okkar tímum og á síđari hluta nítjándu aldar - öldinni sem í huga kynslóđar ritstjórans er sú eina rétta öld sem leiđ. En nú er ţađ meira ađ segja komiđ í rugling.
Áđur en kemur ađ myndinni verđur ađ rifja upp ađ skýjahula er ekki mćld - heldur metin. Athugunarmađur giskar á hversu stóran hluta himins skýin ţekja - međ ţeim undantekningum ađ ef eitthvađ sést í himininn á ekki ađ telja alskýjađ og ekki skal telja heiđskírt nema ţegar ekkert ský sést á himni - hversu lítiđ sem ţađ er. Síđara skilyrđiđ er raunar svo kröfuhart ađ flestir hallast til ađ brjóta reglurnar - og menn ţykjast ekki sjá lítil há- og miđský niđur undir sjóndeildarhring. En allt er ţađ spurning um skírlífi og samvisku.
Á nítjándu öld (öldinni sem leiđ svo rćkilega ađ ţađ má ekki kalla hana ţađ lengur) var skýjahula langoftast metin í tíunduhlutum - í anda metrakerfishreintrúar. Ţegar fariđ var ađ senda veđurskeyti varđ drjúgur sparnađur í ţví ađ nota tvo tölustafi ţegar einn nćgđi og fariđ var ađ nota áttunduhluta. Reyndar er mun auđveldara ađ giska á eina tölu af átta heldur eina af tíu - hringurinn hefur aldrei viljađ samţykkja tugakerfiđ - baráttulaust.
En langan tíma tók ađ breyta. Hér á landi var um hríđ athugađ í tíunduhlutum á veđurfarsstöđvum en bćđi tíundu- og áttunduhlutum á skeytastöđvum - áttunduhlutana fyrir skeytamafíuna en tíunduhlutana fyrir íhaldiđ. En allt var ţetta yfirstađiđ á skeytastöđvum frá og međ 1949 og annars stađar um svipađ leyti.
En ţessi tvíháttur skýjahulumats spillir tímaröđum. Viđ skulum ekki fara út í ţađ hér í smáatriđum en svo virđist sem svćđi kvarđans hafi mismikiđ ađdráttarafl. Níu virđist vera erfiđari tala heldur en sjö - ţannig breyting á milli kvarđa međ einfaldri hlutfallsmargföldun gangi ekki alveg upp ţegar gömul tíundahlutameđaltöl eru reiknuđ í áttunduhluta. Ekki hefur veriđ upplýst hvernig ţetta er nákvćmlega - en viđ skulum ekki hafa áhyggjur af ţví ţótt ţađ komi sennilega fram á myndinni hér ađ neđan.
Hún sýnir međalskýjahulu hvers mánađar (í áttunduhlutum) á landinu öllu á ţremur mismunandi tímabilum, 1874 til 1919, 1920 til 1960 og 1961 til 2011. Takiđ eftir ţví hvađ sveiflan er í raun og veru lítil.
Efsta línan (sú grćna) er nćst nútímanum. Viđ sjáum ađ hulan er minnst í maí en hámarkiđ er í júlí og annađ í október. Ekki mikill munur - en samt í takt viđ óljósa tilfinningu um bjarta maídaga.
Línan í miđjunni nćr yfir tímabiliđ 1920 til 1960. Ţá var skýjahula mest í ágúst og einkennilega miklu munar á júní og júlí. Ţađ ađ rauđa línan liggur öll neđar en sú grćna gćti falist í ţví mismunandi mati sem fjallađ var um hér ađ ofan.
Bláa línan nćr yfir tímabiliđ 1874 til 1919 (dönsku veđurstofuna). Breytingin frá tíunduhlutamati yfir í áttunduhlutamat gćti átt sök á ţví ađ bláa línan er neđst - og einnig eru stöđvar sem athuguđu skýjahulu mun fćrri en á síđari tímabilunum. En ţađ er samt árstíđasveiflan sem er athyglisverđust. Ţar eru ţađ mars og ágúst sem keppa um lágmarksskýjahulu ársins. Ţetta međ breytinguna í mars gćti komiđ heim og saman viđ fleira svo sem breytingar í úrkomumagni og loftţrýstingi - en ágúst kemur verulega á óvart.
Enn er veriđ ađ taka saman upplýsingar um skýjahulu og breytingar á athugunum á henni í gegnum tíđina ţannig ađ ţessar niđurstöđur má ekki taka sem endanlegar á neinn hátt. Ţćr er ekki heldur hćgt ađ útleggja sem rök í veđurfarsbreytingaumrćđunni.
Flokkur: Vísindi og frćđi | Facebook
Um bloggiđ
Hungurdiskar
Fćrsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (21.7.): 99
- Sl. sólarhring: 156
- Sl. viku: 1307
- Frá upphafi: 2486216
Annađ
- Innlit í dag: 81
- Innlit sl. viku: 1147
- Gestir í dag: 68
- IP-tölur í dag: 67
Uppfćrt á 3 mín. fresti.
Skýringar
Eldri fćrslur
- Júlí 2025
- Júní 2025
- Maí 2025
- Apríl 2025
- Mars 2025
- Febrúar 2025
- Janúar 2025
- Desember 2024
- Nóvember 2024
- Október 2024
- September 2024
- Ágúst 2024
- Júlí 2024
- Júní 2024
- Maí 2024
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021
- Febrúar 2021
- Janúar 2021
- Desember 2020
- Nóvember 2020
- Október 2020
- September 2020
- Ágúst 2020
- Júlí 2020
- Júní 2020
- Maí 2020
- Apríl 2020
- Mars 2020
- Febrúar 2020
- Janúar 2020
- Desember 2019
- Nóvember 2019
- Október 2019
- September 2019
- Ágúst 2019
- Júlí 2019
- Júní 2019
- Maí 2019
- Apríl 2019
- Mars 2019
- Febrúar 2019
- Janúar 2019
- Desember 2018
- Nóvember 2018
- Október 2018
- September 2018
- Ágúst 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Febrúar 2018
- Janúar 2018
- Desember 2017
- Nóvember 2017
- Október 2017
- September 2017
- Ágúst 2017
- Júlí 2017
- Júní 2017
- Maí 2017
- Apríl 2017
- Mars 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Ágúst 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Ágúst 2015
- Júlí 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010
Bćta viđ athugasemd [Innskráning]
Ekki er lengur hćgt ađ skrifa athugasemdir viđ fćrsluna, ţar sem tímamörk á athugasemdir eru liđin.