Verður lítill og ljótur blettur hlýindaspillir?

Undanfarna daga hefur legið í loftinu að hingað berist hlýindi langt úr suðri. Spár hafa að vísu verið nokkuð flöktandi varðandi fjölda hlýindaskota og umfang þeirra. Þær voru hvað bjartsýnastar fyrir okkar hönd í gær. En nú hefur ský dregið fyrir sólu - svo virðist sem lítill og ljótur blettur á veðurkortinu eigi að stórslasa eitt hlýindaskotanna.

Örsökina má sjá á háloftaspákorti evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir kl. 18 á morgun - fimmtudag 22. mars.

Lesendur hungurdiska ættu að vera farnir að kannast við kortið. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru svartar og heildregnar - einingin er dekametrar (1 dam=10 metrar). Kortið er því vísir á vinda í 500 hPa - því þéttari sem línurnar eru því meiri er vindurinn - sem blæs að jafnaði meðfram línunum. Jafnþykktarlínur eru rauðar og strikaðar - mælieiningin er líka dekametrar. Þykktin mælir meðalhita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið.

Meðalþykkt um þetta leyti árs er um 5280 metrar hér á landi. Segja má að allt ofan við 5400 séu hlýindi og fari þykktin upp í 5500 metra á þessum tíma árs má búast við hitametum - séu aðstæður til blöndunar og niðurstreymis góðar.

Rauða örin á kortinu markar framrás hlýlofts úr suðri í átt til landsins, örin sker 5460 metra línuna á leið sinni norður. Það þýðir að hlýja loftið á þar framrás til landsins, en þykktin yfir því er kortinu á bilinu 5350 til 5390 metrar - talsvert ofan við meðallag. Þannig verður það á morgun, fimmtudag.

Næstu daga er spáð nokkrum þykktartoppum - þeim fyrsta á föstudagskvöld eða aðfaranótt laugardags. Þykktin á þá að fara í um 5450 metra. - Færi hærra ef ekki væri fyrir illa aðkomu lítils bletts sem er þegar kortið gildir staddur yfir Biskæjaflóa og fer hraðbyri til norðurs eins og bláa örin sýnir. Þessi blettur kom mjög vel fram í spám í gær en átti þá að sigla norður með Bretlandi en síðan til austurs - ekkert nærri Íslandi.

En auðvitað siglir hann beint hingað í spánum í dag, með miðjuþykkt um 5320 metra - algjört flopp yfir Austurlandi á laugardaginn einmitt þegar hlýindin áttu að vera í hámarki.

En - eins og venjulega - er þetta bara spá og spár bregðast sérlega oft þegar um fyrirbrigði eins og þennan litla kuldapoll er að ræða. Við getum því enn vonað hið besta og allir muna að hungurdiskar eru ekki spáblogg. Við ræðum opinskátt um veður og spár með nördahalla.

En fyrir sérlega áhugasama er gaman að líta betur á blettinn (fatastærð hans) - aðrir ættu að láta sig hverfa því textinn hér að neðan er hættulegur - ekki geðheilsunni - en einhverju svoleiðis.

 

Myndin er sú sama og áður - nema að við þysjum inn á lítið svæði í kringum blettinn. Rauða örin bendir á 5340 metra jafnþykktarlínuna, bletturinn á tvær jafnþykktarlínur alveg fyrir sig. Hann á líka tvær jafnhæðarlínur sú innri rétt sést og sýnir 5460 metra. Þetta þýðir að þrýstingur við sjávarmál veit lítið af tilveru blettsins. Hann sést varla á venjulegu veðurkorti - nema hvað úrkomuklessa fylgir. Væri bara skemmtilegt í öllu öðru samhengi heldur en nú blasir við.

Litaðir fletir sýna svokallaða iðu. Fyrir þá sem eru tæknilega sinnaðir má geta þess að þetta er sérstakt nafn sem gefið er hverfiþunga lofts á flatareiningu -  það er helst að vélamenn átti sig á þessu. Aðrir eru auðvitað beðnir velvirðingar á þeirri áráttu hungurdiska að subba útþynntum fræðum inn á borð blogglesenda.

Við getum talið fimm mismunandi bleikgráa liti í kringum miðjuna á blettinum. Mælieining iðunnar (eins og hún er sett fram á kortinu) er sekúnda í mínus fyrsta veldi, það sem venjulega er kallað Hz eða rið. Snúningshreyfingar í lofti taka langan tíma - tölugildi tíðninnar er því mjög lágt, á efra kortinu er kvarði til hægri og þar standa tölur á bilinu frá 0 og upp í 60 en 10 í mínus 5. veldi fylgja. Þeir sem slyngir eru í hugarreikningi sjá að hér er um margra klukkustunda snúningstíma að ræða. Einingin á kortinu, míkrórið, er aldrei notuð í veðurfræði - aðeins sett hér ritstjóranum til gamans - hún hljómar svo miklu betur heldur en „50 sinnum tíu í mínus fimmta sekúndur í mínus fyrsta“.

En hvað segir þetta? Hér skal upplýst að loft verður að fórna iðu til að hafa það norður á bóginn. Snúningur jarðar sér um það. Iðubirgðir þurfa því að vera góðar og hér nægir iðan vel í ferðina norður til Íslands og meir en það - en vonandi er að tölvan hafi hér misreiknað sig.

En hlýindi liggja samt í loftinu.

Athugasemdir

[Gunnar Th. Gunnarsson, 22.3.2012 kl. 03:12]

yr.no spáði í gær og fyrradag 12 gráður max á landinu á mánudag. Hæsta hitatalan hjá þeim í þessu hlýindaskoti. Þeir eru asskoti spámannlega vaxnir.... þarna í Noregi

[Sigurður Þór Guðjónsson, 22.3.2012 kl. 12:37]

Maður iðar nú alveg í skinninu að sjá hvað verður úr þessu.