Nokkrar ólíkar lægðir (í spilunum)

Landið er nú í lægðabraut (rétt einu sinni) en einhvern veginn gengur samt illa að ná útsynningi á strik og það hefur oftast gengið illa undanfarin ár. Þegar lægðir hafa farið hjá fyrir vestan land hefur hægur vindur af suðri oftast fylgt á eftir landsynningshvassviðri og rigningu sem fer á undan lægðunum. Í sumum árum er útsynningur aftur á móti algengur, landsynningurinn þá stundum hægur á undan suðvestanhvassviðrum. Vetur með þrálátum útsynningum eru þó ekkert sérstaklega algengir. Frekar er að nokkurra vikna kaflar stingi sér inn í annars konar vetrarveðráttu. En við förum e.t.v. á útsynningsvetraveiðar síðar - ef tilefni gefst til.

En síðasta lægð kom úr suðaustri með óvenjulegum hlýindum einkum um sunnan- og vestanvert landið. Útsynningur hennar er ósköp vesæll - en skýst þó á vettvang suðvestanlands í fáeinar klukkustundir undir morgun á laugardegi (5. nóvember). Skúrirnar eða élin sem að jafnaði einkenna hann verða þó nærri því strax barin niður af hlýju háskreiðu lofti framan við næstu lægð.

Lægðarmiðjan á að fara hjá á aðfaranótt sunnudagsins (6. nóvember). Lítum á kort.

Það sýnir veðurspá sem gildir kl. 18 síðdegis laugardaginn 5. nóvember. Gamla lægðin (merkt L6) liggur í bæli vestur við Grænland á þeim slóðum þar sem er einna vinsælast elliheimili djúpra lægða hér á jörð. Þegar lægið sem merkt er L1 fer hjá togar hún í gömlu lægðina sem þá missir mátt og verður úr sögunni á mánudag.

Lægð 1 á kortinu er mjög hraðfara og fer eins og að ofan sagði hjá á aðfaranótt sunnudags eða á sunnudagsmorgun. Sumar spár gera ráð fyrir snörpu suðvestankasti sums staðar vestanlands í kjölfar lægðarinnar (snúð hennar eða broddi). Einnig segja þær sömu spár að hvesst geti í öðrum landshlutum (fylgist með því á vef Veðurstofunnar). Fyrr í vikunni höfðu sumar spár gert ráð fyrir ofsaveðri á landinu samfara þessari lægð. Þá var helst að sjá að hún gripi með sér lægðina sem á kortinu er merkt sem L3. Þar er gnægð af hlýju lofti - en stefnumótið virðist hafa misfarist og L3 straujast út suðaustan við land. Það er svona þegar lægðir fara fram úr sjálfum sér.

Þarnæsta lægð er á kortinu austur af Nýfundnalandi, merkt L2. Henni fylgir nokkuð eindregin háloftabylgja sem bæði heldur aftur af lægðinni (hlýtt loft getur þá sloppið norðaustur úr henni og þar með nýst illa) - en jafnframt grefur lægðardragið sig til austurs og grípur upp meira af enn hlýrra lofti í stað þess sem sleppur út. Þetta þýðir að lægðin verður allt öðru vísi en sú fyrri þegar hún fer að hafa áhrif hér á landi síðla á mánudaginn (7. nóvember). Stór og svo feit að miðjan kemst e.t.v. ekki lengra heldur en í dvalarheimilið ljúfa við Grænlandsstrendur. Mjög hlýtt loft fylgir lægðinni og spennandi að sjá hversu hátt hitinn fer á þriðjudaginn í hvassri sunnanáttinni.

Hér er ástæða til að benda á form þrýstilína í kring um lægðina á kortinu (L2). Eftirtektarvert er að norðaustanáttin vestan lægðarinnar er hvassari heldur en suðvestanáttin austan hennar, það sjáum við af því hversu þétt þrýstilínur liggja. Þetta bendir til þess að lægðin sé að grafa um sig frekar en að hún sé á miklum hraða. Enda segja spár að hún eigi ekki að hreyfast nema um 10 breiddarstig til austurs næsta sólarhringinn á eftir þeirri stöðu sem kortið sýnir - en á jafnframt að dýpka um 23 hPa.

Gangi þessar spár eftir fáum við enn að bíða eftir útsynningnum. En suðlægir vindar eru líka miklu betri.

Ein lægð til viðbótar er sérmerkt á kortinu (L4). Hún er yfir Miðjarðahafi og veldur úrhelli þar um slóðir. Þar er að nokkru hægt að draga til ábyrgðar útsynninginn sem við vorum snuðuð um aftan við gömlu lægðina sem hér er nýfarin hjá. Kalda loftið sem við hefðum geta búist við var þess í stað sent á miklum hraða til suðausturs um Pýreneaskaga og inn á Miðjarðarhaf. Sú framrás leiðir til mikilla átaka þar um slóðir - en það er önnur saga.