Hæstu hámörk og lægstu lágmörk veðurstöðva í júlí

Þessi pistill er auðvitað mest fyrir nördin. Óljóst hvað aðrir hafa út úr honum. Við höfum áður fjallað um hæsta og lægsta júlíhita og verður það ekki endurtekið hér, en lítum nú á met einstakra stöðva. Eins og áður í listum af þessu tagi eru töflurnar fjórskiptar og eru því átta töflur í viðhenginu - fjórar lágmarkstöflur og fjórar fyrir hámarkið.

Fyrsta taflan sýnir hæsta hita á sjálfvirkum stöðvum í júlí. Þar kennir margra grasa. Ellefu efstu færslurnar í flokki sjálfvirkra stöðva eru frá sama degi, 30. júlí 2008. Hér eru sjö:

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1996	2010	2008	30	29,7		Þingvellir
2004	2010	2008	30	28,8		Árnes
2005	2010	2008	30	28,8		Hjarðarland sjálfvirk stöð
2006	2010	2008	30	28,4		Eyrarbakki sjálfvirk stöð
2002	2010	2008	30	28,4		Skrauthólar
2004	2010	2008	30	28,0		Þyrill
2004	2010	2008	30	28,0		Kálfhóll

Fyrstu tveir ártaladálkarnir tákna hvaða tímabil liggja til grundvallar. Á Þingvöllum eru það 15 ár, en mun færri á hinum stöðvunum. En þetta er samt mesta hitabylgja sem gengið hefur yfir landið í júlí síðan sjálfvirkar athuganir byrjuðu um 1995, 65 af yrir 170 stöðvum eiga sitt met þennan sama dag og slatti til viðbótar ýmist daginn eftir eða dagana á undan. En fleiri góðar syrpur má sjá í listanum.

Efstu vegagerðarathuganirnar eru:

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1998	2010	2008	30	27,7		Skálholt
2002	2010	2008	30	27,6		Gullfoss
1998	2010	2008	30	27,5		Kjalarnes
2000	2010	2008	30	26,9		Sandskeið
1995	2010	2008	30	26,9		Víkurskarð
2005	2010	2008	30	26,7		Þjórsárbrú
2006	2010	2008	30	26,5		Ingólfsfjall

Allar þessar sjö eru frá sama degi - einstakur dagur. Ég skipti listanum yfir mannaðar stöðvar í tvennt, annars vegar frá 1961 til 2010 en hins vegar 1924 til 1960. Við sjáum í fleiri góðar hitabylgjur með þessu móti.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1961	2010	1991	2	29,2		Kirkjubæjarklaustur
1977	2006	1991	4	28,9		Kollaleira
1961	1997	1991	5	28,8		Egilsstaðir
1990	2010	2008	30	28,8		Hjarðarland
1965	1993	1991	3	28,2		Vopnafjörður
1965	1993	1991	4	28,2		Vopnafjörður
1964	1998	1991	4	28,2		Dratthalastaðir
1961	2001	1991	4	28,0		Seyðisfjörður
1961	2010	1991	7	27,9		Reykjahlíð

Vopnafjörður er með eina tvöfalda tölu samliggjandi daga, takið eftir því - það er ekki víst að hiti hafi náð 28,2 stigum báða dagana. Hér er aðeins ein stöð með 30. júlí 2008, en allir hinir dagarnir eru úr hitabylgjunni miklu í byrjun júlí 1991. Spurning hvað sú bylgja hefði skilað mörgum metum á sjálfvirku stöðvunum. Ef til vill hefði einhver þeirra náð 30 stigunum - en það er óvíst.

Eldri listinn sýnir meiri dreifingu - enda hámarkshiti ekki mældur lengst af nema á fáum stöðvum.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1937	1960	1946	17	30,0		Hallormsstaður
1924	1960	1924	25	29,9		Eyrarbakki
1939	1960	1939	25	28,8		Lambavatn
1926	1960	1926	2	28,2		Húsavík
1937	1960	1937	25	28,0		Möðrudalur
1929	1960	1955	24	27,3		Fagridalur
1929	1934	1934	12	26,8		Hraun í Fljótum
1937	1960	1944	21	26,7		Síðumúli

Talan frá Eyrarbakka 1924 er nærri því örugglega röng - en við leyfum henni samt að sýna sig. Neðar í listanum (sjá viðhengið) kemur í ljós að mörg stöðvamet raðast í hneppi í ákveðnum miklum hitabylgjum, t.d. eru met 14 stöðva frá 24. og 25. júlí 1955 og kættu norð- og austlendinga meðan íbúar annarra landshluta sátu í rigningunni.

Síðan koma lágmörkin. Þar er lægsta tala sjálfvirkra stöðva - og lægsta tala landsins vafalítið röng, en þar til að henni hefur verið formlega útrýmt skulum við leyfa henni að fljóta með.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1996	2010	2010	9	-6,9		Skálafell
1994	2010	1998	8	-3,4		Gagnheiði
1994	2010	1998	9	-3,4		Gagnheiði
1994	2010	1995	6	-3,2		Þverfjall
1994	2010	1995	6	-2,9		Sandbúðir
1999	2010	2009	24	-2,7		Brú á Jökuldal
2004	2010	2009	25	-2,6		Möðrudalur sjálfvirk stöð
2006	2010	2009	24	-2,6		Brúarjökull B10
1996	2010	2007	29	-2,5		Þingvellir

Hitamælingar á Skálafelli hafa síðari árin verið heldur brösóttar þannig að fyrsta alvörutalan á listanum er úr kuldakasti 1998 á Gagnheiði. Í listanum yfir lágmörk sjálfvirku stöðvanna eru 24. og 25. júlí 2009 langmest áberandi - þá skemmdist mikill hluti kartöfluuppskeru í lágsveitum á Suðurlandi. Vegagerðarstöðvarnar hafa ekki enn skráð -2,0 stiga frost í júli.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1997	2010	2009	25	-1,9		Fagridalur
1995	2000	1998	8	-1,7		Möðrudalsöræfi I
1995	2010	1998	8	-1,3		Fjarðarheiði
1999	2010	2007	16	-1,3		Mývatnsöræfi
2006	2010	2007	29	-1,2		Gauksmýri
2005	2007	2006	9	-1,1		Arnarvatnsheiði - Stórisandur
2005	2006	2006	10	-1,1		Eyvindarstaðaheiði
1995	2010	2006	10	-1,1		Öxnadalsheiði

En ekki munar miklu. Listi mönnuðu stöðvanna frá og með 1961 sýnir allmörg skæð kuldaköst.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1961	2009	1986	21	-4,1		Möðrudalur
1961	2010	1970	24	-3,3		Grímsstaðir
1962	2010	2001	1	-3,0		Staðarhóll
1991	2003	2000	14	-3,0		Básar á Goðalandi
1963	2000	1989	1	-2,5		Garður
1962	1979	1963	10	-2,4		Vaglir II
1961	2008	1989	1	-2,3		Raufarhöfn
1970	1998	1983	19	-2,1		Brú á Jökuldal I
1961	2002	1983	18	-2,0		Barkarstaðir

En í efstu sætunum eru aðeins tvær dagsetningar með meira en eina stöð í fanginu. Sé listinn skoðaður í heild kemur í ljós að 20 stöðvar eiga sitt lágmark 25. júlí 1963 - en sá eftirminnilegi dagur hefur áður komið við sögu á hungurdiskum.

fyrsta ár	nær til	metár	metdagur	methiti		nafn
1939	1945	1944	27	-4,0		Núpsdalstunga
1936	1955	1944	27	-2,9		Skriðuland
1937	1960	1939	5	-2,8		Reykjahlíð
1924	1960	1944	27	-2,5		Gunnhildargerði
1941	1960	1944	27	-2,1		Hlaðhamar
1937	1960	1951	29	-1,6		Möðrudalur
1937	1960	1952	12	-1,6		Möðrudalur
1952	1960	1957	20	-1,1		Barkarstaðir
1924	1960	1939	5	-1,0		Grímsstaðir

Á eldri listanum sést vel hversu slæmt kuldakastið 27. júlí 1944 var og síðan 5. júlí 1939, inn á milli sérlegra vænra hitabylgja.

Ég hvet nördin til að líma viðhengið inn í töflureikni og leyfa sér að fara á dálítið gagnafyllerí. Enn hefur ekki verið gerður skotheldur stöðvalisti fyrir tímabilið fyrir 1924. Þar leynast samt fáein stöðvamet, bæði lágmörk og hámörk. Meðal annars 29,9 stigin á Akureyri 1911 sem áður hefur verið minnst á í pistlum.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• stöðvaútgildi-júlí