Lægð við Austurland

Þegar þetta er skrifað (seint á föstudagskvöldi, 6. nóvember, er djúp lægð við Suðausturland - hún á að fara norður með Austurlandi í nótt og verður fyrir norðan land á morgun. Lægðin er til þess að gera flatbotna - en töluverður vindur er samt umhverfis hana. 

Á kortinu hér að neðan má sjá vindaspá harmonie-líkans Veðurstofunnar sem gildir kl. 3 í nótt - og í 100 metra hæð yfir sýndarlandslagi þess. Við jörð er vindur almennt minni en kortið sýnir (almennt minni - takið eftir því orðalagi). 

Mestur er vindurinn á Grænlandssundi - þar sem illa fer um kalt loft í þrengslunum á milli lægðarinnar og fjalllendis Grænlands. Annar vindstrengur er fyrir suðaustan land - ekki samt sérlega sterkur miðað við árstíma og dýpt lægðarinnar - kannski gustar samt eitthvað um Austur- og Norðurland í nótt og fram eftir laugardegi? Við látum Veðurstofuna um að segja til um það. 

Þegar málið er skoðað nánar kemur í ljós að lægðin er nokkuð sammiðja allt upp í veðrahvörf. Það sést vel á þversniðinu hér að neðan. Sammiðja, stórar lægðir á norðurslóðum eru yfirleitt að grynnast - eiga lítið eftir af fóðri.

Þversniðin eru ekkert léttmeti - það þarf að rýna dálítið í þau - þeir sem ekki vilja það ættu bara að hætta lestri pistilsins - takk fyrir innlitið. 

Litla kortið í efra hægra horni sýnir legu sniðsins. Það liggur frá 60 gráðum norðurbreiddar (lengst til vinstri) til norðurs um landið þvert (gráa svæðið neðst í sniðinu sýnir landið) og norður á 69. breiddarstig. Lóðrétti ásinn sýnir þrýsting - frá sjávarmáli og upp í 250 hPa (um 10 km hæð). 

Hefðbundnar vindörvar sýna vindstefnu og vindstyrk - en litirnir sýna vindstyrkinn líka. Við sjáum að vindur er af suðvestri og vestri sunnan við land - en er austlægur norðan við - en yfir landinu er vindur hægur - upp úr og niður úr. Vindur er oft hægur í lægðarmiðjum - og hér má vel sjá það sem um var talað hér að ofan - lægðin er sammiðja - hallast ekki - vestanáttin nær alveg upp vinstra megin á myndinni (sunnan miðjunnar) - og austanáttin alveg upp hægra megin (norðan lægðarinnar).

Heildregnu línurnar sýna mættishita - (í Kelvinstigum) - hann vex upp á við. Verum ekkert að rýna í hann að þessu sinni - þótt fjölmargt mjög athyglisvert sé að sjá. Nú - það má líka taka eftir því að vindurinn er mestur í austanáttinni upp við veðrahvörf (til hægri á myndinni) - vinstra megin - í vestanáttinni - er vindur mestur neðantil - við sjáum hér í vestanstrenginn - en hámark hans er austan við sniðið - eins og sjá mátti á fyrstu myndinni.

Við skulum líka líta á annað þversnið - sama snið raunar - en sýnir nú jafngildismættishita (heildregnar línur), rakastig (litafletir) og rakamagn (rauðar strikalínur).

Hér sjáum við tvo þurra poka (rifur) teygja sig frá veðrahvörfum og niður í átt til jarðar. Rakastig er þar miklu lægra en umhverfis. Það mætti velta sér upp úr þessum fyrirbrigðum - en trúlega er hér um íblöndun heiðhvolfslofts niður í veðrahvolfið að ræða. - Í nyrðri pokanum (þeim til hægri) er rakastigið innan við 10 prósent í 600 hPa hæð (um 4 km). 

Jæja - þetta var dálítið moð - en venst - og verður loksins hollt og gott - rétt eins og sagt er af sjóböðum - það er ekki þar með sagt ...