Þrefalt kerfi (og smávegis um veðurofsóknir)

Lægðakerfið sem er að plaga flesta landsmenn þessa dagana er samsett, inniheldur að minnsta kosti þrjár aðskildar lægðarmiðjur og tekur hver við af annarri. Sú fyrsta fór hjá í dag (mánudaginn 30. júní), sú næsta kemur á morgun (þriðjudaginn 1. júlí) og sú síðasta verður allsráðandi á miðvikudag (2. júlí).

Tvær seinni lægðirnar eru óvenjudjúpar miðað við árstíma, þótt nú virðist ólíklegt að þær slái einhver met hvað það varðar. Kortið hér að neðan sýnir spákort evrópureiknimiðstöðvarinnar sem gildir kl. 9 að morgni þriðjudags.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heildregnar línur sýna sjávarmálsþrýsting. Daufar strikalínur sýna þykktina, en litafletir þrýstibreytingu síðust 3 klst. Tölurnar tákna kerfishlutana þrjá. Hluti 1 er hér kominn hjá, er kominn nærri því til Jan Mayen. Hluti 2 sýnir lægð í vexti (þrýstingur fellur allt í kringum hana), mest um 6 hPa á 3 klst rétt norðan við lægðarmiðjuna. Hluti þrjú sést sem lægðardrag - en við það er sérstakt fallhámark, eftir litakvarðanum á milli 4 og 6 hPa á 3 klst.

Næsta mynd sýnir það sama - nema 9 klst. síðar eða um miðnætti á þriðjudagskvöld (1. júlí).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lægðin fyrir vestan land er hér þegar farin að grynnast - en hún þokast nú til suðurs. Mjög vaxandi lægð er undan Suðurlandi á leið til norðurs eða norðausturs. Á undan henni er mikið þrýstifall, -8,8 hPa á þremur tímum þar sem mest er. Fyrir tíma gæðatölvuspáa átti þrýstifall sem þetta, yfir 8 hPa á þremur tímum, að kveikja á veðurfræðingi - væri hann ekki búinn að spá stormi (>20 m/s) ætti hann að gera það nú þegar. Auðvitað réði þetta ekki öllu í reynd - það þarf t.d. að ákveða hvar á að spá storminum.

En þessi þriðja lægð - eða lægðarhluti verður óvenjudjúp miðað við árstíma. Þrýstimet júlímánaðar falla á einhverjum veðurstöðvum - og enn er möguleiki á að það gerist fyrir landið í heild. Í pistli gærdagsins kom fram að til þess þarf þrýstingur á einhverri veðurstöð að fara niður fyrir 972,4 hPa.

Svo er að sjá að marga daga taki að losna við leifar þessa kerfis.

Eins og fram hefur komið er nýliðinn júnímánuður einn sá hlýjasti sem um getur hér á landi, jafnframt einn sá úrkomusamasti um landið suðvestanvert - og reyndar sums staðar annars staðar líka. Væntanlega kemur frétt frá Veðurstofunni þar um á þriðjudag og miðvikudag.

Þessi miklu hlýindi eru svo sannarlega óvenjuleg - og ástæðulaust að tala þau niður þrátt fyrir dauft veðurlag um landið sunnan- og vestanvert. Í fyrra léku hungurdiskar sér að því að gefa sumrinu og einstökum mánuðum þess gæðaeinkunn. Það verður líka gert í sumar. Í fljótheitum virðist júnímánuður í Reykjavík fá einkunnina fjóra af sextán mögulegum. Júní í fyrra fékk einkunnina þrjá. Myndin hér að neðan sýnir gæðaeinkunn júnímánaða frá 1921 að telja. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Við sjáum júní 2013 og 2014 langt niðri á kvarðanum - þó hafa margir júnímánuðir verið enn neðar. Ritstjórinn er kominn á sjötugsaldur og bjó á yngri árum við skítasumur í löngum röðum - kulda, rigningu og illviðri. Júnímánuðirnir 2013 og 2014 eru einfaldlega nærri því meðallagi sem verst var. Þeir sem nota sumur þessarar aldar sem viðmið eru auðvitað skelfingu lostnir þegar sumur eins og 2013 og fyrsti sumarmánuður ársins 2014 sýna sig. En þeir verða bara að átta sig á því að þetta er bara hluti af hinu almenna íslenska veðurlagi.

Segja má að sumur frá og með 1996 hafi flest verið viðunandi hér á Suðvesturlandi, það eru 18 ár. Eðlilegt er að þeir sem eru yngri en 30 ára noti þau sem viðmið sín. Það er nærri því hálf þjóðin. Við sem erum komin yfir miðjan aldur munum hins vegar kveinstafi enn eldri kynslóðar yfir vondri tíð - sú kynslóð átti árin kringum 1940 sem viðmið - en við höfðum ekki kynnst neinu betra. Sumargæði nýju aldarinnar eru því algjör happdrættisvinningur - sem við getum þó ekki búist við að endist um alla framtíð - fullt hús stiga bæði 2008 og 2012. 

Við sem nú erum á sjötugsaldri heyrðum líka í þarnæstu kynslóð á undan - þeirri sem notaði árin fyrir 1920 sem viðmið. Þeim þótti líka ástandið í kringum 1980 bara eðlilegt - sumarhlýindin 1925 til 1945 voru einfaldlega afbrigðilegur happdrættisvinningur - sem leið hjá.

Við vitum ekkert um sumur framtíðarinnar - (ekki einu sinni um afgang sumarsins 2014) - vel má vera að nú komi sjö skítasumur í röð - þess vegna skítköld að auki. Fari svo þýðir ekkert að kveina undan því eins og um ofsóknir sé að ræða og alla vega getur ritstjóri hungurdiska ekkert gert í málinu.