Hlýr janúar

Janúar sá sem nú er liðinn reyndist hlýr. Eiginlega ætti að segja mjög hlýr því ritstjóranum sýnist í fljótheitum að hann sé í 12. hlýjasta sæti frá upphafi samfelldra mælinga bæði í Reykjavík og á Akureyri. Það eru hins vegar ekki alveg sömu janúarmánuðirnir sem eru í 11 efstu sætunum á stöðvunum tveimur. Janúar í fyrra var hlýrri í Reykjavík heldur en nú - en ívið kaldari á Akureyri.

Þá er spurningin hvað febrúar gerir. Þegar til lengri tíma er litið er samhengi hita mánaðanna tveggja ekkert og um langa hríð á síðari hluta 20. aldar fylgdust þeir verr að heldur en t.d. janúar og mars. Í fyrra voru bæði janúar og febrúar mjög hlýir og saman tókst þeim að búa til eina allrahlýjustu ársbyrjun sem um getur hér á landi - mars olli vonbrigðum hvað hita varðar og flestir mánuðir eftir það þótt hitinn tæki vissulega góða spretti í júní og júlí.

Janúar í ár verður einnig merkilegur fyrir það að hiti skyldi ekki fara niður fyrir frostmark á Vattarnesi (milli Reyðarfjarðar og Fáskrúðsfjarðar). Ekki var það þó hlýjasti staður landsins að meðaltali í janúar - meðalhiti var hærri á einum tíu stöðvum. Mánaðarlágmarkið var +0,4 stig. Það hefur ekki gerst áður að frostlaust hafi verið á íslenskri veðurstöð allan janúar.

Í Seley (ekki langt undan) fór lágmarkshitinn niður í frostmark, nákvæmlega. Á vegagerðarstöðinni í Hvalnesi fór hiti lægst niður í +0,1 stig. Lágmarkið á Stórhöfða (sem var með í keppninni þar til í gær - fimmtudag) fór lægst í -1,5 stig. Í fljótu bragði (allt í fljótubragðaham seint á föstudagskvöldi) sýnist það vera hæsta lágmark á Stórhöfða í janúar - fyrsti mælingajanúar þar var 1922.

Nú - en þess má líka geta að á tveimur stöðvum varð aldrei frostlaust í mánuðinum - hvar skyldi það hafa verið? Jú, á Þverfjalli í Ísafjarðarsýslu (ekki viss hvort það er Vestur-Í eða Norður-Í), þar fór hitinn hæst í -0,6 stig og í Sandbúðum þar sem mánaðarhámarkshitinn mældist -0,1 stig. Og svo fór hiti aldrei upp fyrir frostmark á Gagnheiði, hámarkið var 0,0 stig. Ef út í það er farið var lægsta lágmark á Gagnheiði furðuhátt, -8,5 stig, á Þverfjalli -9,0 - það er líka há tala.

Jafnhiti var mestur við strendur Austurlands, munur á hæsta hámarki og lægsta lágmarki minnstur á Fonti á Langanesi, 6,5 stig. Hitaspönn var mun meiri inn til landsins, mest á Þingvöllum þar sem munaði 23,3 stigum á mánaðarútgildum.

Allt í allt var janúar jafnaðarmánuður hvað hita varðar - og trúlega vindstefnu líka. En önnur saga er af úrkomunni, rosaleg eystra - meiri en 600 mm á Hánefsstöðum við Seyðisfjörð en lítil vestanlands - hversu lítil sjáum við ekki með öryggi fyrr en frumgögn berast frá þeim stöðvum sem ekki hafa náð að skila skeytum daglega.

Svo er það snjóhulan - ábyggilega óvenjulítil víða um land þótt klakar úr fyrri mánuði hafi verið sérlega þrálátir. Dýr varð spilliblotinn sem kom ofan í kuldakastið mikla snemma í desember. Að sjálfsögðu er ekki hægt að kenna honum einum um öll beinbrotin (mörg hundruð?) og trúlega þúsundir marbletta - en svona er það.