Enn eitt árið bætist við mæliraðir

Að venju bætist nú enn eitt árið við allar veðurraðir - mældar eða metnar, stuttar eða langar. Hungurdiskar munu af því tilefni birta á stangli eitthvað úr raðagarðinum. Hversu margt eða mikið það verður er óráðið.

Sú veðurröð sem oftast er sýnd er ársmeðalhitinn - ýmist fyrir einstakar stöðvar eða landsvæði. Við lítum á langa röð sem miðast við Reykjavík. Auk þess að nýnæmi er að nýliðnu ári, 2012 hefur einnig verið bætt við röðina í fortíðarendann - svona eins og samviska ritstjórans leyfir. Sjá má að nokkuð hefur fallið á hana því fyrsta árið sem minnst er á er 1780. Síðan gengur á með eyðum og skáldskap fram á þriðja áratug 19. aldar en raunverulegar athuganir eru til frá Reykjavík á árunum 1820 til 1854. Þá kemur aftur til kasta skáldskapargáfu ritstjórans - fram til 1866.

En lítum á myndina.

Tíminn er á lárétta ásnum, merktur á tuttugu ára bili. Lóðrétti ásinn sýnir ársmeðalhitann. Hann leikur á rétt rúmlega fjögurra stiga bili, milli tveggja og sex stiga. Rauða línan er reiknuð línuleg leitni, það er eins og aldrei fáist neitt út úr þeim reikningum nema hlýnun upp á 0,7° á öld. Hefji menn þá reikninga fyrir hundrað árum fæst að vísu út nokkru hærri tala og sú langhæsta sé aðeins miðað við síðustu 40 ár. Sýnist í fljótu bragði að slíkir reikningar gæfu um 4°C hlýnun á öld fram haldi sem verið hefur.

Menn geta valið sér viðmiðunartímabil eftir smekk eða sleppt því alveg - sem sennilega er hyggilegast. Ætti að sjást að „venjuleg náttúruleg“ hitasveifla er ríflega 1,5 stig hvort sem miðað er við ár eða áratugi eða tvöfalt það sem menn telja almennt viðurkennda hnattræna hlýnun á síðustu 100 árum. Erfitt er að meta hið hnattræna út frá Reykjavík einni saman.

Blái ferillinn á myndinni er settur inn til að draga fram aðalatriði í áratugasveiflunum en segir ekkert um framtíðina frekar en línulega leitnin.

Meðalhitinn á nýliðnu ári var 5,54°C í Reykjavík (tveir aukastafir eru fóður í metinginn en ekki til marks um nákvæmnina). Frá því að samfelldar mælingar hófust 1870 hafa aðeins 11 ár verið hlýrri. Þeirra hlýjast var 2003 en síðan 1941, 2010 og 1939. Sé tekið mark á tímanum á undan bætist aðeins eitt ár við, 1847 (ómarktækt hlýrra).

Eins og fjallað var um í pistli í gær fer mjög hlýtt loft yfir landið á morgun föstudag. Því miður mun varla fréttast af mesta hitanum niður á vorar jarðlægu slóðir - og komi eitthvað niður fari það í snjóbræðslu frekar en í að ýta hitamælum upp kvarðann. En - von er enn og rétt að muna að sjaldgæft er að hiti nái 10 stigum á Suður- og Vesturlandi í janúar.