Sumarlíkindi

Einhvern orðróm heyrði ritstjóri hungurdiska um að ólíklegt væri að sumarið 2025 yrði jafnslæmt og sumarið í fyrra (2024). Kannski rétt að kanna þessi líkindi. Með þeim fyrirvara þó að spágildi slíkra líkindafræða er nákvæmlega ekki neitt. Enn vitum við ekkert um gæði komandi sumars. Reiknimiðstöðvar eru að vísu með einhverjar tillögur en svo virðist sem þær séu heldur flöktandi. 

Ritstjóri hungurdiska hefur nú um skeið gefið hverju sumri einkunn. Einkunn Reykjavíkur telur hann einhvern veginn eiga við Suður- og Vesturland, en einkunn Akureyrar telur hann að eigi á sama hátt við Norður- og Austurland. Þetta eru þó harla grófar alhæfingar sem ekki alltaf standast skoðun. 

Hæsta einkunn sem sumar getur fengið samkvæmt aðferðum ritstjórans er talan 48, en sú lægsta er núll. Það sumar sem komst næst toppeinkunn var 2021 - á Akureyri (47), en var í rúmu meðallagi í Reykjavík (24). Lægsta einkunn sem enn hefur sést fékk sumarið 1983 í Reykjavík (1). Akureyrarsumar hefur aldrei fengið lægri einkunn heldur en 5, það var 1985. Hæsta einkunn í Reykjavík fengu sumrin 2009 og 2010 (41). Allar þessar tölur hafa komið fram í reglulegum pistlum hungurdiska á undanförnum árum. Í Reykjavík nær matið aftur til sumarsins 1923, en ekki er hægt að byrja fyrr en 1928 á Akureyri. Við getum því borið saman sumur 97 ára á stöðunum báðum.

Einfaldast er að gera það með því að teikna gildin á sömu mynd, á dreifirit. 

Mun skýrara eintak af myndinni má finna í pdf-viðhengi. Sumareinkunn Reykjavíkur er á lárétta ásnum, en einkunn Akureyrar á þeim lóðrétta. Við sjáum strax að ekkert samhengi er á milli einkunna staðanna beggja, gæði á öðrum segja ekkert um gæði á hinum. Segja má að þetta sé í samræmi við almenna reynslu þeirra sem fylgjast með veðri. 

Það sem við erum með athyglina á í dag er sumarið í fyrra, 2024. Til að auðveldara verði að sjá hvaða sumur eru vond og hver góð hafa punktalínur verið felldar um myndina þvera, lóðrétt og lárétt. Sumur sem hafa lægri einkunn en 17 eru talin vond - í Reykjavík eru þau til vinstri á myndinni, en á Akureyri í neðsta hluta hennar (neðan neðri láréttu punktalínunnar). Þannig er valið að um það bil fimmta hvert sumar á hvorum stað lendir í vonda flokknum. Sama er gert fyrir góðu sumrin - þau eru lengst til hægri á myndinni fyrir Reykjavík, en efst fyrir Akureyri. 

Við þetta verða til 9 reitir á myndinni. Þeir hafa verið merktir með bókstöfum. Í reitnum sem er neðst til vinstri er bókstafurinn g. Þar má finna sumarið 2024 - það skilgreinist sem „vont“ bæði í Reykjavík og á Akureyri, ásamt sumrunum 1992 og 1959 - rétt þar við eru 1972 og 1935 (bæði vond á Akureyri, en við það að teljast vond í Reykjavík). Eins eru sumrin 1969, 2018 og auðvitað 1983 þarna rétt við mörkin - mjög vond í Reykjavík, en á mörkum hins vonda á Akureyri. Varla er marktækur munur á þessum sumrum öllum, átta talsins. Ef við trúum á líkindafræði ættu því að vera 7 til 8 prósent líkur á jafnvondu 2025. Þetta eru hærri tölur heldur en almennt hafa verið í umferð í umræðu dagsins. 

Það má vekja athygli að reiturinn sem merktur er bókstafnum i er auður. Þar ættu að vera hin afburðagóðu sumur í Reykjavík, þau sem þá eru líka afburðavond á Akureyri. Við eigum sum sé eftir að upplifa svoleiðis nokkuð. Aftur á móti eru nokkur afburðavond í Reykjavík, en afburðagóð á Akureyri. Þau eru í a-reitnum á myndinni. 

Sumardagurinn fyrsti í ár, 2025, var sérlega hlýr á Suðvesturlandi. Hátíðarmet voru sett á allmörgum veðurstöðvum á þeim slóðum, þar á meðal í Reykjavík. 

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• betri mynd