Smávegis af apríl 2024

Við lítum nú á nýliðinn apríl - sem þótti kaldur - og var það miðað við það sem verið hefur síðustu þrjá áratugina. Taflan hér að neðan sýnir hvernig meðalhiti hans raðast - talan 24 er sett við kaldasta aprílmánuð aldarinnar. 

Á Norðurlandi var þetta næstkaldasti aprílmánuður þessara 24 ára, en á Suðurlandi hafa sex aprílmánuðir verið kaldari frá aldamótum. Í töflu í yfirliti Veðurstofunnar kemur í ljós að mánuðurinn raðast nærri miðju á þeim stöðvum sem mælt hafa síðustu 140 ár - eða lengur. Sýnir þetta okkur vel hvað apríl hefur hlýnað - alla vega í bili. 

Þegar litið er á háloftameðaltöl sjást sérkenni nýliðins aprílmánaðar vel.

Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, en vik frá meðaltalinu 1981 til 2010 eru sýnd í litum, blátt þar sem flöturinn er lægri en meðaltalið. Hæðarhryggur var vestan við land og norðlægar áttir því mun algengari en venjulega í apríl, en hæð flatarins við Ísland þó nærri áðurnefndu meðallagi. Þegar vindur stendur af Grænlandi er oftast niðurstreymi austan við. Loftið í niðurstreyminu hlýnar og myndar lok yfir kaldara loft sem streymir til suðurs meðfram Grænlandi yfir Ísland. Í slíkum tilvikum er meðalhiti í neðri hluta veðrahvolfs heldur hærri en vænta mætti - miðað við hita í neðstu lögum. Loftið er stöðugra heldur en að meðallagi.

Heildregnu línurnar á síðara kortinu eru þær sömu og á því fyrra, en jafnþykktarlínur eru daufar og strikaðar. Litir sýna hér þykktarvikin. Séu þau jákvæð (gulir og brúnir litir) hefur verið hlýrra í neðri hluta veðrahvolfs en að meðaltali. Mjög hlýtt var vestan Grænlnads. Á bláu svæðunum hefur hiti verið undir meðallagi - þykktin minni en venjulega. Ekki ber mikið á kulda á kortinu - talsvert minna heldur en vikin í töflunni að ofan gætu gefið til kynna. Ástæður þessa hafa þegar verið nefndar. Annars vegar er áðurnefnt misgengi milli norðvestanáttar uppi og norðan- og norðaustanáttar niðri, en hins vegar viðmiðunartímabilið - aprílmánuðir á því voru að jafnaði kaldari heldur en venjulegast hefur verið eftir aldamót. Við þurfum alltaf að vara okkur dálítið á viðmiðunartímabilum. Í huga ritstjórans var nýliðinn apríl nokkuð venjulegur hvað hita snerti - meðalmánuður, en í huga yngra fólks þess sem fór að fylgjast með veðri fyrir 10 til 25 árum var mánuðurinn tvímælalaust kaldur. Gæti leitt til alvarlegra deilna um spámannsins skegg - .

Við þökkum BP fyrir kortagerðina.