Af Stóra-Bola

31.1.2023 | 00:07

Kuldapollur kanadísku heimskautasvæðanna - sá sem við höfum til hægðarauka nefnt Stóra-Bola hér á hungurdiskum - hefur verið fremur litið áberandi fram undir þetta í vetur. Þegar hann hefur náð sér á strik hefur hann oftast ráðist í vesturvíking - fjarri okkur - en við höfum sí staðinn setið í straumum úr Norðuríshafi - ekki eins illkynjuðum hvað harðviðri snertir - að þessu sinni.

Nú er hins vegar sú staða uppi að Stóri-Boli hefur náð fullum vetrarstyrk. Á kortinu hér að neðan eru fjórir fjólubláir litir - en litir tákna þykktina. Hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Dekksti liturinn sýnir svæði þar sem hún er minni en 4740 metrar. Ritstjórinn talar gjarnan um ísaldarþykkt þegar minnst er á svo lágar tölur (það er reyndar bara orðaleppur - til hægðarauka og hryllings).

Kortið er úr safni evrópureiknimiðstöðvarinnar og gildir kl.18 á morgun, þriðjudaginn 31. janúar 2023. Rauða örin bendir á lægðina sem veldur illviðrinu á landinu í dag (mánudag). Henni er eiginlega sparkað út af borðinu - gengur suðaustur til Póllands og grynnist.

Í vestri sjáum við Stóra-Bola. Hann er hér á hefðbundnum slóðum og við megum segja í stórum dráttum venjulega útlítandi miðað við árstíma. Þykktin nærri miðju er 4680 metrar - um 200 metrum minni en við höfum nokkru sinni séð hér við land - og 300 metrum minni en lægst hefur orðið í vetur. En þessi kuldi allur - og háloftavindar í kringum hann eru mikill lægða- og illviðramatur - lítið má út af bregða. Í þessari stöðu höfum við oft sloppið við öll meiriháttar vandræði - en á slíkt er aldrei treystandi.

Nú virðast reiknimiðstöðvar nokkuð sammála um að Boli taki á rás suður á bóginn, ráðist á suðausturhéruð Kanada og jafnvel Nýja-England - með ísaldarkulda. Það er kannski ekki alveg einstakt, en ekki algengt. Þetta kuldakast á að vísu ekki að standa lengi - og kuldinn í miðju Bola mildast. Spárnar eru hins vegar ekki sammála um það hvað gerist svo - nema að þær kasta fjölmörgum illkynja lægðum í átt til Íslands - ýmist þá í formi úrhellissunnanveðra - eða vestansnjókomuofsa - sumar bjóða einnig upp á hríðarveður fyrir norðan og austan.

En allt er þetta enn aðeins eitthvað í „huga“ líkana - þau vita vart sitt rjúkandi ráð - við vonum bara að vel fari.

Flokkur: Vísindi og fræði | Facebook