Óvenjuhlýtt?

Spár fyrir næstu daga eru mjög hlýindalegar. Þó hlýindi af þessu tagi hafi sést áður í mars er samt rétt að gefa þeim gaum. 

Kortið gildir á miðvikudagskvöld, jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, en þykktin er sýnd í lit. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Á gulbrúna svæðinu er henni spáð meiri en 5520 metrum - rétt eins og á allgóðum sumardegi. Þar sem snjór er á jörðu víða um landið norðan- og austanvert - og sól ekki enn mjög hátt á lofti verður hiti þó varla eins hár og verða myndi við svipuð skilyrði að sumarlagi - og ekki er heldur spáð mjög hvössum vindi. Líklegast er því að mestu hlýindin „fljóti ofan á“ - þannig að möguleiki á metum í háloftunum er ívið meiri heldur en niðri í mannheimum. 

Við þurfum að fylgjast með háloftaathugunum, hugsanlega gætu marsmet fallið t.d. í 700 hPa (3 km hæð) og í 500 hPa. Mættishita í 850 hPa er spáð upp í 27 stig í niðurstreymi vatnajökulsbylgjunnar - en það er mest fyrir augað - aftur á móti er honum spáð ofan 20 stiga á allstóru svæði - meira að segja yfir Færeyjum. 

En við höfum séð tölur af þessu tagi áður, síðast líklega 2016 og svo árið 2012 þegar hitamet marsmánaðar féll eftirminnilega og hiti fór í 20,5 stig í Kvískerjum í Öræfum - eina skiptið sem 20 stigum hefur verið náð í mars hér á landi. Allt yfir 16 stigum telst frekar óvenjulegt um miðjan mars. Metið milli 11. og 20. er 17,6 stig sem mældust á Siglufirði þann 13. árið 2016 - en þá var þykktin svipuð og sú sem nú er spáð. Hæsti hiti sem mælst hefur í Reykjavík 11. til 20.mars er 12,3 stig - það var þann 20.árið 2005. Áttin hentar varla nú til meta í Reykjavík, en þó má geta þess að dægurmet þess 18. er aðeins 9,3 stig - og liggur því vel við höggi (ef svo má segja). 

En hlýindi á þessum tíma vetrar lofa engu um framhaldið. Á topplista yfir mikla þykkt á þessum tíma eru t.d. dagar í mars 1979 (18.) og 1953 (20.) - 1979 var um nokkra undantekningu að ræða á köldum vetri, en 1953 hafði vetur verið hlýr - en gerði síðan illkynja hret upp úr 20. mars. Apríl varð þá kaldasti mánuður vetrarins - eins og oft hefur verið fjallað um hér á hungurdiskum áður. Stuttur lýsing Páls Bergþórssonar á veðrabrigðunum miklu í góulokin 1953 var eitt af því sem vakti æskuáhuga ritstjóra hungurdiska á sínum tíma. Þessa lýsingu Páls má finna í hinu indæla pistlasafni hans „Loftin blá“. Öll veðurnörd ættu að lesa þá bók. 

Meðalhiti fyrri hluta mars er +2,5 stig í Reykjavík, +1,9 stigum ofan meðallags áranna 1991 til 2020 og +1,7 ofan meðallags síðustu tíu ára. Hiti er í fjórðahlýjasta sæti (af 21) á öldinni. Hlýjastir voru sömu dagar árið 2004, meðalhiti þá +6,0 stig, en kaldastir voru þeir 2002, meðalhiti -1,1 stig. Á langa listanum er hiti nú í 25.hlýjasta sæti (af 147). Hlýjast var 1964, meðalhiti þá +6,6 stig, kaldast var hins vegar 1891, meðalhiti -7,7 stig.

Meðalhiti á Akureyri það sem af er mánuði er +0,8 stig, +1,4 stigum ofan meðallags áranna 1991 til 2020, en +1,3 stigum ofan meðallags síðustu tíu ára.

Að tiltölu hefur verið hlýjast um landið sunnan- og vestanvert. Þar er mánuðurinn yfirleitt í 4.hlýjasta sæti á öldinni, en kaldast að tiltölu hefur verið á Austurlandi og Austfjörðum, þar er hiti í 8.hlýjasta sæti.

Hiti er ofan meðallags síðustu tíu ára á öllum veðurstöðum, á Fáskrúðsfirði reyndar í meðallagi, en mest er jákvæða vikið við Búrfell þar sem hiti er +2,7 stig ofan meðallags.

Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 22,6 mm og er það nærri helmingur meðallags. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 32,1 mm, um 20 prósent ofan meðallags.

Sólskinsstundir hafa mælst 41,6 í Reykjavík og er það í tæpu meðallagi.

Athugasemdir

[Friðrik Indriðason (IP-tala skráð) 17.3.2021 kl. 16:09]

Sælir

Ég les blogg þitt iðulega með mikilli ánægju. Þannig er að ég bý í miðjum Hallormsstaðaskógi þar sem veðurfar er yfirleitt aðeins á skjön við það sem segir í veðurfréttum um Austurland í heild. Um miðjan dag í dag stóð hitamælir sem ég hef í garðinum í 20 gráðum í plús. Tek fram að mælirinn er í skugga en garðurinn er umlukin 12 til 14 metra háum trjáum.

bkv

Friðrik