Fárviðrið 11. febrúar 1967

Í haust var á hungurdiskum fjallað um fárviðri í Reykjavík í allmörgum pistlum. Því var lokið og sömuleiðis búið að líta á eitt Akureyrarfárviðri, 5. mars 1969. Verður nú haldið áfram þar sem frá var horfið og haldið áfram með Akureyrarveðrin. - Þau eru hins vegar ekki mörg á bókum, aðeins þrjú. 

Það sem við lítum á í dag gekk yfir snemma að morgni laugardags 11. febrúar 1967 og gerði ekki teljandi skaða. Ritstjóri hungurdiska var reyndar á staðnum og man mjög vont veður - og sömuleiðis sá hann á göngu um bæinn síðdegis að ýmislegt (mjög) laust hafði fokið, ruslatunnur (og fleira þess háttar) voru ekki allar á réttum stöðum - fáeinar rúður brotnað - en furðulítið tjón samt miðað við veðurhæðina. 

Aðdragandi veðursins er í sígilda flokknum - þrjár lægðir fóru til norðausturs nærri landinu, þær tvær fyrstu fyrir vestan það - en sú síðasta (okkar lægð) yfir landið - og var fljót að því. 

Hér má sjá stöðuna sólarhring áður. Djúp lægð við suðausturströnd Grænlands veitir gríðarköldu lofti til austurs á móts við hlýja lægðarbylgju úr suðri. Nýja lægðin er rétt svo að verða til á þessu korti. Hluti hennar er alveg við suðurmörk þess - en sameinaðist svo bylgju á úrkomubakkanum mikla sem liggur þar austan við. - Fór svo í óðadýpkun á leið sinni til landsins.

Sólarhring síðar er lægðin yfir Húnavatnssýslu. Austan hennar er mikill sunnanstrengur - vestanátt sunnan við. Það er eiginlega ekki fyrr en yfir landinu sem lægðin fór að snúa upp á sig og búa til stungu. Fárviðrið náði því ekki verulegri útbreiðslu hér á landi - hittir ekki alveg í. 

Þetta var á tíma hinna ómissandi Morgunblaðsveðurkorta. Hér má sjá kort á sama tíma og greiningin að ofan sýndi. Lægðin á sama stað. Ritstjórinn telur kortið vera eftir Knút Knudsen veðurfræðing (en er ekki alveg viss). Í textanum má lesa að lægðin hafi farið um 2000 kílómetra leið á 24 tímum og dýpkað um 40 hPa (sem er varlega áætlað). 

Þarna má líka sjá að vindur í Grímsey hafi farið í 14 vindstig. Þegar athugunarbókin skilaði sér reyndust það vera 85 hnútar (43,8 m/s) - en ekki 89 eins og stendur í textanum. Þetta er mesti vindhraði sem vitað er um í eyjunni - merkilegt veður hvað það varðar og sýnir e.t.v. hvað litlu munaði að lægðin hitti stærri hluta landsins þegar hún var illvígust. 

Japanska endurgreiningin nær þessu veðri nokkuð vel - þrýstingur í lægðarmiðju er 969 hPa á kortinu að ofan (hefur verið lítillega lægri í raun) - en á næsta korti á eftir (kl. 12) er hann kominn niður í 958 hPa. 

Hér er svo háloftastaðan sem lagði veðrið upp. Kortið gildir kl. 6 að morgni þess. 10. (samtíma fyrsta kortinu hér að ofan). Kuldapollurinn Stóri-Boli er með illilegasta móti og hlýtt loft syðst á kortinu að gæla við jaðar hans. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, en þykktin sýnd með litum. Mikill vindstrengur langt suðvestan úr hafi liggur beint til Íslands. - Afarsígilt illviðraábendi. 

Þrýstiritinn frá Akureyri sýnir lægðakerfi þessarar febrúarviku vel. Fyrsta lægðin fór hjá nokkuð fyrir vestan land þann 8. Síðan leið rúmur sólarhringur í þá næstu, hún var talsvert dýpri - en var langt vestan Akureyrar og loks sú þriðja - tveir sólarhringar liðu á milli lægstu þrýstigilda þessara tveggja lægða. - Á Akureyri varð veðrið verst eftir að loftvog fór að stíga snemma að morgni þess 11. 

Vindritið frá Akureyri sýnir 10-mínútna meðalvindhraða - hér frá því um kl.22 kvöldið áður og fram undir kl. 9 að morgni. Vindur var lengst af mjög hægur um nóttina, fór að hvessa um kl. hálf sex - og síðan mjög snögglega rétt uppúr kl.6. Snöggu hámarki var síðan náð rétt fyrir sjö. Flestir bæjarbúar annað hvort sofandi eða rétt við fótaferð. - Vindur fór síðan fljótlega að ganga niður. 

Íslandskortið er frá því kl. 9. Þá var veður orðið skaplegt á Akureyri - en hafði ekki náð hámarki í Grímsey - það gerðist milli kl. 9 og 10. Af kortinu má ráða að lægðin var komin niður fyrir 960 hPa. 

Síðasta myndin sýnir lægsta þrýsting á landinu á þriggja klukkustunda fresti dagana 7. til 12. febrúar 1967 (rauður ferill) og mesta þrýstimun milli stöðva (mismunur hæsta og lægsta þrýstings á sama tíma). Þrýstiferillinn er í aðalatriðum samhljóða akureyrarferlinum - lægð númer 2 tekur þó greinilega meira í heldur en sá ferill sýnir. 

Strengurinn samfara „lægðinni okkar“ var mjög snarpur - en skammvinnur. 

Þess má svo geta í framhjáhlaupi að rétt nokkrum dögum áður hófust veðurfréttir í sjónvarpi Ríkisútvarpsins.