Ættarsvipur með júlí nú og í fyrra (2016 og 2015)

Norðaustlægar áttir voru ríkjandi í júlí - eins og í fyrra, en hún var þó vægari nú en þá og mun hlýrri. Byggðarhitinn nú reiknaðist 10,45 stig, en 8,64 stig í júlí 2015, Meðalhiti júlímánaðar frá 1931 til 2010, er 10,02 stig. 

Norðaustanátt var einnig ríkjandi í háloftunum í báðum mánuðum. Kortið hér að neðan sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins og vik frá meðallagi áranna 1981 til 2010. 

Hæðarhryggur er hér yfir Grænlandi en lægð austurundan. Litirnir sýna vik, bleikir jákvæð, en bláir neikvæð. Þetta er alveg sami svipur og í fyrra - en þá var allt samt öflugra - eins og sjá má á næstu mynd.

Mikill ættarsvipur er með þessum kortum. - Að meðaltali er væg vestanátt ríkjandi í háloftunum í júlímánuði. Staða sem þessi hefur þó komið upp fyrr á tímum - en hin sterka staða í fyrra verður þó að teljast óvenjuleg. 

Næst lítum við á vestanþátt vindsins í háloftaathugunum yfir Keflavíkurflugvelli í júlímánuði allt aftur til 1952 - fyrst í sömu hæð og á kortunum hér að ofan, 500 hPa. Flöturinn sá er í um 5,5 km hæð yfir jörð að sumarlagi. 

Lóðrétti ásinn sýnir styrk vestanáttarinnar í m/s, austanátt kemur fram sem neikvæð tala. Við sjáum að júlí 2015 hefur skorið sig mjög úr - en við tökum líka eftir því hversu austanáttir hafa verið miklu algengari síðasta áratuginn eða svo heldur en áratugina þar á undan - þetta atriði hefur reyndar verið til umræðu á hungurdiskum áður. Í pistli í vor kom fram að ritstjórinn er orðinn nokkuð langeygur eftir vestanáttarsumri - jú júlí 2013 var eitthvað í áttina - en frekar einstakur samt miðað við ástandið að undanförnu. 

Næsta mynd sýnir keðjumeðaltöl vestanþáttar í júlí - en fyrir fleiri hæðir, 850 hPa-flöturinn er í um 1500 metra hæð, 700 hPa í um 3 km, 300 hPa rúmlega 9 km, 100 hPa í rúmum 16 km og 30 hPa í um 24 km hæð.

Það er bleika línan sem sýnir keðju gagnanna sem notuð voru á fyrri myndinni. Við sjáum strax að þessi vestanáttarrýrnun kemur fram í öllum hæðum - meira að segja í 30 hPa, talsvert uppi í heiðhvolfinu, þar sem bætt hefur lítillega í austanáttina (gögnin ná þar aðeins aftur til 1973). 

Í 850 hPa-fletinum (gráa strikalínan) valt meðaltalið í kringum núllið fram yfir 1990, en þá tóku austlægu áttirnar völdin - dálítill afturbati varð um aldamót. Myndin sýnir að síðustu 7 júlímánuði hefur eindregin vestanátt að meðaltali nær horfið úr öllu veðrahvolfinu - rétt að 300 hPa meðaltalið (græn lína) hangi vestanáttarmegin - langt neðan við „venjulegt“ ástand fyrri ára. 

En þessu ástandi hlýtur að linna - langtímauppgjöf háloftavestanáttarinnar í júlímánuði er varla á dagskrá. 

Í árstíðasveiflunni er háloftavestanáttin í lágmarki fyrstu 10 daga ágústmánaðar - eftir það fer að halla til hausts.