Sumar gengið í garð í heiðhvolfinu

Sumarið er komið í heiðhvolfinu - á réttum tíma. Þar eru árstíðaskiptin mjög eindregin því vestanátt ríkir á vetrum en austanátt að sumarlagi. Venjulegast er vestanáttin horfin í 20 km hæð yfir Íslandi í kringum sumardaginn fyrsta og austanátt að taka við. Sú er tilfinning ritstjóra hungurdiska að skiptin hafi verið óvenjusnemma á ferð í ár - eða að þau hafi alla vega ekki verið alveg venjuleg. En tilfinningar ritstjórans til ástandsins í heiðhvolfinu eru ekki sérlega þroskaðar -.

Kortið að neðan sýnir ástandið í 30 hPa-fletinum eins og bandaríska veðurstofan segir það verða um hádegi á morgun (mánudaginn 27. apríl).

Kortið nær yfir mestallt norðurhvel. Íslend er rétt neðan við miðja mynd. Jafnhæðarlínur eru heildregnar og liggur flöturinn hæst í hæðinni norðvestur af Grænlandi, í um 24,1 km. Litir sýna hita, sá dekksti brúni þekur svæði þar sem hiti er á bilinu -42 til -46 stig, kaldara er allt um kring. Mikil hæð nær einokar kortið norðan við 50. breiddarstig. Í kringum hæðina ríkir austanátt.

Hæðin er orðin öflug miðað við árstíma. Á sumrin eru samskipti milli veðra- og heiðhvolfs mun minni en á vetrum. Þegar handabandið rofnar milli hvolfanna á vorin dregur mjög úr vestnátt veðrahvolfsins - og þar með minnkar aðhald það sem hún hefur haft á kalda loftið í neðri lögum þess. Þá vex tíðni austan- og norðaustanáttar hér á landi tímabundið. Tíminn frá því um 20. apríl og fram undir 20. maí er eiginlega sérstök árstíð, mánuðurinn harpa. Sumir segja að það þýði nepjumánuður - fremur en að nafnið hafi eitthvað með milda hörputóna að gera. Þá eru kuldahretin algengust - Vel til fundið hjá forfeðrum vorum.  

Athugasemdir

[Sindri Karl Sigurðsson, 27.4.2015 kl. 19:51]

Er ekki átt við sögnina að harpa, þ.e.a.s. að skilja stærra efni frá því fínna? Það fylgja alltaf átök slíku.