Umskipti í tíðarfari?

Í dag (fimmtudaginn 27. mars) virðist ætla að skipta um tíðarfar. Það gerist einmitt þegar heiðhvolfslægðin mikla skiptir sér loksins í tvennt eftir margar misheppnaðar tilraunir fyrr í vetur. Lítum á 30 hPa kort dagsins.

 

Það eru ekki bara tvær lægðir - heldur líka tvær hæðir. Jafnhæðarlínur eru heildregnar en hiti sýndur með litum. Kortið og kvarðinn batna við stækkun. Mikið ójafnvægi er á milli hæðar og hita. Hitinn ræðst mest af tvennu. Annars vegar upp- eða niðurstreymi þarna uppi - í 23 til 24 kílómetra hæð. Niðurstreymi er hlýtt en uppstreymi kalt.

Að auki ræðst hiti í heiðhvolfinu af geislunarjafnvægi - sem aftur ræðst af sólargangi og líka af ósonmagni. Í dag er mikið ósonhámark, 522 dobsoneiningar ekki þar fjarri sem hitinn er hæstur (-35 stig), en lágmarkið sé 296 einingar, við Norður-Noreg en þar er hitinn hvað lægstur. Ósonmagn er ekki fjarri árlegu hámarki á þessum tíma árs á norðurhveli.

Niðri í veðrahvolfinu leggjast vindar nú aftur til suðausturs og austurs - en í þetta sinn verður hæðarbeygja ráðandi við Ísland og 500 hPa-flöturinn stendur ofar en hann hefur gert í vetur. Þetta er því mun hagstæðari austanátt heldur en sú sem við höfum búið við. Þegar komið er fram á einmánuð verður þessi staða að teljast mikill vorboði - hversu lengi sem hann stendur við að þessu sinni.

En þökkum fyrir það svo lengi sem það endist. Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins samkvæmt spá evrópureiknimiðstöðvarinnar næstu 10-daga. Litir sýna vik frá meðallagi áranna 1981 til 2010.