Kuldinn í hámarki

Kuldakastið nær hámarki á morgun, þriðjudag. Hér er átt við kulda í neðri hluta veðrahvolfs yfir landinu, en ekki frost eða vind á einstökum veðurstöðvum. Frostið á ábyggilega eftir að herða víða um land loksins þegar vindur gengur niður. - Ef hlýrra hvassviðri grípur ekki boltann áður. 

Satt best að segja líta næstu dagar ekkert vel út - en þó er hlýrra loft að ná vopnum sínum aftur suður af landinu eftir niðurlægingu dagsins í dag (mánudag). Við lítum fyrst á kort sem sýnir hæð 925 hPa flatarins, vind í honum og hita á hádegi á þriðjudag (5. mars).

Heildregnu línurnar sýna hæð flatarins í dekametrum ( 1 dam = 10 metrar). Línan sem liggur næst Reykjavík sýnir 740 metra, nærri því  uppi á Esjunni. Litafletir sýna hitann og markar fjólublái liturinn það svæði þar sem hann er lægri en -16 stig. Eftir þetta á að draga úr fyrirferð kuldans.

Hefðbundnar vindörvar sýna vindhraða og stefnu (kortið batnar mjög við stækkun). Vindhraðinn í kringum landið er víðast í kringum 20 m/s - sýnist heldur minni við Norðausturland. Hálendið stingur sér upp í flötinn og þar er því lítið að marka vindhraðann sem sýndur er. Fyrir sunnan land má sjá smákrók á þrýsti- og jafnhitalínum, en annar og stærri krókur er að verða til í suðurjaðri kortsins (sést ekki hér).

Kort sem sýnir þykktina (heildregnar línur) og sömuleiðis hita í 850 hPa (litafletir) sýnir efnislega það sama - en við skulum samt líta á það - ágætt að leggja í minnið til maríneringar.

Þetta kort gildir líka um hádegi á þriðjudag. Þykktin við norðvesturbrún Vestfjarða er aðeins 4900 metrar. Nokkuð ískyggilegt en hún er nokkru meiri yfir miðju landi og suðaustanlands er hún um 5080 metrar. Það þýðir frost er um allt land meira eða minna allan sólarhringinn - skýst e.t.v. rétt uppfyrir um hádaginn ef sól nær að skína sunnan jökla - já, það fer að muna um hækkandi sól. Það er þó aðallegs sjórinn sem sér um að hita loftið að neðan. Greining evrópureiknimiðstöðvarinnar sýnir að skyn- og dulvarmaflæði frá sjó til lofts er samtals yfir 1200 Wöttum á fermetra fyrir vestan land.

Taka má eftir því að myndin sýnir að í kuldapollinum miðjum er þykktin innan við 4840 metra. Það er allsendis hræðilega kalt. En köldu svæðin dragast lítillega saman fram á miðvikudag. Bæði munar um yl sjávarins og að auki nálgast hlýrra loft úr suðri.

Næst er annað 925 hPa kort. Það gildir um hádegi á miðvikudag - degi síðar en fyrsta kortið.

Hér sjáum við að hlý tota hefur stungið sér til norðurs langleiðina til Íslands. Þegar hér er komið er hún um það bil í sinni nyrstu stöðu og farin að beygja af til vesturs. Það gerist með þeim ákafa að græna svæðið milli gula litarins og þeirra bláu er orðið að örmjórri rönd á Grænlandshafi.

Þessari aðsókn fylgja töluverð átök og sjást þau best á vindhraðanum en hann er á bilinu 25 til 30 m/s á allstóru svæði sunnan við land - og aftur hefur bætt talsvert í vind undan öllu Vesturlandi. Við skulum til enn meira gamans líta á mættishita í 850 hPa og sjávarmálsþrýsting á sama tíma. Mættishitinn sýnir hversu hlýtt loft í 850 hPa-fletinum yrði ef tækist að ná því óblönduðu niður að sjávarmáli.

Kortið nær yfir nokkuð stærra svæði en 925 hPa-kortið að ofan. Hér sést hlýja tungan mjög vel og að mættishiti er yfir frostmarki á allstóru svæði yfir landinu sunnanverðu. Ekki er útilokað að einhverju slái niður. En aðalóvissan samfara þessari hlýju aðsókn fellst í úrkomunni á Suðurlandi. Reiknilíkan amerísku veðurstofunnar spáir hríð á höfuðborgarsvæðinu á miðvikudaginn með 15 cm snjósöfnun. Aðrar reiknimiðstöðvar eru talsvert hógværari í úrkomuspám. Það kemur í ljós.

Enga lokaða lægðarmiðju er að sjá á kortinu (heildregnar línur sýna sjávarmálsþrýsting). Nú er spurning hvernig skýjakerfið sem fylgir lægðardraginu kemur til með að líta út. Kannski fáum við að sjá lægð án þrýstimiðju?