Vangaveltur um hæsta hámark maímánaðar 2015

Oftast er færslum bloggs hungurdiska lekið yfir á fjasbókardeild þeirra - en sjaldnar í hina áttina. En stundum liggur straumurinn í öfuga átt - og einmitt í dag.

Hæsti hiti sem mælst hefur á landinu í maí til þessa eru 15,7 stig - rétt hugsanlegt er að morgundagurinn (laugardagur 30.) hækki þessa tölu - en ef hún fær að standa til mánaðamóta. Við þurfum að fara aftur til 1982 til að finna lægra maílandshámark. Í langa hungurdiskalistanum sem nær aftur til 1874 eru aðeins 16 maímánuðir með lægra landshámark en nú.- þetta er reyndar ekki alveg sambærilegt - núverandi stöðvakerfi hefði örugglega hækkað hámörk þeirra töluvert. Raunverulegur fjöldi „lægri“ mánaða á þessu tímabili er því örugglega minni.

Hámarkshiti mældist 11,2 stig í Reykjavík í dag (29. maí) - það er hæsti hiti sem enn hefur mælst þar á árinu. Möguleiki til að bæta um betur á morgun (laugardag 30.) er meiri í Reykjavík heldur en á landinu í heild - en EF mánuðinum lýkur með 11,2 stigum sem hæsta hámarki í maí þurfum við að fara aftur til 1989 til að finna lægra maíhámark (10,5 stig).

Áreiðanlegar, samfelldar hámarksmælingar í Reykjavík ná aftur til 1920 og hefur það aðeins gerst í einu sinni, auk 1989 að maí lyki með lægri tölu en 11,2 stigum, það var 1922 þegar hámarkið var 10,8 stig - en 1973 var það jafnlágt og nú. Ekki beinlínis algengt.

Fyrir 1920 eru hámarksmælingar í Reykjavík nokkuð stopular - við eigum þó lista yfir hæsta hita hvers mánaðar - ýmist lesnar af sírita (sæmilega góð hámarksmæling) - eða sem hiti kl. 14,15, eða 16 (- ekki eins góðar hámarksmælingar) - í einstökum mánuðum getur skeikað miklu sé engar sírita eða hámarksmælaupplýsingar að hafa.

En við getum samt búið til maíhámarkalista fyrir árin frá 1871 - þá kemur í ljós að hæsta tala hvers maímánaðar áranna 1871 til 1919 er aðeins sex sinnum lægri en 11,2 stig - allra lægst í maí 1914, 9,7 stig. Það er reyndar alræmdur skítamánuður - frægastur fyrir vestankulda sína (ólíkt 1979 sem var norðankuldamánuður) - en samt er líklegt að hefðu hámarksmælingar þá verið gerðar hefði hæsta hámarkið orðið hærra en þetta. Hámarksmælingar á Vífilsstöðum féllu niður í þessum mánuði - því miður.

Hámarks- og lágmarksmælingar voru einnig gerðar í Reykjavík á árunum 1829 til 1851. Mælum var reyndar þannig komið fyrir að þeir ýktu hámark í þurru veðri og sólskini - en lægsta hámark í maí á þessum árum mældist 1837, 10,0 stig.

En kannski að hámarkshiti laugardagsins 30. verði hærri í Reykjavík heldur en 11,2 stig - og þá er allur metingur í textanum hér að ofan úreltur - lesið hann því hratt.

Og ennfremur:

Föstudagurinn (29. maí) var um 1,5 stigi hlýrri en fimmtudagurinn en samt kaldur, lhb reiknaðist +5,37 stig og er það -2,3 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Lágmarksdægurmetin urðu 36 á sjálfvirku stöðvunum.

Frost mældist á 11 stöðvum í byggð en hámarkið náði tíu stigum eða meira á 39 stöðvum. Hámarkshitinn var sá hæsti á árinu á 19 stöðvum, þar á meðal öllum Reykjavíkurstöðvunum.

Reykjavíkurhitinn féll um sæti á 67 ára hitalistanum - og eru nú aðeins tveir kaldari maímánuðir á honum, 1949 og 1979. Stykkishólmsmaíhitinn er nú í 133. sæti af 170. Ef meðalhiti mánaðarins í Reykjavík endaði í því sem hann er í dag (4,31 stig) lendir hann 11. til 12. lægsta sæti frá 1870, maí 1949 er í 5. neðsta sæti og 1979 í því lægsta - síðustu tveir dagarnir núna munu trúlega hífa mánuðinn upp um 2 til 3 sæti á þessum langa lista.

Meðalvindhraði í byggð reiknaðist 4,0 m/s - og dagurinn þar með í hópi þeirra hægustu í mánuðinum. Sólskinsstundirnar mældust 14,2 í Reykjavík í dag og er maí þar með í 11. sæti á sólskinslistanum