Austanhafs og vestan

Mikið leiðindaveður er nú (föstudag 29. janúar) víða í Evrópu og landakort meteoalarm lituð gulum og brúngulum aðvörunarlitum og meira að segja sést rauði liturinn á spjaldi morgundagsins - en hann merkir aftakaveður af einhverju tagi. Aðeins 5 veðurstofur af 34 í samstarfinu eru alveg aðvaranalausar í dag og á morgun, þar á meðal Veðurstofan okkar. 

Snjókoma plagar Breta, sjávargangur Portúgali og þrumuveður og stormur Miðjarðarhafslönd. Meira að segja er vindi spáð nærri fárviðrisstyrk á Eyjahafi á laugardaginn. Eitthvað vill undan láta. 

En við lítum á 500 hPa-spákort bandarísku veðurstofunnar og gildir það um hádegi á laugardag (31. janúar).

Hér eru jafnhæðarlínur heildregnar að vanda og þykktin er sýnd með litum. Kvarðinn batnar sé kortið stækkað. Það er stór háloftalægð sem sér um alla illskuna. Hún dælir köldu lofti að norðan suður yfir Bretland, Frakkland og síðar vestanvert Miðjarðarhaf - en krappar lægðir ganga þar austur um í átt til Grikklands og síðar Svartahafs. Hlýindi eru austantil í álfunni en þeim fylgir hvassviðri og jafnvel rigning. 

Eins og venjulega eru mörkin á bláu og grænu litunum við 5280 metra þykkt. Allt undir því er ávísun á vandræði á Bretlandi og Frakklandi og stórvandræði nái svo kalt loft suður á Miðjarðarhaf. Mið-Evrópumenn eru mun vanari þessari þykkt - og hún er því ekki nándar nærri því eins hættuleg þar og vestar og sunnar.

Raunar er þetta loft alls ekki svo mjög kalt því það er komið úr norðri, suður um Noregshaf þar sem það hlýnar mjög yfir hlýjum sjó. Það er austankuldinn sem er alvarlegastur í Evrópu - gjarnan þurrari en þetta - en mun kaldari. Lítið hefur borið á slíku í vetur. 

Hlýtt er í vestanverðum Bandaríkjunum en kaldara í austursveitum. Kortið gildir líka á laugardag kl. 12.

Kuldapollurinn Stóri-Boli hristir vetrarhlekkina og litlu má muna að hann nái suður á þéttbýl svæði. Talað er um tvær norðansóknir í næstu viku, á mánudag og miðvikudag. Eftir talsvert kuldakast hefur aftur hlýnað í Alaska - en reiknimiðstöðvar búast við mikilli árás á Alaska, ættaða frá kuldapollinum Síberíu-Blesa, um miðja næstu viku. 

Ísland er hins vegar í hæðarhrygg - en þeir sem gaumgæfa smáatriði kortsins sjá dálítið lægðardrag við suðurodda Grænlands - en það fer hjá án teljandi tíðinda hér á landi og hæðarhryggurinn heldur sér. Kannski snjóar eitthvað - en ekki er spáð teljandi vindi.