Sýndarsnjór nú (maí 2014) og í fyrra (maí 2013)

Útbúið hefur verið kort sem sýnir mismun á sýndarsnjó í harmonie-líkaninu 19. maí í ár og 19. maí í fyrra. Litirnir eru dálítið órólegir en með góðum vilja ættum við að sjá vel það sem máli skiptir. Myndin batnar talsvert sé hún stækkuð. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Á bláu og fjólubláu svæðunum er meiri snjór nú heldur en í fyrra. Í líkaninu er mun meiri snjór á Vestfjarðafjöllum heldur en var í fyrra, sérstaklega á Drangajökli og Ófeigsfjarðarheiði. Meiri snjór er líka á hálendinu kringum Eyjafjörð - frá Svarfaðardal og inn úr. Einnig er meiri snjór á hálendi Austfjarða og upp af Fljótsdal heldur en í fyrra. 

Mun minni snjór er á norðanverðum Langjökli heldur en í fyrra - en á Hofsjökli og Langjökli sunnanverðum er lítill munur. Í nágrenni höfuðborgarinnar virðist heldur minni snjór í fjöllum heldur en í fyrra.  

Tveir hringir

Í dag (fimmtudaginn 15. maí 2014) má sjá ágætt dæmi um vorhringrás á norðurhveli.  Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins með heildregnum línum. Því þéttari sem línurnar liggja því hvassari er vindurinn sem blæs samsíða þeim. Litafletir sýna þykktina, en hún mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tveir hringir hafa verið settir á kortið - til áherslu. Sá minni og þrengri liggur í krappa í kringum norðurskautið. Í honum eru nokkrar stuttar bylgjur (lægðardrög) sem berast hratt til austurs eins og örin sýnir. Bylgjan við Tamirskaga í Síberíu er öflugust í dag. Mörkin á milli bláu og grænu litanna er við 5280 metra þykkt (kvarðinn batnar mjög sé myndin stækkuð). Næturfrost eru algeng inn til landsins hérlendis sé þykktin í bláa litnum - meira að segja í maí. Þegar vorið er svo langt komið viljum við sjá sem minnst af slíku - en það er samt algengt.

Bláu litirnir eru fjórir, sá dekksti sýnir hvar þykktin er minni en 5100 metrar. Þar ríkir enn vetur með snjókomu og hríðarbyljum. Lægsta þykkt sem við vitum um í háloftaathugun yfir Keflavíkurflugvelli í maí er 5040 metrar (1982). Veðurstöðvar muna kuldann þá vel - maíkuldamet þeirra eru mörg úr þessu kuldakasti.

Okkur fer að líða illa fari þykktin í síðari hluta maí niður undir eða niður fyrir 5200. Á því er þó nokkur hætta meðan ástandið er í þessum gír - eitthvað lægðardraganna norðlægu gæti teygt sig hingað. 

Annar hringur er á kortinu - miklu sunnar. Þar má sjá margar lokaðar (afskornar lægðir) sem virðast ekki taka þátt í vestanáttinni og hryggir - ekki eins áberandi - á milli. Lægðirnar eru kaldar en hryggirnir hlýir. Hlýjasti hryggurinn er yfir Kasakstan og þar er þykktin yfir 5700 metrar - svo mikil þykkt hefur aldrei mælst hérlendis. Mjög kalt lægðardrag liggur suður um Bandaríkin - en þar um slóðir eru miklar hitasveiflur um þessar mundir. 

Á vetrum er vestanröstin miklu öflugri heldur en í maí og nær oftast að hreinsa upp afskornu lægðirnar fljótlega eftir að þær myndast - en nú er það erfitt. Lægðirnar í suðurhringnum hreyfast samt flestar til austurs, tengjast nyrðri lægðardrögunum um síðir og geta þar með raskað háloftavindum á okkar slóðum. 

Tíu daga meðaltalskort

Athugið að færslan er skrifuð 14. maí - en birtist loksins nú. 

Reiknimiðstöðvar gefa út spár langt fram í tímann. Evrópureiknimiðstöðin er ein þeirra - en er harla laumuleg og sýnir þær fáum. Enda er ekki létt að túlka véfréttina sem segir aðeins af vikum frá meðaltali - en fyrir nokkra veðurþætti og þá yfir heila viku. Ómögulegt er að segja hvernig veðri er í raun verið að spá einstaka daga - enda er það ekki hægt. En lítum á dæmi - reyndar nær spáin ekki nema tíu daga fram í tímann. Gögn eru frá evrópureiknimiðstöðinni, en kortin gerð á Veðurstofunni af Bolla kortagerðarmeistara sem hungurdiskar mega sífellt þakka.

Fyrst er kort sem sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins, meðalþykkt og vik þykktar frá meðallagi síðustu tíu daga. Við vitum allt um það góða veður.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Heildregnu línurnar sýna meðalhæð 500 hPa-flatarins, strikalínurnar sýna þykktina og litafletirnir þykktarvikin. Mikil lægð hefur verið viðloðandi fyrir sunnan Grænland. Hún hefur dælt köldu lofti frá Kanada út yfir Atlantshaf - mjög mikið neikvætt þykktarvik er við Nýfundnaland, talan í því miðju sýnir -111 metra. Það samsvarar nærri 5 stiga hitaviki í neðri hluta veðrahvolfs. 

Við Ísland hefur suðlæg átt verið ríkjandi, hæðarhryggur skammt fyrir norðan land. Þykktin þessa síðustu 10 daga hefur verið í meðallagi. Mjög kalt hefur verið í norðanverðri Skandinavíu.

Síðara kort dagsins sýnir spá evrópureiknimiðstöðvarinnar næstu tíu daga.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hér hefur orðið gríðarmikil breyting. Hlýir hryggir eiga að setjast að yfir Labrador og N-Evrópu en á milli þeirra er svalt lægðardrag. Hiti hér á landi því rétt undir meðallagi árstímans. Lægðabeygja er á jafnhæðarlínunum og eykur það líkur á að veðrið verði í raun og veru heldur kaldranalegt.

En - nú er þetta tíu daga meðaltalsspá og segir ekkert um veður einstaka daga. - Harla véfréttarlegt. Þetta er þó venjuleg framsetning spáa tvær til fjórar vikur fram í tímann og enn versnar í því þegar spáð er lengra fram á við. Þá megum við gera okkur að góðu meðaltöl sem ná til þriggja mánaða í senn - jafnvel enn óljósari heldur en þessar fallegu myndir. 

Vorið fer vel af stað (í Reykjavík)

Athugið að þessi færsla var skrifuð 13. maí 2014. 

Á Veðurstofunni nær vorið yfir mánuðina apríl og maí. Það sem af er hefur verið mjög hlýtt á landinu. Í Reykjavík var apríl heilu stigi ofan meðallags síðustu tíu ára og var reyndar ofan þess meðallags á öllum sjálfvirkum stöðvum sem slíkt meðaltal eiga - nema einni. Það var á Hornbjargsvita. Þar var hitinn -0,1 stigi undir tíu ára meðaltalinu. 

Í Reykjavík er tímabilið frá 1. apríl til 13. maí það þriðja hlýjasta á síðustu 66 árum. Nokkru hlýrra var 1974 og lítillega hlýrra 1960. Líklega hrapar núlíðandi vor eitthvað neðar á listanum næstu vikuna.

En það sem af er hefur maí verið hlýr um mestallt land. Meðaltal síðustu 10 ára hefur verið reiknað á 85 stöðvum. Af þeim er hiti nú ofan meðaltals á 65, en undir því á 20. Þetta eru stöðvar á Austurlandi sem eru undir meðaltalinu. Kaldast að tiltölu hefur verið á Upptyppingum, -1,2 stigum undir. Að tiltölu hefur verið hlýjast á Bjargtöngum, 2,8 stig yfir. Það er reyndar dálítið grunsamleg tala, því næst kemur Straumsvík með  2,1 stig yfir.