Gæftaleysi og meðalvindhraði vetrarins (það sem af er)

Ekki er gott að segja hvernig veturinn skorar á illviðrakvarðanum þegar allt hefur verið gert upp, en þegar er ljóst að meðalvindhraði hefur verið með hæsta móti á landinu. Þeir sem sækja til sjávarins virðast sammála um óvenjulegt gæftaleysi og sömuleiðis er þreytuhljóð að heyra víða úr sveitum - þar sem austan- og norðaustanbelgingurinn hefur verið að gera mönnum lífið leitt. Það eru margar hliðar á veðrinu.

En meðalvindhraðatölur eru háar. Þegar tekin eru meðaltöl yfir stór landsvæði og marga mánuði segja tölurnar einar og sér ekki svo mikið - við verðum að kvarða þær í mikið og lítið, hyggja að hæstu og lægstu gildum.

 

Á myndinni má sjá þrjár tilraunir til vindmetings meðaltals desember, janúar og febrúar frá 1950 til 2014. Það er desember árið áður (1949) sem telst með 1950 og svo framvegis. Lóðrétti ásinn sýnir metra á sekúndu, en sá lárétti árin.

Gráu súlurnar sýna meðalvindhraða allra mannaðra stöðva. Ekki er víst að það úrval sé sambærilegt allan tímann - en látum gott heita. Þarna má sjá að 2014 skýst hærra upp heldur en öll önnur ár allt aftur til 1993 og í allri röðinni eru aðeins fjögur tilvik þar sem vindhraði er meiri en nú. Það er 1975, 1989, 1992 og 1993 (hæst) - og svo er 1991 jafnhvasst og nú.

Rauði ferillinn sýnir reiknaðan þrýstivind á Íslandssvæðinu, sunnan frá 60 gráðum til 70 gráða norðurbreiddar og milli 10 og 30 gráða vesturlengdar. Til reikningsins eru notuð gögn frá evrópureiknimiðstöðinni og amerísku endurgreiningunni. Taka verður skýrt fram að líkönin eru ekki sambærileg allan tímann og samanburður óviss. En við ímyndum okkur samt að hér sé um góða vísbendingu að ræða. Hér lendir 2014 á toppnum og síðan (í röð að ofan) 1957, 1994, 1996 og 2002. Þótt óvissan sé talsverð - er 2014 þrátt fyrir allt á toppnum.

Græni ferillinn er styttri en hinir og nær aðeins aftur til 1995. Á bakvið hann er meðalvindhraði á sjálfvirkum útnesjastöðvum. Við reynum að teygja okkur út á miðin umhverfis landið. Hér er 2014 líka á toppnum, ómarktækt ofan við 2002 og 1999.

Vindurinn hefur mikið belgt sig í vetur. Ekki er ótrúlegt að við þurfum að fara að minnsta kosti 20 ár aftur í tímann til að finna ámóta - og það voru verstu árin frá 1950.

Mars, það sem af er, lækkar meðaltölin lítillega. Taka varð færslu gærdagsins út af sömu ástæðu og venjulega - enda lesa nær engir færslur sem eru eldri en sólarhringur hvort eð er.