Nýtt lágmarkshitamet í maí - fyrir landið allt

Síðastliðna nótt (2. maí) fór hitinn á sjálfvirku stöðinni á Brúarjökli niður í -21,7 stig. Lægsti hiti sem mælst hefur á Íslandi í maí. Þetta gerðist milli klukkan 5 og 6 að morgni. Hafa ber í huga að stöðin var stofnuð 2005 og er ein kaldasta veðurstöð landsins. Kuldakastið nú er þannig það mesta í maí í á starfstíma stöðvarinnar.

Kuldinn að þessu sinni er líklega sá mesti sem komið hefur hér á landi í maí allan þann tíma sem sjálfvirka stöðvakerfið hefur verið rekið (15 til 17 ár). Meirihluti stöðvanna hefur nú slegið eldri maímet sín. Stöðvamaímet hafa einnig fallið á nokkrum stöðvum mannaða kerfisins - en fallstöðvarnar hafa flestar verið reknar í innan við 25 ár.

Met á eldri (og reyndari) stöðvum eru eldri en þetta, allmörg úr miklu kuldakasti fyrstu dagana í maí 1982. Kuldinn nú virðist því vera sá mesti í maí að minnsta kosti frá þeim tíma. Hvað stöð á Brúarjökli hefði mælt í því kasti veit enginn.

Hegðan hita í kringum lægstu lágmörk hefur enn ekki verið athuguð til fullnustu. Háupplausnarhitamælingar á sjálfvirku stöðvunum benda til þess að lægstu lágmörk í hægviðri eigi sér stað í mjög grunnu lagi af lofti sem blandast fljótt hreyfi vind. Lag af því tagi virðist einnig geta sveiflast til á þann hátt að stöð sé ýmist inni í mesta kuldanum eða ekki.

Sjálfvirku mælarnir eru mjög vakrir og virðast fljótir að laga sig að umhverfishitanum. Hefðbundnir vínandamælar í mælaskýlum mannaðra stöðva eru hins vegar seinni til. Því valda bæði mælarnir sjálfir sem og skýlin. Sjálfvirku mælarnir virðast þannig geta náð snöggum hitasveiflum sem fara hjá stöðinni á fáeinum mínútum - en hefðbundin mælaskýli ekki.

Eru þetta þá sambærilegar mælingar? Ekki er alveg nóg um það vitað. Sjálfvirka stöðin les 2-mínútna lágmarkshita á 10-mínútna fresti allan sólarhringinn. Á mönnuðu stöðinni eru aðeins upplýsingar um lægsta gildi frá síðustu lágmarksmælingu - og hugsanlega mælingar á 3 stunda fresti hluta sólarhringsins. Samanburður á viðbragðstíma er því ekki auðveldur.

En lágmarkshitametið á Brúarjökli verður að viðurkenna enda er það meir en 3 stigum neðan gamla metsins.

En hvað um byggð? Hiti fór að þessu sinni niður í -17,6 stig á sjálfvirku stöðinni á Grímsstöðum á Fjöllum klukkan 5. Þetta er 0,2 stigum lægra en Möðrudalsmetið frá 1. maí 1977. En lágmarkið á mönnuðu stöðinni á Grímsstöðum eftir síðastliðna nótt var aðeins -14,5 stig. Sjálfvirka stöðin hefur aðeins athugað í örfáa mánuði. Enginn samanburður hefur enn farið fram á mælingum stöðvanna tveggja. Við hinkrum því við með að lýsa því yfir að byggðarmetið úr Möðrudal sé fallið.

Skyndiútreikningar benda til þess að apríl hafi verið kaldari heldur en mars á 12 sjálfvirkum veðurstöðvum. Ritstjórinn hefur ekki enn athugað á hve mörgum þeirra hann er kaldasti mánuður vetrarins. Það gerist sjaldan. Apríl er alloft kaldari heldur en mars - sérstaklega þegar mars er hlýr eins og var í fyrra. Þá var apríl kaldari en mars á 69 stöðvum og á enn fleiri 2010, þá voru þær 113.

Hér er listinn í ár. Stöðvarnar eru dreifðar um landið.

Mismunur mánaðarmeðalhita mars og aprílmánaðar 2013 (°C)

Taflan sýnir stöðvar þar sem apríl var kaldari heldur en mars

ár	stöð	apr-mars			nafn
2013	6472	-0,53			Laufbali
2013	1679	-0,30			Skarðsheiði Miðfitjahóll
2013	1936	-0,26			Bláfeldur
2013	2862	-0,21			Hornbjargsviti
2013	5933	-0,11			Kárahnjúkar
2013	1496	-0,10			Skarðsmýrarfjall
2013	4323	-0,09			Grímsstaðir á Fjöllum
2013	5932	-0,07			Brúarjökull B10
2013	2692	-0,06			Gjögurflugvöllur
2013	1673	-0,05			Hafnarmelar
2013	2640	-0,02			Seljalandsdalur
2013	6975	-0,01			Sandbúðir

Í viðhengi með pistli gærdagsins mátti sjá lista yfir ný mánaðarmet fyrir maí á fjölmörgum stöðvum. Þessi listi er endurnýjaður í dag og enn fleiri stöðvar hafa komist inn - auk þeirra sem voru kaldari aðfaranótt annars maí heldur en þann fyrsta.

Listinn byrjar á sjö mönnuðum stöðvum. Þær eru flestar tiltölulega ungar - en athyglisvert er að nýtt met er hér sett á Eyrarbakka, 0,1 stigi neðar heldur en gamla metið sem var frá 1982. Sumar tölurnar eru tvöfaldar - hafi lágmarkið verið jafnlágt á fleiri en einni klukkustund.

Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

• lágmarksmet í maí 2013