Bloggfærslur mánaðarins, október 2023

Sumarmisserið 2023 - hiti

Nú er sumarið liðið og allt í einu kominn fyrsti vetrardagur. Af því tilefni lítum við lauslega á meðalhita íslenska sumarmisserisins í Reykjavík og á Akureyri. Látum okkur nægja tímann aftur til 1950 - hér hefur áður verið litið til lengri tíma.

w-blogg271023a

Í Reykjavík var hitinn lítillega undir meðallagi síðustu tíu sumra, reiknast 8,9 stig, var 8,8 í fyrra og líka 8,9 sumarið 2021. Á myndinni sjáum við að hlýjast var 2010 en líka mjög hlýtt 2919. Á eldri tíð er 1960 það hlýjasta sem við sjáum (hlýrri sumur voru enn áður). Það kólnaði mjög eftir það, þannig að meðalsumarið 1973 til 1982 var jafnkalt og kaldasta sumar þessarar aldar, 2018. Leitnin er í sjálfu sér merkingarlítil, en reiknast +0,9 stig á öld. Glögglega má sjá á þessari mynd hvers vegna ritstjóra hungurdiska er heldur í nöp við leitnireikninga sem byrja 1979 - eins og algengt er að sjá. 

w-blogg271023b

Á Akureyri hefur hlýnunin verið ákveðnari, en jafnframt er breytileiki milli nærliggjandi ára mun meiri heldur en í Reykjavík. Þar var langkaldast 1979, en hlýjast var sumarmisserið 2014. Reiknuð leitni er +1,7°C/öld - nærri því tvöföld á við Reykjavík. Ekki skulum við gera of mikið úr því, en er svo sem í samræmi við það að norðlægar áttir hafa hlýnað umtalsvert á þessum tíma - sennilega vegna minnkandi hafísútbreiðslu í norðurhöfum. Það er einfaldasta skýringin - hvort hún er rétt vitum við ekki. Meðalhiti sumarsins nú á Akureyri var 8,5 stig, sá sami og í fyrra. 

w-blogg271023c

Á næstu mynd höfum við sett 10-árakeðjur staðanna beggja inn á sömu mynd. Þá kemur í ljós að munur á milli staðanna er talsvert misjafn eftir tímabilum. Hafísárin voru að tiltölu talsvert kaldari á Akureyri heldur en í Reykjavík - munaði þá mestu á meðalhita staðanna. Vestanáttakuldinn sem fylgdi í kjölfarið varð að tiltölu meiri í Reykjavík heldur en fyrir norðan, en síðan tók Reykjavík hið makalausa stökk til hlýrri sumra í kringum aldamótin. Síðustu árin hefur Akureyri aftur unnið heldur á - og þar hefur hiti hækkað nokkuð jafnt og þétt allt frá því um miðjan 9. áratuginn. Í Reykjavík hefur hins vegar heldur slegið á hitaaukningu síðasta áratuginn rúman. Hvað gerist á næstu árum vitum við auðvitað ekki. 

w-blogg271023d

Eins og margir muna hefur veðrið verið mjög kaflaskipt að undanförnu. Maí og júní voru þannig afskaplega drungalegir í Reykjavík, júní sérlega hlýr fyrir norðan. Júlí og sérstaklega ágúst bættu þó stöðuna verulega. Setjum við þetta á íslensku mánuðina má sjá að skerpla var sérlega köld, heyannir hins vegar hlýjar, tvímánuður í svalara lagi, en aðrir mánuðir nærri meðalhita. 

Sé litið á einstaka landshluta - með augum spásvæðaskiptingar Veðurtofunnar kemur í ljós að Miðhálendið stendur sig einna best. Þar var sumarmisserið vel ofan meðallags. Kaldast - að tiltölu var hins vegar á Norðurlandi eystra. 

Við skulum líka láta þess getið að í ár var sumarauki í íslenska misseristalinu. Í slíkum árum er viku bætt við sumarið. Vikur í venjulegum vetri og sumri eru 26 í hvorri árstíð, sjö dagar hver vika. Það eru 364 dagar, en hið raunverulega sólarár er 365,24219 dagar (allir þessir aukastafir skipta máli). Því vantar upp á. Þetta er lagað eftir ákveðnu kerfi á nokkurra ára fresti, einni aukaviku skotið inn í sumarið þannig að árið verði að meðaltali að réttri lengd. Þetta er raunar nákvæmari leiðrétting heldur en tíðkaðist í gamla stíl (júlíanska tímatalinu). Rómverska kirkjan vissi af þessari villu - ekki þó vegna íslenska tímatalsins heldur vegna þess að það stefndi í að hátíðisdagar tengdir jólum færu að rekast saman við hátíðisdaga tengda páskum. Páskarnir eru mikilvægari í kaþólskri trú heldur en jólin. Þeir eru tengdir jafndægrum í „gegnum tunglið“ - ef svo má að orði komast. 

Sambúð sumarauka íslenska tímatalsins og hlaupára flækti málið aðeins. Á 28 ára fresti þurfti að leyfa fyrsta vetrardegi - og þar með líka íslensku mánuðunum (fram að næsta hlaupársdegi) að hlaupa degi síðar en í öllum öðrum árum. Reglan varð sú að þetta skyldi gera þegar sumaraukaár væri á undan hlaupári og kallaðist rímspillir. Þetta gekk fullkomlega í gamla stíl (sem varð aftur vitlausari og vitlausari). Með nýja stíl eru ekki hlaupár á aldamótum - nema þegar fjórir ganga upp í fyrstu tvo stafi ártalsins. Þessi breyting kom af stað nýrri gerð rímspilliára - árið 1899 hefði átt að vera þannig - en var það ekki vegna þess að árið 1900 var ekki hlaupár. Þetta er nákvæmlega útlistað í ýmsum ritum (bendi helst á skrif Þorsteins Sæmundssonar hjá Almanaki Háskólans). 

Eins og áður sagði var nýi stíll tekin upp hér á landi árið 1700 (um það hafa hungurdiskar fjallað lítillega áður). Jóni Árnasyni sem þá var skólameistari á Hólum (en varð síðar biskup í Skálholti) var falið að gera skýrslu um samræmingu íslenska og gregorska tímatalsins. Hann gerði það og gaf út nýtt almanak 1707. Við skulum ljúka þessu með tilvitnun í það. Hér hefur stafsetningu verið breytt til nútímahorfs - en orðalag heldur sér að mestu. Bókin heitir „Calendarium Gregorianum“, prentuð á Hólum 1707. Hún er fáanleg á netinu. 

Rímspillir er hið sama og varnaðar ár. Hann er sérdeilis innifalinn í óreglulegri vetrar, miðsvetrar og góu komu, þegar þessir tímar koma einum degi síðar en þeir plaga að koma í seinasta lagi á öllum hinum árunum.

Orsökin til rímspillis er sá óreglulegi sumarauki er eg fyrri umgat. Hann er svoleiðis: Að vika verður lögð við sumar, þó ekki hafi það komið í fyrsta lagi þann 19. apríl eins og á reglulegum sumar auka árum. Og þó vetrarkoman hafi ei verið komin á fyrirfarandi ári á sitt efsta sæti þann 20. október. En með því þá verður óorðulega við sumar lagt (fyrr en annars bæri) þá kemur þar af að veturs, þorra og góu inngangur verður einum degi síðar en vanalegt er. Vetur kemur þá 27. október, þorri 26. janúar, góa 25. febrúar og þessara tíma koma svo síðleg kallast rímspilli.

Nær að rímspillir skuli haldast er nú ekki svo auðvelt að finna sem áður þegar gamli stíll var brúkaður, þá féll hann á hvert 8. og 9. ár sólaraldar og hafði því alltíð eins langt bil á millum sín, en nú hér eftir verður ýmislega langt á millum varnaðar ára en þó verða þau oftastnær á 28. ára fresti ein og áður.

Rímspillir orsakast af sumarauka, sumarauki af sunnudagsbókstaf og hlaupárum. En sunnudagsbókstafa umbreyting er ekki öll úti eftir nýja stíl fyrr en að loknum 400 árum; þar hún var áður úti á 28. fresti.

[Hér skulum við gera þá athugasemd að vegna hlaupársins flyst sumardagurinn fyrsti ekki - og ekki heldur fyrsti dagur einmánaðar og sömuleiðis að hjá Jóni byrjar vetur á föstudegi - og er því ekki fyrsti dagur gormánaðar - eins og nú er venja - er hluti veturnátta. Eitthvert hringl var lengi með þetta atriði].

Ritstjóri hungurdiska óskar lesendum hungurdiska gæfu og gengis á komandi vetri með þökk fyrir jákvæðar undirtektir - og umburðarlyndi gagnvart aukinni leti og elli hans. 


Hugsað til ársins 1935

Árið 1935 var umhleypingasamt - og fór nokkuð öfganna á milli. Eins og venjulega á þessum árum urðu miklir mannskaðar á sjó, erlendir togarar urðu illa úti. Fáein illviðri urðu eftirminnileg.

Tíð var hagstæð með köflum, úrkoma og hiti yfir meðallagi. Í janúar var hagstæð tíð á Norður- og Austurlandi, en óstöðug og stormasöm suðvestanlands. Hlýtt var í veðri. Febrúar var bæði umhleypingasamur og kaldur. Þetta er kaldasti febrúar á landinu í heild eftir 1920. Gæftir slæmar. Mars óstöðugur og úrkomusamur, en hlýr. Gæftir voru slæmar. Tíð var óhagstæð á Norður- og Austurlandi vel fram yfir miðjan mánuð, en var annars yfirleitt hagstæð. Mjög þurrt víðast hvar. Tíð í maí var sérlega góð og hlý. Lengst af var þurrt. Maímánuður er sá hlýjasti sem vitað er um á landinu í heild, var það þó ekki alls staðar. Í júní var tíð óhagstæð norðaustanlands, en annars talin allgóð. Úrkomusamt var. Júlí var votviðrasamur og óhagstæður nema helst austanlands. Í ágúst gengu votviðri vestanlands, en skárra var annars staðar, einkum á Norðausturlandi. Í september var tíð góð á Vesturlandi, en slæm austanlands. Uppskera úr görðum undir meðallagi. Í október var óstöðug úrkomutíð. Talsvert snjóaði norðanlands um miðjan mánuð. Í nóvember var tíð hagstæð til landsins, en gæftir voru stopular. Í desember var tíð lengst af hagstæð á Suður- og Suðvesturlandi, en slæm á Norður- og Austurlandi með miklum snjó. 

Við rifjum nú upp fréttir ársins tengdar veðri. Ekki er sá listi tæmandi. Blaðatextar eru langflestir fengnir af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetning oftast færð til nútímahorfs (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð). Textar úr Morgunblaðinu verða mjög fyrir valinu þetta ár. Blöðin vitna mjög oft í Fréttastofu útvarpsins (FÚ) og mikið af fréttum Morgunblaðsins raunar þaðan runnar. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, töluleg gögn úr gagnagrunni Veðurstofunnar og umsagnir veðurathugunarmanna úr skýrslum þeirra sem varðveittar eru á Veðurstofunni. Talnasúpu má finna í viðhenginu. 

Við byrjum á nokkrum umsögnum veðurathugunarmanna um hinn umhleypingasama janúarmánuð sem var mun betri um landið austanvert en vestanlands:

Síðumúli (Ingibjörg Guðmundsdóttir): Í janúar hefir veðurfar verið mjög breytilegt. Fyrstu dagana var svo milt og hlýtt, sem um (sumar? Ú.) var. Úr því varð mjög umhleypingasamt. Ýmist snjókoma með talsverðu frosti eða asahláka með regni og miklum vatnavöxtum.

Lambavatn (Ólafur Sveinsson): Það hefir oftast verið hlýtt, en miklar rigningar, jörð hefir verið af og til alveg klakalaus og litkað í kringum hús.

Kvígindisdalur (Snæbjörn Thoroddsen): Rétt fyrir kl.12 á hádegi hinn 9.þ.m. skall á vestanrok, veðurhæð 10-11 með blindhríðarveðri. Þetta var svo skyndilegt áhlaupsveður að á 7 mínútum var úr logni orðið rok með fullri veðurhæð. Rokið stóð um 3 klst. Þrír menn frá Patreksfirði lentu hér í Kvígindisdal á vélbát og settu bátinn upp, líklega 20 mínútum áður en rokið skall á, fóru svo strax að gæta bátsins, en hann var horfinn. Hafði rokið kastað honum á sjó út og fannst hann síðar mölbrotinn norðanvert við Patreksfjörð. Veðrið lægði fljótt. Þann.22 gjörði vestan ofsarok, veðurhæð 10-11 með hríðaréljum. AÐ kvöldi þess daga mun togarinn Jería frá Grimsby hafa farist undir Látrabjargi, 13 menn í áhöfn. Mánuðurinn hefir verið mjög úrkomu- og stormasamur. 

Suðureyri (Kristján A. Kristjánsson): Umhleypingasamt. Snöggar og tíðar veðra- og hitabreytingar. Úrkomusamt. Óvenjuhlýtt með köflum. Jörð grænkaði. Skriða féll á Suðureyrartún [21.] og eyðilagði 1 til 1 1/2 dagsláttu. Þann 9. fórst mb Njáll með 4 mönnum.

Skriðuland (Kolbeinn Kristinsson): Mánuðurinn sérstaklega mildur og fremur þurr. Algengust sunnan og vestanátt með tíðum hvassviðri og óstillingum svo að beit hefir fyrir það notast fremur illa. Loft oftast mikið skýjað og aldrei logn daglangt. Fjöll orðin svo snjólítil í mánaðarlokin að fá dæmi eru um það leyti vetrar.

Húsavík (Benedikt Jónsson): Veðuráttan einmuna blíð og hlý og þurr. Sjaldan hvassviðri. Til marks um blíðuna er það að túnblettir grænkuðu, blóm sprungu út í görðum.

Nefbjarnarstaðir (Jón Jónsson): Fremur hæg vestan- og suðvestanátt sem oftast. Úrkomulaust að kalla og jörð nær alltaf alauð. Má tíðin teljast fremur mild og hin hagstæðasta.

Sámsstaðir (Klemenz Kr. Kristjánsson): Mánuðurinn í meira lagi umhleypingasamur. Veðurfar hlýtt en úrkomusamt. Bílfært yfir Hellisheiði allan mánuðinn.

Reykjanesviti (Jón Á. Guðmundsson): Mjög rosasöm tíð. Stormar og umhleypingar. En hlýindi og góð beit.

Svo virðist sem eldsumbrot hafi enn haldið áfram í Grímsvötnum framan af ári, en þeirra varð þó lítið vart í byggð. Hvort sá eldur sem minnst er á um áramótin hefur átt uppruna sinn þar - eða hvort öflug þrumuveður hafi gengið yfir hálendið skal ósagt látið, en Morgunblaðið  segir frá 3.janúar (og vitnar í Fréttastofu útvarpsins (FÚ):

Eldsýnir. Frá Blönduósi er símað, að með birtingu 30. des. hafi sést af hálsinum vestan Blöndudals rísa reykjarmökkur í suðaustri. Endurtók þetta sig þrívegis. Reykinn bar við suðausturhorn Brúnafells og suðvesturhorn Bláfells. Á nýársdag sást frá Blönduósi greinilegur eldbjarmi í sömu stefnu. (F.Ú.).

Tíminn segir fréttir að austan 7.janúar:

Sífelldar rigningar hafa verið á Austfjörðum undanfaríð. Snjólaust er í byggð og sauðfé gengur víðast úti. Í Vopnafirði hafa undanfarið verið fádæma rigningar og óvanalega heitt í veðri á þessum tíma árs. Jörð er alþíð í sveitum og blómhnappar springa út í görðum.

Djúp lægð fór norðaustur Grænlandssund. Morgunblaðið segir frá 10.janúar:

Suðvestanrok gerði hér í fyrrinótt [aðfaranótt 9.] og hélst fram á miðjan dag. — Tveir línuveiðarar, Nonni og Sigríður, sem lágu við norður hafnargarðinn drógu festar sínar og rak upp í hafnargarðinn um kl.10 í gærmorgun. Dráttarbáturinn Magni náði línuveiðaranum Sigriði út og mun skipið ekki mikið skemmt En þegar fjaraði út rann Nonni af garðinum og sökk til hálfs. Skipið hallast mikið, þar sem það liggur, og á flóðinu í gær féll sjór yfir það allt. Líkur eru þó taldar til að hægt verði að ná skipinu, en það er mikil og erfið vinna og mun skipið all-skemmt.

Fleiri fréttir af sama illviðri. Morgunblaðið 11.janúar:

Ísafirði, 10. jan. FÚ. Klukkan 6-7 í gærkvöldi var loftskeytastöðinni hér á Ísafirði tilkynt að Njáll frá Súgandafirði vantaði. Bátar liggjandi í Prestá1bugt voru beðnir að tilkynna ef Njáll kæmi þar. K! 22 náðist samband við togarann Sindra, er var staddur ut af Horni á leið til Ísafjarðar. Leitaði hann á leið sinni, en Hávarður, sem stöðin einnig hafði samband við, leitaði frá Ísafirði til Skálavíkur. Í dag kl.14:30 hafði vélskipið Freyja samband við stöðina og tilkynnti að hún hefði fundið rekald úr bátnum, lóðabelgi og kolakassa úr hásetaklefa, og fleira sem benti til að báturinn muni hafa farist.

Enn eru fréttir af sama veðri. Morgunblaðið 13.janúar:

Ólafsvík, 12. jan. FÚ. Ofsaveður af suðvestri með mikilli fannkomu geisaði í Ólafsvík
8. þ.m. Þak reif af heyhlöðu Björns Jónssonar, en heymissir var lítill. Tveir fiskhjallar fuku og þök skemmdust á íbúðarhúsunum Valhöll og Dvergasteini. Á Sandi reif þakið öðru megin af heyhlöðu Bárðar Jónssonar en heymissir var sama sem enginn. Tveir hjallar fuku þar. Ekki er kunnugt um aðrar skemmdir.

Akranesi í gær. [12.janúar] Hér hefir undanfarna daga verið ofsaveður af vestri með miklu brimi. Rákust nokkrir bátar saman. Eru þeir farnir til Reykjavíkur til viðgerðar. Aðrar skemmdir urðu ekki. Bátarnir voru nýkomnir úr viðgerð, tilbúnir til veiða. Eru það þungar búsifjar vagna hafnleysis, að eiga þess von í hverjum stormi, að þessi tæki sem hér hvílir allt á, eyðileggst meira og minna.

Morgunblaðið segir frá 16.janúar - væntanlega er enn átt við sama illviðri:

Norðurgarður hafnarinnar laskaðist allmikið í ofveðri og brimi fyrir nokkru. Nú hefir hafnarstjóra verið falið, samkvæmt tillögu borgarstjóra, að undirbúa sem fyrst tillögur og kostnaðaráætlanir um viðgerð á garðinum með það fyrir augum að garðurinn megi hækka um að minnsta kosti 1 meter.

Morgunblaðið segir af þíðu fyrir norðan 17.janúar:

Þá segir fréttaritari útvarpsins á Víkingavatni, að veður sé þar hagstætt. Þó setti niður nokkurn snjó fyrir síðustu helgi en í gær var aftur komið þíðviðri. Annars hefir verið nær snjólaust þar í sveitum síðan í nóvember, en meirihluta desembermánaðar voru vegir ófærir bifreiðum vegna of mikilla þíðviðra.

Morgunblaðið segir af miklum hlýindum í pistli 22.janúar:

Hlýindi. Það er til marks um hlýindi í vetur, að félagsíshúsi Keflvíkinga hefir enn eigi tekist að ná nema, litlu einu af ísi og aldrei komið svo mikill snjór, að tilvonandi þætti að safna honum í snjógeymslu hússins. Hefir verið sætt hverju tækifæri sem gefist hefir til að ná í ís.

Jarðskjálftatryggingar. Þorkell Þorkelsson veðurstofustjóri hefir samið skýrslu um jarðskjálftahættu í Reykjavík. Hefir verið ákveðið að þýða skýrsluna á ensku og leggja hana til grundvallar við eftirgrennslanir um jarðskjálftatryggingar

Jarðabætur. Að Varmalæk og Bæ í Bæjarsveit í Borgarfjarðarhéraði hefir verið unnið að greftri framræsluskurða í allan vetur, allt til þessa dags. Fyrir því verki hefir staðið Þorsteinn Jakobsson frá Hreðavatni. Síðan í byrjun septembermánaðar hefir hann einn stungið 4000 teningsmetra í skurðum. Eina tvo daga í vetur hefir kann verið frá verki veðurs vegna. (FÚ).

Úr Vestur-Húnavatnssýslu. Síðan í byrjun jólaföstu hefir tíðarfar verið mjög gott í héraðinu, hægviðri og hlýindi næstum óslitið. Jörð er marauð í byggð, og tún hafa grænkað. Í veturnáttahríðinni var sauðfé víðast hvar tekið í hús, og hefir það verið hýst síðan, allstaðar nema á nokkrum bæjum á norðanverðu Vatnsnesi.

Mikið vestanillviðri gerði þann 22. og fram eftir nóttu 23. Morgunblaðið segir frá 23.janúar:

Í gærkveldi sendi togarinn Jeria frá Grimsby út neyðarmerki í gegnum talstöð skipsins. Togarinn var staddur nálægt Látrabjargi. Hafði hann samband við annan enskan togara, en gat ekki heyrt til hans sökum þess að móttakari skipsins var í ólagi. — Var togarinn þá staddur á Breiðafirði, að hann hélt ca. 4 sjómílur frá Látrabjargsvita. Sagði hann að ef þá ræki þarna á land, eins og líkur væri til — væri lítil eða engin von um að þeir kæmust lífs af. Kl.18:20 heyrðist síðast til hans. Var skipið þá orðið ljóslaust, reykháfur og mest af yfirbyggingu skipsins hafði sjórinn sópað burt. Skipið stjórnlaust og vindur þannig að það rak til lands. Þrír eða fjórir togarar leituðu að skipinu í gærkvöldi en urðu einskis vísari, enda blindhríð og versta veður á þeim slóðum. Skipið þar að auki ljóslaust og ekki fært um að gefa frá sér nein merki. Þegar síðast fréttist var ekki vonlaust um að skipið myndi reka að landi svo austarlega að það ræki ekki upp í björg. Slysavarnafjelagið sendi út tilkynningu um þetta í útvarpið í gær, og bað menn á Rauðasandi hafa gát á skipinu og vera til taks á strandstaðnum, til að reyna að bjarga skipshöfninni. Seint í gærkvöldi voru 4 enskir togarar komnir á þessar slóðir. En ekkert var hægt að gera vegna óveðurs.

Morgunblaðið staðfestir togarastrandið 24.janúar og segir meira af veðrinu:

Togarinn „Jeria“ mun hafa farist undir Látrabjargi í fyrrinótt með allri áhöfn. Fjögur leitarskip voru á þessum slóðum í fyrrinótt og í gærdag en urðu einskis vísari um togarann. En leitarmenn í landi fundu margskonar rekald úr honum. Skipverjar senda hinstu kveðju þegar þeir sjá sér bana búinn. Talið er nú víst, að enski togarinn

Í fyrradag og fyrrinótt var aftaka veður um allt Suðvesturland, með hríðardimmviðri á köflum. Æsti fljótt sjó og gerði haugabrim. Varð sjógangur svo mikill hér, að togararnir, sem lágu í Reykjavíkurhöfn, þorðu ekki að hafast þar við, og fluttu sig allir út á ytri höfn. Meðal þeirra var þýskur togari, sem leitað hafði hér hafnar daginn áður. Þegar skipin voru komin út á ytri höfnina, varð árekstur milli hans og togarans „Ver“ og skemmdust báðir nokkuð. Enskur togari, Welbeck, kom hingað í gærmorgun. Hafði hann tekið niðri innan skerja á Vatnsleysuströnd í ofviðrinu í fyrrinótt, fengið þar á sig hvern brotsjóinn á fætur öðrum, en losnað þó aftur og komst af eigin rammleik til hafnar. Í gær var kafari fenginn til þess að skoða þær skemmdir, sem á skipinu höfðu orðið við strandið. Annar enskur togari, Wambery, sem var hér vestur í flóanum, fékk stór áföll í fyrrakvöld, og eitt þeirra skolaði stýrimanni skipsins fyrir borð. Togarinn kom hingað í gær, og er ekki mikið skemmdur. Í fyrrakvöld náði hann seinasta loftskeytinu, sem togarinn „Jeria“ sendi frá sér, eins og getið er um á öðrum stað í blaðinu.

Sandgerði 23.jan. FÚ Ofsarok að vestan með aftaka brimi var hér í gær, og hélst fram á nótt. Með flóðinu í gærkvöldi rak á land vélbátinn Brúarfoss. Er hann töluvert brotinn en mun þó líklega nást út aftur. Ennfremur rak hér á höfninni 5 báta en ekki varð tjón að því.

Þak fýkur af húsi í Keflavík. 23. jan. FÚ. Úr Keflavík símar fréttaritari útvarpsins, að þar hafi verið mikið hvassviðri síðdegis í gær. Fauk þar nokkur hluti af þaki af húsi í smíðum og skall á húsi Jóns Guðbrandssonar og skemmdi mæni þess. Margir útlendir togarar komu inn á höfnina í Keflavík í gærkvöldi til þess að leita skjóls fyrir veðrinu. Í morgun var gott veður og fóru togararnir út í flóann til veiða, en sneru aftur til Keflavíkur því sjór var úfinn. — Nokkrir útilegubátar liggja einnig í Keflavík.

Akranesi 23. jan. FÚ Í gærdag var vestan rok og stórbrim. Klukkan 15 ætluðu 4 menn að bjarga bát frá bryggju, en brotsjór fór yfir bryggjuna og tók 3 menn út. Björgun tókst. Kl. 21 í gærkvöldi fór vélbáturinn Víðir að draga legufærin. Rak hann þá á klappir og sökk um kl.23. Báturinn er ónýtur. Bátur þessi kom hingað til Akraness nýr frá Danmörku 1930. Eigendur voru Ólafur Björnsson o. fl. Báturinn var vátryggður hjá Sjóvátryggingarfjelagi Íslands. Þrjá aðra báta rak áleiðis til lands en sakaði ekki. Ysti endi hafnargarðsins er seig í haust, seig enn á ný. Gömul trébryggja skemmdist talsvert.

Hlýindin náðu hámarki þann 21. og var þá gríðarleg úrkoma á Vestfjörðum. Morgunblaðið  segir frá 25.janúar:

Hrafnseyri, 24. jan. FÚ. Síðastliðinn mánudag féllu skriður úr fjallinu fyrir ofan Sólbakka í Önundarfirði. Sex túnskikar í Flateyrarbúi urðu fyrir mjög miklum skemmdum. Hlaup kom fram úr tveimur giljum nálægt verksmiðjunni á Sólbakka og ollu miklum skemmdum. Bílabrú ónýttist, báðir síldarpallarnir skemmdust og ræsti fylltist. Innsta síldargryfjan fylltist grjóti og auri. Smiðjan sligaðist, og barst í hana aur og grjót. Grjótið nær í glugga að ofanverðu við verksmiðjuna. Talsvert af síldarmjöli befir skemmst.

Hvammstanga, 24. jan. FÚ. Þorsteinn Gíslason að Geitalandi — áður í Stóruhlíð varð úti skammt frá heimili sínu á Miðfjarðarhálsi í fyrradag.

Í gærmorgun [24.] hljóp skriða úr fjallinu fyrir ofan Villingadal á Ingjaldssandi. Stefndi hún fyrst á bæinn en breytti svo um stefnu og rann ekki á bæinn. Skriðan fór yfir túnið og eyddi miklu af því. Skriðan er um tvo metra, á þykkt í sporðinn. Alt fólk er flutt úr bænum. Fénaður hefir og að mestu verið fluttur burt. Í gær var skriðan um 200 metrar á breidd. Skriðan jókst í nótt. Bær og peningahús eru talin í hættu. [Í bókinni „Skriðuföll og snjóflóð“ (2.bindi, s210 í 2.útg) er ítarlega fjallað um þennan merkilega atburð við Villingadal. Þar er sagt að skriðan hafi byrjað þ.24. og verið virk í sex daga]. 

Frá þriðjudagsveðrinu [22.]. Í Vestmannaeyjum tók þak af fiskiskúr. Togarinn Black Prince, sem strandaði hér á eiðinu fyrir tveim árum, og legið hefir að mestu í sjó, skolaðist upp á háeiði, með vél og öllu, og var þegar í gær byrjað að losa úr honum það sem nýtilegt var. (FÚ.). Í ofsarokinu á þriðjudag, slitnaði vélbáturinn Hafsteinn upp á Stokkseyrarhöfn. Hann rak á land og kjölurinn brotnaði undan honum, en að öðru leyti var hann lítið skemmdur. Gert verður við bátinn þar, austur frá. (FÚ.).

Alþýðublaðið segir frá 27.janúar - ekki er ljóst hvort þetta tjón varð 9. eða 23.janúar:

Ísafirði í gærkveldi. Illviðri hafa verið í Norður-Ísafjarðarsýslu nærri því dag eftir dag. Á Sæbóli fauk í þessum mánuði skúr með matvælum og fatnaði, en skúrinn var áfastur við bæinn. Fólk alt flúði á næstu bæi. Í Þverdal fauk þak af íbúðarhúsi og um þrír hestar af heyi. Víða annars staðar urðu smærri skemmdir.

Dýpkandi lægð fór yfir landið 25. og olli norðanroki, sérstaklega austanlands. Morgunblaðið 26.janúar:

Norðfirði í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Ofsarok var hér í Norðfirði í nótt á norðaustan. Vélskipið „Sleipnir“ hrakti frá festum og lenti það á bryggju fóðurmjölsverksmiðjunnar. Við áreksturinn brotnaði það nokkuð ofan þilja og skemmdi bryggjuna talsvert. Þakjárn reif veðrið af nokkrum húsum, þar á meðal húsi bæjarstjórans og húsi Lifrarbræðslunnar. Hjallur, sem Ingvar Pálmason alþingismaður átti, fauk og var ekki neitt eftir af honum. Ýmsar skemmdir urðu einnig i öðrum húsum.

Austur yfir fjall er nú ágætis færð og segja bifreiðastjórar veginn óvenjugóðan á þessum tíma árs.

Vatnsskortur í Hrísey. Í Hrísey eru nú allir brunnar að þorna, sem nothæft vatn er í, svo til vandræða horfir verði ekki að gert sem fyrst. Álitið er að þverrun vatnsins stafi af sprungum neðan jarðar, vegna jarðskjálftanna síðastliðið sumar, enda hafa jarðskjálftakippir fundist þar öðru hvoru langt fram á vetur. FÚ

Dýpkandi lægð kom enn að landinu aðfaranótt 29. og olli fyrst sunnanhvassviðri - en síðan mjög vaxandi vestanátt og varð úr hið versta veður. Morgunblaðið 30.janúar:

Keflavík 29. jan. FÚ. Í gærkvöldi [28.] var logn og blíðviðri og veðurspá þannig, að verulegra veðurbreytinga var ekki að vænta fyrr en í dag. Róðrartími báta úr Keflavík er 45 mínútum eftir miðnætti, og fyrr en á þeim tiltekna tíma mega bátar ekki leggja úr höfn til fiskveiða. Reru þá allir bátar sem tilbúnir voru, en þrem stundum síðar, eða kl.4 í nótt, skall á sunnan rok, er hélst fram undir miðaftan. Við bryggjuna hér í Keflavík lá flutningaskipið Varhaug, sem hefir verið undanfarið að afferma salt til útvegsbænda hér í Keflavík og Njarðvíkum. Lítið eitt var eftir í skipinu af farminum í gærkvöldi, og lá það við bryggjuna eins og að undanförnu. Veðrið skall á í nótt öllum að óvörum, og komst skipið ekki frá bryggjunni vegna þess að það var næstum tómt, og mikill hluti skrúfunnar upp úr sjó, en sjór og rok stóð þvert á bakborðshlið skipsins. Kl.17 í dag lá skipið enn við bryggjuna. Hefir það skemmst á stjórnborðshlið Bryggjan hefir einnig skemmst en hvorugt tjónið er metið.

Morgunblaðið segir af sama illviðri 31.janúar - en nú hafði áttin snúist til vesturs:

Akranesi í gær. Vélbáturinn Svalan á Akranesi strandaði í nótt [aðfaranótt 30.] í Lambhúsasundi, þegar hann var á heimleið úr róði. Þetta gerðist milli klukkan tólf og eitt í nótt, og voru þá allir hinir hátarnir komnir heim. Báturinn fór upp á syðri Flösina, en þar eru sker. Brim gekk viðstöðulaust yfir bátinn, og héldu mennirnir sér sem fastast í hann þar til hjálp kom úr landi, en það var um fimmleytið. Var þá vaðið út í bátinn með taug, og bátverjar bornir í land. Þeir voru fimm. Björgun reyndist erfiðari vegna dimmviðris og myrkurs. (FÚ).

Veðráttan segir frá því að þann 31. hafi tveir bátar skaddast í Ísafjarðarhöfn, og að um mánaðamótin hafi maður orðið úti á Digraneshálsi [kannski 2.febrúar].

w-1935vv-a

Febrúar var sérlega kaldur. Kortið sýnir ágiskaða stöðu í háloftunum. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar, þykkt er sýnd með daufum strikalínum og þykktarvik í lit. Að þessu sinni kom kuldinn úr mest úr vestri en ekki norðri. Veður var því skárra austanlands heldur en á Vesturlandi. Mikla hláku gerði 6. og 7. en annars var lengst af snjór. Í kjölfar hlákunnar gerði mikið illviðri. Veðurathugunarmenn lýsa tíð í febrúar:  

Kvígindisdalur (Snæbjörn Thoroddsen): Aðfaranótt þess 8. gjörði vestanrok, 10 vindstig með slyddubyl og þrumuveðri. Að kvöldi þ.8. gjörði hér hríðarveður og hvassviðri á austan með mikilli snjókomu. 

Þórustaðir (Hólmgeir Jónsson): Veðurfarið hefir verið áhlaupa- og úrkomusamt. Hlaupið upp með hríðarveðri norðan og norðaustan. Fyrstu daga mánaðarins kom nokkur snjór, en tók upp þann 6.-7. svo að alautt varð í byggð. Laust eftir miðjan mánuð hlóð niður miklum snjó og helst hann enn.

Víðidalstunga (Aðalsteinn Teitsson): Tíðin var köld og mikill snjór, en stórhríðar engar. Hagi var alltaf nægur en notaðist illa vegna frosta og óstillu. Í sunnanrokinu mikla að kvöldi þ.8. fauk þak af járnhlöðu í Vallarási (næsti bær) og partur af fjárhúsþaki í Deildarhól. Á einum bæ í sveitinni, Jörfa, fauk örlítið af heyi.

Sandur í Aðaldal (Heiðrekur Guðmundsson): Tíðarfar var óvenjukalt í þessum mánuði, en snjólétt. Fárviðri nóttina milli 8. og 9. Gerði víða nokkurn skaða hér um slóðir. Þök fuku af húsum sumstaðar og víða fuku hey.

Raufarhöfn (Rannveig Lund): Tíðarfarið í mánuðinum hefur verið mjög óstillt, mikil norðvestanátt, stórveður og stilltara á milli. Frost hafa verið mikil seinnipart mánaðarins og snjór fallið lítill. Telja má einstakt að ekki sést svell einu sinni í mýrum um þetta leyti. Fárviðri gerði hér nóttina 9. og olli lítilsháttar skemmdum, bátar slitnuðu pp en skemmdust þó ekki. Þök fuku af húsum og fleiri smáskemmdir.

Nefbjarnarstaðir: Tíðin hefir verið sem oftast köld, en má teljast fremur úrkomulítil og því nægir hagar þegar gefið hefir að beita. Snjólétt allt til mánaðarloka.

Sámsstaðir: Mánuðurinn fremur harður og snjóasamur.

Reykjanesviti: Kuldar og snjóþyngsli, einnig talsvert rosasamt. Beitarlítið eða nær því jarðlaust.

Morgunblaðið segir 2.febrúar frá skriðu í Mýrdal:

Rafstöð skemmist. Kl. 7 í gærmorgun [1.febrúar - kannski 31.janúar] slokknuðu rafljósin í Bólstað í Mýrdal. Markús, bóndinn á bænum, gekk þá niður að rafstöðvarhúsinu, sem er nálægt 100 metra frá bænum. Fyrir ofan húsið er snarbrött brekka um 27 metra há, og hafði skriða hlaupið þar á nálega 180 fermetra svæði og sópað rafstöðvarhúsinu að mestu leyti í burtu niður að Kerlingardalsá. Húsið var úr steinsteypu, og stóð á klöpp. Rör og vatnshreyfill virðast óskemmd og óhögguð, en rafvélin er lítilsháttar skemmd, þó eigi meira en svo, að gera má við hana. Vélarnar stóðu óhaggaðar á gólfi stöðvarhússins eftir hlaupið. Rúmmál hlaupsins er á að giska 150 til 200 teningsmetrar. Rafstöðin var reist 1931 og gat framleitt 5 til 6 hestöfl. Hún kostaði nálægt 2800 krónur með raftaugum og áhöldum. Skaðinn er aðallega á stöðvarhúsinu, en óþægindi fólksins eru tilfinnanlegri, því ekkert eldstæði er í íbúðarhúsinu til upphitunar eða eldamennsku. Orsakir skriðunnar telja menn hinar óvenju miklu rigningar í vetur, (1.febr. FÚ).

Bát rak upp í rokinu í fyrrinótt [aðfaranótt 1.]. Var það vélbáturinn Fortuna. Lá hann við Hauksbryggju, en slitnaði frá festum um flóðið og rak upp í fjöruna vestanvert við bryggjuna. Báturinn var mannlaus.

Þann 1.febrúar fór dýpkandi lægð austur með suðurströndinni. Morgunblaðið 5.febrúar:

Aftaka stórhríð var um efri hluta Árnessýslu á föstudaginn var [1.febrúar]. Segir Páll Stefánsson bóndi á Ásólfsstöðum að í Þjórsárdal, hafi þann dag verið álíka stórhríð og verst getur orðið á Norðurlandi, veðurhæð feikileg og fannkoma mikil.

Mikið illviðri gerði um mikinn hluta landsins þann 8. og 9. og olli tjóni - Austurland slapp þó að mestu. Mjög kröpp og ört dýpkandi lægð fór til norðausturs um Snæfellsnes og Húnaflóa í kjölfar annarrar sem olli vestanstormi á Vestfjörðum nóttina áður. Endurgreiningar hafa enn ekki náð þessari lægð - hún varð mun dýpri en þær gefa til kynna. 

Slide1

Myndin sýnir klippu úr þrýstirita sem staðsettur var í Rafmagnsstöðinni við Elliðaár. Þrýstingur fór að falla að morgni þess 8. Skil fara yfir um kl.15 (brot í þrýstifallinu), en loftvogin heldur áfram að hríðfalla allt þar til hún fór niður í um 962 hPa um kl.20. Þá steig þrýstingur skyndilega, um 23 hPa á 3 klst. Lægðarmiðjan fór um það bil yfir Stykkishólm og varð þrýstingur þar lægstur um kl.21, 957,1 hPa, og víkur meir en 20 hPa frá ágiskun bandarísku endurgreininganna. 

Slide2

Þótt endurgreiningin nái afli lægðarinnar ekki sýnir hún þó hvere eðlis hún var - það er gagnlegt. 

Vísir segir frá 9.febrúar:

Fárviðri af suðaustri skall á hér í bænum um kl. 5—6 í gær og var rokið svo mikið, þegar verst var, að ekki gat heitið stætt á götunum. Olli því stormsveipur, sem kom suðvestan af hafi með mjög miklum hraða og var við Reykjanes kl.5. Fór hann norðaustur yfir land í nótt og var í morgun yfir Jan Mayen. Á Vestfjörðum var, þegar stormurinn skall á norðaustan hríð og á Snæfellsnesi norðan megin var frost og hríðarveður af norðaustri. En sunnanlands var þíðviðri og sumstaðar svo hlýtt sem á sumardegi. Mestur hiti hér sunnanlands var 8 stig (kl.7), á ýmsum stöðum. Á Norðurlandi var frá 3—4 stiga frost og hríð um alt Norðurland og Norðausturland (kl.17). Á miðnætti s.l. var norðanhríð í Bolungavík, en þá var sunnanrok og 5 stiga hiti á Akureyri. Kl.8 í morgun var veður kyrrt um mestan hluta lands.

Tjón af völdum ofveðursins hér í bænum. Hér í bænum gerði ofviðrið talsverðan usla. Þannig losnuðu járnplötur á húsum og voru mest brögð að því á húsi Júlíusar Björnssonar við Austurstræti, en það stendur milli húsa þeirra Stefáns Gunnarssonar og Jóns Þorlákssonar. Þeyttust plöturnar af þakinu og lentu sumar í Austurstræti og gerði umferðina þar stórhættulega, enda stöðvaði lögreglan umferðina þarna, meðan mest hætta var á ferðum. Slökkviliðsmönnum tókst að negla þær plötur, sem eftir voru á þakinu, og voru að byrja að losna, svo rammlega að dugði. Umferð öll um bæinn var erfið meðan veðrið var mest, en ekki urðu nein alvarlega umferðarslys af völdum þess. Bilanir urðu talsverðar á ljósaleiðslum, en ekki varð tjón af. Einnig kviknaði í nokkrum reykháfum, en hvarvetna tókst að slökkva í tæka tíð. Bilanir á símalínum o.fl. Bilanir á símalínum urðu nokkrar á Suðaustur- og Vesturlandi og í gærkveldi náðist ekki samband austur frá Reykjavík nema til Ölfusár. Loftnetsleiðslur útvarpsstöðvarinnar á Vatnsendahæð biluðu í gær og var því ekki hægt að halda áfram að útvarpa. Viðgerð fer fram í dag. Loftnet loftskeytastöðvarinnar á Melunum slitnaði, en stöðin hafði áfram stuttbylgjusamband við skip. Þessi bilun er komin í lag. Vísir átti viðtal við landsímastjóra í morgun og spurðist fyrir um símabilanirnar. Kvað hann bilanirnar ekki mjög miklar. Væri þær mestar milli Ölfusár og Miðeyjar. Hafa viðgerðarmenn verið sendir af stað, en nákvæma skýrslu vantar, þar sem aðeins er samband að Ölfusá. Nokkrir staurar munu þó brotnir á fyrrnefndu svæði. Nokkrar bilanir hafa orðið á línum vestanlands og norðan, en hvergi sambandslaust með öllu.

Grimsby botnvörpungurinn Langanes hefir að líkindum farist með allri áhöfn. Kl.6:50 í gær síðdegis sendi botnvörpungurinn „Langanes" frá Grimsby út neyðarskeyti, og kvaðst hafa strandað við Dýrafjörð. Mun það hafa verið annar enskur botnvörpungur, „Green Howard“, sem náði í skeyti þetta, en talstöðvar í landi hlustuðu á fregn „Green Howards“ um strandið. Ekki var meiri upplýsingar að fá um þetta en það, að Langanes hefði strandað við Dýrafjörð. Á strandstaðnum var niðamyrkur og brim. Komu nokkur skip á vettvang, en þorðu ekkí mjög nálægt landi. Eigi höfðu borist nánari fregnir af þessu í morgun snemma og vissu menn þá ekki enn, hvar skipið hefði strandað. En Dettifoss var kominn að Skaga við Dýrafjörð, þar sem líklegast er talið að skipið hafi farist, snemma í morgun fyrir birtingu og lýsti upp ströndina þarna við fjörðinn. Sáust menn í landi, en það er talið líklegt, a& það hafi verið menn frá Núpi, sem sendir voru á strandstaðinn. Þangað mun vera nálega 4 klst ferð frá Núpi. Höfðu þeir mat meðferðis og ýmislegt, til þess að geta hlynnt að strandmönnunum, hefði þeir komist af. Síðari fregnir Botnvörpungurinn strandaði á Sléttunesi. Samkvæmt frétt, sem Slysavarnafélaginu barst í morgun frá Þingeyri, strandaði „Langanes" á Sléttunesi, vestan fjarðarins, milli Dýrafjarðar og Arnarfjarðar. Botnvörpungur var á leiðinni frá Þingeyri með vélbát í eftirdragi og var búist við, að þeir yrði komnir á vettvang kl. 11 1/2. Vegna brims er ekki unnt að gera björgunartilraun úr landi. En reynt verður að skjóta línu af vélbátnum til „Langaness“. Hefir vélbáturinn línubyssu meðferðis. Gera menn sér vonir um, að takast muni að bjarga mönnunum. Hafa þeir klifrað upp í reiðann og sjást þeir greinilega frá togarum þeim, sem eru þarna fyrir utan. Eigi er vitað hvort allir skipsmanna eru enn á lífi. Brim er enn mikið á strandstaðnum, en veður er batnandi. Mest óttast menn að skipbrotsmenn verði svo máttfarnir og kaldir, að þeir geti ekki dregið til sín björgunarstólinn.

Seinustu fregnir herma, að mjög litlar líkur sé til, að skipshöfninni af Langanesi verði bjargað. Togarinn, sem fór í morgun, hafði og árabát, og var reynt að fara á honum að skipinu. Sá bátur missti út 3 menn, þar af drukknaði einn, enskur stýrimaður. Mennirnir á bátnum sáu engan mann í reiða „Langaness“.

Morgunblaðið segir líka frá 9.febrúar - að einhverju leyti sömu fregnir:

Um miðaftanleytið í gær skall hér á ofsaveður af suðaustri. Stormsveipsmiðjan var um það leyti skammt suðvestur af Reykjanesi. Var stormsveipurinn krappur mjög og fór hratt yfir til norðausturs. Um það leyti var rokið skollið á um allt Suðurland. En veðrabrigði voru svo snögg og misvindi mikið á litlu svæði, að þá var t.d. rok af suðaustri með 7° hita í Síðumúla, en í Stykkishólmi og á norðanverðu Snæfellsnesi var norðaustan hríð með frosti. Á Vestfjörðum var um líkt leyti skollin á blindhríð af norðnorðaustri.

Þegar veðrið var sem mest urðu menn þess varir að járnplötur voru að losna af húsi Júlíusar Björnssonar, Austurstræti 12. Hús þetta stendur sem kunnugt er, milli tveggja stórhýsa, húss Jóns Þorlákssonar og Stefáns Gunnarssonar. Þegar stormur er af suðri myndast mikill strengur í skarðinu milli stórhýsanna. Þegar járnplötur fóru að losna á þakinu, leið ekki á löngu þar til plöturnar þeyttust út í veður og vind. Var um skeið lífsháski að vera á ferli í Austurstræti fyrir járnplöturegni, enda lokaði lögreglan alveg götunni á nokkru svæði, og tókst þannig að afstýra slysum. Slökkviliðsmenn voru fengnir til þess að fara upp á húsið. Tókst þeim að negla þær plötur sem eftir voru á þakinu. Á nokkrum stöðum öðrum í bænum losnuðu plötur af húsum, en hvergi stórvægilegt og ekki vissi lögreglan til þess, að nein slys hefðu af hlotist. Samkvæmt upplýsingum er blaðið fékk hjá slökkvistöðinni urðu engir alvarlegir brunar í bænum í ofveðrinu. Á nokkrum stöðum kviknaði í reykháfum og var slökkviliðsmaður strax sendur á vettvang og tókst á þann hátt að stöðva frekari eldsvoða. Rafmagnsþræðir slitnuðu á nokkrum stöðum, en rafveitumönnum og slökkviliðsmönnum tókst að einangra þræðina áður en tjón varð af. Allir símar slökkvistöðvarinnar (brunasímarnir) slitnuðu og var því ekki hægt að ná til slökkvistöðvarinnar nema gegnum bæjarsímann. Talsverðár bilanir urðu á rafleiðsluslætti víða um bæinn. Leiðslan til Vífilsstaða slitnaði og var ljóslaust á hælinu í 2 tíma Götuljósin slokknuðu víða í bænum, þar sem stauraleiðsla var. Vesturbærinn, Grímsstaðaholt og Skildinganes voru að heita má ljóslaus, einnig talsverðar bilanir á götuljósum í Austurbænum. Miðbærinn var elni bæjarhlutinn, sem hélt óskertum sínum götuljósum, enda er jarðleiðsla um hann allan. Til merkis um fárviðrið hér á götunum í gærkvöldi má geta þess, að um 7 leytið feykti veðrið konu um koll í Hafnarstræti, féll konan í ómegin og var flutt heim til sín í bíl. Um svipað leyti kom bíll hlaðinn fólki eftir Vonarstræti. Allt í einu heyrir fólkið í bílnum átakanlegt neyðaróp frá konu. Sér það þá hvar kona stendur þar skammt frá og heldur dauðahaldi í símastaur og var kápa hennar rifin frá henni og flaksandi út í veðrið. Var konan svo örmagna orðin, þegar fólkið kom, að hún gat ekki hreyft sig. Var hún tekin upp í bílinn og flutt heim.

Um símabilanir út um land var ekki hægt að segja, en þær hafa sjálfsagt orðið all-víða, einkum hér á Suðurlandi. Eftir kl.8 náðist ekki samband á Suðurlandslínunni nema til Ölfusár, því þar fyrir austan voru brotnir símastaurar. Í nágrenni Reykjavíkur voru víða brotnir staurar, en hve mikil brögð voru að því, gat landssímastjóri ekki sagt um, vegna þess, að ekki náðist til stöðvanna. Sambandið norður á land var sæmilegt, en slitrótt til Vestfjarða. Klukkan um 7 1/2 slitnaði loftnet Útvarpsstöðvarinnar á Vatnsenda, eða réttara sagt leiðslan upp í loftaetið. Stöðvaðist því útsending frá útvarpinu. Strax og veðrið lægir verður gert við loftnetið, svo að væntanlega verður hægt að útvarpa aftur strax í dag. Einnig slitnaði stóra netið á loftskeytastöðinni á Melunum en stöðin gat eftir sem áður haft samband við skip á stuttbylgjum.

Næstu daga bárust smám saman fregnir utan af landi. Morgunblaðið 10.febrúar:

Nokkur brögð urðu að símabilunum í ofviðrinu. Um 100 númer urðu sambandslaus vegna slita á línum, aðallega í útjöðrum bæjarins. Flestar línur biluðu þannig, að loftnet féllu niður á símalínur, slitu þær niður og flæktu. Allar símabilanir í bænum komust í lag í gær.

Rafmagnskerfi bæjarins slapp furðu vel, og er því að þakka, segir rafmagnsstjóri, að ekki fylgdi snjór með hryðjunni. Mest brögð urðu að bilunum í Sogamýri. Þak fauk af heyhlöðu bæjarins við Hringbraut og lentu járnplötur úr því á rafleiðslum, sem liggja við Barónsstíg og Bergþórugötu og varð ljóslaust um tíma á þessum götum. Bilunin á leiðslunni til Vífilsstaða varð ekki í mestu hryðjunni og voru ljós hælisins komin í lag fyrir myrkur. Furðu fljótt tókst að gera við bilanir og var að mestu búið að gera við skemmdir kl.10 í gærmorgun. 

Grindavík í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Hér var aftakaveður í gærkvöldi [8.] og nótt, en þó varð minna tjón að því heldur en búast hefði mátt við, eftir veðurhæðinni. Tvo fiskskúra, sem stóðu fram við sjóinn fyrir neðan Hóp tók upp og feykti ofviðrið þeim alla leið heim að hlaði í Hópi og lágu þeir þar mölbrotnir. Annan skúrinn átti Gunnlaugur Stefánsson kaupmaður í Hafnarfirði, en hinn Guðlaugur Guðjónsson bóndi á Hópi. Lítið mun hafa verið í skúrunum, nema eitthvað af áhöldum og fór það auðvitað allt út í veður og vind. Tvo trillubáta tók upp, fuku þeir og brotnuðu. Annan þeirra átti Guðjón Jónsson í Höfn. Þenna bát tók veðrið upp, fleygði honum tvær veltur og við það brotnaði úr honum skuturinn. Hinn bátinn átti Guðmundur Benjamínsson á Þorkötlustöðum. Sá bátur brotnaði einnig nokkuð. Mikið sjávarflóð varð, en olli þó ekki miklu tjóni. Sjór gekk upp á Akurhúsatún og bar grjót og möl á það. Í Staðarhverfinu varð flóðið mest og flæddi þar inn í skúr hjá Húsatóftum, en tjón mun ekki hafa orðið mikið. Ekki hefir neitt frést um það að fjárskaðar hafi orðið af flóðinu.

Akranesi í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Hér var aftakaveður í gærkvöldi og í nótt, en engin slys munu þó hafa orðið af því hér eða í næstu sveitum svo að teljandi sé. Helst er að telja það, að vélbáturinn „Frigg“ rak á annan bát á höfninni og skemmdist lítilsháttar við áreksturinn. Aðra báta og hafnarbryggjuna sakaði ekki. Litlar eða engar skemmdir munu hafa orðið á síma hér á næstu slóðum.

Ölfusárbrú í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Óminnilegt rok var hér í gærkvöldi og nótt og olli það tjóni mjög víðá hér um næstu sveitir. Er þó óvíst hvort allar fréttir um það eru komnar, vegna þess að síminn hefir verið bilaður. 11 símastaurar, sem voru milli útbús Landsbankans og Mjólkurbús Flóamanna brotnuðu allir í einu vetfangi og þar að auki 5 aðrir símastaurar í Flóanum. Í dag er verið að gera við þessar skemmdir. Samband er héðan til Mið-eyjar í dag á einni línu, og frá Miðey til Vestmannaeyja er samband. Önnur símalínan til Víkur var biluð í morgun, en þó virðist svo sem veðrið hafi verið hægara þegar austar dró, og skemmdir minni á símanum austan Miðeyjar en vestan. Rokið hefir gert miklar skemmdir á húsum víðsvegar um Suðurland. Í Oddgeirshólum fauk þak af stórri hlöðu og tók veðrið það allt, en ekki mun hey hafa fokið. Á Eyrarbakka fauk þak af gömlu húsi. Þar fauk einnig skúr eða byrgi og þak.af hlöðu. Að Laugum í Hraungerðishreppi fauk þak af hlöðu. Að Tungu Í Flóa fauk þak af fjósi og fjárhúsi. Að Túni í Hraungerðishreppi fauk þak af fjósi. Á Eystri-Loftstöðum fauk þak af hlöðu. Að Seljatungu í Gaulverjabæjarhreppi fauk þak af hlöðu. Að Hömrum í Holtum fauk þak af hlöðu. Á ýmsum Öðrum stöðum munu hafa orðið minni skemmdir af völdum stólveðursins.

Ólafsvík, 9. febrúar. FF. Ofsarok a£ norðvestri gerði í austurhluta Breiðuvíkurhrepps í nótt. Í Öxl fauk fjós, fjárhús og skúr og bærinn skekktist. Fólkið flýði í heyhlöðu. Mikið fauk af heyi er úti stóð. Fólkið — þ.e. hjón með 2 börn, eru nú á Búðum í Staðarsveit. Á Búðum reif einnig þak af heyhlöðu. Um fleiri skemmdir er ekki kunnar.

Sauðárkróki 9. febr. FÚ. Í ofsarokinu síðastliðna nótt slitnuðu síma- og ljósaleiðslur og einnig loftnet. Húsþök skemmdust. Beituskúr fauk í sjóinn og hey sem var í skúrnum tapaðist. Bátar fuku til, en litlar skemmdir urðu á þeim. Skaði er minnst alls 700 krónur.

Siglufirði í gær. Einkaskeyti Morgunblaðsins. Ofsalegt sunnanrok gerði gerði hér á ellefta tímanum í gærkvöldi og stóð það til kl.3 í nótt. Muna menn varla annað eins veður. Skemmdir urðu miklar. Ljósa pg símakerfi bæjarins slitnuðu og járnþök fuku af mörgum húsum. Nokkrir geymsluskúrar fuku alveg. Tveir litlir vélbátar brotnuðu við hafnarbryggjuna en öðrum bátum tókst að bjarga frá skemmdum. Varla mun ofsagt að hver fullorðin manneskja í bænum hafi verið á fótum þar til veðrinu slotaði, því mjög óttuðust menn að mörg hús myndu fjúka.
... Hlaða og nokkuð af heyi fauk á Staðarhóli og fleiri skemmdir urðu þar.

Kópaskeri 9.febrúar FÚ. Í nótt var aftaka rok af suðvestri. Skemmdir urðu nokkrar einkum í Skógum í Axarfirði. Fauk þar þak af íbúðarhúsi. Einnig tók plötur af þaki íbúðarhúss á Þverá. Víða urðu nokkrar skemmdir á heyjum.

Vísir segir líka frá veðrinu 10.febrúar:

Siglufirði, 9. febr. FÚ. Hér á Siglufirði í gærkveldi var vestan ofsarok til kl. 2 í nótt. Veðurhæð var mest 12 vindstig. Miklar skemmdir urðu á síma- og ljósaneti. Símastaurar brotnuðu sunnan við bæinn. Járn sleit víða af húsaþökum og þakpartar sviptust í burtu. Kvistþak á síldarhúsi Edvins Jakobsens fauk á suðurgafl hússins Frón og braut það allmikið. Mótorbáturinn „Bjarni“ brotnaði ofan þilja og sökk. Ljósstaur neðarlega á Aðalgötu féll og laust þá saman leiðsluþráðum á verslunarhúsi Margrétar Jónsdóttur kaupkonu, Vetrarbraut 8. Kviknaði samstundis í húsinu, í austurenda uppi, og var það mikið bál. Slökkviliðinu, er kom samstundis á vettvang tókst, þrátt fyrir afskaplegan veðurofsa, að slökkva eldinn fljótlega og dáðust menn mjög að framgöngu þess. Húsið gjörskemmdist af eldi og vatni. Sömuleiðis skemmdust vefnaðarvörubirgðir verslunarinnar. Viðbúið er að stórtjón hefði orðið af eldi, ef eigi hefði tekist að slökkva. Húsið var vátryggt á 14 þúsund krónur og vörur fyrir 8 þúsund. Innbú var óvátryggt og ónýttist að mestu.

Grindavík, 9. febrúar. FÚ. Ofsaveður af landsuðri gerði hér í gærkvöldi, og var vindur mestur frá klukkan 6—8. Vindhæð var alt að 12 stigum. Tjón af ofviðrinu er þó ekki mikið. Tveir bátar fuku og brotnuðu nokkuð, og fiskskúra tók upp af grunnum og brotnuðu þeir mikið. Allmikið brim var en samt varð ekki tjón af völdum þess.

Vísir 11.febrúar. Ystafelli, 10. febrúar. FÚ. Fádæma veðurofsa gerði af suðaustri nóttina milli 8. og 9. þ.m. Víða um. sýsluna fuku járnþök af íbúðarhúsum, hlöðum og peningshúsum. Sumstaðar feykti veðrið sérstæðum heyjum og svipti víða torfi af bæjum og varð nokkurt heytjón. Jörð er næstum auð og bílfært um byggðir og heiðar.

Húsavík, 10. febrúar. FÚ. í rokinu mikla í fyrrakveld slitnuðu raftaugar Húsavíkur, svo að ljóslaust varð til næsta dags. Þök fuku af nokkrum skúrum. Köstuðust þau á önnur hús og ollu skemmdum.

Akureyri, 10. febrúar. FÚ. Í ofviðrinu í fyrrakveld urðu hér á Akureyri ýmsar minni háttar skemmdir. Þakhluta tók af húsum, bátar fuku til og löskuðust og brotnaði einn smábátur til fulls. Í Hólshúsum í Eyjafirði er steinhús í smíðum og var stofuhæðin komin upp. Brotnaði inn suðurhlið hæðarinnar og löskuðust viðir. Á Hvassafelli fauk járnþak af annarri hlið íbúðarhússins. Miklar skemmdir urðu á verksmiðjuhúsum í Krossanesi. Braut þar reykháf og stór saltskúr fauk. Tjón er ekki metið en það nemur þúsundum króna.

Enn eru fregnir af veðrinu í Morgunblaðinu 12.febrúar:

Þak fauk af íbúðarhúsi í Borgarnesi í föstudagsveðrinu [8.]. Húsið á Guðrún Steingrímsdóttir. Í óveðrinu síðastliðna laugardagsnótt urðu miklar skemmdir á húsum og heyjum víða í Kelduhverfi. Á Eyvindarstöðum fauk í einu lagi þak af hlöðu. Á Austurgörðum og Grásíðu fauk nokkur hluti af hlöðuþökum. Í Nýabæ fauk framhlið undan gömlu timburhúsi. Á Bakka reif torf af öllum heyjum og þak af bílskúr. (FÚ).

Frá Stykkishólmi. Línuveiðarinn Aldan fór á fiskveiðar í dag. Skipið hefir legið í höfn undanfarið vegna veðra. í veðrinu mikla síðastliðinn laugardag varð ekki verulegt tjón hér í Stykkishólmi eða nágrenni. (FÚ).

Alþýðumaðurinn á Akureyri segir af veðrinu í pistli 12.febrúar:

Hér á Akureyri fuku til bátar og löskuðust, og einn bátur brotnaði í spón Járnplötur sleit af húsum og símaþræðir slitnuðu, Í Krossanesi fauk saltskúr og reykháfar verksmiðjunnar brotnuðu.

Tíminn segir 20.febrúar frá tjóni í sama veðri - austur í Biskupstungum:

Í ofviðrinu aðfaranótt 9. þ.m. fuku í Biskupstungum 6 heyhlöður, á Iðu, Skálholti, Spóastöðum, Tjörn, Efri-Reykjum og Haukadal, þar að auki fauk fjós á Iðu, svo að kúnum varð nauðuglega bjargað út. þá fauk þakið af baðstofunni á Spóastöðum og loks fauk kirkjan í Útihlíð. í viðbót við þetta urðu hér og hvar nokkrar skemmdir á heyjum og húsþökum en smávægilegri. — FÚ.

Morgunblaðið segir 23.febrúar frá skipsskaða:

Bátur ferst úr Grindavík. Þrír menn drukkna en tveimur var bjargað. Í fyrradag [21.] reru 16 bátar úr Grindavík. Gerði versta veður á þá og stórsjó. Náðu þó allir bátarnir landi, nema einn. Þann bát átti Einar kaupmaður Einarsson í Garðhúsum.

Veðráttan segir að þann 6.febrúar hafi orðið tjón á bátum í höfnum á Vestfjörðum og að þann 27. hafi Vestmanneyjabátar orðið fyrir sköðum og veiðarfæratjóni. 

Mars var hlýrri og hagstæðari en febrúar. Veðurathugunarmenn lýsa tíð - og sýnist sitt hverjum:

Lambavatn: Jörð hefir oftast verið auð. Aðeins föl við og við. En sífelldur vindur, oftast austan og norðaustan svo skepnur hafa lítið haft not af útbeit á gjafajörðum.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var mjög hagstætt, úrkomulítið og hagasamt.

Sandur: Tíðarfar milt. Fremur snjólétt en jafnfallið og hagi því ekki góður seinni hluta mánaðarins vegna bleytusnjóa. Þ.8.-15. voru hlákur og hlýindi og tók þá upp allan snjó og ísa leysti sumstaðar af vötnum þótt þykkur væri eftir frostin í febrúarmánuði.

Nefbjarnarstaðir: Síðari hluta mánaðarins var tíðarfar heldur slæmt. Snjókoma talsverð. En yfirleitt frostlítið og sem oftast hægviðri. Frá 19. má teljast algjörlega haglaust hér á utanverðu Héraðinu.

Reykjanesviti: Mjög stormasöm og rosasöm veðrátta. Gæftalítið en góður afli á djúpmiðum. Til landsins var aftur sæmileg veðrátta og góðir hagar því hlýtt var í veðri.

Enn voru erlendir togarar í vandræðum. Morgunblaðið segir frá 3.mars:

Í fyrrakvöld var símað til Slysavarnafélagsins frá Holti undir Eyjafjöllum og tilkynt að verið væri að skjóta rakettum við sandana. Var þegar byrjað að safna mönnum til björgunarstarfs. Kl. 5 1/2 í gærmorgun var svo símað frá Seljalandi að þýski togarinn Dúseldorf frá Cuxhafen hefði strandað á söndunum og að búið væri að bjarga allri skipshöfninni, 13 að tölu, og væru þeir komnir heilu og höldnu til Seljalands.

Jörð skalf nokkuð á árinu. Fyrst í Borgarfirði. Morgunblaðið segir frá 5.mars:

Jarðskjálftar. Á laugardagskvöldlið [2.mars] kl.18:35 og kl.22;15 urðu snarpir jarðskjálftakippir í efri byggðum Borgarfjarðar. Á sunnudaginn komu aftur tveir kippir.

Morgunblaðið segir enn af jarðskjálftum í pistli 9.mars:

Jarðskjálftakippir, sumir allsnarpir, hafa gert vart við sig við og við alla þessa viku í efri hluta Borgarfjarðar. Í fyrrakvöld, klukkan 20:30 og í gærmorgun klukkan 8:37 komu snarpir kippir. Mest bar á jarðskjálftunum í Reykholtsdal, neðri hluta Hvítársíðu, og Þverárhlíð. Í Lundareykjadal og Skorradal gætir þeirra minna. Ekki hafa hús skekst eða fallið Þessu svæði, svo kunnugt sé. FÚ.

Veðuráttan segir í marsheftinu frá tjóni sem varð í kringum þann 11., en þá gekk mikil sunnanátt með hlýindum á landinu:

Að kvöldi þ. 11. strandaði frönsk skonnorta á Meðallandsfjörum. Skipsmenn björguðust í land af eigin rammleik, að þrem undantekningum, sem drukknuðu, en 2 létust er í land kom. Sama dag fékk færeysk skúta á sig brotsjó fyrir sunnan land. Laskaðist hún mjög, svo að skipshöfnin yfirgaf skipið og bjargaðist um borð í aðra færeyska skútu. Þá misstu og bátar úr Reykjavík nokkuð af lóðum, og línuveiðarar urðu fyrir miklum lóðartöpum. Nóttina eftir sökk vélbátur á legunni í Sandgerði. Þá fauk og þak af íbúðarhúsi á Skarðsströnd.

Í þessum sömu hlýindum urðu miklir vatnavextir í V-Skaftafellssýslu - Veðráttan segir af þeim í marsheftinu:

Vegna stórrigninga þ.12.—13. og leysinga til fjalla urðu miklir vatnavextir í Vestur-Skaftafellssýslu. Brúin á Tungufljóti í Skaftártungu skemmdist og einnig vegurinn hjá brúnni á Eldvatni, og brú yfir kvísl austar í hrauninu varð fyrir skemmdum. Skaftá flóði út fyrir brúna hjá Kirkjubæjarklaustri.

Morgunblaðið segir frekari strandfréttir 20.mars:

Allmikið af strandgóssi hafði rekið á fjörurnar í Meðallandi úr frakkneska seglskipinu, er þar strandaði á dögunum. Þetta strandgóss var dregið saman og staflað upp á fjörukampinum, all-langt frá sjó, og varðmenn hafðir þar við, til þess að gæta góssins og hirða jafnóðum, það sem rak. Meðal þess sem rak voru nokkrar rauðvínstunnur. Eftir nokkrar bollaleggingar um það, hvað gera skyldi við drykk þenna, sem að vísu er ekki forboðinn lengur, lögðu valdhafarnir hér syðra svo fyrir, að víninu skyldi helt niður og var það gert. En þessa hefði reyndar ekki þurft með, því í fyrrinótt gerði svo stórfellt sjávarflóð þar eystra, að allt strandgóssið, sem rekið hafði, sópaðast burtu og út í sjó, svo ekki fannst einn einasti hlutur eftir. Svo var flóðið stórkostlegt, að varðmennirnir, sem voru við strandstaðinn, gátu með naumindum bjargað sér undan flóðinu. Þeir reyndu að flýja upp á sandinn, en þar var þá svo mikill vatnselgur og sjór fyrir, að þeir gátu með miklum erfiðismunum komist til byggða. Skipsflakið er enn marandi í hálfu kafi all-langt úti í sjó og hefir ekki tekist að komast út í það ennþá.

Alþýðublaðið segir frá illviðri í Vestmannaeyjum í pistli 20.mars:

Ofsaveður af austri var í fyrrinótt í Eyjum [18. til 19.], og olli það nokkrum skemmdum. Á Eystri-Búastöðum hjá Guðrúnu Magnúsdóttur, fauk fjós og hlaða og nálægt helmingi heys þess, er í hlöðunni var. Kúnum var bjargað ómeiddum út úr fjósinu. Vélbáturinn Leó slitnaði frá bryggju og rak á land, en er álitinn óskemmdur. — Nokkrir smábátar hafa brotnað.

Morgunblaðið segir 22.mars enn af jarðskjálftum í Borgarfirði:

Jarðskjálftamir í Borgarfirðinum halda áfram, en ekki eins snarpir. Harðastir hafa kippirnir orðið í Örnólfsdal í Þverárhlíð. Frá 2. til 18. mars hafa fallið úr tveir dagar, sem ekki hefir orðið þar hræringa vart, eftir því sem bóndinn þar, Guðmann Geirsson, skýrir frá. FÚ.

Alþýðublaðið segir þann 23. mars (og hefur eftir útvarpinu):

Úr Hornafirði símar fréttaritari útvarpsins, að þar sé versta tíð og vegir ófærir sökum snjóskafla, og engar sjógæftir. Í ofsaveðrinu síðastliðna miðvikudagsnótt [20.mars] urðu bátarnir, sem gera út frá Álaugarey, að flýja þaðan inn að bryggjum kaupfélagsins. Tveir þeirra, Hafalda og Hafþór, skemmdust ofan þilfars. Bryggja, sem þeir lágu við brotnaði nokkuð.

Apríl var tíðindalítill lengst af, kalt og snjóþungt var víða norðaustan- og austanlands. 

Síðumúli: Fram yfir miðjan aprílmánuð var norðanátt og kuldi, en alltaf auð jörð. Þann 24. (síðasta vetrardag) brá til sunnanáttar og hlýnaði.

Suðureyri: Kalt og vindasamt fram eftir mánuðinum. Skipti snögglega um í sumarmálum um 25.apríl með hlýindum og blíðviðri.

Sandur: Tíðarfar fremur slæmt þar til 25. Gerði þá ágætan bata. Snjór var þó ekki mjög mikill en jafnfallinn og víðast því jarðlaust.

Nefbjarnarstaðir: Fannkoma afarmikil svo algjör jarðbönn var allt að fjórum síðustu dögum mánaðarins. Frostlítið og sem oftast fremur hæg tíð. Áttin nær einlægt austan og norðaustlæg. Með 25. (sumardag fyrsta) brá til hagstæðrar þíðu og suðvestanáttar.

Eiðar (Erlendur Þorsteinsson): Þessi mánuður verstur á vetrinum. Gríðarmikill snjór og nokkuð frost. Algjört jarðbann um allt Úthérað. Í Fljótsdal og Skógum lítill snjór.

Sámsstaðir: Mánuðurinn fremur kaldur en góðviðrasamur.

Morgunblaðið segir af tíð fyrir norðan 30.apríl:

Frá Húsavík er blaðinu skrifað seint í þessum mánuði: Héðan er ekkert að frétta nema harðindi og vesöld. Inflúensa gengur hér, og eru margir lasnir. Hey eru víða að þrotum komin og ef ekki batnar nú úr sumarmálum, má búast við að fé gangi illa undan vetri, einkum í útsveitum, því að þar eru snjóþyngsli mikil og meiri en fram í dölum.

w-1935vv-b

Mikið hlýnaði á sumardaginn fyrsta og síðan kom hlýr maí, á landinu í heild sá hlýjasti frá upphafi mælinga - og hefur ekki orðið hlýrra í maí síðan. Kortið sýnir hin miklu þykktarvik mánaðarins, en líka að þau voru nokkuð staðbundin. Veðurathugunarmenn voru ánægðir.

Síðumúli: Maímánuður hefir verið ein samfeld veðurblíða, svo að gamlir menn muna ekki slíka tíð. Sama er að segja um jarðargróður. Hann er ómunagóður.

Lambavatn: Það hefir verið óslitin stilla og hlýindi allan mánuðinn. Og er gróður hér orðinn svo mikill að bestu bletti í túnum mætti fara að slá. Og það er víst óminnanlegt hér.

Suðureyri: Stillt, bjart, óvenju hlýtt. Hófleg úrkoma. Góðar gæftir. Hagstætt til lands og sjávar.

Skriðuland: Tíðarfarið einmunagott svo að elstu menn muna ekki eins góðan maí.

Sandur: Tíðarfar yfirleitt mjög hagstætt, hlýtt og úrkomulítið. Þó gerði hret um miðjan mánuðinn - sem oft um það leyti - og kulda fyrir og eftir. Og svo kólnaði aftur í veðri síðast í mánuðinum og fylgdu miklar þokur. Gróðri fleygir fram.

Nefbjarnarstaðir: Tíðarfar hefir í einu orði sagt verið hið allra besta. Frostnæturnar 17. og 18. hnekktu dálítið gróðri. Annars er þessi mánuður hinn ákjósanlegasti sem komið hefir að því er tíðina snertir nú í fjölda mörg ár.

Papey (Gísli Þorvarðsson): Þetta mun ver sá veðurblíðasti maímánuður til sjós og lands sem ég hef lifað síðan ég man fyrst eftir mér á Fagurhólsmýri og að þessum tíma.

Reykjanesviti: Yfirleitt góð og hagstæð tíð til lands og sjóar.

Morgunblaðið segir 26.maí frá gróðureldi í Axarfirði - menn héldu fyrst að um jarðeld væri að ræða. Sýnir e.t.v. að gróðureldar hafa verið óvenjulegir á þeim slóðum?

Seint í gær barst hingað fregn um það, að jarðeldur hefði komið upp í Öxarfirði skammt frá Skinnastöðum. Morgunblaðið náði tali af síra Páli Þorleifssyni á Skinnastað um kl.7 í gærkvöldi og sagðist honum svo frá: Um kl.4 í dag [25.maí] varð Einar Sigfússon á Ærlæk var við reyk í skóginum suður af Ærlæk og austan við Skinnastaði. Fór hann að forvitnast um þetta og kom þá á eldsvæði um 300 metra langt, rétt austan við Brandslæk. Virtist honum þar vera sprunga, sem glóandi leðja kæmi upp um. Kom eldurinn upp á ýmsum stöðum og þegar sljákkaði í honum á einum stað magnaðist hann á öðrum. Var Einar ekki í vafa um að hér væri um jarðeld að ræða, og símaði þegar skýrslu til sýslumanns um það. Eldsvæðið er fyrir austan svo kallaðan Hámundarstaðaás, sem gengur norður úr Skinnastaðahæð, og eru þar lyngmóar þaktir rauðvíðiskjarri. Er um kílómeters leið frá Skinnastað þangað en um tveir km frá Ærlæk. Eldsvæðið hefir stefnu frá norðvestri til suðausturs. Engra jarðskjálfta hefir orðið vart í sambandi við þetta. En á eldsvæðinu hefir lyng brunnið og skógarkjarr sviðnað, en eldurinn breiðist ekki út um skóginn vegna þess hve mikill gróður er kominn í hann.

Ekki jarðeldur — en Skógarbruni. Klukkan rúmlega 10 í gærkvöldi átti blaðið aftur tal, við síra Pál Þorleifsson. Höfðu þeir Einar á Ærlæk þá farið til eldstöðvanna, og voru nýkomnir þaðan. Sagði síra Páll þá svo frá, að eldurinn væri dottinn niður, en brunnið væri mjótt belti um 300 metra á lengd, og ryki alls staðar úr því. Ekki hefði þeir getað séð nein ótvíræð merki þess að hér hafi verið um jarðeld að ræða, ekki séð neina sprungu í jarðveginum, og væri því sennilegast að hér hafi verið um ofanjarðareld að ræða, þótt mönnum sé ráðgáta hvernig hann hafi kviknað. Enginn maður var þarna á ferð um daginn, og skógurinn og lyngið alls ekki eldfimt vegna hins mikla nýgræðings, sem þar er. Engar drunur hafa heyrst í jörð, sagði síra Pall og engir gosblossar sést. Stefna eldsins er öfug við vindáttina og ef aðeins er um skógareld að ræða, þá hefir hann farið móti vindi. Lyngið er brunnið, en rauðavíðiskjarrið stendur eftir sviðið, en ekki kolbrunnið. -Jörðin er öll heit umhverfis brunasvæðið. Ekki var hægt að rannsaka svæðið nákvæmlega og verður það ekki gert fyrr en með morgni.

Morgunblaðið segir 1.júní fregnir af leiðangri á Vatnajökul, m.a. til eldstöðvanna í Grímsvötnum:

Jóhannes Áskelsson jarðfræðingur símaði Morgunblaðinu í gærkvöldi frá Núpsstað. Komu þeir félagar dr. Trausti Einarsson og hann til Núpsstaðar í gær úr Vatnajökulsferð sinni. Höfðu þeir fengið ágætisveður á jöklinum, og ferð þeirra gengið mjög vel. Vísindalegan árangur af ferðinni telja þeir mjög mikilsvirði. Um árangur ferðarinnar, sagði Jóhannes Áskelsson m.a.: Það merkilegasta er við urðum varir við í ferðinni var það, að enn er eldur í gígnum er gaus í fyrra. Hafa yfirleitt mjög litlar breytingar orðið á eldstöðvunum síðan við dr. Niels Nielsen vorum þarna í fyrra. Reyk leggur sífellt upp úr gígnum. En vikurhrannirnar upp á barmi Svíagígs, en svo er gígdalurinn venjulega nefndur, eru svo heitar, að vart er hægt að taka á vikrinum með berum höndum.

[Í blaðinu 4.júní er síðan framhald - hér er smávegis úr því]: Er þeir nálguðust gosdalinn sáu þeir mökkinn úr gígnum við og við leggja upp yfir dalbrúnina. Og er þeir komu á dalbrúnina sáu þeir, að þar var allt með mjög svipuðum ummerkjum og var í fyrravor, er þeir dr. Nielsen og Jóhannes voru þar, að öðru leyti en því, að nú var ís á vatninu í gígnum, en vatnið var autt í fyrravor. En gosmökkurinn kemur upp á svipuðum eða sama stað og þá, upp úr sprungu sem er í jaðri eyjarinnar eða hólmans, sem er í vatninu. Í mökknum er aska og gosgufur. Er þeir félagar töluðu við Skaftfellinga um gosmökkinn, þá könnuðust þeir við það að gosstrókurinn hefir við og við sést í vetur úr byggð, þó menn hafi ekki sett þetta í samband við gosið í fyrra, fyrr en vitað var með vissu að þarna eru eldsumbrot enn.

Gróðureldur varð einnig sunnan við Hafnarfjörð. Morgunblaðið 1.júní:

Í gærdag [31.maí] urðu menn þess varir að eldur var uppi í svonefndu Kapelluhrauni í Hafnarfjarðarhrauni. Var þetta tilkynnt á skrifstofu bæjarfógeta kl. um 3. Sendi hann þegar Stíg Snæland, lögregluþjón, til að athuga af hverju eldur þessi stafaði. Fór Stígur þegar af stað við þriðja mann. Fóru þeir fyrst á bíl, en gengu frá þjóðveginum og var það um hálftíma gangur. Þeir sáu þegar að eldurinn hafði verið kveiktur af mannavöldum. Hafði brunnið mosi á um 30 fermetra svæði. Var nú grafið fyrir eldinn svo hann breiddist ekki meira út og síðan var gengið í að slökkva hann. Tókst það vel og komu þeir félagar aftur til Hafnarfjarðar kl. 7 1/2 í gærkvöldi.

Eftir hlýindin í maí tók heldur svalur júní við. Sérlega slæmt hret gerði um hvítasunnu [9.júní], en veður var betra síðasta þriðjung mánaðarins - en þá varð lakara suðvestanlands. 

Síðumúli: Í júnímánuði hefir yfirleitt verið köld og leiðinleg veðrátta. Var á tímabili frost um nætur. Sérstaklega inn til dala og upp til fjalla. Jarðargróðri hefir því víða lítið farið fram, þar til síðustu dagana að rigningin kom. Kartöflugras hefir sumstaðar fallið og orðið svart. Grasspretta er samt talin að vera í betra lagi. Tún eru víða að verða slæg.

Lambavatn: Það hefir verið gott. Til 20. kom aldrei dropi úr lofti nema lítilsháttar krapi einu sinni. Síðan hefir verið vætutíð.

Þórustaðir: Það hefir verið frekar hagstætt. Áttin oftast austan og og norðaustlæg. Þann 8. gerði hér snjóhret svo að alhvítt varð í byggð norðaustan fjarðarins. Þ.10. fór snjóinn að taka upp.

Suðureyri: Sæmilega hlýtt. Hófleg úrkoma. Hranalegt hvítasunnuhret.

Kollsá í Hrútafirði: [9.] Hvítt að sjó.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var óhagstætt að því leyti að gróður gekk seint vegna þess hve þurrkar voru miklir. Í hretinu um hvítasunnuna varð snjór svo mikill víða í fjöllum og fremstu dölunum að sauðfé fennti. Af sömu orsökum, bleytunni og kuldanum varð allmikill lambadauði.

Sandur: Tíðarfar mjög slæmt fram yfir miðjan mánuð. Sífelld norðaustanátt kuldar og oft úrfelli. Gróðri fór ekkert fram. Fjallshlíðar misstu sinn gróðurlit og kartöflugras sölnaði. Þ.19. brá til hlýinda og var besta tíð til mánaðamóta og gróðri fleygði fram.

Nefbjarnarstaðir: Norðaustlæg átt með kulda og úrkomu þar til þ.18. Hnekkti það mjög grassprettu. Síðan hlýindatíð og hagstæð.

Reykjanesviti: Framan af mánuðinum var yfirleitt stillt og gott veður, gott til sjávarins en allt of þurrt til landsins. Síðast í mánuðinum skipti svo um til úrkomu en samfara því raki og frekar kalt í veðri. Spratt því sáralítið í þessum mánuði, þó að horfur væru ágætar með sprettu í maílok.

Slide3 

Slæmt hret gerði um hvítasunnuna. Snjóaði þá víða um landið norðanvert. Lægð var á sveimi austan við land og á sama tíma kom kuldastrengur norðan úr höfum til landsins. Kortið sýnir hæð 1000 hPa-flatarins að morgni hvítasunnudags, 9.júní. Þá er hvöss norðanátt á landinu og víða slydda eða snjókoma. 

Slide4

Íslandskort að morgni hvítasunnudags 9.júní 1935. Heldur kuldalegt. Alvarlegasti atburðurinn varð á Ólafsfirði og er þessi dagur þar enn í minnum hafður. Þá gerði þar óvenjulegt brim sem olli miklum sköðum á bátaflota heimamanna. Morgunblaðið segir frá þessu 12.júní:

Ólafsfirði, 10.júní. Aðfaranótt hvítasunnudags, um klukkan 5, herti snögglega á norðaustan veðri sem hafði staðið undanfarið, og rokhvessti með krapahríð. Flestir bátar lágu þá á höfninni hér í Ólafsfirði, eða alls um 18 trillubátar og 9 stærri vélbátar. Þegar leið á morguninn herti stöðugt á veðrinu og brimið jókst. Á níunda tímanum sukku fyrstu trillubátarnir, en stærri báta tók að reka, og áður en langt um leið hafði 5 stærri báta rekið á land og 13 trillubátar sokkið. Einn stærri bátanna, Sævaldur, er gerónýtur, og tveir aðrir, Þór og Kári, mikið brotnir. Allmörgum trillubátum var bjargað á land. Sumir eru gerónýtir, en aðrir mikið brotnir. Mörgum hafði ekki verið bjargað síðast er fréttist, en búist við að þeir séu ónýtir. Öll fjaran við kauptúnið er þakin rekaldi. Tjónið er feikna mikið og margir hafa misst aleigu sína. (FÚ.).

Morgunblaðið átti tal við Þorvald Friðfinnsson í Ólafsfirði í gær til þess að fá nánari fregnir af þessum atburði þar, sem valdið hefir svo stórkostlegu og sviplegu tjóni, að helst er líkjandi við jarðskjálftana í Dalvík og sjávarflóðið í Siglufirði, nema hvað tjónið í Ólafsfirði kemur hlutfallslega harðar niður og almennar. Þorvaldur sagði að flestir trillubátarnir, sem sukku, myndi vera ónýtir. Hefði þeim tekist í gær og fyrradag að ná nokkrum þeirra og þeir eru allir eyðilagðir. Stóru bátarnir liggja í fjörunni og eru tveir þeirra lítið skemmdir, en talið að hægt muni að gera við tvo þeirra. Stormur var enn í Ólafsfirði í gær og brim mikið svo að lítið var hægt að gera. Óðinn kom þangað í fyrradag og ætlaði að reyna að bjarga bátunum, en gat ekkert aðhafst fyrir veðri og brimi, og hvarf því frá við svo búið. En hann kemur þangað aftur þegar lægir. Ekkert tjón varð á húsum né mannvirkjum í landi og ekki á öðrum stöðum þar í grennd. Þorvaldur sagði að þetta væri svo alvarlegur atburður fyrir Ólafsfirðinga, að þeir myndi seint bíða hans bætur. Nær allir bátarnir voru óvátryggðir. En þó er það ískyggilegast um þetta leyti árs, þegar bjargræðistíminn er að byrja, hvílíkt atvinnuleysi stafar af því að missa bátana.

Morgunblaðið segir meir af veðrinu í pistli þann 13.júní:

Siglufirði í gær. Engar skemmdir urðu hér í Siglufirði í rokinu um hátíðina. Alhvítt var á Hvítasunnumorgun, en tók af er leið fram á daginn. Hafði verið bleytuhríð alla nóttina og er hætt við að eitthvað hafi drepist af lömbum. Hér er enn ólundarveður, norðanstormur og rigning.

Morgunblaðið segir frá þurrkum og illa útlítandi trjágróðri 14.júní:

Þurrkarnir hér sunnanlands tefja mjög grasvöxt um þessar mundir, svo mikill bagi er að. Hér í bænum sjást þess víða merki í trjágörðum, að lauf er hálfvisið á trjánum vegna þurrka og sífelldra skakviðra. Þeir, sem hafa tök á því að vökva garða sína, ættu að leggja áherslu á að vökva þá sem best, meðan þurrkatíðin helst.

Morgunblaðið segir af líklegum upptökum gróðureldsins í Axarfirði í pistli 18.júní:

„Eldurinn“ í Öxarfirði. Júlíus Havsteen sýslumaður hefir sent útvarpinu skýrstu um athuganir sínar á ,,eldinum“ í Öxarfirði á dögunum. Athugaði hann eldsvæðið þ.7.júní og gekk úr skugga um, að kviknað hafði þarna í sinu. Mjög var heitt þann dag, er sinueldur þessi kviknaði. Rétt áður en vart varð við sinueldinn hafði Skarphéðinn nokkur Guðnason smiður, gengið þarna um. Er ekki talið útilokað að hann hafi ef til vill fleygt frá sér eldspýtu þarna eða hrist glóð úr pípu sinni.

Morgunblaðið kvartar undan þurrkum 23.júní:

Hér í Reykjavík og nágrenni hafa verið meiri þurrkar á þessu vori en menn eiga að venjast. Í apríl var úrfelli hér aðeins 1/6 af meðalúrfelli 10 millimetrar, því meðallag þess mánaðar er 61 mm. Í maí var úrfellið 18 mm, meðalúrkoma þess mánaðar er hér 49 mm. Í júní, fram til 20., hafði hér varla komið dropi úr lofti, úrfelli aðeins einn dag, svo að mælt yrði 1/2 mm. Meðalúrfelli í júní er hér 48 mm. En í fyrradag brá til sunnanáttar með úrkomu nokkurri. Síðan hvítasunnuhretið skall á, laugardaginn fyrir hvítasunnu og þangað til nú síðustu daga, mun gróðri hafa farið mjög lítið fram um land allt, þangað til nú síðustu daga. Sums staðar hefir gróður alveg staðið í stað, ýmist vegna kulda, æða óvenjulegra þurrka.

Í júlí brá til óþurrka, einkum um landið sunnan- og vestanvert.

Síðumúli: Júlímánuður hefir verið mjög erfiður hvað veðráttu snertir. Sífeldar rigningar. Taðan hefir hrakist til stórtjóns. Um síðastliðna helgi náðist þó meirihluti af henni upp í sæti, en sem hafa þá drepið og runnið vatn undir síðan.

Lambavatn: Það hefir verið votviðrasamt og óhagstætt fyrir heyskap. Þegar hefir komið norðanátt hefir fylgt henni væta og hvassviðri. Heyskapur gengur því ekki vel, en ekki hafa samt hey hrakist að mun.

Kvígindisdalur (Snæbjörn Thoroddsen): Milli kl.14 og 16 þann 17. var norðanrok, veðurhæð 10. Þetta ofsarok skall á allt í einu og byrjaði að lægja kl.16. Í þessu roki tók reykháf af húsi á Patreksfirði. Heyi var ekki hægt að sinna. 

Suðureyri: Versti óþurrkur. Töður almennt mjög skemmdar. Hæglátir vindar. Sæmileg hlýindi. Grasspretta í góðu meðallagi.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var mjög óhagstætt. Þurrkar litlir og gekk heyskapur því illa.

Sandur: Tíðarfar mjög úrkomusamt og litlir þurrkar nema þ.9.-14. Þann 15. gerði óvenju stórfellda úrkomu.

Nefbjarnarstaðir: Yfirleitt góð tíð, en dálítill óþurrkakafli 15.-28. Tíðin mjög mild.

Fagurhólsmýri (Helgi Arason): Votveðrátta fyrstu 2 vikur, síðan hentug heyjatíð svo töður hafa hirst vel og óhraktar eftir hendinni.

Sámsstaðir: Mánuðurinn kaldur og rigningasamur. Tíðin yfirleitt vindasöm og lágur hiti á nóttum.

Reykjanesviti: Mjög köld og vætusöm veðrátta.

Morgunblaðið segir af vatnavöxtum í Mýrdal 13.júlí:

Klifandi. Talsverður vöxtur hefir komið í Klifanda í Mýrdal rigningardagana síðustu og var kvísl úr ánni farin að renna fram fyrir vestan Pétursey, hefir brotist gegn um stíflu, sem gerð var í hitteð fyrra, þegar áin braust þarna fram í flóðunum miklu, sem þá voru. Verður nú þegar hafist handa að styrkja stífluna, því að Klifandi getur orðið hinn versti farartálmi, ef áin nær sér þarna fram nokkuð að ráði, því að brúin á Klifanda er fyrir austan Pétursey, sem kunnugt er.

Morgunblaðið segir af slagviðri í pistli 16.júlí:

Álafosshlaupið fórst fyrir á sunnudaginn [14.] vegna veðurs, sem þá var hvasst á suðvestan og úrhellisrigning. Sögðu ferðamenn, sem fóru austur yfir fjall, að þeir hefði aldrei séð aðra eins úrkomu beggja megin fjallsins og í Svínahrauni á heimleið. Var það engu líkara en skýfalli, en veðrið svo mikið að hvítskóf allan veginn.

Morgunblaðið segir 17.júlí tíðarfréttir að norðan - og sunnan:

Úr Suður-Þingeyjarsýslu. Sjö vikur af sumri 1935. Hér og Norðanlands hafa verið hálfsmánaðar norðankuldar og allt vorið hefir verið kalt, svo að norðausturhelft landsins hefir haft hálfu lægra hitamagn en suðurhlutinn, að því er útvarpið hefir tilkynnt. Nú með hvítasunnu gerði norðan illviðri í lágsveitum með krapahríð, en í innsveitum snjó, svo að nærri mun hafa stappað, að lömb hafi fennt. Vorið hefir verið þurrt til þessa, svo að aldrei bleytti í rót til muna. [úr löngu bréfi Guðmundar Friðjónssonar]

Í Flóanum er sláttur byrjaður fyrir nokkru, en vegna óþurrkanna liggja hey undir skemmdum. Ógæftir hafa verið á Eyrarbakka og Stökkseyri nú í 10—12 daga, svo að hvorki hefir verið ýtandi né lendandi. Hefir allan þennan tíma verið sunnan- og suðvestan átt, brim mikið, kuldatíð og rigningar. Í samtali við Eyrarbakka í gærkvöldi, var blaðinu sagt, að nú væri nokkuð breytt um veður, vindátt komin á norðaustan og sjó að lægja. Vélbáturinn frá Vestmannaeyjum, sem átti að vera í föstum ferðum milli lands og eyja, en hefir ekki komist síðan garðurinn byrjaði, var þá að koma, og var talið útlit fyrir að hann myndi geta lent á Stokkseyri.

Morgunblaðið segir 19.júlí af jarðskjálfta í Noregi - látum þá frétt fylgja með til gamans:

Kaupmannahöfn í gær. Mikill jarðskjálfti varð í nótt í Þrándheimi í Noregi. Gluggarúður skulfu og hús hristust. Fólk þaut óttaslegið upp úr rúmum sínum um miðja nótt. Stórar öldur gengu langt á land upp þótt veður væri stillt. Álitið er, að jarðskjálftarnir stafi frá eldsumbrotum á hafsbotni, fyrir utan ströndina. Páll.

Tíminn 31.júlí af vatnagangi í Axarfirði - og þurrkdögum:

Engjaskemmdir í Axarfirði. Bændur á svokölluðum Sandsbæjum í Öxarfirði hafa nú í sumar orðið fyrir þungum búsifjum vegna vatns á engjum. Er þar flæðiengi víðlent og mikið véltækt með lónum fram niður undir sjó. Hleður sjórinn á hverjum vetri sandi fyrir framan lónin, stíflar afrennsli þeirra og hækkar þannig vatnið og flæðir yfir engjarnar. Á vori hverju hafa svo bændur grafið ósinn fram og tekist þangað til í vor, en brimin miklu í fyrravetur hafa hlaðið upp óvenjumiklum sandi. Nú hefir Sveinbjörn Jónsson, byggingameistari á Akureyri, tekið að sér að framkvæma verkið með það fyrir augum, að varanlegt verði, á þann hátt, að grafa niður tréstokk, er vatnið renni um og lækka sandkambinn, svo að sjór gangi ekki yfir hann á vetrum. Kostnaður við verkið er áætlaður um 6000 kr. En hér eru í húfi engjar, sem gefa af sér 2—3 þúsund hesta af töðugæfu fóðri. Fjórar jarðir eiga engjarnar: Skógar, Ærlækjarsel, Akursel og Hróastaðir, og eru tvær þessara jarða opinber eign.

Þurrkur mun hafa verið um mestallt landið s.l. sunnudag og mánudag [24. og 25.júlí]. Hefir sá þurrkur áreiðanlega komið að góðum notum, enda full þörf fyrir hann, því að fram að þessu hafði sláttur verið óþurrkasamur og töður viða farnar að hrekjast til muna, einkum á Suðurláglendinu. Norðanlands voru að vísu þurrkar ágætir fyrrahluta júlímánaðar, en urðu að minni notum en ella sökum þess, hve gras var síðsprottið. Um miðjan mánuð tók að rigna og var þá sláttur hjá mörgum aðeins nýbyrjaður, en ýmsir þeir, sem sláttuvélar hafa, þó nýbúnir að slá allmikið og hefir sú taða hrakist. Ritstjóri Tímans kom s.l. sunnudagskvöld landveg norðan um land og leit nokkuð eftir því, hvernig ástandið myndi vera í einstökum sýslum á þeirri leið. Í þingeyjarsýslum mun láta nærri, að hirtur hafi verið um fjórði hluti túna fyrir óþurrkana og hvergi virtist þar hrakið til mikils tjóns. Í Eyjafirði var meira hrakið og i Skagafirði og sérstaklegu vestast i Húnavatnssýslu virtist ástandið vera verst. Í Borgarfirði aftur mun meira hirt en á Norðurlandi.

Þrátt fyrir breytilegt veðurlag í ágúst tókst víðast hvar að heyja:

Síðumúli: Hagstæð veðrátta fyrir heyskapinn. Regntímar voru reyndar nokkuð langir, en þurrkakaflar aftur svo góðir að hey þornaði vel og náðist inn með góðri verkun.

Lambavatn: Það hefir verið sífelldar vætur og aldrei komið þurrkdagur þar til nú síðustu dagana hefir verið blíðviðri, logn og heiðríkja. Hafa nú allir náð inn þeim heyjum sem þeir áttu. Voru víða orðin vandræði með hey því aldrei þornaði svo að hægt væri að koma þeim undan skemmdum. [13.] Skaflar sem vanalega eru öll sumurin undir Skörðum eru nú alveg horfnir.

Keflavík við Súgandafjörð (Þorbergur Þorbergsson): [5.] Sunnanrok um nóttina, fauk taða, einnig úr sætum er lengi höfðu staðið.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var óhagstætt, úrkomur tíðar og lítið um þurrka. Þ.26. festi snjó á fremstu bæjum svo að grasfyllir var.

Sandur: Tíðarfar fremur óhagstætt til heyskapar, úrkomur tíðar, en ekki ýkja stórfelldar.

Nefbjarnarstaðir: Yfirleitt hagstætt tíðarfar nema síðustu vikuna var votviðrasamt. Tíðin stillt og mild.

Reykjanesviti: Mjög úrkomusamt og kalt fram undir mánaðarlokin, en þá komu bestu og hlýjustu dagar á sumrinu.

Í Morgunblaðinu 8.ágúst segir af hrakningum og mikilli villu ferðamanna í þoku og rigningu vestan Þingvallavatns helgina áður [sunnudaginn 4.]. Morgunblaðið segir fréttir að vestan 9.ágúst:

Frá Dýrafirði er símað: Tíðarfarið hefir verið mjög votviðrasamt nú undanfarið eða síðan sláttur byrjaði, að undanteknum nokkrum dögum seint í júlí. Náðu þá margir inn hluta af töðu sinni annars liggja þær nú undir skemmdum. Margir bændur, einkum í Mýrahreppi, hafa ýmist stækkað eða byggt nýjar votheyshlöður og látið talsvert af töðu í þær. Eykst votheysgerð hér hröðum skrefum.

Morgunblaðið segir 10.ágúst af hagstæðri heyskapartíð austanlands:

Frá Seyðisfirði símar fréttaritari útvarpsins, að síðasta hálfan mánuð hafi verið þar ágæt heyskapartíð, og mörg tún séu alhirt, og hafi taðan fengið ágætis verkun. Aflabrögð segir hann fara batnandi, og hafa veiðst 3 til 8 skippund á stærri báta af góðfiski; gæftir eru þó nokkuð óstöðugar. Sjómenn telja mjög mikla síld af öllum stærðum austan Langaness til Glettinganess og jafnvel lengra. FÚ.

Morgunblaðið segir 27.ágúst af erfiðri tíð við Breiðafjörð:

Heyskapartíð er erfið en grasár í meðallagi við Breiðafjörð, þurrkdagar aðeins einn og einn í einu, og þá helst um helgar. Mikið hey er nú úti víða um eyjar, bæði þurrt, í göltum, og blautt í föngum og á ljá. Hafa menn lítið getað flutt heim enn, sökum óþurrka. (F.Ú.).

Morgunblaðið segir 30.ágúst af veðurbreytingu  um höfuðdaginn:

Höfuðdagurinn var í gær. Veður hér sunnanlands var upp á það besta, glaða sólskin allan daginn. Er það gömul trú manna að uppbirta á höfuðdag boði góða tíð fram á haust. Fjöldi fólks fór úr bænum í berjamó og annað, til þess að nota góða veðrið. Flest starfsfólk Ísafoldarprentsmiðju fór í skemmtiferð til Þingvalla.

September var almennt hagstæður - nema hvað um miðjan mánuð gerði mjög miklar rigningar á Norður- og Austurlandi með óvenjumiklum skriðuföllum. 

Síðumúli: Veðráttan hefir verið hagstæð, þurrviðrasöm og fremur hlý, en nokkuð stormasöm. Hey voru hirt með góðri verkun eftir hendinni.

Lambavatn: Það hefir verið fremur hlýtt og þurrt en frá 11. sífelldir austan- og norðaustanstormar. Hér hefir heyskapur orðið í meðallagi. En óvenju mikið fokið af heyi í sumar.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var mjög hagstætt, enda gekk heyöflun vel fram um miðjan mánuðinn, en norðaustanhvassviðrin um og eftir miðjan mánuðinn gerðu nær ókleyft að eiga við hey enda var þá víðast hætt að slá.

Skriðuland: Mánuðurinn óminnilega þurr hér um slóðir.

Sandur: Tíðarfarið óhagstætt til heyskapar. Þurrkar litlir en úrkomur tíðar, en þó ekki stórfelldar hér. Hey hirtust seint og eru víða úti meira og minna.

Fagridalur (Oddný S. Wiium): Votviðrasamt en oftast hægviðri. Rigningin um miðjan þennan mánuð var minni hér heldur en inn til dala, og er það heldur sjaldgæft. Inni í sveitinni urðu dálítil jarðspjöll og skemmdir á vegum, ekki þó stórvægilegt.

Nefbjarnarstaðir: Tíðin góð fram um miðjan mánuð. Síðan stórrigningar og hin óhagstæðasta tíð, en ekki köld. Víða stórskemmdir á heyjum og eldsneyti. Torfhús er léleg voru féllu víða og skriður gerðu víða tjón. Skemmdu á sumum stöðum tún og engi.

Reykjanesviti: Yfirleitt þurrt og gott veður.

Morgunblaðið segir af bátbroti 10.september:

Bátur brotnar. Vélbáturinn Leo brotnaði talsvert í fyrrinótt, þar sem hann lá við bryggju í Njarðvíkum. Dráttarbáturinn Magni fór í gær suður eftir til að sækja bátinn og kom með hann. hingað í gærkvöldi.

Morgunblaðið segir 11.september af miklu jökulhlaupi í Súlu. Hlaupið kom úr Grænalóni:

Jökuláin Súla, sem kemur undan Skeiðarárjökli vestanverðum og fellur í Núpsvötn, hljóp í fyrrinótt. Vatnsflóð mikið og jakaburður var kominn fram á sandinn í gær, og síðast er fréttist hafði þriðji símastaur austan Núpsvatna brotnað og símasamband slitnað. Póst- og símamálastjóra barst skeyti, sent kl. 17 úr Öræfum, þess efnis, að flóðið virtist þá óbreytt. Mjög er það talið sjaldgæft að Súla hlaupi án þess jökulhlaup komi samtímis í Skeiðará. (FÚ).

Morgunblaðið segir meira af hlaupinu 12.september:

11. sept. F.Ú. Síðustu fregnir af jökulhlaupinu eru þær, að í dag fór Hannes á Núpsstað að tilhlutun póst- og símamálastjóra austur að Núpsvötnum, til að athuga verksummerki, og virtist honum hlaupið enn hafa vaxið að miklum mun. Auk hlaupsins í Súlu er annað hlaup komið fram úr Blautukvísl, sem fellur undan Skeiðarárjökli talsvert sunnar og austar en Súla, og hefir jökullinn brotnað fram á stórum svæðum við upptök beggja þessara jökulvatna. Símalínan. er gjöreydd á alllöngum kafla og jökulhrönn um allan sandinn. Telur Hannes að mjög örðugt muni verða þar yfirferðar í haust, þó að flóðið sjatni og jökulhlaup þetta telur hann vera hið mesta sem komið hafi á þessum slóðum um langt skeið. Vitað er til að tvívegis áður hafi svipað hlaup komið í þessi vötn, nálægt tveim árum eftir Skeiðarárhlaup. Þá voru hlaupin talin af því, að Grænalón hafi hlaupið, en Grænalón er við upptök Núpsár, í jökulkrók milli Vatnajökuls og Skeiðarárjökuls.

Undir miðjan mánuð gerði miklar úrkomur á Norður- og Austurlandi. Sólarhringsúrkoma á Seyðisfirði mældist 109,7 mm að morgni þess 15. Heildarúrkoma dagana 14. til 18. mældist 370,4 mm á Seyðisfirði. Því miður voru úrkomustöðvar fáar á landinu og mældist hvergi afbrigðilega mikil nema á Seyðisfirði. Á Vattarnesi mældist úrkoman þó 131,9 mm þessa fimm daga og 60,2 mm á Akureyri. Mikil lægð suðaustan og austan við land beindi lofti af suðlægum uppruna inn á landið úr norðaustri og norðri - hefðbundið þannig séð, 

Morgunblaðið segir fyrst af þessu 14.september:

Einkaskeyti. Siglufirði í gær. Norðanstormur var hér í dag og engir síldarbátar úti. Vélskipið Liv frá Akureyri, sem lá á firðinum rak á land á Skútufjöru í morgun. Skipið liggur á sandbotni og er talið óskemmt og líklegt að það náist út aftur. Columbus, flutningaskip, var búið að taka flutning á þilfar. En þegar stormurinn skall á, tók skipið að hallast svo mikið, að flutninginn varð að taka í land aftur.

Morgunblaðið segir ítarlegar frá 17.september:

Seyðisfirði sunnudag [15.]. Einsdæma rigning hefir verið á Seyðisfirði og þar í grennd síðan á föstudag [13.september]. Á Seyðisfirði hafa orðið miklar skemmdir vegna skriðuhlaupa, aðallega úr Strandartindi. Í gærkvöldi [14.] seint, hljóp skriða á íbúðarhús og geymslu hús Einars Einarsson útgerðarmanns, og olíuport Olíuverslunar Íslands. Neðri hæð íbúðarhússins skemmdist allmikið og geymsluhúsið fylltist af auri og grjóti. Í geymsluhúsinu var ein kýr og varð henni með naumindum bjargað, en nokkur hænsni fórust. Skriðan hljóp fyrir dyr hússins, svo íbúarnir urðu að bjargast út um glugga. Skemmdir urðu einnig mjög miklar á veiðarfærum, fiski, heyi, fatnaði og innanstokksmunum. Olíuport Olíuverslunar Íslands gerónýttist og eitthvað af olíu fór í sjóinn. Aurskriða féll einnig að geymsluhúsi Fisksölufélagsins, svonefndri Pöntun, en virðist ekki hafa valdið þar skemmdum. Önnur aurskriða féll í nótt á fiskverkunarstöð Þóris Jónssonar, útgerðarmanns á Fjarðarströnd. Færði hún í kaf fiskreiti og fiskstakka, braut efri hlið úr fiskskúr, og flóði inn um dyr á fiskkjallara þar sem geymdur var allmikill óverkaður fiskur. Urðu af þessu miklar skemmdir á veiðarfærum, fiski og útgerðaráhöldum. Smærri aurskriður féllu og víðar, en ollu ekki verulegum skemmdum. Þá urðu og af hlaupum þessum miklar skemmdir á vegum. Tjónið hefir ekki verið metið.

Skriðuhlaup á Norðfirði. Fréttaritari útvarpsins í Norðfirði segir, að þar hafi gengið stórrigningar sem orsakað hafa skriðuhlaup, er valdið hafa stórum skemmdum á engjum og túnum á nokkrum bæjum í sveitinni svo sem: Skorrastað, Skálateigsbæjunum og Mýbæ. Á Skorrastað eyðilagði hlaupið 30—40 hesta af heyi. FÚ.

Nýja dagblaðið segir líka frá rigningu og sömu skriðuföllum í pistli 17.september:

15. september. FÚ. Eindæma rigning hefir verið á Seyðisfirði og þar í grennd síðan á föstudag. Á Seyðisfirði hafa orðið miklar skemmdir vegna skriðuhlaupa, aðallega úr Strandartindi. Í gærkvöldi seint hljóp skriða á íbúðarhús og geymsluhús Einars Einarssonar, útgerðarmanns og olíuport Olíuverzlunar Íslands. Neðri hæð íbúðarhússins skemmdist allmikið og geymsluhúsið fylltist af auri og grjóti. Í geymsluhúsinu var ein kýr og varð henni með naumindum bjargað, en nokkur hænsni fórust. Skriðan hljóp fyrir dyr hússins, svo íbúarnir urðu að bjargast út um glugga. Skemmdir urðu einnig mjög miklar á veiðarfærum, fiski, heyi, fatnaði og innanstokksmunum. Olíuport Olíuverzlunar Íslands gerónýttust og eitthvað af olíu fór í sjóinn. Aurskriða féll einnig að geymsluhúsi Fisksölufélagsins, svonefndri Pöntun, en virðast ekki hafa valdið þar skemmdum. önnur aurskriða féll í nótt á fiskverkunarstöð Þóris Jónssonar, útgerðarmanns á Fjarðarströnd. Fœrði hún í kaf fiskreiti og fiskstakka, braut efri hlið úr fiskskúr og flóði inn um dyr á fiskkjallara þar sem geymdur var allmikill óverkaður fiskur. Urðu af þessu miklar skemmdir á veiðarfærum, fiski og útgerðaráhöldum. Smærri aurskriður féllu og víðar, en ollu ekki verulegum skemmdum. Þá urðu og af hlaupum þessum miklar skemmdir á vegum. Tjónið hefir ekki verið metið.

En það rigndi einnig mikið í Eyjafirði og þar féllu skriður - sömuleiðis á Eskifirði. Morgunblaðið 18.september:

Sífelldar stórrigningar hafa gengið í Eyjafirði undanfarna daga og valdið miklum vatnavöxtum og skriðuhlaupum. Síðasta sólarhring féllu skriður miklar úr fjallinu norður og upp frá Möðruvöllum í Eyjafirði og hafa þær valdið stórkostlegum landspjöllum á jörðunum Guðrúnarstöðum, Helgastöðum, Fjósakoti, Möðruvöllum og Skriðu. Fjósakotsland hefir aleyðst að undanteknum hluta túnsins. Skemmdir hafa ekki orðið á húsum, en fólk hefir flúið bæina í Fjósakoti og Helgastöðum. Ein jarðspildan gekk alla leið fram í Eyjafjarðará og stíflaði hana og hefir áin breytt farvegi sínum og rennur nú út um Melgerðisnes sem er engi og veldur þar miklum landskemmdum. Skemmdirnar hafa ekki verið rannsakaðar til fullnustu og tjón hefir ekki verið metið. Dauðar sauðkindur hafa fundist í skriðunum, en ekki er vitað hve mikil brögð hafa orðið að því að fé hafi farist.

Fréttaritari útvarpsins í Eskifirði símar að þar hafi verið aftakarigningar síðan á sunnudagskvöld [15.] og hafa þær valdið stórskemmdum, bæði í kauptúninu og á ýmsum stöðum í Helgustaðahreppi. Rignt hafði og nokkuð síðastliðinn föstudag [13.] og laugardag. Í gærkvöldi féll 40-60 metra breið skriða á Hlíðarenda yst í kauptúninu og gjöreyddi þar tvo túnskika sem gáfu af sér um 40 heyhesta. Hlaup kom í Grjótá, vestarlega í kauptúninu síðastliðna mánudagsnótt. Flúði fólk þá úr næstu húsum, en skemmdir urðu ekki til muna enda veittu minn ánni frá til að koma í veg fyrir skemmdir. Skriða hljóp á túnið á Svínaskála og eyddi þar 40 heyhesta völl, braut hjall sem stóð neðst á túninu og fyllti hann auri. Önnur skriða féll fyrir vestan túnið og tók af helming Litlu-Eyrar sem var gott beitiland. Á Innstekk, næsta bæ fyrir austan Svínaskála urðu allmiklar skemmdir. Þar stíflaðist Stekksá upp í brúnum. Breytti hún farvegi sínum og hljót á túnið. Við þessa á voru tvær rafstöðvar. Braut hlaupið aðra en fyllti hina, svo að raflýsing á bænum er stórskemmdi. Hlaupið skemmdi bæði tún og kálgarð á Innstekk. Hætta er á meiri skemmdum ef rigningin helst, sem er útlit fyrir. Smáhlaup hafa komið á Hólmaströnd svo að bílvegurinn er þar ófær.

Vísir segir skriðufregnir frá Norðfirði þann 19. og sömuleiðis af skemmdum í Stykkishólmi:

18. september (FÚ) Stórrigningunum hefir látlaust haldið áfram austanlands, samkvæmt símskeyti, sem fréttaritari útvarpsins á Norðfirði sendi þaðan kl.10:15 í morgun. Hefir hún valdið frekari skemmdum í sveitinni, sérstaklega á Kirkjubóli og Skálateigsbæjunum. Milli Kirkjubóls og Skálateigsbæja hefir fallið stór skriða, sem eyðilagt hefir engi á Kirkjubóli, og orðið fé að fjörtjóni. Kindur hafa sést dauðar í hrönnum af völdum Kirkjubólsár, og hefir túnið þar skemmst allmikið, og einnig rafstöðin. Tún og engi á Skálateigsbæjunum hafa einnig orðið fyrir miklum skemmdum af hlaupinu. Heytjón hafa orðið allmikil. Þá hafa vegir um sveitina stórskemmst. Enn hafa ekki fengist gleggri fréttir af tjóninu.

18. september (FÚ) Frá Stykkishólmi símar fréttaritari útvarpsins þar, ... síðan s.l. fimmtudagskvöld [12.] hefir verið að heita má stöðugt rok við Breiðafjörð, og hefir sjór gengið á land í Stykkishólmi þegar verst hefir verið,og valdið nokkrum skemmdum á bryggjum.

Morgunblaðið segir enn af skriðutjóni 20.september:

Fjórtán kindur hafa fundist dauðar í skriðunum og í Eyjafjarðará, neðan við skriðurnar. Óvíst er hve margt fé kann að hafa farist þannig. FÚ.

Verkamaðurinn segir allítarlega frá skriðuföllum í Eyjafirði í pistli 21.september:

Stórfeldar rigningar hafa gengið hér að undanförnu. Hafa þær skemmt bæði eldivið og hey, því hús með torfþökum hafa lítið viðnám veitt og er því víst að öll hey, sem ekki voru undir járnþaki, hafa skemmst meira og minna. Stórfelldastir hafa þó skaðarnir orðið í Möðruvallasókn fram í Eyjafirði. Tók að rigna þar mjög mikið síðastliðinn laugardag [14.] og herti á rigningunni á mánudagsnótt [16.] svo að með fádæmum varð. Hélst þessi stórrigning alla nóttina og mánudaginn, var sem vatni væri helt úr fötum og lækir urðu stórir sem ár, var til að sjá sem öll fjallshlíðin væri nær eitt vatnshaf. Tóku og þá að gerast hinir ægilegustu atburðir, því um miðjan dag fóru að falla skriður og jarðföll í hlíðinni og fylgdu dunur og dynkir, er heyrðust langar leiðir, en jörðin skalf og nötraði. Hélt þessum ægilega leik áfram með litlum hléum fram undir morgun á þriðjudag. Flúði fólkið úr þeim bæjum er í mestu hættu voru á aðra bæi, en varð ekki svefnsamt. Er það skemmst af að segja að á þessum tíma valt jörðin fram og munu jarðföllin og skriðurnar ná yfir 1/2 hluta af fjallshlíðinni frá Guðrúnarstöðum að Finnastöðum. Eyðilagðist bithagi, tún og engjar. Heyi og girðingum sópaði burtu og sauðfé gat ekki forðað sér, en liggur dautt hrönnum saman við skriðurnar og undir þeim, en óvísst er enn hvað margt hefir farist, því ekki hefir verið hægt að smala því sem eftir er, en það er óhætt að fullyrða, að þarna hefir farist fjöldi fjár. Eyjafjarðará færðist úr farvegi sínum og rennur nú vestur yfir Melgerðisnes og Gnúpá stöðvaðist um tíma. Fara hér á eftir nánari frásagnir af skemmdum og atburðum á hverri jörð.

Á landamærum Guðrúnarstaða og Möðruvalla féll gríðarmikið jarðfall. Eyðilagði það allmiklar engjar á þeim jörðum og nýrækt frá Guðrúnarstöðum um hektar að stærð. Þetta jarðfall fyllti upp farveg Eyjafjarðarár og renndi sér yfir á Melgerðisnes og eyðilagði þar á annað hundrað hesta véltækt engi. Rennur áin nú vestur með þessum tanga og vestur fyrir hann. Fólkið á Helgastöðum flýði úr bænum, nema tveir karlmenn; þar hljóp og skriða mikil á túnið, og klofnaði hún á bænum, en skemmdi hann þó ekki. Eyðilagði skriðan um 1 kýrfóðurvöll. Bóndinn þar var svo heppinn, að eiga allt sitt fé vestur f Djúpadal og mun hann vera eini bóndinn á þessu svæði er ekki hefir misst fé í jarðföllin. Kálfagerðisland er óskemmt og er það eina jörðin í hlíðinni, sem ekkert hefir fallið á. Þá kemur hið mikla jarðfall, er spennir greipar nær því að bænum á Möðruvöllum, um Fjósakotsland allt og suður fyrir bæ í Skriðu. Hefir það rifið upp um 30—40 hesta tún á Möðruvöllum og stóran part af kartöflugarði. Allt graslendi Fjósakots, bithagi, tún og engi, er undir þessu jarðfalli, að undanskildu ca. 30 hesta túni. Bóndinn þar var nýlega búinn að flytja sig í íbúðarhús, er hann var að byggja í sumar, jörðina keypti hann fyrir fáum árum, verður hann því fyrir afarmiklu tjóni. Átti hann hey og allmikið úti, er auðvitað varð undir jarðfallinu. Húsin sakaði lítið, þó brotnaði rúða á gamla bænum og fór sletta þar inn. Fólkið flýði úr bænum fyrir nóttina, enda var þá byrjað að falla fyrir ofan bæinn. Þetta jarðfall náði, eins og áður er getið, suður fyrir bæinn í Skriðu; skemmdi það, ásamt skriðu er féll sunnar á túnið, engjarnar og eyðilagði rúmlega helminginn af túninu. Talið er af kunnugum, að þessi bær hafi verið í mestri hættu, en ekki varð flúið úr bænum, því skriðurnar voru á tvær hendur, enda 2 gamalmenni í bænum, sem erfitt var að flytja og má nærri geta hvernig fólkinu hefir liðið um kvöldið og nóttina. Fyrir sunnan Stekkjarfleti féll afarbreitt jarðfall og mun það hafa stíflað Gnúpá, eins og áður segir, og f það jarðfall má telja víst að mikið fé hafi farist. Fyrir sunnan Björk, sem nú er í eyði, féll einnig stórt jarðfall, er sópaði burtu um 50 hestum af heyi, er bóndinn á Stekkjarflötum átti. Þá fór og allmikið jarðfall fyrir sunnan Finnastaði.

Að svo komnu máli er erfitt að áætla hvað mikið tjón hefir hlotist af þessum jarðföllum, en það er víst, að það hefir veitt bændum á umræddum jörðum þungar búsifjar. Væri ekki nema sanngjarnt að þessum bændum yrði bætt tjónið með framlagi úr bjargráðasjóði eða ríkissjóði. Bóndi.

Morgunblaðið segir af Súluhlaupi og orsökum þess 21. september [rétt að taka fram að síðari tölur um heildarrúmmál hlaupvatns eru lægri heldur en hér er tilgreint]:

20. september. FÚ. Orsakir jökulhlaupsins í Súlu og Blautukvísl hafa nú verið rannsakaðar. Grænalón, í jökulkróknum milli Vatnajökuls og Skeiðarárjökuls, um 20 ferkílómetrar að flatarmáli og um 200 metrar að dýpt hefir horfið, og þar er nú djúpur dalur, sem vatnið var. Jóhannes Áskelsson, er rannsakaði orsakir hlaupsins, símaði í dag frá Kálfafelli í Fljótshverfi frásögn þá, er hér fer á eftir:

„Ég fór austur s.l. þriðjudag og kom að Núpsstað á miðvikudag. Hannes bóndi Jónsson á Núpsstað fylgdi mér í gærmorgun upp á Eystrafjall, og gengum við í gær alla  leið norður að Grænalóni. Þegar þangað kom brá okkur í brún: Þar sem við Trausti Einarsson mældum vatnið í vor var nú ekkert vatn, en óhemju íshrönn huldi vatnsbotninn. Hefir lónið brotist fram undir Skeiðarárjökul, austan Eystra-fjalls og valdið síðasta hlaupi í Súlu og Blautukvísl. Frá Grænalóni að útfalli Súlu eru 13 km, en að útfalli Blautukvíslar eru 16 km. Við útföllin hefir flóðið brotið geysiskörð í jökulröndina. Súla er nú algerlega horfin þaðan sem hún áður var, en Blautakvísl er í vexti. Vegna þess að við Trausti Einarsson mældum upp Grænalón í vor, verður nú hægt að segja með allmikilli nákvæmni, hve mikið vatn hefir flætt fram á sandana — virðist það við fljótlega athugun nema þrem til fjórum teningskílómetrum. Vatnsstæðið er rúmlega 200 metrar á dýpt frá strandlínu niður að botni og vatnsyfirborðið var nálægt 20 ferkílómetrum. Enginn hér austur hefir orðið var við eldgos, og má telja víst, að eldsumbrot hafi ekki að þessu sinni átt neinn þátt í jökulhlaupinu. Grænalón hefir áður hlaupið fram. Var það laust fyrir síðustu aldamót. Tók þá þrjá áratugi að fylla dalinn aftur.

Skeiðarársandur er nú aftur fær yfirferðar. Guðmundur Hlíðdal fór austur yfir sandinn í fyrradag ásamt Skúla Sigurðssyni símaverkstjóra og rannsökuðu þeir skemmdirnar á sandinum. Alls brotnuðu um 40 símastaurar. Hlaupið hafði komið fram á þremur stöðum í Súlu, Blautukvísl og á milli þessara vatna. Allur sandurinn milli Lómagnúps og Blautukvíslar hefir lagst undir sand. Eru jökulhrannir alt frá jökli og fram allan sand, svo langt sem augað eygir, að því er hermir í símskeyti til F.Ú. frá G. Hlíðdal.

Morgunblaðið segir af breytingum á hveravirkni í Ölfusi 25.september:

Fyrir ofan bæinn í Reykholti í Ölfusi, í gili einu, hefir að undanförnu orðið vart við lítilsháttar jarðhita. En á útmánuðum síðastliðinn vetur fór að rjúka þar mikið úr jörðu og hefir þessu farið þar fram síðan. Nú eru myndaðir þar miklir gufuhverir. Hverirnir liggja í hinum svonefndu Rjúpnabrekkum, mættu því vel heita Rjúpnahverir. Þeir koma fram í lausum mel, sem liggur í brattri brekku neðan við kletta. Í fyrstu virtist gufan koma upp úr melmum á víð og dreif, en síðan fóru að myndast smá hveraop á þrem stöðum. Nú er eitt þeirra stærst, vellur þar og sýður í sífellu blágræn leðja. Svo er og í flestum hinum hveraopunum. Kringum hveraopin eru að myndast smá hólar af leðju þeirri, sem þeir spúa sí og æ upp yfir barmana. Upp af hverunum stendur stöðugt gufumökkur, sem í kyrru veðri nær hátt í loft upp. Þar eru ávallt brestir og dynkir sem heyrast alllangt í burtu og virðist sem jörð skjálfi í námunda við hverina. Fyrir vestan Rjúpnabrekkur liggur Grænidalur, inn á milli  Brennisteinstinda og Dalafells. Það er einkennilegur dalur með mjög breytilegu landslagi og jarðvegsmyndunum. Þar er mikill jarðhiti. Hveramóhverir eru mest áberandi, en auk þess rýkur þar úr jörðu á fjölda mörgum stöðum, sumstaðar brennisteinsfýla, einkum í hlíðinni niður af Brennisteinstindum. Myndast þar einkennilegar rásir af brennisteini á yfirborðinu. Á ýmsum stöðum virðist nýr jarðhiti vera að koma í ljós. Þetta þyrfti allt nánari athugana og rannsókna. S.S.

Morgunblaðið birti 2.október loks fréttir af skriðuföllum í Bárðardal - þau urðu á sama tíma og skriðuföllin á Austfjörðum og í Eyjafirði:

Akureyri í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Í rigningunum, sem gengið hafa undanfarið hér Norðanlands, féllu um 20 skriður, stærri og smærri í Bárðardalnum. Þá féllu einnig margar skriður í Timburvalladal, á afrétt Fnjóskdælinga, svo þeir gátu ekki gengið á venjulegum tíma. Eitthvað af fé hefir farist í skriðunum, og hafa nokkrar dauðar kindur þegar fundist. Á Hlíðskógum í Bárðardal liggur hálft túnið undir aurskriðu og flutti fólkið burt af bænum meðan mest gekk á. Á Stóruvöllum féllu margar skriður og skemmdu engjar og bithaga. Vegurinn fram Bárðardal, vestan Fljótsins, er ófær, vegna skriðuhlaupa. Kn.

Október var óstöðugur, en fékk samt sæmilega dóma. 

Síðumúli: Veðráttan hefir verið fremur óstöðug, sér í lagi hvað hita snertir. Þó má kalla að tíðin hafi verið góð. Aldrei komið snjór, nema lítið eitt.

Lambavatn: Það hefir verið fremur óstöðugt en kuldalítið. Aldrei hefir snjóað nema él sem strax hefir tekið upp aftur.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var hagstætt en breyttist með vetrarkomu. Þá byrjaði að snjóa og jörð var alhvít til mánaðamóta.

Sandur: Tíðarfarið óstillt og mjög úrkomusamt. Setti niður mikinn snjó til fjalla og um miðjan mánuðinn gerði jarðbönn fram inn til sveitar vegna bleytusnjóa og mun þar hafa verið jarðlaust til mánaðarloka. Flestir tóku hey sín til fulls 7.-8. Þó er mér kunnugt um tvö heimili sem eiga úti talsvert af heyjum.

Nefbjarnarstaðir: Tíð afar óstillt og úrfellasöm. Hey úti á stöku stað. Hvassviðrið 26.-27. gerði sumum bæjum á Héraði tjón á húsum. Þök fuku.

Reykjanesviti: Frekar rigningasamt og hrakviðri talsvert oft og nokkuð stormasamt. Samt var mánuðurinn frekar hlýr eftir því sem við er að búast.

Morgunblaðið segir af jarðskjálftum 10.október:

Kl.10 mín. yfir 9 í gærkvöldi [9.] kom allsnarpur jarðskjálftakippur hér. Er talið að hann hafi staðið yfir í 10 sekúndur. Hrikti talsvert í timburhúsum og steinhús hristust. — En ekki var hristingurinn svo mikill að munir færðust úr stað. Hæsta lagi að myndir skekktust á veggjum. Svo um engar skemmdir eða tjón var hér að ræða. Útbreiðsla jarðskjálftans. Þegar þetta gerðist voru flestar símastöðvar lokaðar hér nærlendis, svo ekki var hægt að fá nákvæmar fregnir um það, hve kippur þessi hefir náð yfir langt svæði. En þegar ber á jarðskjálfta hér í Reykjavík, verður fyrst fyrir að grennslast um það, hvort kippurinn hafi náð austur fyrir Fjall. Blaðið náði tali af Ásgarði í Grímsnesi. Þar hafði kippurinn verið mjög svipaður og hér. Og frá Eyrarbakka frétti blaðið að hann hefði þar fundist, en jafnvel verið minni en hér í Reykjavík. Þá náði blaðið og tali af stöðinni suður í Vogum. Þar var kippurinn einnig álíka og hér. Af þessu sést að hann hefir náð yfir æði stórt svæði. Úr því jarðskjálftinn var svipaður bæði austan fjalls og vestan, bentu líkur til þess, að upptökin hafi verið í fjallgarðinum vestan Suðurlandsláglendisins, enda kom það á daginn, að hann var snarpastur í Hveradölum. Blaðið náði símasambandi við Skíðaskálann. Urðuð þið mikið varir við jarðskjálftann þarna efra? Já, hér hristist húsið, svo við héldum að allt ætlaði um koll að keyra. Leirtau í búr og eldhússkápum hentist fram á gólf og brotnaði. Jurtapottar duttu niður úr gluggum, og allt lauslegt færðist úr skorðum. Við vorum að fernisera veggina í kvennaskálanum, og höfðum olíulampa standandi á borði. Lampinn valt niður á gólf og kviknaði í olíunni, sem flaut um gólfið. En okkur tókst að slökkva eldinn með þykkri gólfábreiðu, er við höfðum við hendina. — Hafa komið fleiri kippir þarna efra? — Annar minni kippur kom rétt á eftir stóra kippnum. — Urðu nokkrar skemmdir á húsinu. — Ekki höfum við orðið varir við það. Skriða dálítil féll hér úr fjallinu í stóra kippnum. Kl.ll í gærkvöldi hafði blaðið aftur tal af forstöðumanni Skíðaskálans. Hann sagði, að kippirnir héldu þar áfram, voru komnir einir 20, en allir minni en sá fyrsti. Í fyrsta kippnum féll stórt bjarg úr hlíðinni ofan við skálann og stefndi beint á skálann. En til allrar hamingju stöðvaðist bjarg þetta í brekkunni ofan við skálann, er það átti ófarna 40—50 metra til skálans. Hefði bjargið ekki stöðvast þarna, en lent á skálanum, hefði hann stórskemmst.

Enn af skjálftahrinunni. Morgunblaðið 11.október:

Jarðskjálftakippurinn á miðvikudagskvöldið var hér snarpur, en olli þó ekki skemmdum. Skömmu á eftir aðalkippnum, fundust hér þrír kippir minni. Það eftirtektasta var, að hverauppsprettur nálægt mjólkurbúi Ölfusinga, sem ekki gjósa venjulega, tóku allt í einu að gjósa og heldu áfram gosum við og við fram á fimmtudagsmorgun. Gosin vorn 2—3 metra há. Jarðskjálftakippir hafa fundist við og við hér eystra nú undanfarið. Í Hjallahverfi í Ölfusi var kippurinn snarpari. Landskjálftakippurinn á miðvikudagskvöldið mun hafa verið snarpari suður í Hjallahverfi, heldur en hér í Hveragerði. Frést hefir t.d. að á einum bæ, þar sem fólk sat við kaffidrykkju valt kaffikannan og bollarnir. Á nokkrum bæjum hrundi grjót úr veggjum útihúsa, en eigi hefir frést um neinar verulegar skemmdir nema hvað fjós skemmdist á einum bæ í Hjallahverfi. Talsvert hrundi úr vörðum við Hellisheiðarveginn, alt frá Hveradölum og austur á Kambabrún. — Ber mest á því hruni vestan til á heiðinni, en minnkar er austar dregur.

Morgunblaðið segir af illviðri á sjó 13.október:

Síldveiðibátar úr verstöðvunum við Faxaflóa lentu í hinu versta illviðri í fyrrakvöld [11.] og fyrrinótt. Margir bátar misstu eða urðu að skera frá sér net sín og hafa margir beðið geysimikið tjón vegna veiðarfaratapa. Óttast var um afdrif nokkurra báta í gærdag, en þeir komu allir fram fyrir kvöldið. Einna mest varð tjónið á veiðarfærum hjá Keflavíkurbátum. Morgunhlaðið átti tal við fréttaritara sinn í Keflavík í gærkvöldi. Kvað hann þá alla báta vera komna að. Tjón útgerðarmanna vegna veiðarfæratjóns var ekki hægt að segja um að svo stöddu, en giskað var á að tapið mundi nema tugum þúsunda króna. Til Hafnarfjarðar komu margir bátar í gærdag. Lögðust þeir allir við festar úti á höfn, því ekki var viðlit að leggjast upp að bryggju vegna óveðurs.

Morgunblaðið 15.október segir af enn einum kipp:

Allsnarpur jarðskjálftakippur fannst hér í bænum og um allt Suðvesturland í gærmorgun, um hálftíuleytið. Kippurinn stóð yfir í 30 sekúndur. Hann var ekki eins snarpur og jarðskjálftakippurinn sem fannst hér s.l. föstudag, en stóð heldur lengur yfir. ... Blaðið átti tal við forstöðumann Skíðaskálans í Hveradölum og spurði hvort hræringanna hefði orðið vart þar. Kvað hann svo vera. Hefði kippurinn sem kom kl. 9 1/2 verið svo snarpur að hann hefði skekkt reykháf skálans. ... Aðalkippurinn í gærmorgun fannst víða á Suðvesturlandi en mun hafa verið snarpastur í Hveradölum og í Hveragerði í Ölfusi.

Tíminn segir tíðarfréttir að austan 23.október:

Fréttir af Héraði. September hefir verið mjög slæmur. Rigningar miklar og stórviðri. Sláttur hætti almennt um miðjan mánuðinn, þá mikið sökum ofviðranna, sem þá geisuðu yfir. Töluverðu tjóni ollu þau víða. Hey fór í vatn, engjar eyðilögðust af vatni, einkum á Úthéraði. Einnig urðu töluverðar skemmdir á Jökuldalsveginum, tók 3 brýr af, svo vegurinn tepptist upp undir viku. Töluvert af heyjum er úti ennþá og jafnvel eitthvað af há á túnum. Þurrkar eru engir, alltaf stöðug úrfelli. Spretta í görðum í lakara lagi. Grunur á að kartöflusýkin hafi stungið sér niður á stöku stöðum. Slátrun byrjaði hjá K.H. Reyðarf. 24. september. Fé reynist misjafnlega.

Morgunblaðið segir 27.október frá tjóni í illviðri eystra:

Norðfirði í gær [26.]. Ofsarok af norðvestri gerði hér í nótt hefir það haldist í allan dag. Nokkrir vélbátar slitnuðu upp sem lágu hér á höfninni og einnig hafa tvær bryggjur skemmst nokkuð. ... Klukkan 5 í morgun strandaði breski togarinn Waldorf frá Grimsby innan við Dvergastein í Seyðisfiðri. Skipstjórinn, ásamt allri áhöfninni, björguðust á land og eru nú komnir til Seyðisfjarðar.

Morgunblaðið segir enn af sama veðri 29.október - og stórtjóni í Vöðlavík:

Eskifirði í gær. FÚ. Ofsaveður af norðri í fyrrinótt olli stórfeldum skemmdum í Vaðlavík í Múlasýslu. Íbúðarhúsið á Vöðlum hreyfðist til á grunninum um 10 cm, og munaði minnstu að það fyki alveg. Járnþök af 5 heyhlöðum, um 80 plötur, og fjárbús yfir eitt hundrað fjár, fauk allt í sjó út og sést ekki urmull eftir af neinu.

Veðráttan segir frá því að 28. október hafi maður orðið úti í smalamennsku á Jökuldalsheiði.

Nóvember var nokkuð mislægur, hlýindi um miðjan mánuð, en illviðri gerði seint í mánuðinum. 

Lambavatn: Til 25. var alltaf austan og norðaustanátt, kulda- og úrkomulítið. Allar skepnur úti umhirðulítið. 26. gerði hér um nóttina norðanbyl með verri byljum sem koma. Hrakti þá 48 kindur í Bæjarvaðalinn og drápust, voru þær allar frá Gröf á Rauðasandi. 29. fennti hér mjög mikið í logni og frost linaði svo um nóttina, svo storka er yfir allt og því ekki gott á jörð.

Kvígindisdalur: Aðfaranótt þess 26. skall á með norðvestan stórviðri, sjógangi og hríðarveðri, veðurhæð um 10-11 vindstig milli kl.2 og 4 um nóttina, snerist vindáttin svo til norðurs og smálægði. Í þessu ofveðri eyðilagðist með öllu byrjun að steinsteyptum grunni undir fiskimjölsverksmiðju sem Verzlun Ó. Jóhannnesson er að láta reisa á Vatneyri. 

Suðureyri: Illviðri er á leið. Hlýviðri um miðbik mánaðarins. Annars óstöðugt og fáar gæftir. Hagar til mikils léttis.

Víðidalstunga: Tíðarfarið var hagstætt og milt. Nokkrir slepptu fé í góðviðriskaflanum um og eftir miðjan mánuðinn, en tóku það aftur þegar umhleypingarnir byrjuðu. Svartþrösturinn sem sást þann 20. var kyrr í nokkra daga, en hvarf þegar tók að snjóa.

Sandur: Tíðarfar yfirleitt gott. Fyrstu 4 dagana var þó frost og snjókomur en gekk í rigningu að kvöldi þess 4. Var síðan mjög gott tíðarfar þar til 25. að gerði umhleypinga er héldust til mánaðarloka. Lengst af autt í lágsveitum og mun einnig hafa minnkað snjór í uppsveitum en mikill snjór hélst til fjalla. Norðangarðurinn 26. náði sér lítið hér.

Nefbjarnarstaðir: Tíðin fremur góð. Hægviðri, þoku- og úrfellasamt, en þó ekki stórfelldar úrkomur. Snjókoma nokkur þrjá síðustu dagana.

Reykjanesviti: Veðurfarið má heita sæmilegt eftir árstíð. Bæði til lands og sjávar. Að vísu mjög úrkomusamt.

Morgunblaðið segir af mengun í Reykjavík - og skíðaferðum 5.nóvember:

Á sunnudaginn var [3.] besta veður, bjart og svo mikið logn, að reykurinn úr húsunum í Reykjavík komst rétt aðeins upp úr strompunum og dreifðist svo í dökka blæju yfir bæinn, hlóðst að mönnum á götunum og þrengdi andrúmsloftið. Og þegar kom suður úr þessum mökk, suður á Öskjuhlíð, var hið sama að sjá til Hafnarfjarðar, dökkan hattkúf yfir bænum, engu líkara en að öll hús í Hafnarfirði væri að brenna. En af þessu höfðu ekkert að segja þeir, sem fóru á skíði upp um fjöll, því þar var andrúmsloftið blátært og hreint. Og það var ótrúlegur fjöldi fólks sem fór á skíði þenna dag, bæði frá Hafnarfirði og Reykjavík. Farið var upp á Hellisheiði, í Jósefsdal, í Innstadal, á Skálafell, Bláfell og Kambabrún. Er óhætt að fullyrða að aldrei hefir sést svo margt fólk á skíðum á Íslandi eins og þá, karlar, konur og börn. Skíðafærið var ágætt og veðrið enn betra. Sól glitraði á snævi þaktar heiðarnar, brekkur, fjöll og hjalla; loftið var gegntært svo að þar sem sólargeislarnir mættu snjónum, mynduðust undra loftsýnir, sem heilluðu menn til að ganga lengra og lengra.

Morgunblaðið segir 7.nóvember frá hörmulegu slysi (frásögnin stytt talsvert hér):

Á mánudagsmorgun [4.] lögðu þrír ungir og röskir menn upp frá Úlfsdölum og Máná í Siglufjarðarhreppi og ætluðu að leita fjár á svokölluðum Almenning þar fyrir vestan. Voru þeir lítt búnir, því að þeir ætluðu að koma heim aftur undir kvöldið. Þeir félagar héldu fyrst inn að Hraunum í Fljótum og töfðu þar eitthvað. Síðan lögðu þeir á stað út á Almenning, og var þá kl.2 um daginn. Síðan spurðist ekki til þeirra. Um miðjan daginn gerði afspyrnurok, og hlýtur þá að hafa verið mjög vont veður á Almenningnum. Bátar, sem voru á sjó, fengu aftaka veður, en ekki var hríð mikil, bleytuslydda. Þegar á leið daginn, lægði veðrið og gerði þá talsvert frost. ... Þegar þeir komu ekki heim um kvöldið, fóru menn að óttast um þá, og á þriðjudagsmorgun lagði einn maður á stað úr Dölunum til þess að leita þeirra. Leitaði hann mestan hluta dagsins, en varð einskis vísari. Kom hann þá inn í Siglufjörð til þess að fá menn í leitina með sér. Söfnuðust í morgun saman 14 vaskir menn til leitarinnar á Almenningum, en auk þess voru bátar sendir til að leita meðfram ströndinni, því að allir óttuðust að mennirnir hefði hrapað í skriðunum og fallið niður í sjó. Leit bátanna bar engan árangur, enda var mikil þoka og illt að leita. En það er frá leitarmönnum á landi að segja, að þeir fundu í dag lík Haraldar heitins skammt frá Máná. Er talið að hann muni hafa hrapað á svellbunkunum í skriðunum, ásamt félögum sínum, en verið þó lifandi eftir fallið og dregist þetta heim á leið, uns kraftana þraut og hann varð að gefast upp. Það er talið óhugsandi að| mennirnir hafi villst, þótt veður væri ofstopalegt, því að ekki var dimmt og þeir vel kunnugir, enda hefir Haraldur verið á réttri leið.

Gott skautasvell var á Tjörninni í gærkvöldi, enda notuðu margir góða veðrið til að renna sér á skautum.

Morgunblaðið segir frá fannkomu norðaustanlands 14.nóvember:

Undanfarnar vikur hefir mikli fannkoma verið í Þingeyjarsýslu, sérstaklega í uppsveitum og er það sumstaðar svo mikið að um hávetur minnast menn vart svo mikillar fannfergju. Dag eftir dag, viku eftir viku, hefir meira og minna kyngt niður af fönn — og austan krapaslettingur hefir bætt einni storkuskelinni ofan á aðra — án þess þó að komið hafi mannfæri — og er því ekki fært bæja á milli nema á skíðum. — Snjóbelti þetta er talið að liggja yfir Fnjóskadal, sunnan Dalsmynnis og austur yfir Útkinnarfjöll, og síðan norðaustur yfir miðjan Aðaldal og sunnanvert Reykjahverfi. Í sveitum er nær liggja Skjálfanda og Axarfirði kvað snjór vera mun minni, en storkan hefir gert þar sömu skil, svo að víðast hvar er jarðlaust. Í innsveitum Þingeyjarsýslu hefir fé verið gefið inni undanfarnar þrjár vikur, og spáir það ekki góðu, eftir jafn óþurrkasama heyskapartíð og var í sumar.

Morgunblaðið segir frá miklu illviðri í pistli 27.nóvember, mjög djúp lægð fór austur með norðurströndinni:

Aftaka hríðarveður gekk yfir Vesturland og Húnaflóa í fyrrinótt [26.] og olli töluverðum skemmdum víða. Mestar urðu skemmdirnar í Bolungarvík, á Blönduósi og á Sandi.

Ísafirði í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Aftaka brim var í Bolungarvík í nótt og fram undir hádegi í dag. Brimið braut fremsta hluta skjólgarðsins á öldubrjótnum. Einnig brotnuðu tveir ljósastaurar. Búist er við að meiri skemmdir hafi orðið á öldubrjótnum. Vélbáturinn Haukur brotnaði dálítið og einnig smábátur. Stórhríð var í nótt og fyrri hluta dags í dag. Arngr.

Blönduósi í gær. FÚ. Síðastliðna nótt gerði norðvestan stórbrim og hríðarveður við austanverðan Húnaflóa. Gekk sjór yfir bryggjuna á Blönduósi og vörupall, sem varnargarður hlífir þó fyrir brimi. Uppskipunarbátar og smærri bátar fluttust til og 2 smábátar ónýttust. Skemmdir urðu og á sumum hinna stærri báta, en þó ekki verulegar. Búið var að flytja þangað kjöt og gærur frá Magnúsi Stefánssyni kaupmanni, og átti að senda með Lagarfossi. Skolaði burtu allmiklu af gærum og 5 tunnum af kjöti. Einar Thorsteinsson, kaupmaður átti þar einnig kjöt, en því var bjargað. Við björgun bátanna varð einn maður, Ólafur Jónsson, á milli þeirra, er þeir hentust saman og hlaut úf nokkur meiðsl, en ekki hættuleg. Við bryggjuendann hefir brimið skolað burtu nokkru af veginum á 2—4 metra vegalengd, svo að ófært er bílum. Á Skagaströnd var álíka sjógangur. Bátar hentust hver á annan, en skemmdust lítið. Einn maður, Haraldur Nikulásson, rifbrotnaði við björgun bátanna.

Sandi í gær. FÚ. Síðastliðna nótt gerði á vestanverðu Snæfellsnesi storm og óvenju mikið brim í lendingarstöðum og tók út marga árabáta. Tveir bátar brotnuðu í spón. Var annar eign bræðranna Pjeturs og Gísla Guðbjartssona, en hina áttu bræðurnir Jóhannes og Kristvin Guðbrandssynir. Aðrir bátar brotnuðu meira og minna og hefðu flestir árabátar frá Sandi farist, ef menn hefðu ekki komið í tæka tíð á vettvang.

Vísir segir frá veðrinu í pistli 28.nóvember:

Þingeyri 27. nóv. FÚ. Aðfaranótt síðastliðins þriðjudags gerði á Vestfjörðum norðvestan hvassviðri með talsverðri fannkomu upp úr blíðviðri, sem hefir verið undanfarið. — Línuveiðarinn Fróði, sem lá á Þingeyrarhöfn slitnaði frá akkeri og bar skipið undan veðrinu inn eftir firðinum og rak það á land í Hvammi, sem er sveitaþorp fyrir innan Þingeyri og stóð skipið þar í gærmorgun á réttum kili í fjörunni. Grunur lék þegar á því að togarar hefðu rekist á skipið og keðjan þess vegna slitnað, enda sáust merki þess á skipinu og keðjunni að svo hefði verið. — Fór því hreppstjóri í gærkveldi út í togara, sem viðurkenndi að hafa verið samflota 4 öðrum togurum, er rak á Þingeyrarhöfn þessa nótt, þó viðurkenning fengist ekki fyrir því að skip hefðu orðið línuveiðarans vör. — Talið er að skipið sé óskemmt og að það muni bráðlega nást út.

Enn fréttir af sama veðri. Morgunblaðið 3.desember:

Fé flæðir. Aðfaranótt 25. nóv. flæddi um 50 fjár á Gröf á Rauðasandi. Seinast þegar fréttist höfðu 46 kindur fundist dauðar, reknar af sjó, og er það um helming fjárstofnsins á bænum. FÚ.

Desember var almennt hægviðrasamur, en þó gerði mjög eftirminnilegt mannskaðaveður um miðjan mánuðinn.

Síðumúli: Í desembermánuði hefir veðrátta verið óvanalega góð og þurrviðrasöm. Mannskaðaveður þ.14. varð ekki svo ég viti að neinu slysi eða tjóni, sem teljandi er hér, eða í grenndinni. Jörðin er snjólítil og hagar góðir fyrir hross og fé.

Kvígindisdalur: Að morgni þess 14. skall á norðan rok með allhörðu frosti og hríðarbyl og stóð það allan daginn og langt fram eftir nótt. Tíðarfar er talið hér með besta móti fyrir landbændur. Nokkuð stormasamt þó. 

Sandur: Tíðarfar fremur slæmt, snjókomur, rigningar, hlákublotar og frost á víxl. Setti niður mikinn snjó um mánaðamótin nóvember/desember, strax þegar dró frá sjó. Um og eftir miðjan mánuðinn setti og niður mikinn snjó um allar sveitir hér í grennd, einkum þó á útsveitum.

Raufarhöfn: Mánuðurinn snjóléttur og mátti heita alautt um áramót. Þó gjörði mikið veður með mikilli snjókomu og sjógangi um miðjan mánuðinn, urðu skemmdir af sjógangi, á Rifi braut fjárhúsin og drap og limlesti um 50 fjár - skemmdi einnig túnið svo gjöreyðilagt má heita. Aðrar skemmdir urðu ekki teljandi af þessu veðri hér.

Nefbjarnarstaðir: Kuldar ekki miklir en afar úrkomusamt, einkum síðustu viku mánaðarins. Tíð fremur óhagstæð.

Fagurhólsmýri: Oftast hagstætt og auð jörð.

Reykjanesviti: Óstöðugt og umhleypingasamt fram yfir miðjan mánuðinn. Norðanrokið þann 14. var eitt hið snöggasta áhlaup sem menn muna hér. Engir teljandi skaðar urðu þó hér í grennd. Seinni hluti mánaðarins var eintakt góðviðri, þó dálítið kalt með köflum. Jörð nokkuð svelluð og áfreði og þar af leiðandi frekar slæmt á jörð hér úti á nesinu.

Morgunblaðið segir af illri færð í Skagafirði 6.desember:

Hellulandi 5. des. FÚ. Um 5000 rjúpur er búið að leggja inn í verslanir í Sauðárkróki. Sífelld snjókoma og illviðri hafa verið hér undanfarið. Óvenjumikill snjór er um allt héraðið, og mjólkurflutningar til samlagsins eru að stöðvast. Hagabeit fyrir hesta er mjög slæm og sauðfé er allstaðar komið á gjöf.

Þann 14. gerði óvenjulegt og óvænt illviðri upp úr hægu veðri. Kannski má ráða í hvað gerðist. 

Slide5

Kortið er úr safni bresku veðurstofunnar og sýnir sjávarmálsþrýsting og veður kringum norðanvert Atlantshaf að morgni föstudagsins 13.desember. Á Íslandi var þá hæg suðvestlæg átt. Lægðardrag á Grænlandshafi varð að smálægð sem Veðurstofan fylgist með og reiknaði með að færi austur fyrir. Þá myndi hæðin vestur af Grænlandi taka við og vindur snúast til norðurs. Ekki var búist við illviðri. Engar háloftaathuganir að hafa. Þær hefðu hins vegar sýnt ískyggilega stöðu, hlýja hæð við Bretland, en hæðin vestur undan náði ekki upp í háloftin - þar var nokkuð skarpt lægðardrag, barmafullt af köldu lofti. Þokaðist það austur um Grænland. Lægðin við Nýfundnaland var kyrrstæð, en austan við hana var ákveðin sunnanátt og þar var dálítil lægð á leið til norðausturs. Þessi lægð stefndi á Suðausturland og var þar skammt undan sólarhring síðar, að morgni laugardagsins 14.desember. Hún mætti þar háloftalægðardraginu kalda. 

Slide6

Kort Veðurstofunnar að morgni laugardags sýnir lægðina skammt undan Austurlandi. Vestan hennar er einskonar svikalogn, aðallega hæg norðanátt, en loftvog hríðfellur. Það nánast órækt merki um mikla dýpkun þegar loftþrýstingur fellur mikið vestan við lægðir - sem þó ekki stefna í þá átt. Nyrst á Vestfjörðum er skollin á norðanstormur sem síðan breiddist hratt suður yfir landið vestanvert, eins og fram kemur í lýsingum blaðanna hér að neðan. 

Slide7

Þrýstiriti af Veðurstofunni (í Landsímahúsinu) dagana 13. til 16. desember. Loftvog féll jafnt og þétt þann 13. Snemma morguns þann 14. virtist draga úr fallinu um tíma - lægðin að vestan var þá að fara hjá. Síðan hélt þrýstingur áfram að falla - vegna háloftalægðardragsins og féll til kl.14. Þá skall norðanveðrið á. Þrýstiritinn verður loðinn, stormurinn leikur um Landsímahúsið. Eftir miðnætti koma fram stórgerðar þrýstisveiflur tengdar fjallabylgjubroti (flotbylgjum) yfir Esjunni og þar í grennd. Alloft má sjá þetta á þrýstiritum í Reykjavík, sérstaklega í mjög slæmum norðanveðrum. Ekki er ólíklegt að talsvert tjón hefði orðið austan Elliðaáa, á Ártúnshöfða og sums staðar í Grafarvogi í þessu veðri - ef núverandi byggð hefði verið til staðar. 

Slide8

Hér giskar bandaríska endurgreiningin á hæð 500 hPa-flatarins að morgni 14.desember. Þá var lægðin við Suðausturland (Íslandskortið að ofan). Háloftalægðardragið sneri síðan upp á sig og myndaði sérstaka háloftalægð. 

Slide9

Endurgreiningin nær lægðinni furðuvel að því er virðist. Síðdegis þann 14.er kröpp lægð við Austfirði. Vindur er ekki mjög hvass nærri lægðarmiðjunni (rétt), en vestar eru jafnhæðarlínur gríðarþéttar og nokkuð nærri lagi. Veðrið gekk síðan fremur hratt niður og næstu viku var raunar óvenjulegt hægviðri. Í Reykjavík var stafalogn í flestum veðurathugunum dögum saman. 

Lægðir af þessu tagi voru nær óviðráðanlegar fyrr á tíð og eru enn erfiðar. Trúlega hefðu tölvuspár nútímans náð þessu veðri. Ættingja á það fjölmarga og illkynjaða. 

Í veðrinu fórust 25 eða 26 menn og þrjú hús brunnu. Fé fórst í hundraða tali og stórkostlegar skemmdir urðu á mannvirkjum (orðalag í fyrirsögn í Alþýðublaðinu 17.desember).

Vísir segir frá 15.desember

Eftir nónbil [kl.15] í gær skall á norðanhríð og stórviðri um allt Vesturland og Suðvesturland og mikinn hluta Norðanlands. Vindhraði var víðast 10 stig og var mestur í Reykjavík, 11 stig. Talsverðar skemmdir munu hafa orðið hér í bænum á húsum og girðingum og símalínum. Bárust símaeftirlitinu fjölda margar tilkynningar um bilanir á ofanjarðarlínum. Nokkur brögð munu hafa verið að því um tíma, að eigi náðist samband við miðstöð, þar sem jarðsímasamband er. Ljóslaust var í bænum um stund tví- eða þrívegis. Reykháfar fuku og sumstaðar af húsum hér í bænum. Vísir átti tal við Guðmund Hlíðdal póst- og símamálastjóra í gærkveldi og spurði hann hvort um miklar bilanir væri að ræða á símalínum. Kvað hann engar fregnir hafa borist enn um stórkostlegar skemmdir, en víða hefði símaþræðir flækst saman. Allvíðast væri þó samband. Hætt er þó við að fleiri bilanir hafi orðið, en kunnugt er um enn.

Morgunblaðið segir einnig frá 15.desember og líkir við Halaveðrið, en veðrið minnir þó frekar á desemberillviðrið mikla sama ár (1925):

Aftaka norðvestanveður gerði á Vestur- og Norðurlandi í gærdag. Skali ofveður þetta mjög snögglega á. Hafa menn líkt þessu veðri við mannskaðaveðrið mikla í febrúar 1925, þegar togararnir fórust á Halanum. Óttast er að mannskaðar hafi hlotist af veðrinu. Einna mestur var veðurhamurinn hér í Reykjavík og var veðurhæðin um og yfir 11 vindstig um tíma.  Stormurinn mun ekki hafa náð Austurlandi fyrr en í nótt. Hér í bænum truflaðist umferð á götunum og á þjóðvegunum hér nærlendis. Þó var umferðarsamband við Hafnarfjörð fram eftir kvöldi. Rafmagnsljós slokknuðu hér í bænum og olli því samsláttur á leiðslum, einnig biluðu ýmsar símalínur þær, sem eru ofanjarðar. Skip, sem lágu hér í höfninni komust ekki út úr höfninni. Vélbáturinn Kjartan Ólafsson frá Akranesi fór í róður í gærmorgun og var ekki kominn fram í gærkvöldi. Ekki mun þó ástæða til að óttast um hann að svo stöddu, því verið getur að hann hafi náð landi á Suðurnesjum, en þangað var ekkert símasamband í gær. Nokkra báta sleit upp frá festum hér í höfninni í gær. Vatnsbáturinn og tollbáturinn slitnuðu frá festum, en náðust áður en þeir skemmdust. Vélbátana Mars og Harald rak upp. Lenti Mars í krikanum milli steinbryggjunnar og Zimsensbryggju og stendur hann þar á réttum kili. Hvorugan bátinn sakaði að mun. Ekki var mannstætt hér á bryggjunum síðari hluta dags í gær. Brúarfoss átti að fara áleiðis til útlanda kl. 3 í gær, en skipið komst ekki út úr höfninni vegna veðurs. Tryggvi gamli var albúinn á veiðar. En hann komst ekki af stað og andæfði hér á ytri höfninni í gær. Ekki var kunnugt um neinar frekari skemmdir hér við höfnina í gærkvöldi.

Einn vörubíll, sem var með farangur verkamann úr atvinnubótavinnunni í Flóanum tepptist á Hellisheiði í gærdag. Í bílnum voru tveir menn. Bíllinn var ókominn af fjallinu þegar seinast fréttist í gærkvöldi. Verkamennirnir lögðu af stað á fjallið kl.um 3 í gærdag. Reyndist vegurinn ófær og urðu þeir að snúa aftur og komu þeir að Hveragerði kl. tæplega 7. Tveir bílar fóru að Ölvesá en þrír að Hveragerði.

Litlum léttbáti, sem í voru tveir menn, hvolfdi á Vestmannaeyjahöfn í gærdag um 6 leytið. Annar maðurinn drukknaði, en hinum var bjargað. Menn á bátnum voru Jón Einarsson og Guðmundur Guðmundsson, formaður á vélbátnum „Loka“. Voru þeir um borð í „Loka“ þegar óveðrið skall á. Ætluðu þeir síðan í land á smákænu, en á leiðinni til lands hvolfdi henni. Gat Jón bjargað sér á sundi og náði hann í akkerisfestar á báti. Hékk hann þar, þar til honum var bjargað. Guðmundur drukknaði. Líkið var ófundið í gærkvöldi, þegar blaðið átti tal við Vestmannaeyjar. Ofviðrið skall á í Eyjum mjög snögglega laust eftir miðjan dag. Aðeins einn bátur var á sjó og náði hann landi.

Óttast er um afdrif tveggja opinna vélbáta, sem reru í fyrrinótt frá Sauðárkróki. Reru þaðan 4 smábátar í fyrrinótt. Einn þeirra kom að áður en ofveðrið skall á. Annar komst við illan leik til hafnar, og varð að ryðja aflanum fyrir borð til þess að hann næði landi. Tveir bátar komu ekki að í gær og óttast menn um afdrif þeirra. Voru það bátarnir „Alda“ og „Njörður“. Annar með þriggja manna, en hinn með fjögra manna áhöfn. Slysavarnafélag Íslands lét lýsa eftir bátunum í útvarpinu og bað skip, sem kynnu að vera stödd á Skagafirði, að svipast eftir þeim. En ólíklegt er, að nokkur skip hafi komist til að leita, þar sem veðurhamurinn var svo mikill, að hver mun hafa haft nóg um að bjarga sér. Menn á Sauðárkróki telja ekki ólíklegt að bátarnir hafi komist undir Málmey eða bjargast á annan hátt, því formenn bátanna eru þaulkunnugir og vanir sjómenn.

Ísafirði í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Aftaka norðanstormur var hér í dag. Veðrið braut, það sem eftir var af skjólgarði öldubrjótsins í Bolungarvík, en hluti af honum brotnaði í ofveðri á dögunum. Ekki er enn kunnugt um frekari skemmdir af völdum veðursins. Fjórir opnir bátar reru héðan til fiskjar í morgun og náðu þeir allir landi aftur, en einn þeirra brotnaði í spón. Eigandi bátsins var Ásgeir Þórarinsson. Einnig brotnuðu tveir aðrir smábátar nokkuð. Arngr.

Siglufjörður ljóslaus. Siglufirði, laugardag. Þrír bátar voru á sjó héðan, þegar veðrið skall á, en komust allir heilu og höldnu. Sumir urðu þó að yfirgefa línurnar. Geysimikill sjávargangur var hér um háflæðina síðdegis í dag, en teljandi tjón varð ekki. Menn óttast þó um meira flóð með næturflóðinu og hætt við, að það geri hér einhvern usla. Hér er ljóslaus bær, og hefir verið myrkur í 2—3 stundir, vegna bilunar á leiðslukerfinu. Ekki viðlit, að gera við bilanirnar meðan veðrið helst. Siglufirði, í gær. Sú fregn kemur frá Ólafsfirði, að trillubát vanti þaðan og voru þrír menn á bátnum. Einasta vonin til þess að þessi bátur hafi náð landi, er sú, að hann hafi komist til Héðinsfjarðar, en þangað er enginn sími, svo fregn þaðan fæst ekki fyr en veðrinu slotar. Menn hér eru mjög hræddir um það, að þessi bátur hafi farist.

Morgunblaðið segir enn frá 17.desember - þar á meðal eru athyglisverðar upplýsingar frá Veðurstofunni:

Í ofviðrinu á laugardaginn búast menn við að 26 manns hafi farist, 7 bátar með 20 manna áhöfn, einn á Eyjafirði, tveir á Skagafirði, þrír á Breiðafirði og Akranesbáturinn Kjartan Ólafsson, sem talið er vonlítið að komi fram. Auk þess drukkaði einn maður á Vestmannaeyjahöfn, háseta tók út af togaranum Sviða, tveir menn urðu úti í Skagafirði, einn á Svalbarðsströnd og maður í Grænumýrartungu í Hrútafirði varð bráðkvaddur við að bjarga fé í hús. Norðanveðrið á laugardaginn var, náði yfir allan vesturhluta landsins, til Vestmannaeyja að sunnan og Eyjafjarðar að norðan. Veðrið stóð yfir frá nóni eða miðaftan á laugardag og fram til sunnudagsmorguns. Veðurhæð var hér í Reykjavík orðin snemma á laugardagskvöld 11 stig. Sami vindhraði eða meiri hefir verið um mestallt eða alt þetta svæði.

Blaðið hefur átt tal við Veðurstofuna og fengið veðurlýsingu á þessa leið: Eftir að hér hafði verið hægviðri í nokkra daga um land allt, bar á því á föstudag að veðurbreyting væri í vændum. Kom þá mjög grunn lægð upp að Suðvesturlandinu, er var á austurleið. Var sýnilegt á föstudagskvöld að vindur myndi snúast til norðurs. En lægðin var svo grunn að vegna hennar einnar var ekki hægt að búast við neinu stórviðri. Á laugardagskvöld var veður allhvasst af norðvestri á Suðvesturlandi, en norður á Hesteyri t.d. var komið rok af norðri um morguninn. Á Suðvesturlandi skall veðrið yfir kl.4 e.h. og náði veðurofsinn hámarki sínum kl.6-7 e.h. Að vindhraðinn varð svo mikill kom til af því að önnur lægð sem hafði áhrif á veðrið, hafði borist hratt suður yfir landið, án þess að hennar yrði var, fyrri en hún var skollin yfir. Á öllu ofviðrissvæðinu helst veðurhæðin nokkurn veginn slitalaust til sunnudagsmorguns.

Sauðárkróki í gær. Fullvíst er að báðir bátarnir Njörður" og „Aldan“ hafi farist í óveðrinu um helgina. Leitarmenn, sem fóru héðan frá Sauðárkróki, fundu lík mannanna fjögurra sem voru á „Öldunni“ og reka úr bátnum undan Óslandshólum og er álitið að mennirnir hafi ætlað að Kolkuósi. ... Á sunnudaginn leituðu menn meðfram firðinum og fundu þá palla og veiðarfæri úr Nirði rekið á Borgarsandi. Á þeim bát voru þrír menn, allir ungir og ókvæntir.

Tveir menn sem voru á ferð hér í Skagafirði þegar veðrið skall á hafa ekki komið fram. Þykja allar líkur benda til þess að þeir hafi orðið úti. Helgi bóndi Gunnarsson frá Fagranesi fór héðan frá Sauðárkróki skömmu áður en veðrið skall á. Átti hann stutt heim, um þrjár bæjarleiðir, en hann hefir ekki komið fram og bendir allt til þess að hann hafi orðið úti. Helgi var hér í fylgd með fleiri mönnum, en þeir vildu ekki leggja af stað með honum. Skildi hann hest sinn eftir hjá þeim á Sauðárkróki. ... Þá vantar mann frá Hvammkoti, Hannes Benediktsson. Lagði hann af stað frá Heiði í Gönguskörðum og ætlaði yfir Laxárdalsheiði, tveim tímum áður en versta hríðin dundi yfir. Næsti áfangi hans var Skíðastaðir, en þangað var hann ókominn í gær og hafði ekkert til hans spurst. Tveir menn komu að Heiði skömmu eftir að Hannes lagði á Laxárdalsheiði, en þeir urðu þar eftir. [Það kom svo fram í Morgunblaðinu 21. að Hannes hefði komist af]. Þá er frá því sagt hér á Sauðárkróki að Jóhann bóndi á Úlfstöðum hafi verið úti á sunnudagsnótt og legið í fönn. Er hann kominn fram og líður vel. Víða mun fé hafa legið úti í hríðinni, en ekki hafa enn borist fréttir um hvort fjárskaðar hafa orðið miklir.

Stykkishólmi, mánudag [16.]. Kunnugt er orðið um afdrif bátanna tveggja sem vantaði frá Ytra-Felli á Fellsströnd og Elliðaey. Hafa þeir báðir farist. Bátinn frá Ytra-Felli fann vélbáturinn Baldur frá Stykkishólmi á hvolfi innan við Röstina í Hvammsfirði, lá báturinn þar við akkeri. Er talið að bátinn i hafi rekið þar til akkerið tók niðri. Mennirnir sem voru á bátnum voru: Valgeir bóndi á Ytra-Felli, maður um sextugt. Lætur hann eftir sig ekkju, sem var ein heima, er slysið vildi til. Með honum voru tveir uppeldissynir hans: Ólafur Jónsson, unglingspiltur, og Guðmundur Magnússon frá Litla-Múla í Saurbæ, 28 ára gamall, ókvæntur. Ætluðu þeir að fara út í Dýpri-Seley til að sækja hrúta og er þangað um 25 mínútna róður í sæmilegu veðri. Vélarhús Elliðaeyjarbátsins fannst í Bjarnarhöfn í gær. Einnig fundust þar innviðir bátsins. Í eyjum þar undan fundust veiðarfæri lóðabelgir og tvö bjóð. Búast menn við því að báturinn hafi sokkið nærri strax eftir að óveðrið skall á. ... Fé lá víða úti hjá mönnum hér í nærsveitum og munu nokkrir fjárskaðar hafa orðið. ... Á föstudag fór bátur frá Arnórsstöðum á Barðaströnd að Hallsteinsnesi. Á laugardaginn sást til bátsins framundan Svínanesi og var hann þá á bakaleið. Tveir menn voru í bátnum, en ekki er kunnugt um nöfn þeirra. Skeyti um þetta barst Slysavarnafélagi Íslands í gær frá Brjánslæk. Bað Slysavarnafélagið menn í Flatey á Breiðafirði að manna báta til að leita að hinum horfna báti.

Akureyri, mánudag. Um miðaftansleytið á sunnudag [15.] fundu menn frá Miðvík á Látraströnd trillubát rekinn á svonefndu Knarrarnesi. Í bátnum var lík af öldruðum manni. Líkið var lagt til í bátnum er það fannst. Stórt sár var á höfði þess. Þeir, sem fundu bátinn, þekktu hvorki bát né lík. En seinna kom það í ljós, að báturinn var frá Látrum, en maðurinn, sem fannst andvana í bátnum, Steingrímur Hallgrímsson á Látrum. En þegar vitað var að báturinn var frá Látrum, var sent þangað út eftir. Kom þá í ljós, að tveir feðgar höfðu farið í bát þessum frá Látrum inn að Grímsnesi, þeir Steingrímur Hallgrímsson og sonur hans, Hallur. En þá var eftir að vita hver afdrif Halls hafa orðið. Var ekki vitað um það þegar síðast fréttist. En menn líta svo á að Hallur hafi komist lifandi til lands í Knarrarnesi. Hafa menn það til marks að fangalínan lá út úr bátnum. Giska menn á að Hallur hafi villst er á land kom í hríðinni og annað hvort orðið innkulsa áður en hann náði byggð eða hann hafi hrapað fyrir sjávarhamra.

Akureyri, sunnudag. Fárviðrið skall hér á um kl.3 síðdegis á laugardag [14]. Rétt áður en óveðrið skall á fóru Svalbarðsstrendingar á bíl áleiðis út á Svalbarðsströnd. Í bílnum voru Áki Kristjánsson bílstjóri, Eiður Árnason frá Svalbarðseyri og Þorsteinn Björnsson frá Fagrabæ. Bíllinn komst ekki lengra en að Ytri-Varðgjá. Því að þá var fannkoma orðin svo mikil. Bifreiðarstjórinn settist að á Ytri-Varðgjá, en þeir Eiður og Þorsteinn héldu áfram gangandi út ströndina, áleiðis til Svalbarðseyrar. Þá var kl. 6 1/2. Kl.1 um nóttina kom Þorsteinn að Grund, sem er skammt frá Svalbarðseyri. Hafði Eiður gefist upp skammt þaðan, þrotinn að kröftum, og var dáinn áður en Þorsteinn skildi við hann. Kn.

Nánar um slysið á Svalbarðsströnd. Þegar þeir félagar fóru frá Varðgjá, komust þeir brátt á Svalbarðsstrandarveginn. Reyndu þeir síðan að fylgja veginum, og tókst það lengi vel. Segir ekkert markvert af ferðum þeirra meðan þeir gátu ratað eftir veginum, nema hvað gekk ferðin seint, vegna þess hve hríðin var mikil og þeir höfðu veðrið í fangið. En er leið á kvöldið fór Eiður heitinn að dragast aftur úr, og kvartaði um þreytu og kulda fyrir brjósti og í herðum. Nokkru seinna misstu þeir af veginum. Nú fór Eiður að kvarta yfir að hann sæi eldglæringar og fleiri ofsjónir. Gafst hann þá alveg upp á göngunni. Þorsteinn reyndi nú að bera hann um stund. En nokkru síðar fékk Eiður krampakast og var brátt örendur. Þorsteinn lagði hann til, þar sem þeir voru komnir, og freistaði síðan að ná til bæja. Og skömmu síðar kom hann að Grund. Þaðan fóru menn með honum út í hríðina. Fundu þeir brátt lík Eiðs, enda var hann ekki nema um 200 metra frá bænum.

Ólafsfirði, sunnudag. Báturinn, sem menn voru farnir að óttast mjög um héðan er nú kominn fram og er áhöfn hans, þrír menn, komnir heilu og höldnu heim til sín. Náði báturinn Héðinsfirði í nótt og tókst að lenda þar. Mennirnir komu síðan gangandi hingað frá Héðinsfirði.

Akureyri, sunnudag. Björn Þórðarson í Grœnumýrartungu, bróðir bóndans þar, Gunnars, varð bráðkvaddur hjá fjárhúsunum, eftir að búið var að láta féð inn. Hafði hann ásamt fleiri heimilismönnum verið að smala fé heim undan veðrinu. Þegar menn voru búnir að láta féð inn hné hann niður og var þegar örendur. Björn heitinn var maður 56 ára. Hann var brjóstveill og mun ekki hafa þolað áreynsluna í veðrinu. Gamlir menn í Hrútafirði segja að annað eins fárviðri hafi ekki komið þar um slóðir s.l. 50 ár. Eitthvað hefir orðið úti af fé í Hrútafirðinum. Kn.

Akranesbáturinn Kjartan Ólafsson, sem sagt var frá í sunnudagsblaðinu, var ekki kominn fram þegar seinast fréttist í gærkvöldi. Á sunnudaginn og í gær voru bátar beðnir að skyggnast eftir honum, en ekki urðu þeir hans varir. Í gær fóru togararnir Otur og Tryggvi gamli að leita bátsins, einnig varðbáturinn Vífill og tveir aðrir bátar. Togararnir og varðbáturinn leita út og suður af Reykjanesi. Sendi skipstjórinn á Tryggva gamla Slysavarnafélaginu skeyti í gærkvöldi og sagði frá hvernig leitinni yrði hagað. Bátur þessi var stór og traustur og gera menn sér vonir um að hann hafi haft af veðrið, en hafi aðeins hrakið af leið. Á Kjartani Ólafssyni voru 4 menn.

Togarinn Sviði frá Hafnarfirði kom um miðnætti á sunnudagsnótt til Aðalvíkur. Hafði skipið verið að veiðum út af Vestfjörðum, og hleypti það undan veðrinu inn á Aðalvík. Á leiðinni inn gekk sjór yfir skipið og tók út einn skipverjann, Magnús Guðmundsson. Allar tilraunir til að ná manninum reyndust árangurslausar. Um nánari atvik, hvernig slysið vildi til, hefir blaðið ekki frétt. Magnús heitinn var maður um þrítugt. Hann lætur eftir sig konu og tvö börn. Heimili hans var á Reykjavíkurveg 29 í Hafnarfirði. Sviði lá af sér veðrið á Aðalvík.

Fjárskaði í Þingeyjarsýslu. Húsavík, sunnudag. Í stórhríðinni á laugardaginn tapaðist fé á tveimur bæjum hér í sveitunum. Á Brún í Reykjadal töpuðust 28 kindur og um 20 á Laxamýri. Samkvæmt símtali, sem fréttaritari Morgunblaðsins átti við Breiðumýri, voru fundnar 16 kindur frá Brún og að sögn 4 kindur frá Laxamýri. Voru þær allar fenntar. Tvo uppskipunarbáta rak á land í sjóganginum sem hér var á sunnudagsnótt. Var hér ofsaveður af norðri með mikilli snjókomu. Annar uppskipunarbáturinn brotnaði mikið. Sjórinn gekk langt á land upp og braut hlið úr fiskgeymsluhúsi, sem stendur við höfnina. Húsið er eign hafnarsjóðs. Egill.

Bátur sekkur í Keflavík. Keflavík, sunnudag. Þegar óveðrið skall á var hér þýskur. togari að taka síld úr vélbátum. Ólag réð á einn bátinn, Geir goða, og tók út 50—60 tunnur af síld. Maður féll útbyrðis af Geir goða, en varð bjargað. Þá missti báturinn 5 net á leiðinni til lands. Einn bátur, „Sóley“, sökk á höfninni. Rétt fyrir myrkur tóku menn eftir því að „Sóley“ var slitnuð upp og stefndi á annan bát, „Örninn“. En allt í einu mun hafa komið leki að „Sóley“ og sökk hún skyndilega. „Sóley“ var um 20 tonn að stærð, vátryggð hjá Samábyrgðinni fyrir 25.000 kr. Eigendur bátsins voru Guðmundur og Gunnar Sigurðssynir.

Í Sandgerði slitnaði vélbáturinn Björgvin upp frá festum. Rak hann á sker, en náðist út aftur með flóðinu, lítið skemmdur.

Í Ölfusinu var veðurhamurinn mikill. Eins og getið var um í sunnudagsblaðinu tepptust verkamenn fyrir austan fjall. Komust þeir á sunnudagsmorgun hingað til bæjarins. Mennirnir tveir, sem voru á vörubílnum, skildu bílinn eftir og gengu niður í Skíðaskála. Þangað kom bíll frá Reykjavík og flutti þá í bæinn. Nokkrir verkamenn úr Soginu hættu við að fara til bæjarins um helgina og héldu aftur að Ljósafossi. Á Reykjum fauk þak af gamalli hlöðu og lentu járnplöturnar á vermihúsunum og brutu þau mikið. Einnig lentu járnplötur á vermihúsum Ingimars Sigurðssonar í Fagrahvammi. Á Kotströnd fauk einnig þak af gamalli hlöðu. Á Skíðaskálanum urðu nokkrar skemmdir. Þar fauk þakið af forskyggninu fyrir framan aðaldyrnar og nokkur hluti'af þakinu á „verandanum".

Morgunblaðið átti tal við Guðmund Hlíðdal póst- og símamálastjóra í gær og spurði hann hvort mikil brögð væri að símabilunum. Kvað hann talsvert hafa færst úr lagi í ofveðrinu, en flest væri nú komið í lag aftur. Sambandslaust var við Suðurnes á laugardaginn og fram á sunnudag. Brotnuðu staurar fyrir sunnan Hafnarfjörð. Mestar skemmdir urðu skammt fyrir austan Ölfusá. Brotnuðu þar 9 staurar, en sú bilun komst í lag í gærmorgun. Á stöku stað brotnuðu staurar, einn og einn, en það olli engri verulegri töf á símasambandinu. Nokkur brögð voru og að því að línur slægjust saman eða flæktust saman og truflaði það nokkuð sambandið. Ekkert samband var í gær frá Djúpavogi að Seljalandi, en búist er við að sú bilun komist fljótt í lag aftur.

Vísir 17.desember:

Hvammstanga 15. des. FÚ. Fé fennir í Húnavatnssýslum. Fréttaritari útvarpsins á Hvammstanga símar: Á laugardag um kl.14 brast á norðan stórhríð hér í sýslunni. Veður var gott um morguninn og var fénaður víðast hvar látinn á beit. Hríðin brast svo snögglega á og rok og fannkoma var svo mikil, að víðast náðist fé ekki í hús nema að litlu leyti og á nokkurum bæjum engin kind. Með morgninum fór veður batnandi og birti alveg er á daginn leið. Leituðu menn þá fjárins og fundu sumt en margt er enn ófundið. — Margt fé er fundist hefir er illa útleikið. Enn er ekki hægt að segja hve mikið hefir farist af fénaði. — Ekki er kunnugt um. aðra skaða í héraðinu. Víða urðu fjárskaðar af völdum hríðarinnar. Á einum bæ, Vesturhópshólum lá allt fé úti og hafði hrakið í Hólaá. Fundust 15 kindur dauðar í ánni, en 10 vantar enn. Féð í Tungukoti og Hlíð lá úti og voru fundnar 19 kindur af 105 frá Tungukoti í gærkvöldi. Í dag hefir verið leitað frá báðum bæjum og vantar nú 50 kindur frá Tungukoti. Tíu fundust meira og minna limlestar og varð að lóga þeim. Í Hlíð vantar ennþá 40 kindur, en þaðan fundust 12 kindur dauðar í dag. — Ekki hafa borist fregnir af frekari fjárskaða í héraðinu.

Morgunblaðið segir enn frá veðrinu 18.desember:

Ísafirði í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Bær Jóseps Hermannssonar á Atlastöðum í Fljótum brann til kaldra kola, síðastliðinn laugardag. Allir innanstokksmunir brunnu inni og voru þeir óvátryggðir. Með naumindum var bjargað öðrum bæjarhúsum og bæ Júlíusar Geirmundssonar, sambýlismanns Jóseps. Í norðangarðinum fauk þak af húsi Friðriks Finnbogasonar í Látrum. Arngr.

Húsavík í gær. Einkaskeyti til Morgunblaðsins. Strandferðaskipið Esja kom hingað í gærmorgun, hafði skipið tapað legufærum sínum í óveðrinu á laugardaginn. Esja fékk hér legugögn hjá hafnarsjóði og eru það legufæri þau, sem fylgdu steinnökkvanum, sem keyptur var til bryggjugerðarinnar.

Morgunblaðið segir fréttir frá Kópaskeri 20.desember:

Kópaskeri í gær. FÚ. 1 stórviðrinu aðfaranótt 15. þ.m. gekk sjór yfir túnið á Rifi á Melrakkasléttu og bar yfir það mikið af möl og grjóti. Braut brimið til grunna annan hliðarvegginn í fjárborg og féll þá niður þakið yfir margt fé og fórust þar 30 kindur, en margt fleira fé er meira og minna meitt og sennilega er ekki nema sumu af því lífvænt. Sömu nótt tók brimið geymsluskúr í Skinnalóni á Melrakkasléttu.

Milli jóla og nýárs versnaði veður aftur. Morgunblaðið segir frá 28.desember:

Siglufirði í gær. FÚ. Undanfarin þrjú dægur hefir geisað ofsastormur á Siglufirði, en þó dregið úr veðrinu annað veifið. Skemmdir hafa engar orðið, nema nokkrar bilanir á síma og ljósalínum, og í morgun fauk reykháfur af íbúðarhúsinu á Staðarhóli. Snjór hefir talsvert minnkað.

Þann 30. varð mannskæður bruni í Keflavík, þótt hann tengist ekki veðri látum við hans getið. Morgunblaðið 31.desember:

Samkomuhús U.M.F. Keflavíkur brann til kaldra kola í gærkvöldi 180 börn á aldrinum 6—14 ára og 20 fullorðnir voru á jólatrésskemmtun í samkomuhúsinu þegar eldurinn kviknaði. Sex menn eru taldir hafa brunnið inni og 20 eru hættulega særðir.

Morgunblaðið gerir upp árið 1935 í pistli 3.janúar 1936:

Brot úr grein um sjávarútveginn 1935: Þegar við lítum til baka yfir árið, sem nú er að líða, og tölum um veðrið, er ekki hægt annað að segja, en að veðráttan hafi verið frekar erfið og óhagstæð að undanteknum haustmánuðunum, en síðustu mánuðina hefir veðrátta yfirleitt verið mjög hagstæð, að undanteknu ofviðrinu, sem gekk yfir mestallt landið þann 14. des. og olli miklu tjóni og mannsköðum.

Lýkur hér upprifjun hungurdiska á veðri og veðurfari ársins 1935. Að vanda er talnasúpa - meðaltöl, úrkomumagn og fleira í viðhenginu.  


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Hófleg fyrirstaða

Undanfarna daga hefur veður verið sérlega rólegt, vindur hægur og áttin breytileg. Svo virðist sem austlægar áttir taki aftur völdin, en verði í hægari kantinum, meginlægðir og aðalúrkomusvæði þeirra gangi til austurs alllangt fyrir sunnan land. Nokkuð hlýtt verður í háloftunum yfir landinu, en sólin er orðin máttlítil kólnar líklega nokkuð inn til landsins - alla vega þar sem vindur er hægur. Austanáttin hrærir þó eitthvað í.

w-blogg231023a

Myndin sýnir háloftastöðuna eins og evrópureiknimiðstöðin segir hana verða síðdegis á miðvikudag 25.október. Jafnhæðarlínur eru heildregnar og segja okkur frá vindátt og vindstyrk, en þykktin er sýnd í lit. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs - nærri því í sumarskapi - 5 stigum hærri en að meðaltali í október - en eins og áður sagði nýtur þeirra hlýinda ekki að fullu niður við jörð í hægum vindi og hauströkkri. 

Það er hagstæður hæðarhryggur norðan við land. Spár gera ráð fyrir því að hann styrkist heldur næstu daga og tíudagameðalspá reiknimiðstöðvarinnar gerir ráð fyrir því að hann verði - alla vega um tíma að sérstakri hæð skammt norður af landinu. Það má sjá á tíudagameðalspákortinu hér að neðan:

w-blogg231023b

Hér sýna litirnir ekki þykktina - heldur hæðarvik, hversu mikið hæð 500 hPa-flatarins víkur frá meðallagi. Þótt þetta sé ekki sérlega öflug hæð er hún samt þannig að hún víkur ekki nema fyrir tilstilli annað hvort öflugra háloftavinda - eða þá tímans tönn, þá hægt og bítandi. Tíudagaspáin sér eiginlega hvorugt - en spár eru ekki alltaf réttar. En við getum vonandi notið þessarar stöðu meðan hún varir - er á meðan er. Höfum þó í huga að minniháttar úrkomusvæði lægðast oft til okkar með austlægum áttum - þannig að væntanlega verður ekki sama veður allan þennan tíma. 


Fyrstu 20 dagar októbermánaðar

Nokkrir hlýir dagar í röð hafa komið meðalhita fyrstu 20 daga október upp að meðaltalinu 1991-2020. Meðalhiti dagana 20 í Reykjavík er 5,8 stig, +0,1 stigi ofan meðallags 1991 til 2020, en -0,3 stig neðan meðallags síðustu tíu ára og raðast í 13. hlýjasta sæti á öldinni (af 23). Hlýjastir voru þessir dagar árið 2016, meðalhiti þá 9,1 stig. Kaldastir á öldinni voru þessir sömu dagar árið 2008, meðalhiti þá 4,2 stig. Á langa listanum er hitinn í 50. sæti (af 150). Hlýjast var 1959, meðalhiti þá 9,5 stig. Kaldastir voru þessir dagar 1981, meðalhiti -0,3 stig, árið áður, 1980, voru þeir næstkaldastir.
 
Á Akureyri er meðalhiti fyrstu 20 daga mánaðarins 4,4 stig, í meðallagi 1991 til 2020, en -0,5 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára.
 
Það hefur verið hlýrra að tiltölu um landið vestanvert, nær 11. hlýjasta sæti við Breiðafjörð, á Vestfjörðum, Ströndum og Norðurlandi vestra og á Suðurlandi. Á Austfjörðum er hiti dagana 20 hins vegar í 21. hlýjasta sæti aldarinnar (þriðjakaldasta) og skera sig nokkuð úr.
 
Á einstökum veðurstöðvum hefur verið hlýjast að tiltölu á Mörk á Landi og Hellu, +0,2 stig ofan meðallags síðustu tíu ára. Kaldast að tiltölu hefur verið á Gagnheiði þar sem hiti hefur verið -2,2 stig neðan meðallags síðustu tíu ára.
 
Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 115,9 mm, það er í kringum tvöfalt meðaltal og það fjórðamesta á mæliskeiðinu. Úrkoma á Akureyri hefur mælst 64,1 mm og er það um 40 prósent umfram meðallag.
 
Sólskinsstundir hafa mælst 36,4 í Reykjavík, 25 færri en í meðalári. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 22,3, 14 færri en í meðalári.

Hálfur október

Meðalhiti í Reykjavík fyrstu 15 daga septembermánaðar er +5,1 stig. Það er -0,9 stigum neðan meðallags sömu daga áranna 1991 til 2020 og -1,2 stigum neðan meðallags síðustu 10 ára. Hitinn raðast í 18. hlýjasta sæti á öldinni (af 23). Hlýjastir voru þessir dagar árið 2010, meðalhiti þá 9,5 stig. Kaldastir voru þeir 2005, meðalhiti 3,8 stig. Á langa listanum raðast hitinn nú í 86. hlýjasta sæti (af 150). Á þeim lista var hlýjast 1959, meðalhiti +10,2 stig, en kaldast 1981, meðalhiti þá -0,7 stig (minnisstæð kuldatíð).
 
Á Akureyri er meðalhiti nú +3,5 stig. Það er -1,3 stigum neðan meðallags 1991 til 2020 g -1,6 stig neðan meðallags síðustu tíu ára.
 
Hiti á öllum spásvæðum raðast í kaldasta þriðjung á öldinni. Kaldast að tiltölu hefur verið á Austfjörðum þar sem þessi hálfi októbermánuður er sá næstkaldasti á öldinni. Á öðrum svæðum raðast hitinn í 18. til 21. hlýjasta sæti.
 
Á einstökum veðurstöðvum hefur að tiltölu verið kaldast á Gagnheiði. Þar er hiti nú -3,1 stigi neðan meðallags síðustu tíu ára. Hiti er neðan tíuárameðaltalsins um land allt, en minnst í Surtsey og á Stórhöfða þar sem hiti er -0,7 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára. Líklegt er að hiti þokist heldur nær meðallaginu næstu daga - en ekki sér enn til mánaðamóta.
 
Úrkoma hefur mælst 72,1 mm í Reykjavík, rúmlega 50 prósent umfram meðallag. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 63,6 mm og er það nærri 70 prósent umfram meðallag.
 
Sólskinsstundir hafa mælst 33,9 í Reykjavík það sem af er mánuði og er það um 12 stundum minna en í meðalári. Á Akureyri hafa stundirnar mælst 17,4 og er það líka um 12 stundum minna en í meðalári.

Fyrstu tíu dagar októbermánaðar 2023

Október byrjar nærri meðallagi.
 
Meðalhiti fyrstu 10 daga októbermánaðar er 6,2 stig í Reykjavík. Það er +0,1 stigi ofan meðallags sömu daga áranna 1991 til 2020 og í meðallagi síðustu tíu ára. Hitinn raðast í 12. hlýjasta sæti aldarinnar (af 23). Á langa listanum raðast hitinn í 59. hlýjasta sæti (af 150).
 
Á Akureyri er meðalhiti 5,0 stig, -0,1 stigi neðan meðallags 1991 til 2020, en -0,4 stigum neðan meðallags síðustu tíu ára.
 
Ekki er mikill munur á hitavikum spásvæðanna. Þó hefur verið ívið kaldara austanlands heldur en vestan. Hiti við Breiðafjörð og á Ströndum og Norðurlandi vestra raðast í 11. hlýjasta sæti aldarinnar, en í það 17. á Austfjörðum.
 
Á einstökum veðurstöðvum hefur verið hlýjast að tiltölu á Geldinganesi, hiti þar +0,3 stig ofan meðallags síðustu tíu ára. Kaldast að tiltölu hefur verið á Gagnheiði, -1,9 stig neðan meðallags.
 
Úrkoma í Reykjavík hefur mælst 51,2 mm - og er það um 50 prósent umfram meðallag. Á Akureyri hefur úrkoman mælst 26,3 mm sem er í rétt tæpu meðallagi.
 
Sólskinsstundir hafa mælst 27,8 í Reykjavík það sem af er mánuði og er það í tæpu meðallagi. Á Akureyri hafa sólskinsstundirnar mælst 9,7, um helmingur meðallags.
 
Háloftalægðardragið sem kom yfir Grænland á mánudaginn gróf sig niður vestur af landinu svo úr varð mjög kröpp lægð sem fór austur um og olli verulegu illviðri á landinu í gær og síðastliðna nótt. Veðrið kemst inn á illviðraskrár ritstjórans. En þetta gekk fljótt hjá því nú er nýtt lægðardrag á svipaðri leið.
 
w-blogg111023a
 
Það fer þó heldur sunnar eins og reynt er að gefa til kynna á myndinni (rauð ör). Lægð myndast nú í kvöld í draginu, þá við Grænlandsströnd og fer síðan til suðausturs og austurs rétt fyrir sunnan land. Kortið sýnir reiknaða stöðu síðdegis á morgun, fimmtudag. Þetta þýðir að úrkoma verður ekki eins mikil samfara þessari lægð eins og hinni fyrri. Sömuleiðis er ekki gert ráð fyrir alveg jafnmiklum vindi. Við skulum þó ekki vanmeta hana, sérstaklega vegna þess að hún er kaldari heldur en sú fyrri og snjókomu mun verða vart víðar, jafnvel niður undir sjávarmál um landið sunnanvert. Norðaustanáttin í kjölfar lægðarinnar verður líka nokkuð stríð - en sé að marka spár ekki þó eins hvöss og vindur sá sem fylgdi í kjölfar fyrri lægðarinnar. 
 
Þriðja lægðardragið er svo með í kippunni, en eins og spár eru þegar þetta er skrifað á það að hitta fyrir annað lægðardrag - sem stefnir í átt til Suður-Grænlands úr suðri um helgina. Ekki alveg ljóst enn úr hvað því verður - hvort lægðardraganna tveggja mun ná undirtökunum. Við látum það liggja á milli hluta að sinni. 
 

Hugsað til ársins 1973

Heldur órólegt ár - í minningunni - en var samt lengst af talið hagstætt. Eldgosið í Heimaey var auðvitað aðalfrétt ársins - og á veðurvængnum var það illviðrið sem kennt er við leifar fellibylsins Ellen sem er sérlega minnisstætt. Við sinnum eldgosinu lítt hér - og fellibylinn Ellen hafa hungurdiskar afgreitt áður. Margt annað gefur tilefni til upprifjunar. Fréttir af færð og hrakningum eru nokkuð áberandi í þessari upprifjun - dálítið staglkennt, en vel þess virði samt að rifja upp. Sömuleiðis eru fregnir af erfiðleikum vegna kulda, hita- og rafveitur voru víða við þolmörk. Olíukreppan alþjóðlega sem hófst þetta haust ýtti síðan undir aðgerðir til að bæta innviði á næstu árum (held að orðið innviðir hafi þó ekki verið til - í núverandi merkingu). Sömuleiðis vekja hin tíðu sjóslys athygli. Þau verða ekki öll rifjuð upp hér, þó þau tengist oft veðri. En við byrjum þessa upprifjun á samantektarfréttum um sjóslysin sem birtist í Tímanum 30.mars:

Þó—Reykjavik.— „Það má vera mikið góðæri framundan, ef iðgjöld fiskiskipatrygginga þurfa ekki hækka á næstunni,” sagði Páll Sigurðsson framkvæmdastjóri Samábyrgðar Íslands á fiskiskipum, er við spurðum hann um tjón það, sem tryggingafélögin hafa orðið fyrir að undanförnu vegna hinna miklu skipsskaða, en frá áramótum hafa nú 17 skip farist eða stórskemmst. Páll sagði, að af þessum 17 bátum hefðu 10 verið tryggðir hjá Samábyrgðinni, og tryggingafé þeirra væri í kringum 110 milljónir, og væri það meira en 3% af  heildartryggingum félagsins. Hann sagði ennfremur, að hann myndi ekki eftir öðrum eins óhappavetri í þau 25 ár, sem hann væri búinn að fást við tryggingamál. Og hann bætti við: Því miður eiga mörg óhöpp undanfarinna ára rót sina að rekja til sjálfstýringarinnar. Það er eins og menn verði andvaralausir gagnvart hækkunum, þegar þessi mikla tækni er komin um borð i skipin. Það er ekki nóg, að fá tæknina, menn verða líka að kunna að fara rétt með hana. Guðmundur Guðmundsson hjá Íslenzkri endurtryggingu sagði, að tryggingafélögin hefðu orðið fyrir 160-170 milljón króna tjóni vegna stærri skipanna, væru þá bætur vegna dauðsfalla ei taldar með. Hann sagðist vera sammála Páli um það, að þessi miklu tjón ættu eftir, að valda hækkunum á iðgjöldunum, því að tryggingafélögin gætu ekki staðið undir þessum miklu tjónum mikið lengur. Samkvæmt þessu lætur því nærri, að tryggingartjón þeirra fiskiskipa, sem farist hafa á þessum vetri sé um 300 milljónir.

Blaðatextar hér að neðan eru sleiktir upp af vefnum timarit.is, oft styttir hér og stafsetningu lítillega hnikað (vonandi sætta höfundar sig við þá meðferð), villur í slíku eru ritstjórans. Að þessu sinni er mest um texta úr Tímanum, en einnig úr fleiri blöðum. Heimildir eru að auki úr Veðráttunni, tímariti Veðurstofu Íslands, og töluleg gögn og fleira úr gagnagrunni og safni Veðurstofunnar. Talnasúpu má finna í viðhenginu. Þetta var mikið slysaár á sjó og er margskonar slysfara ekki getið í þessum pistli - eitthvað af því sem ekki er getið kann að hafa tengst veðri. 

Febrúar var vondur og illviðrasamur, snemmsumarið mjög kalt og sérlega kalt var í nóvember og desember. Janúar var aftur á móti sérlega hlýr, en nokkuð umhleypingasamur. Í mars var hagstæð tíð eystra, en umhleypinga- og úrkomusamt vestanlands. Apríl var hagstæður lengst af. Maí aftur á móti óhagstæður gróðri og júní sérlega kaldur og heldur óhagstæður. Júlí var hagstæður og grasspretta góð - en ekki var hlýtt. Ágúst var heldur votviðrasamur, en samt ekki talinn óhagstæður. Næturfrost spilltu kartöfluvexti. September var votviðrasamur um landið vestanvert, en annars var tíð talin hagstæð - þrátt fyrir eitt óvenjulegt illviðri. Október var hagstæður. 

Slide1

Kortið sýnir meðalhæð 500 hPa-flatarins (heildregnar línur), þykkt (daufar strikalínur) og þykktarvik (litir) í janúar 1973. Þetta er einn af fimm hlýjustu janúarmánuðum allra tíma hér á landi.  

Ingibjörg í Síðumúla segir af janúar: Óvenju hlýr og snjóléttur. Jörð klakalaus með öllu.

Tíminn segir 7. ov 9. janúar af flóðum í Borgarfirði, þau voru þó mun minni en árið áður. Talsverð flóð urðu einnig í Eyjafirði og vestur á Fjörðum.

Erl—Reykjavik. Það er ekki ný bóla, að Hvítá og Norðurá í Borgarfirði vaxi, svo að um muni. Mega menn minnast flóðanna sem urðu í byrjun árs í fyrra. Nú er áramótaflóðið komið í árnar, þótt fjarri fari því, að það jafnist á við flóðið í fyrra. Veldur þessu hláka ofan á þau fannalög, er voru til fjalla. Mikið vatn hefur hlaupið í Ferjukotssíki, svo sem oft ber við þegar Norðurá vex til verulegra muna, og flæddi þar yfir veginn. Hann hafði þó lítið grafist, og ekki var vatnið dýpra en svo í gær, að hann var fær fólksbilum. ... Annars staðar á landinu hafa sums staðar orðið talsverðir vatnavextir, og dæmi eru um skemmdir á vegum. Var það einna helst af því, tagi er blaðið hafði spurnir af, að á Þelamörk í Eyjafirði grófst vegurinn sundur, en við þær skemmdir var búið að gera til bráðabirgða í gær. Í Skagafirði flæðir iðulega yfir þjóðveginn í hlákum að vetrarlagi og svo er raunar víðar.

[9.] Erl—Reykjavik. Flóðin, sem kaffærðu vegi um helgina, voru sjötnuð í morgun, en víða hafði runnið úr vegum og voru þeir sums staðar ófærir með öllu. Minni háttar vegaskemmdir urðu um allt land, en Eyjafjörður virðist þó hafa orðið verst úti. Eins og fram hefur komið voru flóðin langmest í Borgarfirði hjá Hvítárvöllum og Ferjukoti. Þó hefur oft sést meira vatn á þeim slóðum en nú var, og er í því sambandi skemmst að minnast flóðanna miklu fyrir ári síðan, en þá var Ferjukotsbær aðeins á smáhólma í öllum vatnselgnum. Vatnið þarna var komið í farveg sinn í gærmorgun, og var þá strax fært öllum bilum, en unnið var að lagfæringum í gær. Þarna gróf ekki mikið úr veginum og voru það einungis smærri skörð, sem fylla þurfti.

Vestur í Dýrafirði varð úrrennsli vega öllu stórkostlegra, en þar var í gær, nánast ófært fyrir fjörðinn. Hið sama mátti segja um veginn í Önundarfirði en þar voru stór skörð höggvin í veginn.

Norður í Svarfaðardal flæddi áin yfir veginn hjá Hrísatjörn, en það telst nær árviss viðburður, að sögn Hilmars Daníelssonar, sveitarstjóra á Dalvik. Flóðið var sjatnað í gærmorgun, en hafði aldrei verið mikið, t.d. sagðist Hilmar hafa ekið veginn þar á fólksbil um það leyti sem vatnið stóð hæst. Mestu skemmdirnar urðu, eins og áður segir, í Eyjafirði og Hörgárdal. Sunnan við Krossastaði á Þelamörk tók veginn af á nokkrum kafla, en við hann var gert á sunnudag og var þar fært í gær. Hjá Laugarbrekku í Hrafnagilshreppi grófst vegurinn á alllöngum kafla, og varð þar ófær, en fram hjá því mátti komast með því að fara heim í hlað á Kristnesi og þar í gegn. Á þessu svæði var unnið að viðgerð í gær. Í Öngulsstaðahreppi í austanverðum Eyjafirði urðu einnig miklar vegaskemmdir hjá Höskuldsstöðum og Garði. Þar var með öllu ófært í gær, en unnið að viðgerð, og stóðu vonir til að fært yrði þarna um í dag. Þá mun skriða hafa fallið hjá Flögu í Hörgárdal og lokað veginum þar, og var hann ófær, er siðast fréttist. Þá urðu viða um land minni áttar skemmdir, eins og áður sagði, en ekki svo að vegir lokuðust. Skemmdir þessar urðu að sjálfsögðu mest vegna asahláku og mikillar rigningar, en vegir eru nú mjög viðkvæmir sökum frostleysis í jörð. Þeir þola því, mun verr en vanalega, ósköp venjulega leysingu, og verða að láta undan vatnsþunganum. Flestar eru skemmdir þessar, þar sem grefur út frá ræsi, en einnig þar sem rennur úr brattri hlíð yfir veg eins og t.d. á Vestfjörðum.

Þjóðviljinn segir 13.janúar frá sjávargangi á Ísafirði:

Ísafirði 1l/l. Í nótt gerði hér hávaðarok af suðaustan en snerist síðan í sunnan- og suðvestanátt. Á háflæðinu um hádegisbilið í dag gerði svo mikinn sjógang hér á Pollinum að sjór gekk yfir Hafnarstrætið og út í þvergötur og kirkjugarðurinn og túnið kringum sjúkrahúsið fylltist af drasli er sjórinn skolaði með sér. Þegar brimið skall á bólverkinu gekk sjórinn yfir tveggja hæða hús sem standa sunnanvert við Hafnarstrætið og fylltust kjallarar þeirra af sjó. Einnig kom sjór í kjallara nokkurra húsa norðanvert við Hafnarstrætið. Þetta er kallað Básarok hér, en það dregur nafnið af klettum sem eru hér út með firðinum. Flug hefur legið niðri síðan á sunnudag vegna veðurs og á sunnudag hafði ekki verið flogið síðan á fimmtudag. Ísfirðingar eru mjög óánægðir með samgöngur og telja að Flugfélagið geti gert betur, enda þótt veður hamli við og við. Þá koma strandferðaskip ekki nema hálfsmánaðarlega. Hér var gífurlegt fannfergi, en nú hefur verið asahláka í vikutíma og allur snjór horfinn úr bænum. —Gisli.

Til þess var tekið að fært var yfir Fjarðarheiði. Tíminn 18.janúar:

KJ—Reykjavik. — Það er ekki algengt, að fólksbílar sunnan af fjörðum séu á ferðinni á Seyðisfirði um hávetur, en sú er nú raunin um þessar mundir, sagði Ingimundur Hjálmarsson á Seyðisfirði í gær. Fjarðarheiði var rudd á dögunum, og hefur verið fær öllum bílum síðan. Telst þetta til algjörra undantekninga, en svo er veðurfarinu fyrir að þakka, að heiðin er nú fær. Í fyrravetur var farið fyrir heiðina á bilum að vetrarlagi, en venjan hefur verið sú undanfarin ár, að Fjarðarheiði hefur verið lokuð frá því fyrir jól og fram á vor. Ef ekki hefur verið snjór til trafala, hefur heiðin verið ófær vegna aurbleytu. Mestan hluta vetrarins hafa Seyðisfirðingar og aðrir því þurft að skrönglast til og frá kaupstaðnum í snjóbilum, og allir aðdrættir ofan af Héraði hafa einnig farið fram með snjóbílum.

Þann 23.janúar hófst eldgos í Heimaey. Hungurdiskar hafa áður fjallað um veðrið í gosbyrjun - og verður það ekki endurtekið hér. Mikil heppni var þá yfir íbúum Vestmannaeyja. 

Óróleg tíð var til sjávarins og brimasamt. Tíminn 24.janúar:

[Höfn í Hornafirði] Hér hefur verið hafátt að undanförnu og mesti sjógangur, og á föstudaginn og laugardaginn lá Hekla hér inni, af því að hún komst ekki út um ósinn, en Esja lónaði fyrir utan, því að hún komst ekki inn, sagði Aðalsteinn Aðalsteinsson, fréttaritari Tímans í Höfn í Hornafirði í gær. Þessa daga var svo vont í sjóinn hér á Suðausturlandi, að Esja gat ekki heldur lagst að bryggjum hér í næstu höfnum austan við okkur.

Ingibjörg í Síðumúla segir af febrúar: Mjög raka- og umhleypingasamur. Úrkomur tíðar. Samgöngur hafa því verið erfiðar vegna snjóa, sérstaklega seinni hluta mánaðarins. Oft hefur orðið að hjálpa bílum áfram. Sumstaðar er ófært heim að bæjum og hefur því víða þurft að flytja mjólk í veg fyrir mjólkurbílana. 

Veðráttan segir frá því að 1.febrúar fórst bátur frá Sandgerði og með honum fjórir menn. Aðrir bátar lentu í erfiðleikum á sömu slóðum.

Mikla illviðrasyrpu gerði milli 10. og 20. febrúar. Mjög djúp lægð kom að landinu þann 10. og fór austur fyrir, hægði þar á sér og hreyfðist til norðurs og síðar suðvesturs skammt fyrir austan land. Varð úr mikið norðanillviðri. Furðufljótt varð síðan í næstu tvær lægðir, en þær ollu báðar allmiklum útsynningi 16. og 17. Tjón varð þó mun minna í þeim veðrum heldur en því fyrra.  

w-1973-02-p-sponn_a

Hér má sjá línurit sem sýnir lægsta þrýsting á 3 klst fresti á landinu dagana 8. til 21. febrúar (rauð lína). Bláu súlurnar sýna mun á hæsta og lægsta þrýstingi á landinu. Allgott samband er á milli þessa munar og vindhraða. Þann 8. og 9. var vindur hægur, en síðan hvessti af austri og suðaustri þegar lægð nálgaðist. Minni vindur er við lægðarmiðjuna, en síðan gekk í mjög hvassa norðanátt sem stóð samfellt á fjórða sólarhring.

Slide2

Lægðin nálgast landið aðfaranótt 11. febrúar. 

Slide3

Síðdegis þann 13. var lægðin búin að fara hring fyrir austan land og veðrið um það bil að ná hámarki. Það gekk síðan ört niður eftir hádegi þann 14. eins og sjá má á línuritinu fyrir ofan. Blöðin birt fréttir af veðrinu. Fyrst eru þó fréttir af snjóþyngslum sem brutu skíðaskála nærri Skagaströnd. Tíminn 10.febrúar:

JJ — Höfðakaupstað. — Enginn getur farið á skíði nema snjór falli, og enginn, sem skíðaíþrótt iðkar, amast við dálitlum vetrarsnjó. En svo getur komið fyrir, að fannalögin verði svo mikil, að þau valdi óskunda, jafnvel skíðamönnunum sjálfum Það hefur gerst hér. Uppi í Spákonufellsborginni ofan við kaupstaðinn er skíðaskáli. Í snjóalögunum miklu fyrr í vetur lagðist á hann afarmikil fönn, og varð þunginn svo mikill, að þakið brotnaði undan honum.

Veðrið bar upp á helgi þannig að engar fréttir eru í blöðum fyrr en á þriðjudag 13. Tíminn  segir þá frá:

GS, Ísafirði — Aðfaranótt sunnudags [11.] byrjaði að snjóa hér á Ísafirði með feiknakrafti, og um hádegi í gær skall hér á ofsaveður úr norðaustri. Í gærmorgun var veður farið að lægja, en gífurleg ófærð er hér í bænum. Loka varð öllum skólum og hér fóru engir til vinnu nema þá helst á skíðum. Allir Bolungavikurbátarnir leituðu hér skjóls í veðrinu, og skip leituðu hér hafnar. Vélbáturinn Brynjólfur AR-4 var að koma úr lengingu frá Akureyri þegar veðrið skall á. Þegar báturinn var á móts við Horn fékk hann á sig mikinn brotsjó og við það fylltist brú bátsins. Sjórinn náði til að flæða niður í vélarrúm og íbúðir, og við það fóru öll viðkvæm rafmagnstæki úr sambandi. Vélbáturinn Hegranes fór á móti Brynjólfi til hafnar og gekk sú ferð vel. Í gær var svo gert við öll tæki Brynjólfs og tjónið af brotsjónum mun ekki hafa verið mjög mikið.

Eins og vænta mátti, féll snjóflóð í fannferginu. Kom það frekar innarlega í bænum, féll þar niður á milli húsa, og fór yfir gæsabú, sem þar er, og drap fjórar gæsir. Þá braut snjóflóðið einn háspennustaur.

Morgunblaðið segir einnig frá 13.febrúar (og gerir furðulítið úr veðrinu í inngangi):

Stórviðrið sem gekk yfir landið í fyrradag og í gær, olli minna tjóni en búast hefði mátt við. Bilanir á síma- og raflínum vorn smávægilegar, ekki var um neitt tjón á öðrum mannvirkjum að ræða, svo að Morgunblaðinu sé kunnugt um, og þar sem bátar lágu víðast hvar í höfn yfir helgina var minna um að bátar lentu í erfiðleikum en hefði getað orðið. Stórviðrið byrjaði á Vestfjörðum seinni hluta sunnudagsins og var vindur af norðaustri og komst upp í 10—12 vindstig. Veðrið barst síðan austur, þannig að í gærkvöldi var hægur vindur á Vesturlandi, en norðvestanstormur, 9 vindstig að jafnaði á Norðausturlandi, og náði vestur í Grímsey. Þessu veðri fylgdi 8—9 stiga frost víðast hvar og var kælingin það mikil, að samsvaraði 30—40 stiga frosti í logni. Rafmagnsbilanir voru ekki ýkja miklar, samkvæmt upplýsingum Baldurs Helgasonar, rafveitustjóra hjá Rafmagnsveitum ríkisins, en þær voru erfiðar viðureignar, því að veðrið gerði mönnum mjög erfitt fyrir með viðgerðir. Helsta bilunin varð á Vestmannaeyjalínunni, neðarlega á Landeyjasandi, skammt þar frá, sem dælustöðin fyrir Vatnsveitu Vestmannaeyja er og stöðvuðust því dælumar í um sólarhring, frá miðjum sunnudegi fram á miðjan dag í gær. Víða urðu nokkrar truflanir, bæði af völdum samsláttar og ísingar, en ekki var um neinar stórfelldar bilanir að ræða, svo að heitið gæti. Símalínur stóðust líka stórviðrið að mestu og þær bilanir, sem urðu, voru ekki alvarlegar, að sögn Ársæls Magnússonar, yfirdeildarstjóra hjá Landssímanum, en erfiðar viðureignar í þessu veðri og ekki hægt að gera við þær fyrr en það lægir. Í gærkvöldi var sambandslaust á þremur stöðum, á Raufarhöfn, á Hólmavík og inni í Ísafjarðardjúpi. Einnig var um að ræða línubilanir á Snæfellsnesi og í Barðastrandarsýslu, en þar var þó ekki sambandslaust. Ekki var vitað til þess að síma- eða rafmagnsstaurar hefðu brotnað í þessu veðri, og var það á allan hátt mun vægara línulögnunum en aftakaveðrið, sem gerði í lok október s.l., er miklar skemmdir urðu á síma- og raflínum og staurum.

Samkvæmt spá Veðurstofunnar í gærkvöldi var búist við litlum breytingum á veðrinu í dag frá því sem var í gær, enda er lægðin, sem veðrinu olli nú orðin það stór, að hún hreyfist lítið úr stað. Hún var óvenjudjúp eða 945 millíbör, og var stormurinn því svo mikill sem raun bar vitni.

Hér fara á eftir frásagnir fréttaritara Mbl. á þremur stöðum á landinu af veðrinu og afleiðingum þess á þessum stöðum, sem eru Stykkishólmur, Akureyri og Keflavik.

Stykkishólmi, 12. febrúar. Ofsaveður var hér í gær og í nótt, rok og stórhríð brast á um sexleytið í gær. Rafmagnsvírar slógu saman og varð því rafmagnið óvirkt af og til. Lítil not hafði fólk af kvikmyndinni í sjónvarpinu og varð að hafa vakt á rafstöðinni, vegna þessara truflana. Í nótt slitnaði mb. Gyllir, 26 lesta bátur, upp í höfninni og fór á land á klettarif og brotnaði þar talsvert. Aðrar skemmdir urðu ekki á bátum. — Fréttaritari.

Akureyri, 12. febrúar. Hér skall á glórulaust moldviðri um tíuleytið í morgun með mikilli veðurhæð, fannkomu og frosthörku. Lengi dags var tæpast hægt að segja, að sæi milli húsa. Kennsla var felld niður um hádegi í gagnfræðaskólanum og barnaskólum bæjarins og bílar áttu í erfiðleikum víða um bæinn vegna slæms skyggnis og sums staðar vegna ófærðar. Rennsli Laxár í Þingeyjarsýslu snöggminnkaði í morgun og raforkuvinnsla þar með og hefur verið lengi dags um 2/3 af venjulegri raforkuvinnslu. Dísilstöðvarnar á Akureyri, Húsavík, Raufarhöfn og Hjalteyri hafa verið í gangi og framleitt eftir fremstu getu, en þó hefur orðið að skammta rafmagn á orkuveitusvæði Laxár frá því um hádegi. Svæðinu er skipt í þrennt og hvert hverfi fær rafmagn í fjórar stundir í senn, en er rafmagnslaust í tvær stundir þess á milli. Lítið hefur frést af ferðum manna um þjóðvegi í nágrenni bæjarins, enda má gera ráð fyrir að þeir séu flestir ófærir. 50—60 manna hópur unglinga úr Æskulýðsfélagi Akureyrarkirkju var við Vestmannsvatn um helgina og lagði af stað heimleiðis síðdegis í gær, en eftir sjö tíma barning komst hópurinn með hjálp jarðýtu í heimavistarskólann á Stóru-Tjörn í Ljósavatnshverfi og hefur látið fyrirberast þar í dag. — Sv.P.

Keflavik, 12. febrúar. Í nótt um kl.03 slitnaði mb.Skjöldur RE 8 frá hafnargarðinum í Njarðvíkurhöfn. Enginn var um borð í bátnum, en þrír skipverjar voru að reyna að komast um borð í mb. Valþór, sem einnig lá við hafnargarðinn, en ófært var að komast um borð vegna stöðugrar og mikillar ágjafar yfir hafnargarðinn. Um kl.04:15 hitti svo Keflavíkurlögreglan þessa þrjá skipverja uppi á veginum, þar sem þeir voru að reyna að ná í bíl til þess að tilkynna um strand bátsins. Báturinn liggur nú í fjörunni á Fitjum, milli Ytri- og Innri-Njarðvíkur, og má búast við frekari skemmdum á bátnum, því að sjaldan er kyrr sjór í þeirri höfn. Skjöldur er 47 lestir að stærð, smíðaður í Danmörku 1955. Eigandi er Skjöldur h.f. í Reykjavík. — hsj.

Í þessu veðri fórst vélbáturinn Sjöstjarnan. Lengi höfðu menn von um að einhverjir hefðu komust af þannig að þessi atburður er fjölmörgum mjög minnisstæður. Tíminn segir frá 13.febrúar:

Þrátt fyrir víðtæka leit í sjó og úr lofti af tveim gúmmíbjörgunarbátum, sem í eru 10 eða 11 manns, af vélbátnum Sjöstjörnunni KE-8 hafa þeir ekki fundist. En báturinn sökk kl. 14 s.l. sunnudag um 100 sjómílur suðsuðaustur af Dyrhólaey. Vitað er að allir, sem um borð voru komust í björgunarbátana og heyrðist í neyðartalstöðvum þeirra rétt eftir að Sjöstjarnan sökk, en síðan heyrðist ekkert, bátarnir finnast ekki þótt leitarskip hafi verið fljót á staðinn. Sjöstjarnan var á leið frá Færeyjum. Um borð voru fimm Íslendingar, þar af ein kona, eiginkona skipstjórans, og fimm eða sex Færeyingar, sem eru á leið til Íslands til að vera hér á vertíð.

Erl-Reykjavik. — Eftir margra vikna sumartíð hefur Vetur konungur tekið völdin í sinar hendur að nýju, svo sem menn hafa orðið varir við um helgina. Þó að Reykvíkingum hafi sjálfsagt þótt blása kalt í gær og fyrradag, fengu aðrir landsmenn að kenna öllu óþyrmilegar á kjúkum karls, einkum þó þeir, sem á norðanverðu landinu búa. Tíminn hafði í gær samband við nokkra af fréttariturum sinum, sem töldu þetta veður svo sem ekkert verra en menn ættu að venjast á miðjum vetri á Íslandi. Hvergi fréttist heldur af tjóni af völdum veðursins, en skólum var lokað nokkuð viða, og umferð tepptist að sjálfsögðu meira og minna. Svavar Jóhannesson á Patreksfirði sagði, að alla helgina hefði þar verið vonskuveður, og í gær og fyrradag var þar mikil hríð með 10 stiga frosti og hvassviðri af hánorðri. Allt var þar orðið ófært og ekki þýddi að hugsa til moksturs að óbreyttu veðri, sagði Svavar. Veðrið var síðdegis í gær farið að lægja nokkuð, en snjókoman hélst.

Í Bolungavik hefur verið vitlaust veður frá því síðdegis á laugardag, sagði Kristján Júlíusson okkur í gær, en þá var veðrið farið að lægja nokkuð. Héldi því áfram taldi Kristján, að bátar þeirra Bolvíkinga, sem farið var með til Ísafjarðar, þegar hann skall á, myndu halda heimleiðis aftur undir kvöldið. „Hliðin” lokaðist fljótlega eftir að veðrið hófst, en hún verður mokuð strax og lægir, taldi Kristján, en byrjað var að ryðja snjó af götum bæjarins í gær. Þá urðu og miklar rafmagnstruflanir í Bolungavik, og fór rafmagn af í fyrrinótt, en um hádegi í gær, var það komið aftur, og hélst stöðugt eftir það. —

Hér er ekkert vitað um færð, en ég held að allt hljóti að vera að lokast, og enginn hefur reynt að hreyfa sig, sagði Jónas Jónsson á Melum í Hrútafirði, er við ræddum við hann í gær. Holtavörðuheiði var farin á sunnudag, en í gær var ekki vitað um neinn, sem á hana hafði lagt, enda veðurhæðin mikil og mikið kóf. — Við vorum rétt búin að halda þorrablót í Staðarskála, sagði Jónas, enda jafngott að vera sloppin með það, svo að veðrinu tækist ekki að fresta því, eða eyðileggja fyrir okkur. Við erum nefnilega á allan hátt háð veðurfarinu hér í dreifbýlinu, eins og reyndar fleiri.

Á Skagaströnd var aftakavedur, að sögn Jóns Jónssonar fréttaritara okkar þar. Veðrið skall á eins og hendi væri veifað með mikilli veðurhæð, en snjókoman var ekki mikil, og flestar leiðir færar síðdegis í gær, að því er Jón taldi. Suðri var í höfninni er veðrið skall á, og þurfti að færa hann á milli bryggja, sem gekk slysalaust, enda þótt mikil ólga væri í sjó, og litlu hefði mátt muna svo að illa færi. Vestri var í vandræðum úti fyrir og vantaði miðun. Auk þess var skipið með vondan farm, eða plastkassa frá Noregi, þar af nokkuð á dekki. Tók því skipið mikið á sig og ísing var nokkur. Það varð úr, að Örvar fór út til að miða Vestra og reyndist hann þá vera úti á Skagagrunni, en því þurfti Örvar út, að höfðinn truflaði samband inn á höfn. Vestri kom svo upp undir land og lagðist í var. Svo illa tókst til að rafmagnið fór af Skagaströnd í miðjum Brekkukotsannál, og misstu því menn þar af 15-20 mínútum úr myndinni. Vonast þeir til að myndin verði endursýnd sem fyrst aftur, enda séu áreiðanlega margir til að styðja þá í þeim málum. Guttormur Óskarsson á Sauðárkróki, sagði að þar gæti ekki kallast kaffönn, þó að mikið væri búið að snjóa. Færð væri orðin erfið, og hefði hann ekki frétt af því að bílar hefðu komið framan úr sveit, en þar gæti það einnig ráðið um, hve hvasst væri og blindað, svo að vart sæi út úr augum í kófinu. Hér eru flestar götur ófærar, og ófært inn til Akureyrar, sagði Hilmar Daníelsson á Dalvik, en þar skall á norðan ofsaveður um fimmleytið í fyrradag, en var heldur farið að lægja undir kvöldið í gær. Rafmagnsskömmtun ríkti þar, eins og viðar á orkuveitusvæði Laxárvirkjunar, en í Laxá urðu einhverjar rennslistruflanir.

Á Húsavik ríkti bara ósköp venjuleg norðlensk stórhríð, eins og fréttaritari okkar, bormóður Jónsson, komst að orði í gær. Þar var áttin norðaustanstæð, og bærinn því að nokkru í skjóli, og kyrrð á höfninni. Ekki var Þormóði kunnugt um neitt tjón þar, frekar en mönnum, sem við ræddum við á öðrum stöðum, og mjólkurbílar höfðu komið úr lágsveitunum í gærmorgun. Á Snæfellsnesi og við Breiðafjörð var vonskuveður alla helgina, en þar höfðum við ekki spurnir af neinum sköðum frekar en annars staðar á landinu. Þá var í gær símasambandslaust við landið norðaustan og austanvert, en undir kvöldið var það viðast komið í lag. Að sjálfsögðu lágu bátar í höfnum allt land, þar sem óveðrið ríkti, og er því kyrrð á loðnumiðunum, og víðar, þar sem menn eiga allt sitt undir veðri.

JGK-Reykjavik. Í fyrrinótt slitnaði 47 tonna bátur Skjöldur RE 80 frá bryggju í Njarðvík. Enginn var í bátnum, sem rak upp í fjöru skammt frá og strandaði þar. Veður hefur verið slæmt á þessum slóðum og í gær var ekki vitað um skemmdir á bátnum, en þó höfðu menn góðar vonir um, að þær hefðu ekki orðið verulegar og að unnt yrði að bjarga honum, ef veður lægði. Skjöldur, sem hét áður Þorlákur 2., er eikarbátur smíðaður í Danmörku 1955. Eigandi bátsins er Skjöldungur h/f i Reykjavik.

Tíminn segir 14.febrúar frá meiri vandræðum:

Ofstopaveður af norðri hefur verið um nær allt land undanfarin dægur, stórhríð með mikilli fannkomu um nyrðri hluta landsins og frost átta til tíu stig. Í gær var hvassast á Vestfjörðum, víða ellefu vindstig, tíu í Reykjavik, en átta til tíu norðan lands og austan. Viðbúið er, að svipað veður verði enn um hríð, og sagði Páll Bergþórsson veðurfræðingur að tæpast væri þess að vænta, að norðanrokið lægði fyrr en á fimmtudag [15.]. Samgöngur liggja allar niðri í heilum landshlutum, fólk er veðurteppt hópum saman, skólar lokaðir í sumum bæjum og kauptúnum og miklar truflanir eru á raforkuvinnslu. Tólfti hluti venjulegrar orkuvinnslu.

Þó—Reykjavík. — Rafmagn er nú skammtað á öllu svæðinu frá Dalvik til Raufarhafnar, en það er orkuveitusvæði Laxárvirkjunar. Krapastíflur byrjuðu að myndast í Laxárdal í fyrrinótt, og við það minnkaði rafmagnsframleiðsla Laxárvirkjunar úr 12.000 kílóvöttum, sem er meðalframleiðsla virkjunarinnar, í 6.000 kílóvött. „Svo var það klukkan rúmlega fjögur í gærdag, að stór og mikil krapastífla í Laxárdal, brast og við það fylltust inntakslón Laxárvirkjunar. Við þetta versnaði ástandið mjög og í gærkvöldi var framleiðsla virkjunarinnar ekki nema eitt til tvö þúsund kílóvött”, sagði Knut Otterstedt rafveitustjóri í samtali við blaðið í gær. Hann sagði, að ástandið gæti enn versnað, því búast mætti við að önnur krapastífla í Laxárdal brysti og ef það gerðist væri virkjunin að mestu leyti óvirk. Annars er von til þess, að vélar virkjunarinnar vinni á krapanum með tíð og tíma, og þá eykst rafmagnsframleiðslan hægt og sígandi. Þegar við ræddum við Knut, sagði hann, að veðrið væri síst betra, en það hefði verið í fyrradag, og veðurhæðin væri meiri. Í gærmorgun var farið að skammta rafmagnið og er orkuveitusvæðinu skipti niður í þrjú svæði. Hvert svæði fær rafmagn í fjóra tíma, og síðan er rafmagnslaust í tvo tíma. Knut sagðist vilja taka það fram, að ekkert mætti út af bregða til þess, að rafmagnsskömmtunin færi úr skorðum, svo mikið álag væri nú á kerfinu.

Hér á Akureyri eru allir vegir ófærir og sömu sögu er að segja úr næstu byggðarlögum. Hingað hefur engin mjólk borist í dag, en í morgun lagði ýta af stað frá Dalvik með mjólkursleða í togi, og er hún ekki enn komin, sagði Erlingur Davíðsson á Akureyri, er við ræddum við hann á fjórða tímanum í gær. Hann sagði að glórulaus hríð væri búin að vera á Akureyri í tæpa tvo sólarhringa og að frostið væri nú 10 stig. Vegir á Akureyri mega nú heita ófærir og þótt snjóruðningstæki séu stanslaust að verki, hefur það lítið að segja. Helst er það, að menn geta brotist áfram á jeppum. Fólk hefur verið í vandræðum með að komast til vinnu og menn úr flugbjörgunarsveitinni hafa aðstoðað fólk við að komast áfram, meðal annars hafa þeir komið starfsfólki sjúkrahússins á vinnustað og af. Kennsla í gagnfræðaskólanum og barnaskólanum hefur legið niðri í tvo daga. Þó sagði Erlingur, að hann hefði frétt, að engin mjólk hefði komið til Húsavikur í gær, nema hvað reyna átti að nálgast mjólk úr Reykjahverfi, en óvist var talið að það tækist.

Snjóflóð í Dalsmynni. Menn sem þurftu nauðsynlega að komast til Akureyrar frá Húsavik og viðar úr Þingeyjarsýslu í gær, ætluðu að komast í gegnum Dalsmynni. Þegar mennirnir áttu skammt eftir að Skarði í Dalsmynni, var á vegi þeirra mikið snjóflóð, sem fallið hafði á veginn, sunnan við Skarð á 170 metra kafla. Urðu því mennirnir að snúa við og dvelja þeir núna í Stórutjarnarskóla i Ljósavatnshreppi.

Skólum frestað á Austurlandi. Hér hefur ekki sést á milli húsa i allan dag, og hefur svo verið síðasta sólarhringinn sagði Hilmar Thorarensen á Eskifirði. Hann sagði, að veðrið hefði skollið á í gærdag og í fyrrakvöld var svo hvasst á Eskifirði, að menn, sem voru að koma úr vinnu, urðu að styðja hvorn annan, ef þeir áttu að standa á fótunum. Í gærmorgun varð að nota snjóbíl til að flytja fólk til vinnu í frystihúsið og í síldarverksmiðjuna, og er þetta í fyrsta skipti, sem snjóbil þarf til að flytja fólk á vinnustað á Eskifirði. Nokkrir loðnubátar liggja í höfn á Eskifirði, en margir bátar, sem þar lágu, létu úr höfn í fyrradag til leitar að áhöfn Sjöstjörnunnar frá Keflavik. Benedikt Guttormsson í Neskaupstað sagði, að þar væri búin að vera iðulaus stórhríð í tæpa tvo sólarhringa og frostið væri 12 stig. Mikil snjókoma hefur fylgt þessu veðri en snjó hefur ekki fest verulega, þar sem hann hefur fokið jafnóðum í átt til sjávar. Kennslu var aflýst i barnaskólanum í Neskaupstað í gær, þar sem ekki var talið ráðlegt að láta börn fara ein í skólann.

JGK-Reykjavik. — Er blaðið hafði samband við fréttaritara sinn á Ísafirði, Guðmund Sveinsson, síðdegis í dag, var þar iðulaus stórhríð. Í gær hafði veðrið lægt og var bjart veður í gær og nótt og fóru allir bátar á sjó. Þeir voru þó ekki komnir nema út i Djúpmynnið, þegar aftur brast á og sneru þá flestir við til hafnar. Þó héldu nokkrir áfram og munu þeir hafa lent í einhverjum erfiðleikum. Vitað var að Víkingur 3. frá Ísafirði hafði misst linu. Bátarnir voru á leið til hafnar, þegar við töluðum við Guðmund. Ófært er nú um allt nágrenni Ísafjarðar, bæði sakir ófærðar og dimmviðris. Lítilsháttar snjóskriða féll í Tunguskógi og tók með sér sumarbústað, en um annað tjón er ekki vitað í landi. Rafmagn hefur verið með eðlilegum hætti á Ísafirði.

Rafmagnsskortur. Stefán Eggertsson á Þingeyri sagði, að óveðrið hefði skollið aftur á seinnihluta nætur, eftir að hafa legið niðri um hríð, og í dag hefði verið þar iðulaus stórhríð. Laust fyrir hádegi féll snjóflóð við eyðibýlið Rauðsstaði við Arnarfjörð og braut fimm rafstaura. Rauðsstaðir eru næsti bær við Mjólkárvirkjun og er nú rafmagnsskortur á orkuveitusvæði hennar norðan Arnarfjarðar. Varastöðin biluð. Enginn bátur var á sjó frá Flateyri, þegar við höfðum tal af Trausta Friðbertssyni, fréttaritara okkar þar. Flateyrarbátar lögðu allir af stað til veiða, er vedur hægðist, en sneru við þegar brast á. Tvær díselstöðvar eru staðsettar á Flateyri, en svo óheppilega vill til, að sú sterkari, sem er 750 hestöfl, er biluð og var flutt til Reykjavikur í gær. Eru því Vestfirðingar verr undir það búnir að mæta rafmagnsskortinum en ella. Minni stöðin á Flateyri er í gangi, en sú er 450 hestöfl. Rafmagnslaust á Bolungavik „Héðan er litið gott að frétta,” sagði Kristján Júlíusson á Bolungavik. Bátarnir lögðu af stað á sjó, en sneru aftur nema Hafrún, sem er ekki komin að landi ennþá, en allt mun vera i lagi um borð. Þeir á Hafrúnu urðu fyrir veiðarfæratjóni í gær eða fyrradag og mun hafa ætlað að reyna að hafa uppi á þeim í dag, en það er ólíklegt að það hafi tekist. Það hefur verið glórulaust veður hér í dag og mestan part höfum við verið rafmagnslausir. Veðurhæðin hefur sennilega verið eitthvað um 7-8 vindstig.

ÞJ-Húsavik. Þriðjudag. Ekkert lát er enn á stórhríðinni, sem brast á seinni hluta sunnudagsins. Aðeins hefur þó dregið úr veðurhæðinni en snjókoma og dimmviðri hefur aukist. Í gær komust aðeins fjórir mjólkurbílar til Húsavikur. Mjólkurbílar úr Bárðardal, Ljósavatnshreppi og Mývatnssveit komust ekki með mjólk. Í dag verður reynt að sækja mjólk úr Reykjahverfi, en ekki er gert ráð fyrir, að mjólk berist til Húsavíkur í dag annars staðar frá. Fjöldi fólks er veðurtepptur í skólanum að Stóru-Tjörnum i Ljósavatnshreppi og hefur hafst þar við síðan á sunnudagskvöld. Stærsti hópurinn er um 70 skólabörn frá Akureyri, sem dvöldu í búðum kirkjunnar að Vestmannsvatni yfir helgina. Annað veðurteppt fólk í skólanum var ýmist á leið frá Akureyri til Húsavíkur, eða á leið úr Þingeyjarsýslu til Akureyrar, þegar veðrið skall á. Nóg húspláss er í skólanum, því að skólabörnin þar komust ekki í skólann úr helgarfríi sinu, utan börn frá Grenivik, sem voru komin í tæka tíð.  Húsvíkingarnir, sem dvelja í skólanum ætla að reyna að brjótast heim í dag með aðstoð snjóbils. Ekki er vitað hversu mikill snjór er á vegum og engin leið að kanna það að svo stöddu sakir dimmviðris.

Morgunblaðið segir 14.febrúar - að hluta til af sömu atburðum:

Aftakaveður geisaði enn á öllu landinu í gær, og kom það enn verr við aðra landshluta en Suðurland. Allir þjóðvegir eru nú ófærir, nema vegir út frá Reykjavík vestur á Snæfellsnes og austur í Vík í Mýrdal, innanlandsflug lá niðri í gær og rafmagnstruflanir og rafmagnsleysi gerðu víða vart við sig, einkum á Norðurlandi, þar sem raforkuframleiðsla Laxárvirkjunar var í lágmarki. Sunnanlands var farið að bera á tjóni af völdum veðursins, t.d. var talsvert um skemmdir á húsum í Mosfellssveit og á Kjalarnesi. Samkvæmt frásögn fréttaritara Morgunblaðsins á Akureyri var ennþá mjög hart veður þar í gær og mikil frostharka, en aðeins virtist vera farið að draga úr veðrinu í gærkvöldi. Rafmagnsskömmtun var ennþá á orkuveitusvæði Laxárvirkjunar og var orkuframleiðslan í Laxárvirkjun orðin mjög lítil síðdegis í gær, eftir að krapastífla hafði brostið og fyllt inntak virkjunarinnar. Orkuframleiðslan, sem venjulega er um 15.000 kílóvött á klukkustund, var komin niður i 1—2000 kílóvött, en í gærkvöldi var hún aðeins farin að aukast aftur. — Kennsla var felld niður í öllum skólum á Akureyri í gær, nema í Menntaskólanum, og viðast annars staðar á Norðurlandi var kennsla í skólum felld niður. Er ósennilegt, að hún verði hafin að nýju fyrr en rafmagnsskömmtun linnir, því að skólabyggingarnar, eins og flest önnur hús, þurfa rafmagn til að hægt sé að halda kyndingarkerfum gangandi. — Víða í Akureyrarbæ var talsverð ófærð á götum og fólksbílar áttu í erfiðleikum innanbæjar, en reynt var að halda helstu götum bæjarins opnum og notaðir við það snjóplógar og vegheflar. Björgunarsveit var í gærmorgun kvödd út til aðstoðar lögreglunni til að hjálpa við að koma öryggisþjónustufólki til vinnu, á sjúkrahúsinu og viðar.

Raunar má segja, að viðast hvar á landinu, nema sunnanlands, hafi ástand verið að mestu leyti svipað og á Akureyri. Fréttaritari Morgunblaðsins við Ísafjarðardjúp símaði, að þar hefðu orðið talsverðir fjárskaðar í óveðrinu. Veðrið skall mjög skyndilega á um miðjan dag á sunnudag og áttu mangir bændur fé úti, Tókst að ná flestöllu fénu í hús.

Tíminn heldur áfram 15.febrúar:

KJ—Reykjavik. — Það ætlar ekki af nýju Búrfellslinunni að ganga, því þegar til átti að taka í gær, var línan ónothæf, og þess vegna var orkuveitusvæði Landsvirkjunar rafmagnslaust í nærri fjóra tíma. Í nýju línunni eru fjórir vírar, og er sá fjórði svokallaður jarðvír. Þessi vír er efst á stálgrindamöstrunum, og það var hann, sem féll til jarðar undir Ingólfsfjalli í veðurofsanum í fyrrinótt. Lá vírinn m.a. á veginum, við vegamótin upp í Grímsnes og Biskupstungur hjá Selfossi. Fannst mörgum Sunnlendingnum það ógnvekjandi að sjá hvar vírinn hafði fallið á veginn, hvort sem það telst hættulegt eða ekki. Í frétt frá Landsvirkjun segir m.a. svo um þetta atriði: „Eins og áður hefur verið sagt í fréttum, var nýja Búrfellslinan prófuð í fyrri viku og reyndist vel. Þegar til átti að taka, var hún hins vegar ekki straumhæf eins og áður segir. Orsökin var sú, að jarðvír linunnar slitnaði undan Ingólfsfjalli, og stafar það af galla í hönnun á festingum jarðvírsins. Landsvirkjun hafði fyrir alllöngu bent verktakanum á þetta, og lofaði hann úrbótum eins fljótt og unnt væri. Því miður var þessum endurbótum ekki lokið, þegar framangreind bilun varð en áætlað er að nýja línan verði straumhæf innan sólarhrings. Það skal skýrt tekið fram, að lagningu nýju Búrfellslinunnar er enn ekki að fullu lokið, og er línan því algjörlega á ábyrgð verktakans. Hins vegar er og verður reynt að hafa línuna straumhæfa með stuttum fyrirvara, ef til hennar þyrfti að gripa, á meðan á fullnaðarfrágangi stendur”.

Orsök rafmagnsbilunarinnar á orkuveitusvæði Búrfellsvirkjunar var sú, að bilun varð í tengingu í spennistöðinni ofan við Geitháls, og þar með fékk svæðið enga orku frá Búrfelli. Ætlunin var þá að veita meiri orku á Sogslínuna, til að Reykjavik og nágrenni yrði ekki alveg rafmagnslaus, en þá vildi svo illa til að spennir brann yfir austur við Sog. Það stóðst svo á endum að viðgerð var lokið á báðum stöðunum um líkt leyti, en þá var líka búið að vera rafmagnslaust í nærri fjóra tíma meira og minna. Eins og venjulega, var litið um að íbúar á suðvesturhorni landsins heyrðu í Útvarp Reykjavik, meðan á straumleysinu stóð, og því hefði yfirvöldum gengið illa að koma áriðandi tilkynningu til helmings landsmanna í fjóra tíma. Aftur á móti má geta þess, að allan tímann hélt Keflavikurútvarpið áfram útsendingum sinum, enda eru vararafstöðvar á Keflavikurflugvelli, sem taka við ef Landsvirkjunarrafmagnið fer.

ÞÓ—Reykjavik. — Háspennulinan frá Laxárvirkjun til Akureyrar slitnaði um klukkan 00:30 í fyrrinótt. Rafveita Akureyrar hóf þá þegar stranga skömmtun, og átti að reyna að láta einn þriðja hluta bæjarins hafa rafmagn í einu. Þetta tókst ekki, þrátt fyrir það, að iðnfyrirtæki fengu ekki rafmagn. Varð að taka það til bragðs, að láta aðeins einn fjórða hluta bæjarins fá rafmagn hverju sinni í tvo tíma, og síðan var hver bæjarhluti rafmagnslaus í sex klukkustundir. Ekki tókst þetta samt nógu vel, og sum svæði voru að mestu leyti rafmagnslaus þar til viðgerð á háspennulínunni lauk klukkan fjögur í gær. Knútur Otterstedt, rafveitustjóri á Akureyri sagði í gærkvöldi, að háspennulinan hefði slitnað í austanverðri Vaðlaheiði. Voru menn sendir strax upp á heiði, og fundu þeir bilunina fljótlega. Þessir menn hófu þegar viðgerð, sem gekk vel, þrátt fyrir það að veður væri mjög slæmt.

KJ-Reykjavik. Hálf er óhrjálegt í mörgum húsum þegar rafmagnið fer. Það er ekki aðeins það, að ekki sé rafmagn í húsunum til ljósa og eldunar, heldur er þá ekki heldur hægt aö kynda upp húsin, þar sem olíukynding er, og sumstaðar verður líka vatnslaust. Þannig er þessu t.d. farið i sumum hlutum Garðahrepps eða í þeim húsum, sem hæst liggja. Dælurnar, sem dæla neysluvatninu í húsin, eru rafknúnar, og þar sem engin vatnsmiðlunartankur er fyrir vatnsveituna, verður fljótlega vatnslaust, ef rafmagnið svikul. Vatnsból hreppsins er skammt frá Vífilsstaðavatni, og þaðan þarf að dæla. Íbúarnir í Garðahreppi, sem búa í húsum, sem liggja hátt, sögðu Tímanum í gær, að af einhverjum orsökum þá kæmi kalda vatnið ekki aftur, fyrr en eftir dúk og disk, ef rafmagnið færi, og þannig var vatnið t.d. ekki komið um hádegið í gær, þótt rafmagnið hefði komið um klukkan tíu. Í ráði mun að reisa miðlunarvatnsgeymi í Garðahreppi, og ætti þá vatnsleysi í kjölfar rafmagnsleysis að vera úr sögunni.

ÞÓ-Reykjavik. — Langferðabíll frá Sæmundi í Borgarnesi fauk út af veginum rétt við Fiskilæk i Melasveit á tólfta tímanum á sunnudagskvöld. Langferðabíllinn var á leið til Borgarness, þegar þetta átti sér stað. Tiltölulega fáir farþegar voru í bílnum, sem valt niður fyrir veginn. Ökumaðurinn meiddist lítillega og var hann fluttur í sjúkrahúsið á Akranesi, en farþegar munu ekki hafa meiðst neitt að ráði.

Morgunblaðið segir af tjóni í pistli 15.febrúar:

Stórtjón varð í Mosfellssveit í óveðrinu í fyrrinótt. Mesta tjónið varð við nýja gagnfræðaskólann, sem þar er í smíðum, en víðar í sveitinni urðu skemmdir á mannvirkjum og eignum, að sögn fréttaritara Morgunblaðsins, Péturs Hjálmssonar. Pétur taldi, að milljónatjón hefði orðið á gagnfræðaskólanum í óveðrinu. Þar brotnuðu flest allar rúður á norðausturhlið skólans og með þeim afleiðingum að innveggur í skólanum hrundi vegna loftþrýstingsins, sem þannig myndaðist. Auk þess skemmdist þakið mjög verulega, því að pappi fauk af því, svo og þakgluggar. Víðar í sveitinni urðu töluverðir skaðar. Þakhlutar og bárujárn fauk af gömlum og nýjum húsum, auk þess sem mjög mikið var um rúðubrot vegna grjótfoks og veðurofsa. Raflínur slitnuðu víða í sveitinni þegar járnplötur fuku á þær Þá skemmdust gróðurhús víða í sveitinni. Þannig skemmdist nýtt gróðurhús að Reykjum, og einnig nokkur í Mosfellsdal, bæði á Laugarbóli og Dalshverfi. — Loks urðu skemmdir á allmörgum bílum þegar rúður brotnuðu og lakk rispaðist vegna grjót- og sandfoks.

Í stinningskaldanum undanfarið hefur eðlilega mikið mætt á Hitaveitu Reykjavíkur en hún varð fyrir tveimur skakkaföllum á síðasta sólarhring vegna rafmagnstruflana og varð því  talsverður skortur á vatni um tíma. Þó var vonast til þess að jafnvægi væri - að nýju komið í kerfið nú í nótt. Jóhannes Zöega, hitaveitustjóri sagði í viðtali við Morgunblaðið í gær, að starfsemi Hitaveitunnar hefði gengið eðlilega fyrir sig þrátt fyrir kuldann, þar til á þriðjudagskvöld, að rafmagnsbilun við Reyki olli því að Reykjavatnið fór út úr kerfinu og þá um leið varastöðvamar, sem eru einnig tengdar því kerfi. Þó tókst fljótlega að gera við þá bilun og var allt komið í eðlilegan gang um miðnætti. En um hálfsjöleytið í gærmorgun varð önnur rafmagnsbilun — nú uppi við Geitháls og við það stöðvaðist öll framleiðsla hitaveitunnar og safngeymarnir á Öskjuhlíð tæmdust. Að sjálfsögðu olli þetta því, að hiti fór af þorra húsa á höfuðborgarsvæðinu, en síðdegis í gær var þó framleiðslan komin í fullan gang nema helst í hluta gamla bæjarins, sem fær vatn sitt úr safngeymunum á Öskjuhlið. Jóhannes Zöega, hitaveitustjóri, kvaðst þó vonast til að komið yrði jafnvægi í veitukerfið með kvöldinu eða í nótt, ef ekkert óvænt gerðist og setti strik í reikninginn á nýjan leik.

Þórshöfn, 16.febrúar. — Síðastliðinn sunnudag [11.] gekk hér í norðan aftakaveður, sem stóð stanslaust í þrjá og hálfan sólarhring. Aðfaranótt þriðjudagsins [13.] var brimið orðið svo mikið að með ódæmum var. Sjö bátar voru bundnir við hafskipabryggjuna og daginn áður voru sjómenn búnir að binda þá eins vel og nokkur kostur var. Sjór gekk stöðugt yfir bryggjuna og virtist þar engum manni vært. Um kl.01:30 slitnuðu svo tveir bátar frá bryggjunni og rak þá mannlausa upp í stórgrýtta fjöru sunnanvert við kauptúnið. Mikil ísing hlóðst á þá báta, sem eftir urðu við bryggjuna og skömmu síðar hvolfdi einum þeirra undan þunganum og sökk hann þegar. Þegar hér var komið, tóku sjómenn það ráð, að róa á litlum báti þvert yfir höfnina til að freista þess að komast um borð í þá fjóra, sem eftir voru, því að einsýnt þótti að þeir myndu allir fara sömu leið. Þetta tókst vel og mátti ekki tæpara standa. Börðust sjómennirnir hvíldarlítið í sólarhring við að berja ísinn af bátunum, en þá fór veðrið að ganga niður. Bátarnir sem rak á land eru Fagranes ÞH 123, 50 lesta stálbátur og Skálanes ÞH 190, 36 lesta eikarbátur. Báðir þessir bátar voru nýlegir og er verðmæti þeirra á milli 30 og 40 milljónir króna. Þetta voru tveir stærstu bátarnir hérna og má því heita áð stoðunum hafi verið kippt undan atvinnulífi þorpsins í bili með þessum atburðum. Báturinn, sem sökk var Snætindur ÞH 120, 5 lesta trébátur, — Óli.

Tíminn segir 17.febrúar af snjóflóði á Ströndum og fleiri vandræðum af völdum veðursins:

GV-Bæ, Trékyllisvik. Að morgni s.l. sunnudags [11.] féll snjóflóð á véla- og vörugeymslu á Munaðarnesi og eyðilagði hana. Snjóað hafði töluvert að suðaustan um nóttina og kembt fram af brúninni og varð mikið snjóflóð í Munaðarneshlið og svo snjóflóðstunga heim við bæinn, þar sem vélageymslan var. Fyrir tveim árum féll snjóflóð á vélageymsluna á þessum sama stað, en ekki er vitað til að snjóflóð hafi fallið þarna nema í þessi tvö skipti. Í geymslunni var bili, dráttarvél og snjósleði, auk þess matvæli, svo sem kjöt, fiskur og fóðurvörur. Tjónið er ekki að fullu kannað, þó er talið að ekki hafi orðið varanlegar skemmdir á tækjum, en matvara og fóðurvörur skemmdust nokkuð. Um miðjan síðastliðinn sunnudag renndi snögglega á með aftakaveðri og snjókomu. Stóð það veður í fjóra daga, eða þar til í gær, að birti upp og hægði. Skemmdir urðu á símalínum og varð símasambandslaust um sveitina. Með herkjum tókst að koma símasambandi á milli bæja seint á miðvikudag. Slæmt samband var þó viða. Í gær átti að fá Björn Pálsson í sjúkraflug hingað norður til að sækja sjúkan mann. Leiðin á flugvöllinn á Gjögri var rudd í gær. Snjór var það mikill, að ekki tókst að ljúka því verki, enda líka komið vont flugveður í Reykjavik. Í dag er vestan rok og snjókoma. Verður því að biða með flug þar til veður og skilyrði batna.

ÓH — Gunnarsstöðum. Þórshöfn varð fyrir þungu áfalli í norðanveðrinu í byrjun vikunnar. Tvo stærstu bátana rak upp í fjöru, og er hætt við, að þeir séu gerónýtir, auk þess sem litill bátur sökk. Öðrum bátum, sem lágu við bryggju, tókst að bjarga með miklu áræði og harðfengi. Skarðið, sem höggvið hefur verið í bátaflotann, er mjög tilfinnanlegt, og mun meðal annars hafa í för með sér mikla atvinnuskerðingu á Þórshöfn í vetur. Það var síðastliðið sunnudagskvöld að á brast mikið norðanveður hér á Norðausturlandi, og færðist það í aukana er kom fram á mánudag, og gerði þá foráttubrim. Allur bátaflotinn á Þórshöfn lá við bryggju, og þegar veðrið herti, var farið að fjölga landfestum og treysta þær, ef það gæti bjargað bátunum. Að þessu var unnið fram á mánudagskvöld. Með kvöldinu gekk vindur meira til norðvesturs, og með kvöldflóðinu varð með öllu ófært niður bryggjuna, því að linnulaust gekk yfir varnargarðinn, svo að hún færðist i kaf. Hefði öllum verið bráður bani búinn, er þá hefðu ætlað að hætta sér þar fram. Menn áttu þess því ekki annan kost en biða átekta og sjá, hverju fram yndi. Á fjörunni á þriðjudagsnóttina slitnuðu tveir stærstu bátanna frá bryggjunni og köstuðust upp í fjöru. Annar þeirra var Fagranes, fimmtíu lesta stálbátur, smíðaður á Seyðisfirði árið 1969, eigandi Árni Helgason skipstjóri — mikið aflaskip, sem flutt hafði áttatíu lestir af fiski að landi frá áramótum. Hinn var Skálanes, þrjátíu og fjögurra lesta eikarbátur, smíðaður í Stykkishólmi 1970, eigendur Kjartan Þorgrímsson skipstjóri, Kristján Karlsson vélstjóri og fleiri. Sennilegt er, að hvorugur þessara báta komist aftur á sjó, þótt ekki verði sagt um það með fullri vissu, þar sem skoðunarmenn eru ekki enn komnir hingað. Þar að auki sökk við bryggjuna sex lesta bátur, Snætindur, eign Þorgríms Kjartanssonar, en þeir Þorgrímur og Kjartan eru feðgar. Tjón þessara manna er gífurlegt, sem og áhafnanna á bátunum og þorpsins alls. Litlanes, Geir, Björg og einn eða tveir til viðbótar — voru í bráðri hættu vegna hafrótsins. Var þá gripið til þess ráðs að manna árabát, sem gefinn var út í böndum og róið með, og tókst þannig með mesta harðfengi og við mikla áhættu að komast út í bátana, að nokkru leyti i vari við síldarverksmiðju, er þarna stendur. Voru þarna að verki bæði menn af þeim bátum, sem eftir héngu við bryggjuna, sem og þeim, er upp rak. Þegar var hafist handa um að brjóta klaka af bátunum og treysta festar. Var það þó ekki árennilegt verk í stórhríð og hörkufrosti og slíku hafróti, að holskeflurnar ginu yfir hafnargarðinum eins og í fjall sæi. Í þessum hamförum tepptust allar samgöngur, raflinur og símalinur biluðu. Hefur verið símasambandslaust milli Þórshafnar og Reykjavikur frá því á mánudaginn, þar til nú í morgun, sagði Óli Halldórsson á Gunnarsstöðum við Tímann í gær. Á fimmtudaginn var vegurinn frá Þórshöfn að Gunnarsstöðum ruddur, en í gær fór að hvessa á ný og allt orðið ófært aftur.

Svo eru fréttir af næstu veðrasyrpu, við leyfum okkur að leggjast í hrakningafréttir og fleira. Tíminn 20.febrúar:

Það var í hvassara lagi i Hafnarfirði í fyrramorgun [18.], þegar togarinn Haukanes slitnaði frá bryggju, þar sem hann lá við landfestar, rammlega bundinn. Það er raunar varla rétt að segja, að hann hafi slitnað frá. Það voru sem sé pollarnir, sem rifnuðu upp úr bryggjunni, þótt þeir sýnist allsterklegir. ... Skipið barst síðan að landi stuttan spöl og staðnæmdist með síðuna við grjótgarð framan við eina götu bæjarins. Haukanesið náðist út á flóði í gærmorgun og mun ekki mjög mikið skaddað.

Í norðaustan [hér er farið rangt með vindátt - vindur stóð af vestsuðvestri] rokinu aðfaranótt sunnudags s.l. [18.] gekk sjór yfir Skúlagötu og Ánanaust. Ekki var hægt að aka þessar götur þegar verst lét. Á Skúlagötunni var sjórótið svo mikið, að gangstéttarhellur á nyrðri gangstéttinni losnuðu og þeyttust allt yfir á gangstéttina hinum megin, en þarna er Skúlagatan svo breið að fjórar akreinar eru á henni. Á háflóðinu um nóttina var Ánanaust nær á kafi í sjó, og náði flóðið allt inn á enda Sólvallagötu. Talsvert af grjótinu í fjörunni rótaðist upp á veginn, sem varð óökufær. Á sunnudagsmorgun var unnið með ýtum og heflum frá borginni við að ryðja göturnar, og komst umferð um þær brátt í gott horf eftir að fjaraði út og storminn lægði.

GS — Ísafirði. Á Ísafirði og í nágrenni hefur verið stöðug ótíð síðustu tíu daga, nema á fimmtudag í fyrri viku [15.], og i dag, mánudag [19.]. Mikil snjókoma hefur verið og veldur snjórinn erfiðleikum. Ein flugvél kom á fimmtudaginn, en í dag, mánudag, komu fjórar flugvélar, og eru elstu blöðin, sem með þeim komu orðin tíu daga gömul. Á fimmtudaginn ætlaði 30 manna hópur nemenda úr gagnfræðaskólanum á Ísafirði að fara í skoðunarferð til Reykjavikur, og höfðu nemendurnir safnað fyrir fargjaldinu í vetur með ýmsum hætti. Helmingur hópsins komst með Flugfélagsvélinni, sem kom á fimmtudaginn, en hinir fimmtán voru beðnir að bíða á flugvellinum eftir vél, sem væri að koma, en hún kom aldrei, þrátt fyrir indælisveður á Ísafirði. Skólastjórinn, Jón Ben, beið allan daginn úti á flugvelli, en hópurinn sem komst með flugvélinni, var í reiðileysi í Reykjavik. Við vitum, að það er erfitt að fljúga, en okkur finnst óþarfi að láta þetta henda.

Það blés heldur napurt um fólkið sem lagði af stað yfir Holtavörðuheiði á laugardagsmorgun [17.]. Þá lögðu upp úr Hrútafirðinum 30 bilar, þ.á m. tveir bílar Norðurleiðar. Alls munu þarna hafa verið 70 manns. Fyrir lestinni fóru jarðýta og veghefill og stjórnaði ýtustjórinn Gunnar í Hrútatungu ferðinni, en hann þekkir heiðina flestum mönnum betur. Frásögnin, sem hér birtist.er höfð eftir einum bilstjóranna, Gísla Sigurgeirssyni frá Akureyri. Bílarnir tóku að safnast saman við Staðarskála á föstudagskvöld, en ekki þótti vegagerðarmönnum fýsilegt að ráðast í heiðina um nóttina, enda höfðu þeir verið allan daginn að hjálpa bílum sunnan yfir og lent í erfiðleikum. Fólkið svaf því í Staðarskála um nóttina og mátti segja með sanni að þá væri setinn Svarfaðardalur. Um morguninn var lagt af stað upp á heiði. Strax og komið var að svonefndu Miklagili fór veður að versna og brátt kominn blindbylur. Þegar komið var upp að hliðinu á mæðiveikigirðingunni, sem er norðan í heiðinni, fréttu bílstjórarnir af því í talstöðvum sinum að bilar væru á leiðinni sunnan yfir og hefðu lagt upp frá Fornahvammi um morguninn Var þá ákveðið að staldra við og biða meðan ýtan færi á móti þeim og hjálpaði þeim norður yfir. Þegar því var lokið var enn haldið áfram en fljótlega varð ljóst að það var óvinnandi verk vegna ofviðris og dimmviðris, sem var slíkt að ekki sást vegurinn framan við bílana. Var numið staðar neðan við svokallaða Konungsvörðu, sem er norðan í heiðinni. Giskuðu menn á, að veðurhæðin væri 10-12 vindstig. Var tekið það ráð, að snúa annarri rútunni við með hjálp ýtunnar og halda aftur niður í Hrútafjörðinn. Fikruðu menn sig á milli með hjálp kaðla og urðu að gæta þess að verða ekki viðskila við hópinn en þar voru m.a. konur og börn. Þetta tókst þó giftusamlega og var komið aftur niður að Staðarskála undir kvöld. Um nóttina dreifði fólkið sér niður á svefnstaði, sváfu margir á Reykjaskóla, einnig var gist á Staðarskála, Brú og nokkrum sveitabæjum í Hrútafirðinum. Á sunnudaginn var svo lagt upp að nýju eftir hádegið og fóru bílstjórarnir fyrst með rútunni þangað sem bílarnir voru skildir eftir en rútan sneri við til að ná í farþegana. Aðkoman að bílunum var ekki glæsileg og sagði einn sá reyndasti í hópi bilstjóranna, að hann hefði ekki komið að bílum við verri aðstæður. Bæði hafði snjór barist upp að þeim og annað hitt að vélarhlífar voru fullar af snjó. Tók margar klukkustundir að gangsetja bílana og lögðu þeir fyrstu ekki af stað fyrr en á sjöunda tímanum á sunnudagskvöldið. Var lögð áhersla á, að bílarnir færu af stað um leið og þeir kæmust í gang því veður fór versnandi og tíminn dýrmætur, ef sagan frá því daginn áður átti ekki að endurtaka sig. Allir komust bílarnir niður af heiðinni og gekk ferðin vel upp frá því. Komu fyrstu bílarnir til Reykjavikur um tvöleytið á aðfaranótt mánudagsins. Gísli sagði að lokum, að það hefði komið illa við fólkið, að meðan á hrakningunum stóð hafi það hlustað á mjög villandi fréttir af ferðalaginu í útvarpi. Þannig hafi verið sagt í hádegisfréttum á laugardag, að fólkið væri á leið suður yfir Holtavörðuheiði í góðu veðri. En meðan fólkið hlustaði á þessi tíðindi var veðrið á heiðinni slíkt, að ekki sást út úr augunum. J.G.K.

Þennan vetur voru stöðug sjóslys. Tíminn 23.febrúar:

Björgunarsveitin Þorbjörn í Grindavík bjargaði 12 manna áhöfn loðnuveiðiskipsins Gjafars VE-300, en báturinn strandaði á vestanverðu Hópsnesi, skammt frá Grindavík, aðfaranótt fimmtudagsins [22.]. Björgunaraðstæður voru erfiðar, vestanrok og mikið brim. Varð að draga mennina yfir og gegnum brimskaflana og voru þeir að vonum kaldir og hraktir, þegar þeir komust á land, en allir ómeiddir að kalla. Gat kom á botn skipsins og fylltist það af sjó. Flestir mennirnir á Gjafari eru frá Vestmannaeyjum.

Tíminn segir 28.febrúar af snjóflóði á Súðavík - og hve furðurólegir menn virðast hafa verið þrátt fyrir augljósa hættu - Veðráttan setur flóðið á þann 11.:

HM-Súðavik. — Hér hafa mikil veður geisað í hálfan mánuð, enda er allt á kafi í snjó. Á Súðavíkurhlíð hefur hvert snjóflóðið rekið annað, og úr gili hér beint ofan við kauptúnið, Traðargili, komu óhemjumiklar snjódyngjur á dögunum. Í þetta gil safnast mikill snjór i norðaustanátt, og voru þar komnar óskaplegar hengjur, er allt brast fram. Komst snjóflóðið lengra niður en við vitum áður dæmi um. Stöðvaðist það ekki langt ofan við húsin, en olli þó ekki öðru tjóni en því, að ein fjárhúshlaða brotnaði. Samgöngur hafa að mestu leyti legið niðri í þessum harðindakafla, en ekki hafa snjóflóðin, sem komið hafa á Súðavíkurhlíð, og raunar einnig í Skutulsfirði, valdið neinu tjóni, enda hafa staðkunnugir menn vara á sér, þegar svo stendur á, sem nú hefur verið.

Veðráttan segir að þann 27. hafi um 80 bílar skemmst í ófærð á höfuðborgarsvæðinu. Þann 28. fórst vélbáturinn Íslendingur við Dritvíkurflös með tveimur mönnum. Kópanes strandaði við innsiglinguna í Grindavík, mannbjörg varð.

Mars varð öllu skárri en febrúar. Ingibjörg í Síðumúla lýsir tíð:

Fyrstu vikuna var alhvít jörð og harðindi. Dagana á eftir var að mestu frostlaust og nokkuð hlýtt. Þó veður væru mild þennan kafla, einkenndist tíðin (þó) af hráslaga og dimmu. Þann 23. breytti aftur um með frosti og snjó og nú um mánaðamót er jörð næstum alhvít. Víðast er haglaust. Vegir voru færir allan mánuðinn nema fyrstu vikuna.

Tíminn segir af ófærð 2.mars:

KJ-Reykjavik. Í gær var unnið að því á Holtavörðuheiði og víðar á Norðurlandsvegi að jafna úr ruðningunum meðfram veginum, til að minnka hættuna á að vegurinn lokaðist skyndilega, ef frost herti og hvessti. Voru ruðningarnir sumstaðar 2ja-3ja metra háir. Einstaka bíll braust yfir Holtavörðuheiði í gær, en færð var viða mjög erfið. Í dag er reglulegur mokstursdagur á leiðinni norður í land, og ráðgerði Vegagerðin að gera leiðina færa í dag. Hellisheiði lokuð. Frá því um miðjan dag þriðjudag [27.febrúar], hefur nýi vegurinn um Hellisheiði verið ófær, og í gær var ekkert farið að ryðja þar, en aftur á móti voru Þrengslin vel fær, enda þótt töluvert hafi þurft að ryðja á þeirri leið frá því mikla snjókoman var á þriðjudaginn [27.]. Hæðarmismunurinn á veginum um Þrengsli og nýja veginum yfir Hellisheiði er um 110 metrar, og má því búast við að mikill snjór sé á Hellisheiðarveginum. Töluverðan tíma getur tekið að ryðja veginn, þar sem hann er breiður á köflum, og ekki dugar bara að „stinga i gegn” eina bílbreidd eða svo, heldur verður að gera tvöfalda akbraut, svo umferðin gangi eðlilega.

Enn vandræði í höfnum og á sjó. Tíminn 3.mars:

Skemmdir urðu á mörgum bátum í Þorlákshöfn í gærkvöldi [2.]. Þar var hávaðarok og mikið brim. Í höfninni lágu 25 bátar og var þar mikil ókyrrð. Höfnin er þröng og lágu bátarnir hver utan á öðrum og ultu til og frá í brimrótinu, lömdust hver utan í annan og í bryggjurnar. Brotnuðu lunningar á mörgum bátanna og fleira var sem varð fyrir hnjaski. Sérstaklega skemmdust þeir bátar, sem lágu næst bryggjunum, en þeir, sem utan á þeim lágu, krömdu þá upp að bryggju, en sjö og átta bátar voru bundnir hver utan á annan. Friðrik Sigurbjörnsson, sem er 2ja ára gamalt stálskip, lá næst bryggju og urðu miklar skemmdir á síðu skipsins. Ekki var viðlit að hreyfa bátana úr höfninni. Úti fyrir var holskeflubrim og leiðin út úr höfninni eða inn í hana lokuð, eða að minnsta kosti hættuleg skipum og mannslífum. Var því ekki um annað að ræða fyrir sjómenn, en að sjá um, að bátarnir losnuðu ekki frá og horfa á þá lemjast hver á annan og á bryggjurnar og dælast og brotna. OÓ.

Mikill brotsjór reið yfir Arnar HU-1 um kl. 16.30 í gær, en báturinn var þá 2,5 sjómílur austur af Elliðaey. Fór báturinn á kaf og brotnuðu rúður í stýrishúsi og víðar. Þegar bátnum skaut upp aftur, var hann hálffullur af sjó, frammi og afturí. Vélarnar stöðvuðust og var beðið um aðstoð fljótt. Varðskip var þarna nærri og kom brátt að Arnari og dró hann í var við Heimaey. Snarvitlaust veður var við Vestmannaeyjar þegar bátnum hlekktist á. Arnar er 187 lestir að stærð og er gerður út á þorskanet frá Þorlákshöfn. Þegar sjórinn reið yfir skipið var það á leið í var. Litlu mátti muna að ekki færi verr, því að vélarrúm, stýrishús og íbúðir skipverja frammi í skipinu hálffylltist allt af sjó. Þegar vélarnar stöðvuðust lét það ekki lengur að stjórn, sem von var til. Var öllum opum skipsins lokað og hálftíma eftir að aðstoðarbeiðnin var send út kom varðskip að og kom dráttartaug í Arnar og dró í átt til Heimaeyjar. Um kl. 18 var hægt að koma ljósavélinni í gang og klukkustund siðar aðalvélinni og farið að dæla sjónum úr skipinu. En einhver bilun var í stýrisútbúnaði. Áhöfnin yfirgaf ekki skipið og í gærkvöldi lá það enn í vari ásamt varðskipinu.

Augljóst er að Íslendingur HU-16 hefur farist við Snæfellsnes. Brak úrbátnum rak á fjörur og sömuleiðis gúmmíbjörgunarbáturinn, og var hann mannlaus. Með Íslendingi fórust tveir menn.

Og bátstapi enn, Tíminn 4.mars:

KJ, Reykjavík. — Tíundi bátstapinn á rúmum mánuði varð í fyrrinótt, er vélbáturinn Framnes IS608 frá Þingeyri strandaði undan bænum Lambavatni á Rauðasandi. Ellefu manna áhöfn fór i gúmmíbjörgunarbátana, sem rak fljótlega á land, og gistu skipbrotsmenn á bæjunum á Rauðasandi.

Morgunblaðið segir fréttir af ófærð 4.mars:

Í fyrrinótt og í gær var vindur af suðvestri um allt land, víðast hvassviðri og sums staðar stormur, og þessu fylgdi nokkur éljagangur, einkum á vesturhluta landsins. Færðin á þjóðvegunum, sem verið hefur slæm undanfarna daga, batnaði ekki við þetta og þar sem spáð var sama veðri næsta sólarhringinn, þ.e. fram á miðjan dag í dag, má búast við að flestallir vegir á vesturhluta landsins verði þungfærir í dag og jafnvel ófærir litlum bílum. Hjá Mjólkurbúi Flóamanna á Selfossi fengust í gær þær upplýsingar, að vegir til Reykjavíkur væru þungfærir og alls ófærir smábílum. Þá var einnig slæm færð víða á Suðurlandi, einkum þó í Biskupstungum og Laugardal. Vegagerðin hefur unnið að því að ryðja vegi á þessu svæði undanfarna daga og hafa mjólkurbílar búsins því ekki átt í neinum teljandi erfiðleikum, en talið er hætt við, að vegirnir verði ófærir strax og hætt verður að ryðja þá.

Fréttaritari Mbl. á Staðarskála í Hrútafirði símaði, að færð hefði verið með slæmu móti undanfarna daga þar í nágrenninu. Holtavörðuheiði var rudd á föstudag [2.mars] og þá komust bílar bæði suður og norður yfir. Talsvert mikill snjór er þó á heiðinni núna og þar sem átt er á vestan, er hætt víð að ófært verði yfir heiðina. Mjólkurbílar hafa ekki átt í neinum teljandi vandræðum undanfarna daga, en ef heiðin lokast, verður hún vart rudd fyrr en á þriðjudag. — Jafn snjór er yfir öllu í V-Húnavatnssýslu og með öllu haglaust fyrir skepnurnar.

Sunnudaginn 4. mars féll snjóflóð á Sauðárkróki, Tíminn segir frá 6.mars:

GÓ, Sauðárkróki. — Á sunnudaginn [4.] féll snjóflóð á Sauðárkróki, þar sem heitir Kristjánsklauf. Þar eru allmörg peningshús, bæði yfir hross og fé, og lenti snjóflóðið á fjárhúsi í eigu Sveins Nikódemussonar og braut það. Þar inni voru 36 kindur, 28 fullorðnar, 6 gemlingar og 2 lömb, sem fæddust 13. október í haust. 17 ær drápust strax og annað litla lambið, en hinn helmingurinn slapp lítt eða ekki skaðaður. Þetta gerðist rétt fyrir hádegi og var Sveinn þá fyrir skömmu farinn frá húsunum, en óvist er hver afdrif hans hefðu orðið, hefði hann enn verið þar að gegningum er snjóflóðið féll. Er skaði hans tilfinnanlegur að missa 17 ær á besta aldri. Við fjárhúsin var hlaða með um 60 hestum af heyi og brotnaði hún líka, er snjóflóðið skall yfir, m.a. brotnaði þakið og er nú heyið á kafi í snjóflóðinu. Rétt hjá fjárhúsunum var hesthúskofi, sem flóðið lenti einnig á og braut. Þar inni voru 2 tryppi á fyrsta og öðrum vetri. Grófust þau bæði í snjóflóðinu en náðust úr því skömmu síðar, bæði ómeidd. Flóðið lenti einnig á þriðja húsinu, — þar sem inni voru hross- og skekkti það verulega. Menn muna ekki til að snjóflóð hafi áður fallið á Sauðárkróki. Þar var á laugardaginn ofsaveður af vestri og suðvestri með mikilli snjókomu. Hefur þá barið saman þá fönn í Kristjánsklauf, sem daginn eftir sprakk svo fram, en flóðið átti sér ekki langan aðdraganda, eða það byrjaði um 30 metrum fyrir ofan fjárhúsin. Þá má ekki gleyma því að þrír strákar voru að leika sér í snjónum, þar sem fyllan sprakk fram. Sátu þeir á henni alla leiðina niður, en hún sprakk ekki sundur fyrr en þangað kom. Hefur  það vafalitið orðið þeim til lífs, því að hefði fyllan sprungið á framskriðinu, hefðu þeir vafalaust grafist í henni. Drengirnir eru á aldrinum 9-13 ára og hafa þarna fengið sérstæða sleðaferð.

Erl, Reykjavik — Hér er orðið mjög haglítið og viðast hvar alveg haglaust, sagði Magnús Ólafsson á Sveinsstöðum, er við ræddum við hann í gær. — Snjór er að vísu ekki mjög mikill hér um Þing og Ása, en mun meiri frammi í dölunum. Það sem fyrst og fremst segir fyrir þessu, er að undanfarnar þrjár vikur hefur verið mjög umhleypingasamt, hríðað og blotað í á víxl. Þessar kerlingarhlákur hafa því gert eina stroku yfir allt (pistillinn er lengri).

Viku af mars gerði þíðu og snjór hjaðnaði. Tíminn segir frá 10. og 13. mars:

[10.] JK-Egilsstöðum. — Enn einu sinni er Egilsstaðaflugvöllur lokaður vegna aurbleytu. Menn fara nú að gerast langþreyttir á þessum lokunum,sem verða nær í hvert skipti,sem tíð batnar að vetrarlagi, og þykir óþarfi, að þær bætist ofan á tafirnar, sem verða af náttúrulegum orsökum.

[13.] ÞG-Ölkeldu. — Hlýindi hafa verið hér undanfarið og má heita að snjóa og klaka hafi leyst. Una menn því heldur vel við sinn hag, enda ástæða til bjartsýni, ef svo heldur áfram sem nú horfir. Hlýindin hafa hins vegar haft það í för með sér, að vegir eru illa farnir í héraðinu og eru raunar nánast ófærir eins og stendur. Þar kemur reyndar einnig til að miklir flutningar hafa átt sér stað á fiski úr sjávarplássunum til Akraness og fleiri staða og hefur það sett sitt mark a vegina. Fyrri hluta vetrarins var tíðarfar heldur leiðinlegt, tíðir umhleypingar og rosar. Bændur hafa orðið að hafa fé sitt á gjöf miklu lengur en vanalegt er. Það veldur þeim þó varla neinum vandræðum, því heyskapur var mikill i sumar og heyjaforði nægur.

Þann 25. lá við mannsköðum í snjóflóði í Óshlíð. Tíminn 27.mars:

Á sunnudaginn féll snjóflóð á nokkrum stöðum á Óshlið, og urðu þrír menn fyrir síðustu spýjunni, og barst einn þeirra alla leið niður undir sjó. Svo giftusamlega tókst þó til, að tveir sluppu með öllu ómeiddir, en hinn þriðji marðist aðeins lítillega á baki. Nýsnævi var vestra ofan á gömlu hjarni og dró saman í skafla á Óshlið. Kom fyrsta snjóskriða á sunnudagsmorguninn og önnur um hádegisbilið, og voru báðar mokaðar, án þess að til tíðinda bæri. í þriðja sinn kom snjóflóð rétt innan við svonefndan Kross, utan til á Svuntu, um sexleytið á sunnudagskvöldið. Var þá allmargt bíla á ferð á Óshlið, þar á meðal stór bíll með börn eða unglinga, sem voru að koma af skíðamóti á Ísafirði. Menn fóru til að moka bílnum braut gegn um snjóhrönglið með skóflum, en er þeir voru að því starfi, kom ný spýja, og hreif hún með sér þrjá menn. Einn þeirra, Birgir Finnbogason frá Ísafirði, staðnæmdist rétt við vegarbrúnina, annar, Jón Guðbjörnsson, formaður slysavarnadeildarinnar í Bolungavik, barst hálfa leið til sjávar, en hinn þriðji, Pálmi Karvelsson bifvélavirki, staðnæmdist ekki fyrr en niðri við fjöruborð. Það var hann, er marðist á baki. — Það voru þarna vörubifreiðar, sem áttu að sækja loðnu út í Bolungavik, sagði Jón Guðbjörnsson, er við ræddum við hann, og voru þær fengnar til þess að snúa við inn í Hnífsdal, til þess að fá gröfu til þess að ryðja veginn. Kom hún nokkru síðar, og biðu þá ellefu bílar innan við snjóskriðuna, en fjórtán utan við hana. —JH

Þann 26. varð hörmulegt flugslys, orsökin talin ísing. Tíminn segir frá 28.mars:

TF-VOR fannst snemma í gærmorgun skammt norður af Langjökli. Fimm menn voru í flugvélinni og voru þeir allir látnir.

Svo komu enn fleiri skipsskaðafréttir, Tíminn 29. og 30.mars:

[29.] Þó Reykjavík. Sextándi skipsskaðinn á þessu ári átti sér stað í fyrrinótt, þegar Elías Sveinsson VE 167 strandaði rétt austan við Stokkseyri á svonefndu Langaskeri, en það er rétt niður af Ísólfsskála. Báturinn strandaði í dimmu en stilltu veðri skömmu eftir miðnætti. Þrátt fyrir lognið gekk björgun frekar erfiðlega, þar sem brim var nokkuð og báturinn lá í sjálfum brimgarðinum. Skipverjunum, níu talsins, hafði þó verið bjargað á fjórða tímanum.

[30.] ÞÓ—Reykjavik. — Enn einn Vestmannaeyjabáturinn fórst í gær. Að þessu sinni var það Frigg VE. Bátinn rak upp í Krísuvíkurberg og brotnaði hann þar. Áður hafði tekist að bjarga áhöfninni, fimm manns, um borð í annan Vestmannaeyjabát, Sigurð Gísla. — Frigg er sautjándi báturinn, sem ferst frá áramótum og þriðji Vestmannaeyjabáturinn, sem ferst á stuttum tíma. Frigg fékk á sig mikinn brotsjó út af Grindavik í fyrrinótt, og við það kom mikill leki að bátnum, og ofanþilja brotnaði margt. Varð strax ljóst að ekki yrði ráðið við lekann og sent var út neyðarkall.

Apríl var almennt hagstæður. Ingibjörg í Síðumúla segir frá:

Fyrsta vika aprílmánaðar var nokkuð frosthörð og jörð að mestu þakin snjó. Þ.8. hlánaði og tók þá snjó fljótt upp. Jörð grænkaði að mun. Vegir urðu slæmir yfirferðar. Þ.27. kólnaði með vægu frosti, hvassri norðanátt og lítilsháttar éljum. Hélst svo til mánaðamóta.- Hættulegt veður nýbyrjuðum gróðri. 

Morgunblaðið segir af snjókomu í pistli 5.apríl:

Í gærkvöldi kyngdi niður talsverðum snjó og olli snjókoman geysilegri hálku á götum Reykjavikur og nágrannabæjanna. Ekkert frost var og því dugðu snjódekk bifreiðanna skammt, því að enga spyrnu var að fá. Myndaðist af þessum sökum hálfgert umferðaröngþveiti á helstu götum þegar leið á kvöldið.

Tíminn segir af vandræðum eystra í pistlum 6.apríl:

JK—Egilsstöðum. — Geysilega miklum snjó hefur kyngt niður á Austfjörðum, og eru þar allir vegir gersamlega ófærir. Miklar skemmdir hafa orðið á raflínum og símalínum, snjóflóð fallið og með öllu var rafmagnslaust á stórum svæðum um tíma í gær. Ekki voru afgreidd símtöl milli Austurlands og annarra landshluta nema hraðsamtöl um eina línu gegnum Hornafjörð. Í fyrradag hlóð niður firnum af snjó á skömmum tíma, einkum í fyrrakvöld, og varð allt ófært. Þegar á fætur var komið í gærmorgun, var fönnin svo mikil og jafnfallin, að harðfylgi þurfti til þess að ösla á milli húsa hér í Egilsstaðaþorpi. Þessi snjór féll í hægri austanátt og var raunar bleytuhríð um skeið, en nú er komin norðaustanátt. Á láglendi niðri á fjörðum er snjórinn miklu minni, þótt úrkoma væri þar einnig mjög mikil.

Krapastífla í Grímsá, dísilstöðvar bilaðar. Mjög viða slitnuðu raflinur og símalínur, er snjórinn hlóðst á þær. Þrír staurar raflínunnar, sem liggur um Svínadal til Eskifjarðar brotnuðu, og búnaður á tuttugu til viðbótar skemmdist. Í gærmorgun kom krapastífla í Grímsá, og stöðvaðist þá orkuverið þar, og var með öllu rafmagnslaust í hálfan sjötta klukkutíma. Dísilrafstöðvarnar á Seyðisfirði og í Neskaupstað hafa verið bilaðar vegna mikils álags í sambandi við loðnubræðsluna að undanförnu, og hafa varahlutir i Seyðisfjarðarstöðina ekki fengist vegna verkfalls í Englandi. Dísilrafstöð Norðfirðinga tókst að koma í gang í fyrrinótt. Allir mjólkurflutningar liggja að sjálfsögðu niðri á Héraði og til marks um símabilanir má nefna að línan á Fagradal eyðilagðist á fimm hundruð metra kafla. Símalína á Gagnheiði rofnaði einnig, svo og víðs vegar annars staðar í héraðinu. Þá var endurvarpsstöðin á Eiðum biluð í gær.

Fréttaritari Tímans á Seyðisfirði, Ingimundur Magnússon, sagði svo frá, að loðnubræðslu hefði lokið þar í fyrradag, og var þá haldið kveðjuhóf. Þegar hófið stóð sem hæst, rofnaði háspennulinan að síldarverksmiðjunni, og var myrkur í bænum í rúma klukkustund. Í gær var engan mat að fá í mötuneytinu vegna rafmagnsskorts. Mikill snjór er í fjöllum, þótt ekki kveði ýkjamikið að honum niðri við sjóinn, og hafa snjóflóð fallið á nokkrum stöðum skammt innan við söltunarstöðina Neptún. Snjóbíll var sendur til könnunar, og fór hann yfir tvær snjóskriður, en sneri frá við þá ystu og breiðustu. Voru þær tíu til þrjátíu metra breiðar og náðu í sjó fram. Þarna hafði raflína fallið niður og staurar brotnað, einn eða fleiri. Við Hánefsstaði var sambandslaust í gær.

Maí var heldur óhagstæður gróðri, en veður samt meinlítil. Ingibjörg í Síðumúla segir frá:

Vætu hefur sárlega vantað. Gróður stendur því alveg í stað. Sauðburður er langt kominn og hefur gengið vel. Hagar eru litlir og fé víðast gefið með beit. Kýr voru látnar út seinnipartinn í mánuðinum, en eru á fullri gjöf. Jörð hefur lengi verið klakalaus og bíður tilbúin hagstæðara veðurs.

Þann 2. maí var kveikt í sinu við Hvaleyrarvatn og varð að skógareldi, Alþýðublaðið segir frá 3.maí:

„Það er hryllilegt að sjá eyðileggjast 14 eða 15 ára starf okkar hjónanna, mér liggur við að segja á nokkrum mínútum”, sagði Guðrún Jónsdóttir, eiginkona Hákonar Bjarnasonar skógræktarstjóra, þegar Alþýðublaðið hafði samband við hana vegna bruna skógræktargirðingar þeirra hjóna suður við Hafnarfjörð. Þarna  eyðilögðust 12—15 þúsund grenitré, sem sum hver voru orðin tveggja til þriggja metra há. Hákon er erlendis og hefur því ekki frétt af atburðinum ennþá, en „hann er svo bjartsýnn, að ég veit að hann byrjar strax að byggja upp skógræktarreitinn okkar aftur, — það er ekki líkt honum að leggja árar í bát”, sagði Guðrún. Það var flugmaður, sem varð fyrst eldsins var, og lögreglan í Hafnarfirði fékk tilkynningu um brunann kl.14:40 í gær. Þegar slökkviliðið kom á vettvang var skógarreiturinn alelda, og tók um þrjár klukkustundir að ráða niðurlögum eldsins. Talið er sennilegast að kveikt hafi verið í sinu, sem mikið var af þarna. Svörðurinn er nú allur sviðinn, en trén standa ennþá græn. Skógræktarfræðingar telja hinsvegar, að trén hafi engan möguleika á að lifa, en muni deyja smátt og smátt.

Skömmu eftir að slökkvistarfi lauk var tilkynnt um eld í sinu á tveimur stöðum við Vífilsstaðavatn, og varð talsverður skaði á gróðri. Þá hefur slökkviliðið í Reykjavik orðið að berjast við sinubruna bæði í gær og fyrradag. Í fyrradag kom upp eldur á þremur stöðum, Vatnsmýrinni, Blesugróf og Fossvogi, og í gær kom upp eldur í Selásnum og læsti sig í fisktrönur. Einnig varð að slökkva eld, sem hafði kviknað í öskuhaugunum á Gufunesi. Að sögn lögreglustjórans í Reykjavik er alltaf mikið um sinubruna um þetta leyti árs, og má segja, að þetta sé eitt af vormerkjunum. Í flestum tilfellum er um að ræða íkveikju.

Tíminn fór yfir gróðurhorfur 16.maí:

Klp—Reykjavík. — Við hringdum í gær í nokkra fréttaritara okkar víðsvegar um land til að fá fréttir um tíðarfar og gæftir í byggðarlögum þeirra. Það kom fram hjá þeim öllum, að gróður væri lítill enn sem komið væri, og kenna þeir um slæmri veðráttu að undanförnu. Viða væri sauðburður hafinn og sums staðar væru bændur uggandi um sinn hag, þar sem þeir þyrftu að hafa allt fé á gjöf. En við skulum nú heyra hvað þeir hafa að segja:

Þorsteinn Sigurðsson, bóndi, Vatnsleysu Biskupstungum, sagði okkur, að þar hefði gróður verið að koma til þar til kuldakastið kom á dögunum. Síðan hefði allt staðið í stað, en nú væri farið að rigna og þá skánaði þetta vonandi aftur. „Annars er hálf gróðurlaust yfir að lita hjá okkur þessa stundina. En ef hann hlýnar og rignir eitthvað að ráði þá fer senn að grænka. Hér er öllu sauðfé gefið enn og heybirgðir manna eru yfirleitt góðar. Sauðburður er almennt ekki byrjaður, en mun hefjast næstu daga.”

Guðmundur Valgeirsson, bóndi i Trékyllisvik Strandasýslu, sagði að á Ströndunum væri gróður heldur skammt á veg kominn. „Það kólnaði svo hér í lok síðustu viku, að nú sést varla grænn blettur. Það er ennþá heldur svalt í lofti hér, en þó ekki eins og um helgina. Búið var að opna veginn hingað, en hann lokaðist aftur vegna snjóa. Nú í dag er verið að moka hann aftur og vonar maður að ekki þurfi að moka hann á næstu mánuðum. Sauðburður er hafinn hér á mörgum bæjum, og hefur hann gengið vel. Þá hafa hrognkelsaveiðar mikið verið stundaðar að undanförnu og hefur veiði verið góð”.

Hafsteinn Ólafsson í Fornahvammi Norðurárdal, sagði að þar hefði verið leiðindatíðarfar að undanförnu, bæði kalt og hráslagalegt. Gróður væri lítill og ættu sumir bændur hálf erfitt uppdráttar þessa dagana. „Sauðburður er hafinn en ekki er hægt að koma fénu út vegna gróðurleysis og kulda. Flestir bændur ættu enn nokkurt hey og bjargaði það miklu. Annars væri heldur þungt hljóð í bændum vegna tíðarfarsins.” Hafsteinn sagði okkur einnig, að ferðamannastraumurinn vær heldur lítill, enn sem komið væri, enda væri litill áhugi hjá fólki fyrir að ferðast um gróðurlausar sveitir í veðráttu eins og hefði verið undanfarna daga.

Guðmundur Arason á Breiðdalsvik, tjáði okkur að þar væri litill gróður og kalt í veðri eins og víðast annars staðar. Bændur væru velbirgir af heyjum, enda hefði heyfengur verið góður í fyrra, en nú gætu þeir vel þegið meiri gróður til að geta komið fénu úr húsum. „Sauðburður er hafinn á sumum bæjum, og hefur yfirleitt gengið vel. ... Bátarnir eru að búa sig á tog- og humarveiðar og má búast við að þeir fari af stað einhvern næstu daga”.

Einar Kristjánsson á Laugavöllum í Dalasýslu, sagði að þar í Dölunum þætti mönnum tíðarfarið hafa verið heldur stirt að undanförnu. Fyrir hálfum mánuði hefðu tún verið farin að fá á sig grænan lit, en eftir síðasta kuldakast væri hann horfinn. „Sauðburður er hafinn á mörgum bæjum en almennt mun hann þó ekki hefjast fyrr en í þessari viku. Samgönguerfiðleikar voru nokkrir um tíma í vetur, en samgöngur eru nú óðum að komast í sæmilegt lag. Heilsufar hefur verið gott, þó hefur mislingafaraldur gengið síðustu vikur, og hefur af þeim sökum verið mikið um forföll í skólanum. Þó ekki sé hægt að tala um harðindi síðastliðinn vetur, er því samt ekki að leyna að hann hefur verið mörgum þungur í skauti. Er t.d. talið að þetta sé einn gjaffrekasti vetur, sem hér hefur komið lengi.”

Stefán Jasonarson bóndi í Vorsabæ í Gaulverjabæjarhreppi hafði sömu sögu að segja okkur og hinir, hvað varðaði gróðurfar. Þar væri ekki nokkur hagi fyrir lambfé og yrði að gefa því inni en víðast hvar væri sauðburður hafinn í Gaulverjabænum. „Frost hefur verið undanfarnar nætur og hefur það að sjálfsögðu spillt fyrir. Nokkuð er farið að vinna við garðlönd, sumstaðar hafa menn sáð gulrófnafræi og jafnvel reynt að setja niður kartöflur. Undanfarið hefur hópur manna frá vegagerðinni unnið að því, með stórvirkri mulningsvél, að mylja hraunið og bera mulninginn ofan í vegina, sem eru flestir hálf erfiðir yfirferðar og illa farnir. Þetta er í fyrsta sinn, sem þetta er reynt hér hjá okkur, og verður fróðlegt að vita hvernig það reynist.”

Óli Halldórsson, bóndi Gunnarstöðum Norður-Þingeyjarsýslu, sagði, að þar hefði verið kalsaveður undanfarna daga, og litill litur á jörð nema þá helst hvítt, því þar væri víða snjór. „Það snjóaði hér í síðustu viku, og um helgina og undanfarnar nætur hefur verið þetta 6 til 8 stiga frost. Gamall snjór er lítill sem enginn, og á láglendi var viða orðið autt. Snjórinn sem nú kom var ekki það mikill, að hann hverfur í næstu rigningum og þar með vonum við, að við séum lausir við snjóinn á þessu vori. Viða er sauðburður hafinn og hefur hann gengið vel. Grásleppuveiðar hafa gengið sæmilega, og afli verið nokkuð góður. Í norðanáttinni, sem gerði um daginn, misstu menn mörg net og er því hætt við að grásleppuveiðum sé þar með lokið að þessu sinni”.

Morgunblaðið segir af hreti fyrir norðan í pistli 30.maí:

Björk, Mývatnssveit, 29. maí. Um helgina var hér frekar milt og gott veður. Síðdegis í gær gerði hér geysilegt vatnsveður. Þar sem jörð var ákaflega þurr og þétt eftir langvarandi þurrka, mynduðust viða stórar tjarnir á túnum. Með kvöldinu kólnaði og um miðnætti var komin krapahríð og hiti um frostmark. Í morgun var kuldalegt út að líta, alhvít jörð og bleytuhríð. Veðrið lagaðist þó fljótlega og var allur snjór horfinn í byggð um hádegið. Síðan hefur verið þurrt veður í dag, en hvasst. Hins vegar virðist vera mikill snjór til fjalla. Sauðburði er víðast að verða lokið. Hefur hann yfirleitt gengið vel, þar sem til hefur frést. Margt er tvílembt og allt hefur verið látið bera í húsi. Dágóður sauðgróður er talinn vera kominn í sandlendi og þegar búið að sleppa töluverðu af lambám. Annars fer gróðri frekar hægt fram, enda hafa verið hér margar frostnætur í maímánuði. Við vonum, að senn fari að hlýna fyrir alvöru og allur jarðargróður taki fljótt við sér. Ég tel að Veðurstofan hafi ekki sagt nægilega snemma til um þetta hríðarveður og í morgun var talað um slyddu hér í Veðurstofunni. Kristján.

Slide4

Júní var sérlega kaldur. Litirnir á kortinu sýna meðalþykktarvik mánaðarins. 

Ingibjörg í Síðumúla segir: Júnímánuður í heild fádæma kaldur, sérstaklega voru 2 fyrstu vikurnar kaldar og þurrar. Þ.16. hlýnaði nokkuð og vætti flesta daga eftir það. Gróður, sem staðið hafði að mestu í stað, tók vel við sér og nú um mánaðamót er von um að sláttur geti hafist innan skamms. Kúm hefur víðast verið gefið með beit fram undir mánaðamót.

Sigketill í Eyjafjallajökli? Tíminn 5.júní:

Fyrir um það bil einni viku veitti Sigfús bóndi Auðunsson á Ystaskála undir Eyjafjöllum því athygli, að djúp sigskál hafði myndast í Eyjafjallajökli upp af Ásólfsskálaheiði. Var hann þá leiðsögumaður við áburðardreifingu í flugvélinni Páli Sveinssyni. En með því flugvélina bar fljótt yfir, veittist honum lítið ráðrúm til þess að huga að þessu fyrirbæri. Á sunnudaginn var bjart og heiðskírt veður í Rangárvallasýslu, og mátti þá glöggt sjá þessa sigskál í sjónauka af láglendi. Í gær var aftur á móti vont skyggni, svo að alls ekki sást til jökulsins neðan úr sveit, og ekki gat heldur orðið af því, að dr. Sigurður Þórarinsson flygi yfir staðinn til könnunar, eins og hann hafði hug á að gera, þar eða einnig var of dimmt yfir til þess. Ekki hefur verið farið upp að jöklinum til þess að hyggja að vegsummerkjum. — Það er óráðin gáta hvað þarna er á seyði, sagði Einar Sveinbjörnsson, bóndi á Ystaskála, er Tíminn ræddi við hann í gær. Þarna virðist hafa myndast sigketill með börmum allt í kring hátt upp í jökli, sem alltaf hefur verið sléttur, á að giska tíu kílómetra frá heiðarbrúninni hérna fyrir ofan. Ég virti þetta fyrir mér á sunnudaginn í sjónauka, og ég sá ekki betur en þetta væri djúp skál þarna sunnan í jöklinum, alllangan veg frá jökuljaðrinum. Á þessum slóðum koma fram þrjár ár — Holtsá, Miðskálaá og Írá. Á þeim er litill jökullitur alla jafna, en í miklum leysingum verða þær korgaðar. Ekki hafa þær verið jökullitaðar undanförnu venju fremur, og er því ekkert, sem bendir til þess, að meira jökulvatn hafi borist í árnar en endranær.

Við höfum hér þrjá jarðskjálftamæla, sagði Einar H. Einarsson í Skammadalshóli, er við ræddum við hann í gær — einn hjá mér, annan í Vik og hinn þriðja í Selkoti undir Eyjafjöllum. Mælingar virðast benda til þess, að nokkur ókyrrð hafi verið í vetur þarna vestur frá — líklega i vestanverðum Mýrdalsjökli. Aftur á móti hefur verið sérlega kyrrt á Kötlusvæðinu. Það er auðvitað hugsanlegt, að vatn, sem kynni að hafa bráðnað vegna jarðhita þarna í Eyjafjallajökli, sé fyrir löngu sigið fram þótt menn hafi ekki þá gefið því gaum, en jökulskánin síðan fallið niður eftir á. Annars er best að segja sem fæst um þetta meðan allt er ókannað. — Þær spurnir, sem ég hef haft að austan, benda varla til þess, að þarna hafi stórtíðindi gerst, sagði dr. Sigurður Þórarinsson, þegar við snerum okkur til hans síðdegis í gær. Svona sigkatlar muni ekki einsdæmi á Eyjafjallajökli, en það ber meira á slíku nú en ella vegna öskuryksins, sem borist hefur á hjarnið frá Vestmannaeyjum. Sprungurnar verða greinilegri en þær hefðu annars orðið, og þess vegna vekja þær meiri athygli.

Mikið kuldakast gerði um hvítsunnuna [10.júní]. Þá mældist í fyrsta sinn meira en -10 stiga frost í júní á Íslandi, -10,5 stig. Mælingin fór fram við stöð sem nefndist Nýibær og var starfrækt i eitt ár á Nýabæjarfjalli inn af Eyjafirði, í 890 metra hæð yfir sjávarmáli. Stendur þetta met enn. Rétt þó að geta þess að 2020 fór frostið niður í -13,1 stig þann 6.júní á Dyngjujökli, en sú stöð er í 1689 metra hæð - skynjari ekki í löglegri 2 m hæð frá jörðu. Þessa sömu nótt, aðfaranótt 10.júní 1973 mældist frostið á Vöglum í Fnjóskadal -6,7 stig og er það enn mesta frost sem mælst hefur í byggð á Íslandi í júní. 

Slide5

Kortið sýnir stöðuna í 500 hPa að kvöldi hvítasunnudags, 10.júní. Þykktin einhver sú lægsta sem vitað er um í mánuðinum. Kuldastrokan náði allt til Noregs - þar sem ritstjóri hungurdiska bjó sig undir próf í algebru. 

Þjóðviljinn segir af kuldakastinu í pistli 13.júní:

Versta veður hefur verið nú um helgina miðað við árstíma. Hefur verið nokkurt frost að næturlagi, allt upp í 5 - 6 stig. Kaldast hefur verið fyrir norðan og þar hefur einnig snjóað talsvert. Við höfðum samband við Pál Bergþórsson á veðurstofunni og inntum hann eftir fréttum um veðrið. Hann sagði þetta vera þráláta norðanátt, ættaða norðan úr Íshafi. Sjór er kaldur fyrir norðan land og þegar svo stendur á skiptir engu þótt litið sé um ís nálægt landi. Fyrir norðan hefur verið kaldast. Þar hefur verið 1 - 3 stiga hiti yfir hádaginn og þar sem þetta er hafátt þar hefur verið skýjaðra en fyrir sunnan. Að næturlagi hefur frostið farið niður i 5 - 6 stig. Talsvert hefur einnig snjóað og var t.d. í fyrradag samfellt snjókomusvæði frá Skagafirði að Langanesi. Ekki hefur þó fest mikinn snjó í byggð,en víða er þó allt grátt. Á heiðum er þó nokkur snjór, einna mest í útsveitum því þar er úrkoman mest. Páll sagði að ekki væri að vænta neinna breytinga á næstunni.

Við ræddum við Svein Arnason á Egilsstöðum og inntum hann frétta af ástandi þar. Hann sagði að útlitið væri ekki glæsilegt. Undanfarnar tvær nætur hefur frostið farið niður í fimm stig og nokkur snjókoma verið þannig að grátt er í rót. Fjarðarheiði er ófær og hefill sem sendur var til að ryðja hana réði ekkert við snjóinn. Þá eru Möðrudalsöræfin varhugaverð. Þetta hefur komið illa niður á gróðri sem var lítill orðinn fyrir, en stendur nú alveg í stað. Bændur hafa fé á túnum og er langt í land með að haglendi verði beitarhæft. Sveinn sagði að mjög langt væri síðan þeir á Egilsstöðum hefðu reynt svo slæmt vor. Vorið 1952 hefði þó verið slæmt og glórulaus kuldi fram undir 20. júní. En að því frátöldu hefði ekki komið eins slæmt vor í manna minnum.

Þorgrímur Starri bóndi á Garði i Þingeyjarsýslu sagði þetta vera með verstu kuldaköstum á þessum tíma árs. Hann sagði að verið hefði hörkukuldi og golusteyta um helgina og hefði fryst undanfarnar þrjár nætur, allt niður í 5 - 6 stig. A mánudag kvað hann hafa verið krapahríð og hefði allt verið hvítt yfir að líta á mánudagsmorgun [11.]. Snjó hefði þó tekið upp á láglendi,en hvítt væri enn til fjalla. Hann sagði gróður hafa staðið í stað að undanförnu. Í maí komu nokkrir hlýir dagar og hrökk gróður þá af stað, en síðan ekki söguna meir. Litill klaki er í jörð fyrir norðan og jörð góð, og ef fljótlega hlýnar ætti allt að vera í lagi. En ef kuldinn heldur áfram er illt í efni. Þessi kuldi hefur þó tafið gróður og stolið dýrmætum tíma. Bændur hafa yfirleitt sleppt lambfé norður þar. Starri sagði þetta vera versta vor síðan 1952 en það vor og vorið 1949 hefðu verið mjög slæm. Ekki sagðist hann þó kviða fjár- eða mannfelli eins og greinir frá í annálum. En í samanburði við vorið í fyrra sem var eitt indælasta vor sem menn muna fyrir norðan er þetta vor mjög slæmt — „Það er eins og svart og hvítt”, sagði Starri að lokum. —ÞH

Tíminn segir 13.júní frá hátíðahöldum um hvítasunnuna. Mótshaldarar í Þjórsárdal bera sig vel - þrátt fyrir heldur laklegt umtal:

Klp-Reykjavik. — Veðrið skemmdi nokkuð fyrir hinum árlegu hvítasunnukappreiðum Fáks, sem fram fóru á velli félagsins á annan í hvítasunnu. Úti í norðangarranum vildu áhorfendurnir ekki vera og sátu því flestir í upphituðum bílum sinum og fylgdust með atburðunum úr fjarlægð.

ÓV, Reykjavík. Hvítasunnuhátíðin „Vor í dal”, sem Ungmennafélag Íslands ásamt Ungmennafélaginu Skarphéðni og Ungmennasambandi Kjalarnesþings, stóð fyrir í Þjórsárdal um hvítasunnuhelgina, heppnaðist vel. Á milli 5000 og 6000 manns voru á hátíðarsvæðinu þegar mest var, mest unglingar, sem áttu það helst sameiginlegt að vera kalt. Ölvun var hverfandi lítil, dálítil á laugardagskvöld en víða mátti sjá „dauðadrukkna” unglinga, sem voru ófullir við og við og höfðu sjálfsagt ekki bragðað dropa af áfengi. Lögreglan tók talsvert magn af áfengi af samkomugestum og hellti töluverðu niður en engu að síður voru ýmsir sleipir við að fela áfengi sitt. Leitað var í bílum — en þó ekki öllum. Til dæmis var ekki litið inn í þann langferðabil, er blaðamaður Tímans kom með. Meiriháttar óhöpp urðu ekki en þó leituðu um 500 manns til slysahjálpar hjálparsveitanna, sem voru á staðnum og fengu flestir plástur á skeinur sinar. Eitt tjald brann en eigandinn slapp ómeiddur út með svefnpokann sinn í fanginu. Þátttaka mótsgesta í dagskrá var heldur dræm, nema til dæmis í hestaleigunni og urðu margir til að leigja sér hnakk á hestbaki í 15 mínútur fyrir 150 krónur. Þá má nefna að einn var skráður til þátttöku í torfæruakstri og þrettán tóku þátt í viðavangshlaupi karla. Þrír þeirra voru hvorki drukknir né timbraðir og sigruðu með nokkrum yfirburðum. Forráðamenn mótsins voru ánægðir með gang mála, lögreglan lýsti ánægju sinni með allan framgang mótsins og gestir virtust mjög ánægðir með helgina, þrátt fyrir kuldann og sandrokið.

Tíminn segir 14.júní frá mosaeldi:

ÓV—Reykjavlk. — Laust eftir hádegið í gær kviknaði í mosa í Þrastaskógi. Varð af töluverður eldur en slökkviliðið á Selfossi kom á staðinn og tókst að ráða niðurlögum hans eftir rúma tvo tíma.

En heyannir nálguðust Tíminn segir frá 27.júní:

SB-Reykjavík. — Ekki mun víða byrjað að slá á landinu, en af einum bæ fréttum við í gær, þar sem byrjað var að slá fyrir viku og meira en það, þar er jafnvel komið nýtt hey inn í hlöðu. Þetta er á Hólshúsum í Hrafnagilshreppi í Eyjafirði. Þar er félagsbú þeirra Reynis og Helga Schiöth. Við hringdum til Reynis, sem við vitum ekki betur en hafi byrjað fyrstur íslenskra bænda að slá í ár.

Sumarið kom loks í júlí. Það kom til ritstjóra hungurdiska einmitt þegar hann kom út úr hraðfrystiklefa í Brákarey - þegar hann fór þar inn var enn kuldi í lofti - en þegar út var komið var sumarið mætt. Þetta var um 10. júlí, næstu vikur voru hagstæðar, en aldrei varð þó mjög hlýtt. 

Ingibjörg í Síðumúla segir af júlí: Fyrri partur mánaðarins yfirleitt kaldur og rakur. Sláttur hófst almennt um miðjan mánuð og honum fylgdu þeir veðurbestu dagar, sem komið hafa til fleiri ára hér um slóðir, sólríkir og heitir. Nætur voru þó óvenju kaldar. Á þessum dögum luku einstaka bændur alveg við heyskap og flestir náðu öllu upp í sæti. Síðustu 6 dagana var ekki hagstæð heyskapartíð og eru því víða mikil hey úti.

Enn urðu hörmuleg slys. Tíminn segir frá 17.júlí:

Sá hörmulegi atburður varð á sunnudag, að lítil flugvél fórst í Snjófjöllum og með henni tveir bræður og eiginkonur þeirra. Þau voru á leið frá Reykjavík til Þórshafnar, er slysið varð. Ekki er vitað um orsök þess, en þau, sem með vélinni voru, létust samstundis. Flakið af vélinni fannst í gærmorgun og voru líkin flutt til Reykjavikur með þyrlu Landhelgisgæslunnar.

Nokkuð eftirminnilegt sunnanhvassviðri gerði þann 26.júlí - moldrok varð á hálendinu og eitthvað fauk af heyi. Veðráttan segir að sviptivindur hafi valdið slysi í Stykkishólmi. Morgunblaðið segir frá 27.júlí:

Kiðafelli, 26. júlí. Eftir nokkra ágæta þurrkdaga, hvessti í morgun af austri og suðaustri, og var þá ekki að sökum að spyrja. Hey var víða ný slegið og flatt eða í görðum, hálfþurrt og létt eftir hlýjan blástur í nótt. Það var því létt fyrir Kára, að hreinsa túnin og má víða sjá girðingar og skurði fulla af heyi. Í dag hafa bændur keppst við að ganga frá göltum til að forðast frekara tjón. Ekki er hægt að gera sér grein fyrir tjóni eða magni því, sem hefur fokið. Vitað er að það er tilfinnanlegt. Allt að 150—200 hestburðir af heyi hafa fokið á sumum jörðunum. — Hjalti.

Þjóðviljinn segir af moldrokinu í pistli 27.júlí:

Nú virðist veðurblíðan hafa yfirgefið okkur a.m.k. um stundarsakir og í gær var hið mesta hvassviðri. Þessum stormi fylgdi mikið moldrok og var þykkur moldarmökkur viða á bersvæði. Þegar blaðamaður Þjóðviljans átti leið fram hjá Reykjavikurflugvelli í gærmorgun, huldi mökkurinn stóran hluta flugbrautanna. Blaðið hringdi í Veðurstofuna seinni partinn í gær og innti frétta af hvassviðrinu. Veðurfræðingur fræddi okkur um, að lítil lægð hefði verið fyrir hafinu fyrir sunnan land í fyrradag á leið til landsins og stormurinn að landinu í gærmorgun. Mikill stormur hefði verið í Vestmannaeyjum og á Hellu og í Reykjavik hefði hann náð átta vindstigum. Aðalástæðan fyrir moldrykinu væri sú, að stormurinn fylgdi á eftir miklu þurrkatímabili, sem staðið hefur í hálfan mánuð, og væri jörðin óvenju þurr núna. Rykið kæmi frá söndunum við Ölfusá og frá moldarbörðum fyrir ofan Reykjavik. Loks taldi veðurfræðingurinn, að storminn myndi væntanlega lægja um kvöldið og þá væri von á skúrum, sem myndu stöðva uppblásturinn í bili.

Tíminn segir 28.júlí frá breytingum á hverasvæðinu í Námaskarði. Hvort þetta var einhver forboði Kröfluelda sem hófust rúmum tveimur árum síðar - eða bara þurrkar eins og stungið var upp á - veit ritstjóri hungurdiska ekki:

Jí — Mývatnssveit—HJJ—Rvik. — Talsverðar breytingar hafa orðið á hverasvæðinu við Námskarð að austan undanfarna daga. Hver, sem komið hafði upp í gamalli borholu, en ekki látið mikið á sér kræla fram til þessa, er nú farinn að sletta úr sér leirgusum marga metra í loft upp, svo að leirdreifin þekur nú 10-12 metra breitt belti umhverfis hann. Gosunum fylgja miklar drunur og jörðin nötrar undir fótum manna, þegar nærri er komið. Þá hafa líka komið upp vænir hverir, , þar sem áður voru aðeins smáaugu, og hverir, sem áður fór ekki meira fyrir en svo, að kraumaði í þeim líkt og í grautarpotti, hafa færst í aukana og eru nú farnir að spýta leirgusum í loft upp. Meiri hiti og ólga virðist vera á jarðhitasvæðinu en verið hefur til skamms tíma. ...

Tíminn hafði tal af,dr. Sigurði Þórarinssyni, sem sagði, að ekki væri að svo komnu máli ástæða til þess að ætla, að ekki væri allt með felldu við Námskarð, því að hræringar væru eðlilegar á hverasvæðum, en hins vegar væri full ástæða til þess að koma upp jarðskjálftamæli nyrðra, svo að menn væru við öllu búnir.

Kaldir nætur komu í ágúst - og blautt var öðru hvoru - en mánuðurinn hlaut samt nokkuð góða dóma. Ingibjörg í Síðumúla segir: Fyrstu 6 dagar mánaðarins sæmilega hlýir en votviðrasamir eins og mánuðurinn í heild. Stirt hefur því verið með hirðingu heyja. Víðast hvar þó heyskap lokið nokkru fyrir mánaðamót. Kaldast varð þ. 19., -1,5 st. frost. Féllu þá eða skemmdust mikið kartöflugrös. Það litla sem er af berjum, sakaði ótrúlega lítið, líklega vegna vanþroska. 

Tíminn segir af góðri tíð 2.ágúst:

GJ-Asi, Vatnsdal. Hér í Húnavatnssýslum hefur verið alveg einmunatíð. Bændur eru hér almennt langt komnir með heyskap.

Gríðarlega rigningu gerði í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum um verslunarmannahelgina. Tíminn segir frá 7. og 8. ágúst:

[7.) Bindindissamkomu ýmissa norðlenskra æskulýðs- og ungmennasamtaka aö Hrafnagili við Akureyri lauk aðfaranótt mánudags eftir að hana hafði rignt í burtu. Á einum sólarhring var úrkoman þar fyrir norðan um 25 mm og fór fólkinu,sem var um 1500 þegar mest var, stöðugt fækkandi. Þegar samkomunni var slitið, að loknum dansleik á sunnudagskvöld voru aöeins 3-500 manns á svæðinu.

[8.] SB, Reykjavik — Þetta var óskaplegt vatnsflóð, sagði Sigurður Eiríksson bóndi og veðurathugunarmaður á Sandhaugum í Bárðardal í gær, er við inntum hann eftir rigningunni þar um helgina, sem mældist hvorki meira né minna en 99 millimetrar á einum sólarhring. Nærri mun láta að það sé tvöföld mánaðarúrkoma. — Það byrjaði að rigna á sunnudagsmorguninn, en varð ekki verulegt fyrr en eftir tíu. Frá kl.9 á sunnudagsmorgun til sama tíma á mánudag féllu 99 mm á Sandhaugum og næsta sólarhring 33,5 mm Sigurður hefur haft á hendi veðurathuganir þarna í tólf ár og segist aldrei hafa séð neitt þvílíkt. Hann telur að sumarið 1962 komist næst þessu, en þá féllu eitt sinn 42 mm á sólarhring. Tólf til tuttugu mm þykir mikil rigning á þessum slóðum. Eitthvað var um smáskriðuföll af völdum vatnselgsins, en ekkert tjón varð. Mikil skriðuhætta er þarna, en Sigurður taldi hana liðna hjá í þetta sinn. Hey fór mjög illa í bleytunni og eiga margir talsvert mikið óhirt. Einstaka bóndi hefur þó náð öllu inn. Þurrkar hafa verið í Bárðardalnum undanfarnar þrjár vikur og heyskapur gengið vel. Vegir urðu næstum ófærir í rigningunni og sagði Sigurður, að það væri í fyrsta sinn. Þá hljóp mikill vöxtur í Skjálfandafljót. Samkvæmt upplýsingum veðurstofunnar rigndi viðast um landið um helgina, nema í Vestmannaeyjum. Mest varð rigningin fyrir norðan og austan. Á áðurnefndum sólarhring rigndi um 25 mm á Akureyri, sem er hálfsmánaðar úrkoma og 40 mm á Vopnafirði. Víða var hvassvirði með í förum, og veður því hálf óyndislegt til útilegu.

SB—Keykjavik — Tvær skemmtanir voru auglýstar í Búðardal um helgina og kom allmargt fólk á staðinn. Um 70 tjöld voru á tjaldstæði þorpsins á laugardag og um 700 manns á dansleik i Dalabúð um kvöldið. Á sunnudag fór veðrið að versna og tjöldum fækkaði eitthvað. Mannfjöldi var einnig í Dalabúð það kvöldið. Um nóttina gerði svo vitlaust veður, rok og rigningu, og mun rokið hafa verið ein sjö vindstig. Þá fór heldur að versna ástandið á tjaldstæðinu, tjöld fuku upp, rifnuðu og lögðust niður og fólk var í miklum vandræðum. Var þá gripið til þess ráðs að opna félagsheimilið og hleypa gestunum inn. Munu um 300 manns hafa haft þar aðsetur um nóttina. Húsvörður og fjölskylda hans unnu fram morgun við að hlynna að fólki, sem var margt illa haldið af kulda og vosbúð. Að sögn fréttaritara blaðsins í Búðardal, Steinþórs Þorsteinssonar, mun aldrei hafa verið jafn margt fólk samankomið í Búðardal og um helgina. Þrátt fyrir óveðrið og vandræði af völdum þess, fór allt hið besta fram.

Morgunblaðið segir 8.ágúst frá hlaupi í Súlu:

Flóð byrjaði í Súlu í fyrrinótt, og í gærkvöldi var talið, að áin væri tveggja metra djúp, þar sem hún rennur undir nýju brúna á Skeiðarársandi austan við Lómagnúp. Brúin yfir Súlu og Núpsvötn austan við Lómagnúp er fjögur hundruð metra löng, og er þessi brú fyrsta stóra brúin, sem byggð er yfir Skeiðarársand. Í gærkvöldi var talið, að vatnsmagnið í Súlu væri um 2000 sekúndulítrar, en að öllu jöfnu er áin ekki nema 150—200 sekúndulítrar.

Tíminn segir 9.ágúst af næturfrosti í Þykkvabæ - og af breytingum á hverum við Kröflu:

SB, Reykjavik — útlitið með kartöflusprettu í Þykkvabæ er heldur slæmt núna, að sögn Sigurbjarts Guðjónssonar í Hávarðarkoti. Ástæðan er einkum vorkuldinn, sem varaði fram á sumar. Í fyrrinótt var svo kalt þar eystra, að kartöflugrös frusu, en féllu þó ekki vegna þess að þau náðu að þiðna áður en sól kom upp. Hitinn var í frostmarki síðla nætur í tveggja metra hæð og er þá oft um 2ja stiga frost við jörðu. Ef svona heldur áfram með veðurfar, er ekki við því að búast að farið verði að taka upp fyrr en í september, en ef hlýindakafli kemur fyrir haustið, getur það breyst eitthvað.

JI-Mývatnssveit. — Menn héðan úr sveitinni fóru að Kröflu á þriðjudaginn var. Þá kom í ljós, að gufuútstreymi er með meira móti. Gufuhverinn Litla-Víti var t.d. í töluverðum ham. Þar hefur gufan að undanförnu streymt út um eitt aðalop, en vellur nú út um ein sex til átta op, þótt erfitt væri að telja þau nákvæmlega vegna gufumökksins. Í síðustu viku fóru menn að Kröflu, en þá var ekki að sjá annað en að allt væri með felldu, svo að þessi breyting hlýtur að hafa orðið einhvern síðustu daga. Þess ber þó að geta í þessu sambandi, að oft verða breytingar á þessu svæði. Hverirnir við Námaskarð sóttu mjög í sig veðrið fyrir skömmu, eins og frá var sagt hér í blaðinu, en nú hefur sljákkað í þeim. Sumir geta sér þess til, að umbrotin hafi verið af völdum þurrkanna. Jarðvatnsyfirborð hafi lækkað vegna langvinnra þurrka og þá lækkað í hverunum, en um leið hafi hitinn í þeim aukist.

Mjög kalt var upp úr miðjum mánuði, þann 18. varð alhvítt á Grímsstöðum á Fjöllum og við Brú á Jökuldal.  

Vísir segir af svölum dögum 20.ágúst:

Það leynir sér ekki að nú haustar að, enda er þegar farið að frjósa á nóttunni á einstaka stað á landinu. Í nótt mældist 1 stigs frost á Hellu en í fyrrinótt var örlitið frost hér í Reykjavik, það fyrsta á haustinu. Féllu kartöflugrös í nágrenni borgarinnar, t.d. á Hólmi rétt við Geitháls, en þar mældist 2ja stiga frost. Er haustið óvanalega snemma á ferðinni í ár. Þrátt fyrir sól og blíðu í gær mældist hitinn hér í Reykjavik aðeins um 11 stig, en borgarbúar létu það ekki á sig fá og nutu sólarinnar í ríkum mæli, enda líklega hver síðastur að fá lit á andlitið fyrir veturinn. Spáð er hægviðri með skúrum hér vestan til á landinu næsta sólarhring, en sólskini fyrir austan. —ÞS

Fyrir utan illviðrið mikla þann 23. og 24. og næstu daga á eftir þótti tíð í september nokkuð hagstæð. Meira að segja komu nokkrir óvenjuhlýir dagar fyrir norðan um miðjan mánuð og hiti fór yfir 20 stig. Ingibjörg í Síðumúla segir af september:

Að jafnaði veðragóður og hlýr - Vætusamur var hann þó og því oft erfiður og ömurlegar smalamennskur. Í göngum fengu menn þó góð veður og björt og leitaðist vel í þeim öllum þrem. Nokkrir skaðar urðu í héraðinu í fellibylnum þ. 23., svo sem hey- og þakplötufok. Hér í uppsveitum hvessti ekki að ráði fyrr en um nóttina. Mesti skaði hér í nágrenninu var í Deildartungu, en þar hrundi til grunna uppsláttur að nýju húsi. Eftirtektarvert er, að elstu hús virðast standa best af sér slík veður og því betur sem þau eru eldri og ónýtari talin.

Nokkur óróleiki var í jörð í mánuðinum. Fyrst var svæði við Langjökul til umræðu - reyndist að einhverju byggt á misskilningi - en við leyfum fréttum af því að flakka með. Síðan urðu breytingar á efnainnihaldi vatns í Múlakvísl - og rætt var um yfirvofandi Kötlugos - rétt einu sinni - og allmiklir jarðskjálftar urðu á Reykjanesi:

Tíminn segir frá 6.september:

Undanfarna daga hefur orðið vart við jarðhræringar við Langjökul, og svo var einnig í gær. Barst þá sú fregn, að sprunga hefði myndast í jökul við Bláfell, suðaustur af Langjökli, og flugmenn úr Loftleiðavéi töldu sig hafa séð gosbólstra stiga í loft upp á þessum slóðum. Það var Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðingur hjá Veðurstofunni, sem fyrstur kom skilaboðum til Almannavarna um þetta, og var þá þegar brugðið við að kanna, hvað þarna væri á seyði. Þegar til kom, sást þó ekki neitt, sem benti til náttúruhamfara. Flugmenn frá Flugfélagi Íslands, sem flugu þarna yfir skömmu á eftir Loftleiðavélinni urðu einskis óvenjulegs varir. Dr. Sigurður Þórarinsson, Guðjón Petersen frá Almannavörnum ríkisins og Sveinbjörn Bjarnason frá Almannavörnum Reykjavíkurborgar höfðu sömu sögu að segja. Urðu þeir einskis vísari, nema hvað óvenjulegir skýjabólstrar voru yfir fjöllum á þessum slóðum, en dr. Sigurður taldi þá þá þó ekki hafa einkenni gosbólstra.

Natríum og kalíum í Múlakvísl hefur tvöfaldast á einni viku, og getur það bent til þess að til tíðinda sé að draga í Mýrdalsjökli. „Venjulega eru tíu milligröm af natríum í litra vatns í Múlakvist og Jökulsá á Sólheimasandi og hálft annað milligramm af kalíum, og svo var í sýni, sem var tekið 27. ágúst”, sagði Sigurður Steinþórsson jarðfræðingur við Tímann í gærkvöldi, „en í sýni, sem tekið var 3. september, hafði natríum- og kalíummagn í Múlakvist tvöfaldast. Aftur á móti hafði það ekki breyst í Jökulsá”.

Ragnar Stefánsson jarðskjálftafræðingur sá ástæðu til að rita bréf. Tíminn 8.september:

Svo virðist, sem undirritaður hefi verið meðsekur um að valda einum allsherjar jarðskjálfta í íslenskum fjölmiðlum 5. sept. s.l. Forsaga þessa máls er sú, að þennan dag hringdi til mín maður austan úr Biskupstungum og sagðist hafa séð óvenjulega sprungu í skafli eða jökli ofarlega í Bláfellinu. Taldi hann sprunguna vera þannig, að ekki væri útilokað, að hún hefði getað orðið til við bráðnun vegna hita neðan frá. Hafði hann nokkrar áhyggjur af þessu, þar sem vinnuflokkur væri þarna ekki mjög fjærri og vildi að þetta mál væri kannað. Það taldi ég líka rétt og hringdi til Almannavarna, þar sem ég taldi eðlilegt, að sú stofnun hefði þarna frumkvæði. Það eina, sem ég ráðlagði var, að talað yrði við jarðfræðing. Spurningu um jarðhræringar á þessum slóðum svaraði ég á þann veg, að talsvert hefði verið um mjög litla jarðskjálfta undanfarin ár á svæði kringum Sandvatn og Hagavatn, suður af Langjökli (15-20 km suðvestur af Bláfellinu). Undanfarna daga hefur verið litið um jarðskjálfta þarna miðað við s.l. vetur t.d. Það er því rangt eins og gert var í einu dagblaðanna a.m.k. að leggja með fyrirsögn áherslu á, að komið hefðu jarðhræringar á þessu svæði dagana fyrir umrætt blaðagos. Að lokum þetta. Ábendingar almennings geta verið ómetanlegar, hvað snertir viðvörun um náttúruhamfarir. Slíkar ábendingar þarf að kanna nánar af þeim, sem best þekkja til áður en gossögur eru settar af stað. Óvarkárni eða fljótfærni fjölmiðla, hvað þetta snertir, getur hrætt almenning frá að veita slíkar upplýsingar. 6. september 1973. Ragnar Stefánsson.

Þann 15. og næstu daga urðu miklar jarðhræringar á Reykjanesi - enginn misskilningur þar. Morgunblaðið segir frá 16.september:

Talsvert miklar jarðhræringar urðu á Reykjanesi í fyrrinótt og má segja að Reykjanesið hafi leikið á reiðiskjálfi mestalla nóttina. Fannst jarðskjálftinn víða um land, m.a. vestur á Ísafirði, á Akranesi, Hvolsvelli, í Hrútafirði, Síðumúla og víða á Mýrum. Snarpasti kippurinn varð klukkan 01:46 og mældist hann 5,4 stig á Richter-kvarða. Til samanburðar má geta þess, að jarðskjálftinn, sem lagði Agadir [í Marokkó] í rúst 1960 mældist 5,8 stig og jarðskjálftinn, sem nýlega olli stórtjóni í Mexíkó mældist 5,5 stig. Aragrúi jarðskjálftakippa fannst í alla fyrrinótt og í gærmorgun. Upptök þessa alls var í sunnanverðum Núpshlíðarhálsi í um það bil 10 km fjarlægð í austur frá Grindavík. Tjón mun ekki hafa orðið að ráði af jarðskjálftanum, nema í Krísuvik, en fólk varð víða felmtri slegið vegna hræringanna. Jarðskjálftinn var mestur á Reykjanesskaganum að sjálfsögðu og fólk sem var i tjöldum við Ísólfsskála fyrir austan Grindavik varð vart við mestan ágang, svo og fólkið á Krísuvíkurbænum. Grjót hrundi úr Núpshlíðarhálsinum, þar sem upptökin urðu og hrundu þar talsverð björg. Einnig hrundi grjót á veginn við Kleifarvatn.

Ragnar Stefánsson, jarðskjálftafræðingur sagði að jarðskjálfti þessi hefði ekki verið ýkja stór á íslenskan mælikvarða. Árið 1968 varð á Reykjanesi jarðskjálfti, sem mældist 6 stig og voru upptök hans nokkru austar en þessa nú. Þá varð jarðskjálftinn, sem varð fyrir mynni Skagafjarðar árið 1963 allmiklu snarpari, þar sem hann mældist 7 stig á Richter-kvarða. Ragnar sagði að kippurinn, sem varð klukkan 01:46 í fyrrinótt hefði verið sterkastur, en klukkan 02:22 hefði komið annar allsnarpur einnig og var styrkleiki hans 4,6 stig.

Tíminn segir frá áframhaldandi hæringum í pistli 18.september:

Á sunnudagskvöld og aðfaranótt mánudags urðu enn allsnarpar jarðhræringar á Suðvesturlandi eins og spáð hafði verið. Upptök skjálftanna höfðu líka fært sig um set frá því aðfaranótt laugardags, eins og eðlilegt er talið, þegar um misgengi jarðlaga er að ræða og voru að þessu sinni allmiklu vestar en áður, eða um fimmtíu kílómetra frá Reykjavik, þannig að þeirra gætti ekki verulega þar. Hins vegar höfðu þau færst nær Grindavik og voru um það bil sjö kílómetra norðaustur af þorpinu, enda urðu Grindvíkingar hræringanna óþyrmilega varir og margir flúðu úr húsum og leituðu skjóls í bílum sinum líkt og gerðist í Reykjavik aðfaranótt laugardags. Harðasti kippurinn mældist um fimm stig á Richterskvarða, eða öllu vægari en sá, sem snarpastur var aðfaranótt laugardags. Hann kom laust fyrir hálftíu á sunnudagskvöldið og síðan reið hver kippurinn af öðrum yfir langt fram á nótt, svo að fæstum varð svefnsafnt í Grindavík. Heimilisfólk í Krýsuvík varð að flýja bæinn á nýjan leik og hafðist við í Njarðvíkum í nótt. Þá flúði fólk frá Ísólfsskála til Grindavikur, þegar ljóst var,að vegurinn þangað væri í þann mund að teppast. Vegurinn er allur sprunginn og gríðarmikil björg hafa fallið yfir hann. Mikið hefur hrunið úr Festarfjalli og klettabeltið ofan við Hraunssand hefur sprungið fram á köflum og á brúninni má sjá sprungur, sem eru hátt á annan metra á breidd og sum björgin í fjörunni eru trúlega margir tugir smálesta á þyngd. HHJ

Að kvöldi 23.september gerði mikið landsynningsveður um allan vesturhelming landsins. Voru á ferð leifar fellibylsins „Ellen“. Þetta er í flokki mestu skaðaveðra septembermánaðar og jafnvel ársins alls. Um veðrið var fjallað í sérstökum pistli hungurdiska fyrir nokkrum árum og verður það ekki endurtekið hér - rétt aðeins rifjaðar upp fáeinar blaðafregnir.

Tíminn segir frá 25.september:

Óveðrið sem gekk yfir landið sunnan- og vestanvert síðari hluta sunnudagsins [23.] og aðfaranótt mánudags, var eitt af snörpustu áhlaupsveðrum, er hér koma, og veðurhæð svo mikil, að fara verður aftur í tímann til þess að finna viðlíka dæmi svo snemma hausts. Það olli líka tjóni, sem enn er vanséð, hversu mikið er, á bátum, mannvirkjum, línum og bifreiðum og öðrum tækjum, en vafalaust nemur það tugum milljóna.

Tíminn segir enn af veðrinu 26.september:

SB—Reykjavik. — Lítið tjón varð á Blönduósi í óveðrinu á mánudagsnóttina, en hins vegar varð allmikið tjón í nágrannasveitunum. Hey fauk viða, sums staðar hurfu stærðar fúlgur gjörsamlega. Í Langadal fuku þök og þakhlutar af útihúsum á flestum bæjum. Aðeins á Holtastöðum lét veðrið öll þök f friði. Að Hvammi í Vatnsdal fauk þak í heilu lagi af sambyggðum fjárhúsum, og lagðist það við húsvegginn, án þess að ein  einasta sperra
brotnaði. Vélskófla, sem stóð í malargryfju fyrir neðan Öxl, er gjörsamlega ónothæf, í henni er allt gler brotið og lakkið horfið utan af henni. Vegagerðarskúrar fóru lítilsháttar á flakk, en gerðu ekki skaða. Í Brekku í Þingi fauk mikið járn af nýju íbúðarhúsi, og víða í Sveinsstaðahreppi fuku hey. Ekkert þakjárn er til í kaupfélaginu á Blönduósi, það seldist upp á svipstundu á mánudaginn. Þess má geta, að gangnamenn voru þessa óveðursnótt uppi á Auðkúlu- og Grímstunguheiði. Ekki gerði veðrið þeim sjálfum mein, en farartæki þeirra tókust á loft. Þá tókst einnig á loft jeppi, sem var á ferð á Reykjabrautinni, og kom hann niður utan vegar. Bilstjórinn, Kári Steinsson ýtustjóri, meiddist lítið sem ekkert. Á þessum slóðum mun veðrið hafa verið verst framan af nóttinni, en ekkert fór að hvessa fyrr en orðið var aldimmt um kvöldið.

SB—Reykjavik. — Í óveðrinu á mánudagsnóttina skemmdust tveir bátar í höfninni á Flateyri. Voru það þeir Vísir og Sóley, sem báðir eru um eða yfir 100 lestir. Skemmdirnar hafa ekki verið metnar ennþá, en eru talsverðar.

SB-Reykjvik—Talsvert tjón varð á Ísafirði og í grennd af völdum óveðursins á mánudagsnóttina. Þar var veðrið verst milli fimm og sex um nóttina, en allhvasst var orðið þegar um kl. 2. Vakt var á lögreglustöðinni alla nóttina, og hringdi fólk mikið þangað, er rúður fóru að brotna og þakjárn að fjúka. Lögreglan veitti aðstoð eftir megni, og margir aðstoðuðu hana einnig. Járnplötur skemmdu nokkra bíla í kaupstaðnum, en verst mun veðrið hafa farið með bifreiðaverkstæði Ísafjarðar. Þar var búið að slá upp fyrir mikilli nýbyggingu, og fauk uppslátturinn allur út í veður og vind. Þá fauk hús í Hnífsdal, sem verið var að hlaða.

Tjón af völdum illviðrisins nýafstaðna varð nokkuð í Búðardal, að sögn Steinþórs Þorsteinssonar fréttaritara. Allt járna tók af nýbyggðu húsi, svo að ekki var ein einasta járnplata eftir. Minni háttar járnfok varð viða á bæjum i grenndinni, og töluvert fauk af heyjum. Aldrei varð rafmagnslaust, en símasamband hefur verið slæmt.

Morgunblaðið nefnir tölur 25.september:

Eignatjónið í óveðrinu í fyrrinótt nemur tugum milljóna króna. Skemmdir á húsum urðu einkum þær að þakjárn losnaði og fauk, rúður brotnuðu og sjónvarpsloftnet og reykháfar skemmdust. Hús í byggingu urðu víða mjög illa úti, mótauppsláttur féll og hlaðnir veggir hrundu. Bílskúrar skemmdust viða og hjólhýsi fuku um koll. Talsverðar skemmdir urðu á fjölmörgum bifreiðum af völdum foks, bæði sand- og grjótfoks og járnplötu- og timburfoks. Sums staðar fuku bifreiðar einnig til og a.m.k. 3 bifreiðar í akstri fuku út af vegum. Mikið tjón varð víða við verksmiðjur, m.a. í álverinu í Straumsvík og á sementsverksmiðjunni á Akranesi. — Í flestum höfnum varð meira og minna tjón á bátum og bryggjum og víða sukku trillur og litlir bátar. Talsvert tjón varð einnig víða á sveitabæjum, einkum það, að járn losnaði af þökum. Tvö möstur á Búrfellslínu féllu og víða slitnuðu símalínur og raflínur, einkum í þéttbýlinu af völdum foks járnplatna. Rafmagnslaust varð við og við alls staðar á orkuveitusvæði Landsvirkjunar vegna seltu á tengivirkjum og línuslits.

Veðráttan segir að þann 27. hafi eldingar skemmt sjónvarpstæki, síma og fleira á Fagurhólsmýri.

Tíminn ræðir loftslagsbreytingar í þýddri, erlendri grein 28.september (vitnað er í fræga vísindamenn):

Grein úr U.S. & World Report: Eru miklar loftlagsbreytingar í vændum? Auknar líkur á verulegum loftslagsbreytingum virðast koma fram víða um heim. Þurrkaskeið, stórflóð og stormar ganga yfir. Jafnframt verður vart langtímabreytinga á hita og úrkomu. Allt eru þetta drættir í sömu myndinni. Sérhver meiriháttar breyting gæti haft mjög örlagarík áhrif á matvælaframleiðslu og velferð milljóna manna. Hið þurra, hrjóstruga svæði sunnan Sahara-eyðimerkurinnar er ljóst dæmi um breytt veðurfar. Þar hefir að undanförnu gengið yfir langvinnari þurrviðrakafli en sögur fara af áður og hungursneyð hefir vofað og vofir enn yfir milljónum manna á þessum landsvæðum. Vísindamenn halda fram, að jaðar eyðimerkurinnar þokist um þrjátíu mílur suður á bóginn ár hvert, bithagi og ræktarland blási upp og borgir eyðist.

Margskonar illviðri gerðu vart við sig í Bandaríkjunum síðastliðið vor. Meðal annars má nefna mannskætt hríðarveður í Colorado, nálega 400 hvirfilbylji til og frá um meginlandið, stórflóð í Mississippidalnum og mikla snjókomu viða í suðurfylkjunum. Miklu hærra er í vötnunum miklu á landamærum Bandaríkjanna og Kanada en tíðast áður, en stórviðrin í vor skoluðu burtu vænum spildum af strandlengju þeirra, eyðilögðu meðal annars nokkra þjóðvegarkafla og eyddu heimilum nokkurra manna. Allmörg undangengin ár hafa vetur verið mildir á austurströnd Bandaríkjanna en nokkuð harðir á vesturströndinni. Þetta er öfugt við það, sem gerðist áratuginn þar á undan.

Þurrkur háði verulega á allbreiðu belti í Rússlandi, Indlandi og Kína árið sem leið og olli uppskerubresti á mikilvægum korntegundum. óttast er, að uppskera sé einnig léleg í haust. Uppskeran í Pakistan verður einnig rýr í ár, en það stafar ekki af þurrki. Þar urðu mestu flóð, sem sagnir eru um í fjörutíu ár, kornuppskera skolaðist burt og að minnsta kosti 15 þúsund manns fórust. Gífurlegt tjón varð einnig af flóðum í fyrra í Mexíkó, Túnis og Kóreu. Óvenjulega og óeðlilega köld tíð háir verulega ræktun ýmissa fæðutegunda í Japan, en þar má ekki miklu skeika i því efni. Því er og spáð, að veðurfar haldi áfram að kólna þar um sinn að minnsta kosti.

Veðurfar hefir verið óvenjulegt á ákveðnum svæðum að undanförnu, en veðurfræðingar eru einnig að athuga um líkur á langvarandi breytingum. Til dæmis hefir veður farið hægt og hægt kólnandi á norðurhveli síðan um 1940. Jafnframt hefir orðið votviðrasamara en áður umhverfis miðbaug, en úrkoma orðið enn minni á þurrviðrisbeltunum síðastliðinn áratug, en hún varð nokkru sinni á fyrra helmingi aldarinnar. Einnig verður vart reglubundinna breytinga á veðurfari á ákveðnum fresti. Nefna má sem dæmi þurrkana, sem komið hafa á tuttugu ára fresti á sléttunum miklu í Bandaríkjunum og valdið verulegu tjóni. Þessi þurrkaskeið hafa gengið reglulega yfir síðan fyrir borgarastyrjöld. Benda má á þurrkana upp úr 1930 og þurrkana í suð-vesturfylkjunum upp úr 1950. Nú eru liðin meira en tuttugu ár síðan að þurrkaskeið skall á siðast og sumir sérfræðingar um veðurfar eru því farnir að brjóta heilann um, hvort ekki séu einhverjar alvarlegar veðurfarsbreytingar þarna að verki.

Hvað boðar þetta svo í heild? Hinn kunni evrópski loftslagsfræðingur dr. H.H. Lamb litur svo á, að ef til vill séu að verða meiri og víðtækari veðurfarsbreytingar en áður hafa orðið síðan á átjándu öld. Dr. Murray Mitchell yngri segir: „Stormar hafa gengið yfir á annan veg en áður. Regnbelti ganga hægar yfir en áður. Það veldur flóðum á sumum svæðum og ofþurrki annars staðar, en við vitum bara ekki, hvað veldur. Ef þessi fyrirbæri halda áfram að valda erfiðleikum viða um heim allmörg ár enn er að mínu viti tímabært að fara að hugleiða, hvort verulegar og varanlegar veðurfarsbreytingar séu að verða á jörðinni”. Blaðamaður frá U.S. News & World Report leitaði til margra sérfræðinga og dr. Mitchell var á sama máli og flestir þeirra í því efni, að nokkur dæmi um undarlegt og fágætt veðurfar þurfi ekki endilega að boða alvarlegar og varanlegar loftslagsbreytingar á jarðkringlunni.

Sérfræðingar um veðursögu benda á, að hlýindaskeið á jörðinni standi venjulega um tíu þúsund ár. Nú er talið, að núverandi hlýindaskeið hafi einmitt hafist fyrir um það bil tíu þúsund árum. Ýmsir vísindamenn vilja því halda fram, að gera megi ráð fyrir, að veðurfar taki að kólna verulega ef marka megi söguna. Langsennilegast er þó, að slík breyting gerðist smátt og smátt og tæki að minnsta kosti nokkrar aldir. Við ættum að hafa yfrið nægan tíma til undirbúnings ef alvarleg breyting væri að hefjast, segir dr. Mitchell. Hitt veldur ekki minni heilabrotum í sambandi við langtímaspár, hvað hrindi veðurfarsbreytingunum af stað. Dr. Helmut Landsberg hjá Marylandháskóla segir í því sambandi: „Áhrif hafs og andrúmslofts hvors á annað valda sennilega óstöðugleika veðurfarsins, ásamt ótölulega mörgu öðru auðvitað. Hafið tekur við hita og varðveitir hann lengur en andrúmsloftið og dregur áhrifin þannig á langinn. Langvarandi breytingar verða sennilega vegna utanaðkomandi áhrifa eins og breytingar á orkuútstreymi frá sólinni”.

Vísindamenn bera einnig á borð þá kenningu, að möndull jarðar vaggi eitthvað til á þúsund árum og snúi þá öðru skauti jarðar eilítið frá sólu en hinu að henni. Þetta valdi ísöldum eða hlýviðraskeiðum. Nokkrir vísindamenn andmæla því, að sumar hneigðir i veðurfari kunni hvað þá þurfi að boða alvarlegar og örlagaríkar breytingar á veðurfari jarðar. Og flestir veðurfræðingar vilja forðast djarfa spádóma. Dr. Jerome Namias hjá Hafrannsóknastofnun Scripps í Kaliforníu annaðist fyrr meir langtímaspár um veðurfar. Hann tekur í sama streng og fjölmargir starfsbræður hans þegar hann segir: „Við vitum ekki skýr svör við spurningum um veðurfar og loftslag hnattarins fyrri en að viðhöfum fengið nægilegar upplýsingar og gefist tóm til að kanna þær. Veðurfar kann að vera að breytast á jörðinni, en okkur skortir vitneskju til þess að dæma um, hvort svo sé I raun og veru, eða hvers vegna, ef sú verður raunin”.

Október hófst á miklum hlýindum. Um miðnætti að kvöldi 30. september mældist hiti á Dalatanga 9,8 stig. Kl.03 aðfaranótt 1.október var hann hins vegar kominn í 22,6 stig og kl.06 mældist hann 22,7 stig. Lesið var af hámarksmæli kl.06 og hafði hámarkið komist í 23,5 stig. Sennilega hefur það verið einhvern tíma milli kl.3 og 6. Þetta er hæsti hiti sem mælst hefur á landinu í október. Hlýtt var langt fram eftir degi, en hiti lækkaði þó, var 16,2 stig kl.18, en síðan kólnaði frekar. Á Seyðisfirði mældist hitinn þessa nótt hæstur 19,0 stig. Daginn eftir, þann 2. fór hiti í 22,0 stig á Seyðisfirði, í 20 stig á Hallormsstað og 20,6 stig á Vopnafirði. Þann 1. komst hiti í 20,2 stig á Siglunesi. 

Tíminn segir af vegarskemmdum í pistli 2.október:

Klp-Reykjavik. Miklar vegaskemmdir urðu af völdum skriðufalla og úrfellis á Vestfjörðum um helgina [29. til 30.september]. Á að minnsta kosti tveim stöðum urðu stórskemmdir á vegum og voru þeir lokaðir í gær, að sögn Arnkels Einarssonar hjá Vegagerð ríkisins. Hann sagði, að vitað væri um skemmdir á veginum innan við Rafnseyri við Arnarfjörð, en þar hafa skriður lokað veginum á nokkrum kafla. Búist er við að viðgerð á þeim kafla ljúki í nótt, en í gærkveldi var jarðýta frá Þingeyri á leið á staðinn. Þá sagði hann, að skemmdir hefðu orðið á veginum í Gufudalssveit í Austur-Barðastrandarsýslu. Þar hefði grafist frá ræsum og einnig féllu skriður á veginn þar. Vitað var um einn jeppa, sem komst þarna yfir við illan leik í gær, en annars er litið hægt að segja um þessar skemmdir eða aðrar, sem orðið hafa á vegum um helgina, að svo komnu máli.

Ingibjörg í Síðumúla segir af október: Fyrstu 8 dagana voru hlý og góð veður, en mjög var úrkomusamt eins og mánuðurinn í heild. Þrjá síðustu dagana voru stórfelldar rigningar. Urðu mikil flóð í ám og lækjum. Ekki hef ég heyrt um neina meiriháttar skaða þar af. Nú um mánaðamót er ekki farið að taka lömb eða annað fé í hús.

Morgunblaðið segir af veðurblíðu 5. og 6. október:

[5.] Grímsstöðum á Fjöllum 4. okt. Septembermánuður hefur verið með eindæmum góður. Frostnætur hafa verið fáar. Göngur hófust hér 16. september, og voru smalanir mjög erfiðar, sökum þess að féð var dreift um allar heiðar eins og um hásumar. Í Búrfellsheiðagöngum sáu gangnamenn nýútsprungna sóley og mun það vera einsdæmi á þessum tíma árs. Gróðurinn um allar heiðar er alveg sérstakur um þessar mundir, því að hann hefur verið að gróa fram eftir öllu sumri, og þar sem fannirnar lágu fram eftir í sumar, er nú dökkgrænn feldur eins og í túni. Af þeim sökum er féð eins dreift um allar heiðar og raun ber vitni. Heimtur eru mjög slæmar vegna þessa, því féð hefur ekki fundist. Fallþungi dilka er eitthvað lakari nú en í fyrra, en þá voru dilkar líka mjög vænir. Bændur kenna nú um þessum miklu vorkuldum, sem voru s.l. vor. Hér er í dag sumarblíða, 9 stiga hiti og við biðjum að heilsa. Benedikt.

[6.] Einstök veðurblíða hefur verið í Neskaupstað að undanförnu, og hefur hitinn mest komist nokkuð yfir tuttugu stig. Svona hefur veðrið verið dag eftir dag, og í dag er hitinn orðinn um 18 stig, sagði Ásgeir Lárusson, fréttaritari Morgunblaðsins, þegar við ræddum við hann í gær. Hann sagði, að lognið væri það mikið, að ekki blakti hár á höfði, og gróðurinn væri eins og að sumarlagi. Reynitré eru t.d. algræn enn og fíflar eru útsprungnir í görðum.

Veðrið hérna á Vopnafirði, er eins og á Mallorca, og svona hefur það verið síðustu daga, hitinn komst t.d. í 22 stig í fyrradag, sagði Haraldur Gíslason, fréttaritari Morgunblaðsins á Vopnafirði í samtali við blaðið í gær.

Úrhelli gerði víða norðanlands þann 7. október. Tíminn segir af því þann 9.;

JÞ-Siglufirði, mánudag. Úrkoma hefur verið með eindæmum hér á Siglufirði síðasta sólarhring, meiri en nokkurn tíma í manna minnum. Miklar skemmdir urðu á veginum við Strákagöng, og er vegurinn sundurskorinn vestan við þau. Lækir ruddust niður fjallhliðina, og flæddu jafnvel niður í kjallara í sumum húsum. Ekki er þó vitað um verulegt tjón, en eitthvað er um skemmdir í einum kjallara, og einnig munu mörg þök og gluggar hafa lekið. Austan megin við Strákagöng, þ.e. Siglufjarðarmegin, féll aurskriða með grjóti. Meiri skemmdir urðu þó vestanmegin gangnanna. Þar féll skriða og mikið vatn gróf sig niður í veginn og skar hann í sundur. Vonast er til, að búið verði að lagfæra veginn fyrir morgundaginn. Veður fer nú batnandi á Siglufirði, en snjór í fjöllum og grátt niður í miðjar hliðar.

Þann 25. flæddi upp á bryggjur í Grindavík. Morgunblaðið segir frá þann 26:

Í gær [25.] flæddi yfir bryggjur í höfninni í Grindavík, en þar var þá mikið hvassviðri af suðvestan og háflæði. Við lá að suma bátana ræki upp á bryggjurnar, og hætt er við, að illa hefði farið, ef nýju varnargarðarnir hefðu ekki verið til staðar. Í fyrravetur kom álíka flóð eða meira, og margir bátar voru í höfninni, og var tjón þá nokkuð. Grindvíkingar bjuggust við hinu versta í gær, og voru allir bátar rammlega festir við bryggjur, og sem betur fer náðu öldurnar aldrei að hagga við þeim. Í gærkvöldi var allt orðið rólegt í höfninni í Grindavík, enda komin fjara. Suðvestanrok skall á í Grindavík skömmu eftir hádegi í gær, og á sama tíma byrjaði að flæða að. Á skömmum tíma varð því mikið brim og alda í innsiglingarrennunni, en bátar, sem voru að koma að, komust allir klakklaust inn í höfnina. Um kl. 16 var komið háflæði, og þá voru allar bryggjur komnar í kaf, og náði sjórinn þá langt upp á land. Bátarnir virtust þá vera bundnir við sjóinn, því ekki sást nema endrum og eins í bryggjupollana. Alls konar drasl og grjót barst upp á bryggjurnar, en þó ekki stórgrýti eins og s.l. vetur, þegar heilu björgin bárust upp á bryggjurnar.

Í lok október lokaðist vegurinn við Ferjukotssíki rétt einu sinni. Morgunblaðið 31.október:

Mikil úrkoma var á Vesturlandi í gær. Vegagerðinni var þó í gærkvöldi ekki kunnugt um neinar verulegar vegaskemmdir, nema hvað Uxahryggjavegur mun hafa lokast. Eins tók að bera á miklum vexti í Hvítá í Borgarfirði, en áin flæddi yfir veginn við Ferjubakkasíkin og á Hvítárvöllum á flóðinu milli kl. 9 og 10 í gærkvöldi. Lokaðist vegurinn þar algjörlega um tíma.

Nóvember var sérlega kaldur. Umhleypingar voru einnig stríðir. Olíukreppan svonefnda var að skella á. Vinnsla var að hefjast í Norðursjó og þar gengu yfir stöðug illviðri í nóvember og desember og ollu miklu tjóni þar og vandræðum. 

Ingibjörg í Síðumúla segir af nóvember: Kaldur, en snjóléttur og því kominn nokkur klaki í jörðu. Sæmilegir hagar voru fyrir fé til þ. 20. Aðfaranótt þ. 4. gerði mikið hvassviðri af norðaustri. Eitthvert fok varð, t.d. fauk þak af fjárhúsum á Hurðarbaki í Reykholtsdal. Einnig fauk þar um koll heyvagn og skemmdist mikið. 

Tíminn segir af miklum hrakningum og rafmagnstruflunum 13.nóvember:

Talið er, að um tuttugu manns á átta jeppum hafi teppst inni í Landmannalaugum vegna óveðurs og fannkomu þar efra á sunnudaginn [11.], og sat þar enn í gærkvöldi, þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir til þess að koma því til hjálpar. Þetta fólk fór inneftir á laugardaginn í góðu veðri, þó ekki allt í einum hópi, og ætlaði aftur til byggða á sunnudaginn. [Sagt frá leit og hrakningum í blaðinu 14.nóvember].

Nokkrar rafmagnstruflanir urðu í Reykjavik og nágrenni í fyrrakvöld [sunnudag 11.] vegna ísingar, sem hlóðst á línurnar í blotaveðrinu. Hafnarfjörður varð verst úti, en þar voru miklar rafmagnstruflanir í nokkra klukkutíma. Rafmagnslínurnar urðu allt að handleggsþykkar af ísingu, þegar verst var. Þá varð yfirsláttur á línunni og var brugðið á það ráð að tengja inn Reykjaneslínuna. Hún flutti hins vegar ekki nógan straum vegna álagsins á Suðurnesjum, svo að skammta varð rafmagn í Hafnarfirði. Viðgerðir gengu þó vel þrátt fyrir veðrið, og allt var komið í samt lag laust eftir klukkan ellefu í fyrrakvöld. Línan á milli Vífilsstaða og Hnoðraholts sligaðist af ísingu og lágspennulinur á Seltjarnarnesi slitnuðu. Af þessum völdum var nokkuð um rafmagnstruflanir frá því um klukkan sex og fram undir níu í Breiðholti og á Seltjarnarnesi, en þar var þó aðeins um fáein hús að ræða. Þá var Garðahreppur straumlaus í hálfan annan tíma. Að sögn Kristjáns Jónssonar verkstjóra hjá RR gengu viðgerðir verr en ella, vegna þess að erfitt var að komast leiðar sinnar sakir illrar færðar, en allt var samt komið í lag í gær. Hann sagði, að alltaf mætti búast við truflunum í veðrum eins og því sem var um helgina og lítið eða ekkert væri hægt að gera til þess að koma í veg fyrir að ísing hlæðist á línurnar. Nýju hverfunum er sérstaklega hætt við rafmagnstruflunum, því að þar er rafmagnið flutt með loftlinum, þar eð ekki er unnt að leggja jarðstrengi fyrr en lokið er allri jarðvegsvinnu. — HHJ.

Slæmt veður var í Keflavik á sunnudaginn [11.] og voru eigendur báta í höfninni aðvaraðir og beðnir að huga að bátum sinum. Að sögn hafnaryfirvalda urðu engar skemmdir á bátum í höfninni, en vindur var 9-10 vindstig, og stóð þvert á hafnargarðinn, sem var ófær vegna sjógangsins. Einu skemmdirnar, sem vitað er um, eru á kaffiskúr sem stóð við höfnina, en hann for af stað og færðist litið eitt um set. Skemmdir urðu ekki á skipum eins og áður sagði, þótt útlitið væri slæmt þegar verst lét. Stórstraumsflóð var er veðrið lét sem verst og þess vegna ekki stætt á hafnargarðinum vegna sjógangsins, en að sögn starfsmanns hafnarinnar er höfnin nokkuð skjólgóð en of lítil og því oft þröngt í henni. —hs—

Morgunblaðið segir af foki í pistli 13.nóvember:

Mosfellssveit, 12. nóv. Í rokinu í gærkvöldi [11.] fauk þak af hlöðu á bænum Lykkju á Kjalarnesi. Krafturinn í þessari vindhviðu var svo mikill, að þakið fauk í heilu lagi og fylgdu múrfestingarnar með. Litlu munaði, að þakið lenti á íbúðarhúsinu, það skreið meðfram því og lenti á girðingu, sem er rétt við bæinn og braut nokkra girðingarstaura. Ekkert hey, var geymt í hlöðunni, enda enginn búskapur um þessar mundir á Lykkju. Var hlaðan nú notuð sem geymsla og munu skemmdir á því, sem þar var geymt, ekki hafa orðið miklar. Pétur.

Tíminn ræðir veðurhorfur við Pál Bergþórsson í pistli 27.nóvember:

Það má búast við heldur mildara veðri á næstunni, minnkandi frosti og suðaustan átt, sagði Páll Bergþórsson, veðurfræðingur, er hann var að því spurður í gær, hvort ekki færi að linna frosthörkunum, sem verið hafa undanfarna daga. Mest fór frostið niður í 27 stig í þessu mikla kuldakasti á Staðarhóli í Þingeyjarsýslu og á Grímsstöðum. Mest frost í Reykjavik varð 13 stig, en svo kalt hefur ekki orðið í nóvember s.l. 50 ár. Ekki vildi Páll spá því, að við hér á norðurslóðum þyrftum að búast við miklu kuldaskeiði næstu árin eða áratugina. Sjórinn er það eina, sem hægt er að lita til við langtímaspár og það hefur komið í ljós, að hitastigið hér á Íslandi, fer talsvert eftir því hitastigi, sem var á Spitzbergen síðustu 3-4 ár. Það, sem sennilega veldur þessu samræmi, eru mjög hægfara hafstraumar, sem eru frá 1 til 4ra ára á leið sinni frá Spitzbergen til Íslands. A árunum 1965 — 1971 var kuldaskeið hér á landi, en síðustu tvö árin hafa verið fremur mild, eins og Páll orðaði það. Við megum þó búast við nokkuð köldum vetri núna, því að mun meiri hafís er nú kominn til Jan Mayen, heldur en var í fyrra, en þá nálgaðist hann vart eyjuna. Páll Bergþórsson sagði, að haft væri eftir dönskum prófessor, að á norðurhveli fari kólnandi fram að aldamótum. Byggir prófessorinn þessa spá sína á rannsóknum á Grænlandi. Þegar farið var að skoða þessar upplýsingar betur, komust menn hins vegar að því, að nú eigi að fara að hlýna hvað úr hverju. Sagðist Páll álita að ekkert væri að marka þessar spár, þegar svona mikill mismunur kæmi fram við aðeins litið eitt nánari athuganir á gögnunum um. Heyrst hefur að tilraunir Bandaríkjamanna til að eyða fellibyljum hafi haft kólnandi áhrif hér á landi, þar sem þessir byljir bera með sér heitt loft. Páll sagði, að ennþá væri ekki öruggt að hægt væri yfirleitt að eyða fellibyljum, eða hafa áhrif á þá. Til þess hefðu þessar tilraunir staðið of stutt og hefðu því ekki tölfræðilegt gildi. Hann bætti því við að varla væri þó lengur vafi á því, að hægt væri að koma í veg fyrir haglél, sem í suðlægari löndum geta valdið miklum skaða t.d. á uppskeru. Þetta er gert með silfurjoðíði og það hefur einmitt einnig verið notað til að reyna að eyða fellibyljum. Páll sagði að lokum, að hann héldi að spár hefðu batnað undanfarin ár, og væri ástæðan aðallega hin aukna notkun á tölvum, við úrvinnslu upplýsinga. —hs—

Morgunblaðið segir frá nýju húsi Veðurstofunnar 2.desember:

Aðalkosturinn við þessar breytingar er sá, að nú höfum við möguleika á nýjum aðferðum við veðurspár, sem samræmast betur kröfum tímans“, sagði Hlynur Sigtryggsson veðurstofustjóri, er hann kallaði á sinn fund blaðamenn vegna bættrar aðstöðu Veðurstofunnar í nýjum húsakynnum við Bústaðaveginn. Nýja húsnæðið var tekið formlega í notkun í ágúst s.l. en síðan hefur starfsemin verið flutt inn í áföngum. Nú er öll starfsemi stofnunarinnar komin undir eitt þak á Bústaðaveginum og una veðurfræðingar þar allvel hag sínum. Má segja, að tími hafi verið til kominn, því allt frá stofnun hefur Veðurstofan verið á hrakhólum með húsnæði. Veðurstofan hóf starfsemi árið 1920 að Skólavörðustíg 3. Húsnæði var þar lítið enda starfsmenn aðeins þrír. Fljótlega þrengdist þó um og var þá flutt í Landssímahúsið og þaðan í Sjómannaskólann árið 1945. Þar hefur Veðurstofan síðan verið til húsa, að undanskilinni veðurspádeild, sem flutti á Reykjavíkurflugvöll í janúar 1950. Árið 1961 setti þáverandi veðurstofustjóri, frú Teresía Guðmundsson, nefnd til að athuga húsnæðisþörf Veðurstofunnar. Árangurinn varð sá, að árið 1967 veitti Alþingi 300 þús krónur til undirbúningsvinnu að byggingu Veðurstofu og hófst sú vinna skömmu síðar. Áætlað er, að fullgerð muni nýja Veðurstofan kosta um 87 milljónir króna. Húsið er 16x40,5 metrar, 6679 rúmmetrar og heildargólfflötur 2183 fermetrar. Það er þrjár hæðir og kjallari en efsta hæðin er inndregin að hálfu. Arkitekt var Skarphéðinn Jóhannsson, en að honum látnum sáu Guðmundur Kr. Guðmundsson og Ólafur Sigurðsson um teiknun innréttinga. Aðspurður sagði Hlynur, að nafn á húsið hefði ekki verið ákveðið, en ýmsar uppástungur hefðu komið fram svo sem Vindheimar, Lægðarbakki, Hæðarbrún og Golan-hæðir, en óbyggt var húsið jafnan nefnt Skýjaborgir.

Slide6

Óvenjukalt var í nóvember og desember. Á landsvísu hafa ekki komið kaldari dagar síðan, í þessum mánuðum. Hinn 23. nóvember var sérlega kaldur og eins dagarnir 17. til 19.desember. Kuldarnir sköpuðu margs konar vandræði í orkumálum, gríðarlegt álag varð á hitaveitur og raforkuver áttu í vandræðum vegna frosta og vatnsskorts.

Slide7

Ingibjörg í Síðumúla segir af desember: Fyrstu fjórir dagar mánaðarins frostlausir og gekk á með skúrum. Eftir það mældist alla daga meira og minna frost. Mánuðurinn í heild með fádæmum kaldur, nepju og illviðrasamur. Ekki voru mikil snjóþyngsli, en hagar slæmir og hefur orðið að gefa útigangi lengi. Samgöngur voru mest allan mánuðinn með eðlilegum hætti. Á gamlársdag var vonskuveður. Hríð og skafbylur allan daginn. Varð þá víða ófært og komust færri en vildu á nýársböllin. Ekkert þeirra féll þó niður með öllu.

Mjög hlýtt varð skamma hríð 1. og 2. desember. Hámarkshiti á Galtarvita er sagður 15,7 stig kl.9. Það er á mörkum hins trúverðuga, en enn hlýrra varð þó á Dalatanga, 15,9 stig og víðar var mjög hlýtt.

Morgunblaðið segir 5.desember af jarðskjálftum undir Mýrdalsjökli:

Tíðir jarðskjálftakippir hafa verið undir Mýrdalsjökli síðustu daga og um leið hafa komið ljótar skvettur í árnar, sem renna undan jöklinum. Hafa margir talið að nú væri Kötlugos að byrja. Sveinbjörn Björnsson eðlisfræðingur sagði í samtali við Morgunblaðið í gær, að allt að 3 kippir hefðu mælst á dag að undanförnu. Og stærstu verið 3 stig á Richter-kvarða. Kippirnir virtust allir koma mjög djúpt úr jörðu eða 25 — 30 km, en sjaldgæft væri að kippir, sem mældust hér á landi ættu rætur sínar að rekja lengra en 10 km undir jarðskorpunni. Því gæti átt sér stað, að eldgos væri í nánd. Hann sagði, að þrátt fyrir þessa kippi ekkert hægt að fullyrða um, að Kötlugos væri að hefjast. Gögnum ætti eftir að safna til að reikna nákvæmlega út, hvaðan kippirnir kæmu, en hinu væri ekki að leyna, að Katla væri búin að sofa óvenjulega lengi eða í 55 ár, en meðaltími milli gosa væri 48 ár.

Þann 5. dýpkaði lægð snögglega við Austfirði og olli þar miklu veðri. Tíminn segir grá 6.desember:

Síðari hluta dags í gær {5.] brast á fárviðri af norðaustri við Austfirði, og olli það manntjóni í Neskaupstað. Hvolfdi þar báti með tveim mönnum á, rétt við land, og drukknaði annar maðurinn, sem á honum var, en formanninum, tókst með harðfylgi að synda í land. Þrír bátar úr Neskaupstað leituðu athvarfs sunnan undir Norðfjarðarhorni, er veðrið brast á. Biðu þeir þar átekta, uns skuttogarinn Barði kom á vettvang. Varð að ráði, að bátarnir fylgdust með honum til Neskaupstaðar, en þangað var komið um fimmleytið. Minnsti báturinn var hafður í vari við togarann alla leið inn að bryggjum í Neskaupstað, en þar skildi leiðir, og ætluðu bátverjar inn í höfnina við fjarðarbotninn. En áður en báturinn næði höfninni, skall á ógurlegur sviptibylur, og hvolfdi bátnum við það. Tókst formanninum, sem er frækinn sundmaður, með naumindum að brjótast til lands á sundi, og var hann fluttur í sjúkrahús, mjög þrekaður. Stóð yfir leit að félaga hans í gærkvöldi. Í þessu sama veðri urðu viðlagasjóðshús, sem standa á svokölluðum Bakkabökkum, átta að tölu, fyrir miklum skemmdum. Fauk af þeim járn og pappi og rúður brotnuðu, og var talið, að ekki nema eitt þeirra væri íbúðarhæft án viðgerðar.

Tíminn segir enn af skaða í sama veðri 7.desember:

Í mannskaðaveðrinu í fyrradag varð það slys á vélbátnum Guðmundi Péturs frá Bolungavík, að matsveininn, Ólaf Ingimarsson, tók út, er brotsjór reið yfir skipið, og drukknaði hann. Þetta gerðist um hádegisbilið um 20 sjómílur frá Horni, þar sem hið versta veður brast á á miðvikudagsmorguninn.

Morgunblaðið segir frá vöktun uppleystra efna í Múlakvísl í pistli 11.desember:

Síðan í september hefur magn uppleystra efna verið meira en venjulega í Múlakvísl. en tvisvar sinnum í viku eru tekin sýni í ánni, í þeim tilgangi að nota það sem hugsanlega aðvörun um gos í Kötlu. ásamt jarðskjálftamælingum. Sigurður Steinþórsson jarðfræðingur hefur athugað sýnin sem Vigfús á Heiði í Mýrdal sendir honum tvisvar í viku. Sagði Sigurður að magn uppleystra efna í ánni hefði verið sveiflukennt. Stærsta sveiflan komið fyrst í september og kom brennisteinfýla af ánni. Síðan jafnaði áin sig aftur. en önnur sveifla með meira magni kom í októberbyrjun og síðan enn ein um sl. mánaðamót. Uppleystu efnin minnkuðu svo eftir mánaðamótin í vatninu. en eru aftur á uppleið nú.

Kuldakastið fór að taka í. Tíminn segir frá stöðunni á Höfn í Hornafirði 12.desember:

Ástandið er heldur bágt hér eystra, sagði Aðalsteinn Aðalsteinsson, fréttaritari Tímans á Höfn í Hornafirði, þegar við höfðum tal af honum í gær. Vatnið í uppstöðulóninu við Smyrlabjargaárvirkjun er alveg þorrið, og þaðan kemur ekkert rafmagn. Þetta kemur okkur svo sem ekki á óvart, því að frostakaflinn er orðinn langur. Núna er frostið vægt, eða svona 3-4 stig og hægviðri. Samkvæmt veðurspánni á að hlýna á næstunni, en það þarf meira en eins eða tveggja daga þíðviðri til þess að virkjunin komist í gang aftur.

Tíminn ræddi hugsanlega snjóflóðhættu 14.desember:

Í fyrrinótt var norðaustan stórhríð á Norðurlandi samfara nokkru frosti, sem er um allt land. Í gær birti víða nokkuð upp aftur og spáin fyrir Norðurland í dag gefur til kynna að koma muni skárra veður. Úrkoma var ekki mjög mikil, en þó setti í allmikla skafla hér og þar og olli ófærð. Múlavegurinn var ófær í gær, er við ræddum við fréttaritara okkar þar, Björn Stefánsson, en ætlunin var að ryðja veginn í dag, ef birti almennilega upp, en hríð var enn til fjalla á Ólafsfirði í gær. Björn kvaðst álita, að allmikil hætta væri á snjóflóði á Múlaveginn núna, það væri alltaf í svona veðri. Þyrfti ekki nema smátitring til að skaflar hlypu fram úr giljunum. Björn sagðist hins vegar ekki hafa spurnir af því, hve mikið hefði fennt í Múlanum, en miklar líkur væru þó á því, að mikið hefði skeflt í gilin, þar sem verið hefði svo hvasst og gilin kröpp og fylltust fljótt. Snjórinn væri laus í sér, og það skapaði mesta hættu. Ekki taldi Björn mikla hættu á snjóflóðum við Ólafsfjarðarbæ sjálfan. Á Siglufirði gerði mikla skafla í stórhríðinni, en fréttaritari okkar þar, Jóhann Þorvaldsson, kvað ekki hættu á snjóflóði. Til þess þyrfti hitabreytingu þ.e.a.s. hlýrra veður, þó gæru snjóflóð átt sér stað í giljum á einstaka stað utan byggðar. Svona veðurlagi, auk þess sem snjóinn setti á auða jörð, — fylgdi lítil snjóflóðahætta. Hættan er annars mest báðum megin Strákaganga. Frost var 8-13 stig fyrir norðan í fyrrinótt.

Ástandið í raforkumálum á orkuveitusvæði Laxár er nú mjög slæmt og í gær varð að grípa til rafmagnsskömmtunar á Akureyri, Dalvik og í Eyjafirði. Slæmt veður var nyrðra í fyrrinótt og truflaðist rennsli Laxár frá Mývatni og einnig í Laxárdal.

Tíminn segir enn frá slæmu ástandi á Höfn í Hornafirði 15.desember:

Enn versnar ástandið á Höfn i Hornafirði. Fólk hefur nú flúið úr fjölda húsa, þ.á.m. öllum Viðlagasjóðshúsunum, sem eru um 20 talsins. Svartamyrkur grúfir yfir bænum, þegar rafmagnið er tekið af og fólk situr kappklætt við kertaljós. Í gærkvöldi höfðu um 40 manns fengið inni á hótelinu á Höfn, og að sögn Árna Stefánssonar hótelstjóra var búist við því að enn fjölgaði um kvöldið. Hótelið fékk sérstaka bráðabirgðaraflögn í gærmorgun og er því undanþegið skömmtuninni.

Slide8

Kortið sýnir hæð 500 hPa-flatarins og þykktina að morgni þriðjudagsins 18.desember. Þetta voru einhverjir köldustu dagar sem við þekkjum í desember síðustu 100 árin rúm. Það er  mjög óvenjulegt að sjá þykkt fara niður í 4900 metra við landið.

Nú urðu vandræði við Þjórsá. Tíminn segir frá 18.desember. Ekki er vel upplýst hvort þetta ástand mætti að einhverju leyti rekja til virkjunar Þjórsár, en vetrarrennsli í aftakafrosti var nú talsvert meira en vant er:

Frá Urriðafossi og niður að Egilsstöðum er eitthvað þriggja stundarfjórðunga gangur, sagði Gestur Jónsson, stöðvarstjóri í Villingaholti, við Tímann í gær, og á öllu þessu svæði eru Þjórsárgljúfur full af jakahröngli, svo að út úr flóir. Ætli þau séu ekki á þessu bili viða svona eitt til tvö hundruð metrar á breidd, og þaðan af meira, og áttatíu til hundrað metrar á dýpt, miðað við jafnsléttu. Það hefur fryst og hlánað til skiptis og sífellt hlaðist meira og meira af jakahröngli í gljúfrin, og áin hefur ekki náð að spýta því fram. Á laugardagsnóttina komst jakahrönglið alla leið heim að bæ á Urriðafossi, þar sem þau Haraldur Einarsson og Unnur Þórarinsdóttir búa með börnum sínum, og þar stöðvaðist hrönnin um einn metra frá íbúðarhúsinu, þriggja til fjögurra metra há. Allt var flóandi í vatni, sem nú er að vísu tekið að fjara, því að það hefur fengið framrás í farvegi bæjarlækjarins undir hrönglinu, en jakarnir standa eftir fast við veggina, sumir á stærð við hús. Á sunnudaginn mátti heita orðið bílfært að Urriðafossi. En sums staðar annars staðar voru líklega um fimmtíu metrar niður á veginn. Símastaurar eru á kafi, en símasamband er þó á við alla bæi, þótt það truflaðist um tíma. ... Hér niðri hjá Mjósyndi, sagði Gestur enn fremur, eru háir bakkar og miklir sandar fyrir framan, þegar Þjórsá er eins og hún á að sér. Nú stendur það heima, að jakahrönnin er nokkurn veginn jafnhá bökkunum. Á þessum bæ flæddi árið 1928. Annars er það að segja, að svona óskaplegar jakahrannir höfum við ekki fyrr séð, og við höldum, að breytingar, sem orðið hafa á ánni í sambandi við virkjanir og vatnsveitingar, eigi þátt í því. Mikinn kulda leggur af öllum þessum jökli. Í gærmorgun var fimmtán stiga frost í Villingaholti, en fór niður í ein átján stig, þegar leið á daginn. Á bökkum Þjórsár var aftur á móti mun harðara frost. Svo miklum kulda stafaði frá ísnum, að það var eins og komið væri í frystihús. — Bæirnir þrír hér í hverfinu eru einangraðir að því leyti, að vegir hafa lokast á báða bóga, sagði Hreinn Sigtryggsson á Egilsstöðum, er Tíminn átti tal við hann. Engri mjólk verður komið héðan eins og stendur, og í dag kom maður gangandi með póst hingað á bæina. Það hefur hækkað ákaflega mikið í Þjórsá hér niður frá, og flæðir hún upp á veginn á fleiri en einum stað. Ég þori að fullyrða, að það hefur aldrei fyrr hækkað svona mikið í henni þau tuttugu ár, sem ég hef verið hér. Ég býst við, að jakahrönnin, sem hún hefur borið á land, hafi valdið talsverðum skemmdum, rifið upp og brotið girðingarstaura á bökkunum og gert önnur þess konar spjöll.

Rennslisvandræði voru einnig í Laxárvirkjun (en það var býsna venjulegt). Tíminn 19.desember (stytt). Einnig var sagt af ísalögum á Hvammsfirði:

Svo mikið dró úr rennsli Laxár í gær, að aftur varð að gripa til rafmagnsskömmtunar. Mikið krap hefur safnast í ána, allt frá Hólum í Laxárdal og upp að ósum við Mývatn. Orkuframleiðsla virkjunarinnar fór niður fyrir 14 MW í gær, en eðlileg framleiðsla er um 19 MW. Allmikill skafrenningur var nyrðra í gær og talsvert frost. Ástandið er ekki betra við Grímsárvirkjun. Orkuframleiðsla stöðvarinnar var um 700 kw í gær, en er að öllu eðlilegu 3200 kw. Rafmagn er skammtað á orkuveitusvæðinu, og verður áfram með sama veðurlagi. Það er ekki aðeins fyrir norðan og austan, sem rafmagnsskortur er. Erfiðleikar eru einnig farnir að gera vart við sig við Sogið og Búrfellsvirkjun.

Hvammsfjörð hefur ekki lagt fyrir hátíðar þau þrettán eða fjórtán ár, sem ég hef verið hér, sagði Steinþór Þorsteinsson, fréttaritari Tímans í Búðardal, við Tímann í gær, en nú er komið í hann geysilega mikið krap, sem berst fram og aftur fyrir vindi og föllum, og hann er orðinn hvítur yfir að sjá. Steinþór sagði, að ekki þyrfti nema nokkra frostdaga til viðbótar til þess að fjörðinn legði, en á hinn bóginn gæti þessi hroði borist burt, ef hvessti til muna. — Fari fjörðurinn undir traustan is svona snemma, sagði Steinþór, er hann fastur fyrir. Hann liggur oftast fram undir apríllok, eða jafnvel fram í maí, og stafar þá af honum verulegur kuldi, þegar út á kemur. Brotni hann upp í vestanroki í stórstraumsflóði, geta hlaðist hér upp hrannir, sem eru tugir metra á hæð, en reki hann út úr firðinum, berst hann iðulega út með landinu, og þá hefur komið fyrir, að hrönglið hefur borist inn í höfnina í Stykkishólmi, svo að erfiðleikum hefur valdið fyrir báta, þó aðeins einn eða tvo sólarhringa.

Tíminn segir 20.desember frá ótta um rafmagnsþurrð á Suðurlandi, slæmu ástandi á Raufarhöfn, símabilunum og ófærð:

Það virðist vera skammt undan, að til alvarlegrar rafmagnsþurrðar komi hér sunnanlands, og getur rafmagnsskömmtun verið á næsta leiti. Í gær var hámarksframleiðslugeta Búrfellsvirkjunar komin niður í áttatíu megavött, og enn harðnaði á dalnum, er ís á Úlfljótsvatni brotnaði og truflaði rennsli í Steingrímsstöð í Soginu. Nægilegt vatn er að vísu í Þjórsá til þess að Búrfellsstöðin geti gengið með venjulegum afköstum, en rennsli hefur tregðast sökum kraps og jakahröngls í uppistöðulóninu. Er nú í ráði að reyna að greiða vatninu leið með sprengingum, og var í gær verið að gera mælingar til undirbúnings því. Til þess hefur þegar verið gripið að minnka orkunotkun áburðarverksmiðjunnar úr átján megavöttum í tæplega sex, og álverksmiðjan í Straumsvik hefur einnig dregið allmikið úr orkunotkun sinni. Jafnframt er heitið á almenning að fara sem allra sparlegast með rafmagn. Annað er það, sem getur steðjað að Reykvíkingum. Heita vatnið í Reykjavik er farið að minnka, og hafa hitaveitunni borist kvartanir úr flestum hverfum. Vill hún einnig beina því til notenda, að þeir spari heita vatnið, svo allir geti fengið eitthvað. Ef vatnið minnkar enn, er hætt við að kalt geti orðið hjá íbúum Skólavörðuholtsins og vestasta hluta vesturborgarinnar.

Mikil ófærð er nú í öllum landshlutum, og viðast ekki fært nema stórum bilum. Mikil brögð eru þó að því að menn leggi af stað upp á von og óvon á litlum bilum. Margir verða að skilja þá eftir, og veldur það miklum töfum fyrir aðra, og jafnvel tjóni. Veðrið var víða þannig í gær, að ekkert var hægt að eiga við mokstur. Á Suðvesturlandi og í Borgarfirði er færð nokkuð góð, nema i uppsveitum. Á Snæfellsnesi skall á stórhríð í fyrrakvöld og er ófært um Staðarsveit og Fróðárheiði. Söfnuðust allmargir bílar saman við Vegamót, og var verið að hjálpa þeim fyrir Kerlingarskarð síðdegis í gær. Vestan Búðardals er ófært, en stórir bílar komast þó eitthvað. Sæmilega er fært út frá Patreksfirði, til Bíldudals og suður á Barðaströnd. Á Norðurlandinu er allt í óvissu, því þar var mjög slæmt veður í gær. Tíminn hafði samband við Jón Ólafsson vegaeftirlitsmann, sem staddur var í Fornahvammi, og sagði hann, að þar væri ekkert hægt að aðhafast vegna veðurs, en jafnskjótt og slotaði, yrði farið að ryðja Holtavörðuheiðina, en ekki væri vitað, hvað snjóað hefði mikið síðan í fyrrakvöld, því vart sæist út úr augum. Þremur stórum bílum á suðurleið var hjálpað yfir heiðina í fyrrakvöld. Allmargir bílar bíða átekta við Staðarskála og á Laugarbakka í Miðfirði eru á annað hundrað manns í bílum. ófært er til Siglufjarðar, og hætta varð mokstri þangað i Fljótunum vegna veðurs. Á Akureyri var stórhríð í gær, og allir vegir í grenndinni að lokast, en reynt var eftir megni að halda leiðinni til Húsavikur opinni. Öxnadalsheiðin var siðast farin í fyrradag, en óvist var um ástand þar í gær. Á Austfjörðum er allt ófært, og ekki unnt að moka þar í gær vegna veðurs. Af Norðausturlandinu hafa engar fréttir borist, þar sem símasamband þangað er lítið sem ekkert. Frá Höfn í Hornafirði og þar í grennd er svipaða sögu að segja. Lónsheiði er ófær, en reynt var í gær að hjálpa 20 bíla lest yfir Breiðamerkursand til Hafnar. Þeir eru á leið austur á Firði og voru á Kirkjubæjarklaustri kl. 3 í fyrrinótt. Einna mestu snjóþyngslin eru í Skaftártungum, og hefur mjólkurbilum tá því svæði verið hjálpað. -SB.

Það fylltist hér allt af vatni í kringum bæinn á þriðjudagsnóttina. svo að aðeins munaði fáum metrum, að það næði húsunum, sagði Haraldur Einarsson á Urriðafossi við Tímann í gær. Vatnsborðið mun hafa verið nítján til tuttugu metrum ofan við venjulegt rennsli bæjarlækjarins, sem stíflaðist. Við sáum okkur þann kost vænstan að fara á næsta bæ og gista þar. Í fyrrinótt sjatnaði vatnið og náði framrás, og eins og stendur er Þjórsá í farvegi sinum, nema hvað hún er líklega eitthvað utan við hann hjá Egilsstöðum. Verið er að reyna að gera veginn færan niður í Egilsstaðahverfið. Leggi Þjórsá efra, verður lát á jakaburðinum, en hana virðist leggja seinna þar upp frá, en áður, síðan virkjanirnar komu til sögu. Auk þess er vetrarrennsli í Þjórsá orðið meira en var vegna vatnsmiðlunar, og það á vafalítið sinn þátt í öllum þessum jökli, sem borist hefur fram. — Bæjarhúsin hér á Urriðafossi hafa staðið á sama stað frá ómunatíð, og það fer ekki af því neinum sögum, að þetta eða þessu líkt hafi fyrr gerst, sagði Haraldur enn fremur, enda hefði verið hægðarleikur að færa þau nokkra metra, þar sem þau stóðu hærra, ef þess hefði þurft með.

Undanfarna daga hafa orðið talsverðar bilanir og truflanir á símasambandi víða um land vegna óveðurs og rafmangstruflana. Stutt sambandsslit hafa orðið á radíósambandi milli Reykjavikur og Akureyrar, en tekist hefur að gera við það jafnóðum. Slæmt radíósamband hefur verið milli Akureyrar og Egilsstaða frá því kl.10 á sunnudagsmorgun, og er það vegna rafmagnstruflana á Gagnheiðarstöð. Ekki hefur verið unnt að koma viðgerðarmönnum frá Egilsstöðum upp á Gagnheiði, þar sem til þess þarf snjóbíl, en hann fæst ekki leigður vegna anna við aðra hluti. Viðgerð getur því ekki farið fram fyrr en snjóbíll fæst, nema veður batni svo mikið, að komast megi upp á snjósleða. Símasambandslaust var við Raufarhöfn frá því á laugardag til kl.14 í gær vegna ísingar á línunni. Vinnuflokkur frá Húsavík gerði við línuna, en sambandið er ótryggt, þar sem 5 sm ísing er á henni á 10 km kafla, og færð meðfram henni er mjög erfið. Snjóbíll fékkst frá Kópaskeri til flutninga efnis, en þar sem hann er öryggistæki, var hann kallaður heim í gærkvöldi. Um kl.15:30 í gær féll snjóskriða á símalínuna í Súðavikurhlíð og rofnaði símasamband til Ísafjarðar, Súðavikur og Djúps. Þó geta þessir staðir haft samband um eina línu til Brúar í Hrútafirði. Ekki er unnt að gera við þarna sökum snjóflóðahættu og vonskuveðurs, en viðgerð hefst strax og aðstæður leyfa. -SB.

Hálfgert hörmungarástand hefur ríkt á Raufarhöfn undanfarna daga. Símasambandið við umheiminn rofnaði á laugardag, og komst ekki á aftur fyrr en í gærkvöldi. Á meðan var eina sambandið eins konar skilaboðasamband um loftskeytastöðina á Siglufirði. Ástæða bilunarinnar var ísing, og lögðust símalinur niður á 15 km kafla. Skuttogarinn Rauðinúpur kom til Raufarhafnar á sunnudagsmorgun með 100 lestir af fiski, en  erfiðlega gekk að landa úr honum, þar sem gjörsamlega ófært var um bæinn. og gekk mönnum erfiðlega að athafna sig á jarðýtum, þegar þær loksins komust í gang. Löndun lauk loks í gærkvöldi, og var þá eitthvað af fiskinum farið að skemmast. Allir vegir út frá Raufarhöfn eru ófærir, og flugvöllurinn er lokaður. Aftakaveður hefur verið þessa daga á Raufarhöfn, og þar er mjög mikill snjór. Þess má geta, að læknislaust er á staðnum. Sjónvarp og útvarp hafa hvorki heyrst né sést dögum saman.

Morgunblaðið segir einnig frá illviðri á Snæfellsnesi 20.desember:

Borg, 19. desember. Undanfarna daga hefur verið óvenjuslæm norðan- og norðaustanátt á Snæfellsnesi, samfara 12—16 stiga frosti. Samgöngur hafa gengið erfiðlega vegna stöðugrar fannkomu og veðurofsa. Í gær var eitt versta veðrið, sérstaklega seinni hluta dagsins. Þá skellti á aftakaroki og fannkomu. Miklar umferðartruflanir urðu. Áætlunarbílar, sem ætluðu til Ólafsvíkur, Stykkishólms og Grundarfjarðar lentu í miklum hrakningum. Bifreið, sem fór til Stykkishólms og Grundarfjarðar komst leiðar sinnar einhvern tíma í nótt. Áætlunarbíllinn til Ólafsvíkur hafði sér til hjálpar 2 veghefla, en veðurofsinn var svo mikill og ófærðin einnig, að bifreiðin sneri við hjá Görðum í Staðarsveit og komst að Vegamótum um þrjúleytið í nótt. Erfiðlega gekk að komast þangað vegna smábíla, sem voru fastir í sköflum. Á bæjum í Staðarsveit gisti mjög margt fólk, sem varð að yfirgefa farartæki sín. Á Vegamótum og Lynghaga gistu um 80 manns í nótt. Þá gistu í Gröf 30 manns, sem urðu að yfirgefa bifreiðarnar vegna veðurofsa og ófærðar. Var heimilisfólkið í Gröf að aðstoða fólk við að komast í hús til kl. 5 í morgun. Klukkan 11 í morgun fór svo áætlunarbíllinn áleiðis til Ólafsvíkur um Kerlingarskarð. Norðan fjalls er miklu minni snjór. Mun áætlunarbíllinn fara aftur til Reykjavikur um Heydalsveg. Í þessum mikla veðurham, sem verið hefur, má þakka fyrir, að ekki skuli hafa orðið slys á fólki. Í dag er vægara veður og frostið um 10 stig. En miklar fannir eru á vegum og tekur langan tíma að koma þeim í eðlilegt horf. Rafmagnstruflanir hafa ekki orðið teljandi í þessum veðurofsa. Páll.

Nú barst hafís í tal. Tíminn segir frá 21.desember - en ekkert varð úr, veðurfar síðari hluta vetrar og vorið 1974 var fádæma gott:

Hafísinn hefur nú stundum verið meiri á þessum tíma heldur en nú er. Á árunum um og eftir miðjan síðasta áratug, þegar is lokaði mörgum höfnum landsins er líða tók á vorið, var ísbrúnin í sjónmáli frá landi í desember. Eitthvað á þessa leið komst Páll Bergþórsson að orði í viðtali við blaðið í gær. Páll sagðist ekki telja ólíklegt, að ísröndin færi eitthvað suður með Austfjörðum, og jafnvel inn á firði fyrir norðan og austan, þegar líða tæki á vorið, þ.e. í apríl-maí. Hann sagði ennfremur, að hinn mikli kuldi, sem verið hefði undanfarið á og í námunda við landið, yki möguleikana á því að ísinn legðist að landinu.

Norðlendingar eru komnir með ísskrekk og hafa farið fram á það við okkur, að sjá til þess, að nægar olíubirgðir verði ávallt til staðar, ef hafnir skyldu lokast skyndilega vegna hafíss, sagði Teitur Jensson, í birgðabókhaldi hjá Olíufélaginu h/f þegar hann var spurður að því, hvernig ástatt væri með olíubirgðir fyrir norðan og austan. Almennt virðast olíufélögin betur undir það búin að hafa fyrir hendi nægar birgðir af olíu fyrir norðan og austan heldur en á ísárunum um og upp úr síðasta áratug, þegar margar hafnir lokuðust um lengri eða skemmri tíma. Blaðið grennslaðist fyrir um þessi mál í gær, og virðist ástandið í þessum málum betra nú, heldur en hefur verið, þrátt fyrir olíukreppuna, sem nú herjar hinn vestræna heim.

Um tvöleytið í gær kom bílalest, sem í var tylft bíla, til Hornafjarðar, eftir langa ferð og stranga. Erfiðast reyndist að brjótast yfir Breiðamerkursand, enda er hann alræmd snjóakista. Bílalestin var einn sólarhring að fara yfir sandinn, en venjulega er sú leið ekin á einni klukkustund. — Þetta var mjög erfið ferð, sagði Sigurður Björnsson á Kvískerjum í Öræfum. Bílalestin lagði upp frá Fagurhólsmýri laust eftir hádegi á miðvikudag. Þaðan var vegurinn hingað austur að Kvískerjum greiðfarinn, en héðan og allt austur að Stemmuöldum i Suðursveit þurfti að ryðja veginn. Lestinni til aðstoðar voru tveir heflar og ýta, sem þó bilaði, þannig að ekki varð fullt gagn að henni. Vegurinn um Breiðamerkursand er ekki upphleyptur, þannig að í slóðina skefur jafnharðan og rutt er, ef þannig viðrar. Á miðvikudag var sæmilegt veður og skafrenningur litill, en um nóttina hvessti, og þá fyllti slóðina að baki bilunum jafnóðum og rutt var.

Slide9

Fréttin hér að ofan er úr Morgunblaðinu 21.desember. Tíminn segir af sama atviki:

Snjóflóð féll úr klettunum fyrir ofan Jörundarskál upp af Siglufjarðarkaupstað um kl.21:30 í fyrrakvöld. Féll það niður gil sem liggur niður af skálinni og þrýstist þar fram allmiklum krafti, breiddi úr sér á um 150 metra breiðri spildu og rann allt fram til sjávar. Þetta mun vera 600-700 metra breitt. Tvö hús, hænsnabú og barnaheimili eyðilögðust í snjóflóðinu, en það fór rétt fram hjá syðsta íbúðarhúsi bæjarins. Að sjálfsögðu var aldimmt þegar flóðið féll og fylgdi því enginn hávaði. Fólkið varð vart við það, þegar rafmagn fór af næstu húsum við þau, sem sópuðust burt. Það var húsið Leikskálar, en þar hefur kvenfélagið Von starfrækt barnaleikvöll á sumrin, og stórt timburhús, sem nú var notað sem hænsnahús. Tók flóðið það af grunninum og mölbraut. Í húsinu voru 500-600 hænsni og mun um helmingur þeirra hafa drepist. Aðrar skemmdir urðu ekki af völdum flóðsins, en verr hefði getað farið, þar sem flóðið féll þvert á háspennulínuna frá Skeiðsfossi en um hana kemur allt rafmagn til Siglufjarðar. Svo heppilega vildi þó til að flóðið smaug þar á milli tveggja staura og snerti hvorugan. Kvenfélagið Von og Óskar Sveinsson, eigandi hænsnabúsins urðu þarna fyrir miklu tjóni, því auk þess sem leikvallarhúsið hvarf. voru í því margs konar munir og áhöld. sem notaðir voru við starfið þar. Þetta snjóflóð mun hafa verið hengja, sem féll úr klettunum alllangt sunnan við það svæði þar sem aðalsnjóflóðahættan er. Ekki var um mikinn snjó að ræða, en vegna loftþrýstings í gilinu var allmikill kraftur á honum. Þess má geta, að þar sem flóðið fór yfir var lítill snjór og jörð er næstum auð eftir, því að flóðið tók með sér allan snjó á leið sinni til sjávar. —SB.

Tíminn fjallar 22.desember um aðkomu Bjargráðasjóðs vegna tjónsins í „Ellenarveðrinu“:

Allir mun ofviðrið sem geisaði sunnan- og vestanlands síðla í september í haust og fellibylurinn „Ellen“ átti sök á. Viða varð verulegt tjón á þessu svæði. En Bjargráðasjóður hljóp undir bakka með því að veita sveitarfélögum vaxtalaus lán er greiðist upp með jöfnum afborgununum á fimm árum. Sveitarfélögin endurlána svo þeim, sem hlut eiga að máli eftir þeim reglum er stjórn sjóðsins hefur ákveðið. Samkvæmt reglum sjóðsins ber sveitarfélögunum að veita sömu kjör á láninu til tjónþola. Bjargráðasjóður setti sjálfur þær reglur í upphafi að tjón, sem næmi minna en 50 þúsund krónum, kæmi ekki til bóta (í formi hinna hagstæðu lána). Þannig munu þeir að sjálfsögðu vera mjög margir, sem verða sjálfir að bera umtalsvert tjón jafnvel upp á tugi þúsunda. Taka má sem dæmi fjölbýlishús, þar sem þakið hefur fokið alveg af, eða kannski af einum stigagangi með 8 íbúðum. Þá er heildartjónið metið, og því síðan deilt niður á íbúðirnar, og ef ekki kemur meira en 50 þúsund í hlut, verða þeir að bera þetta sjálfir. Dýr varð „Ellen”, og þó er ekki öll sagan sögð. Að sögn Magnúsar Guðjónssonar, framkvæmdastjóra Bjargráðasjóðs, er frá hendi sjóðsins búið að afgreiða lán vegna allra umsókna einstaklinga í 55 sveitarfélögum, sem eru á vestanverðu landinu öllu, frá Rangárvallasýslu vestur og norður um til Eyjafjarðarsýslu. Nema þau lán rétt um 20 milljónum og tjón, sem lán þessi ná til, 40 milljónum. Verður væntanlega lokið við að afhenda lánþegum þessar 20 milljónir fyrir áramót. Auk þessa koma til félög og fyrirtæki, sem ekki verða afgreidd fyrr en eftir áramót. Samkvæmt matinu er tjón þeirra upp á 17 milljónir. Miðað við matsgerðir og umsóknir frá einstaklingum og fyrirtækjum er því heildartjónið upp á 57 milljónir. Dýr varð „Ellen" og kemur þó ekki inn í myndina tjón undir 50 þúsundum, eins og fyrr sagði. Að sögn Magnúsar hafa skýrslur frá matsmönnum smátt og smátt verið að berast inn á undanförnum vikum. Sums staðar er búið að afgreiða lánin til tjónþega nú þegar. Í Reykjavík og Hafnarfirði var verið að borga út seinni hluta vikunnar. Matsmenn voru dómkvaddir af sýslumönnum og bæjarfógetum á viðkomandi stöðum eftir beiðnum sveitarstjórna. Mest tjón einstaklings bar Jón í Mosfellssveit. Samkvæmt matinu var tjónið í Reykjavik, hjá einstaklingum og fyrirtækjum, 16 milljónir 224 þúsund, í Kópavogi var metið upp á 2,254 milljónir, og í Hafnarfirði 2,818 milljónir. Sums staðar var tjónið metið hærra en á tveim þeim siðarnefndu. þ.á.m. í Mosfellssveit. Þar var tjónið allhátt miðað við íbúafjölda, eða 5,242 milljónir.enda kom þar inn í hæsta tjón einstaklings á landinu, sem vitað er um, 2,5 milljónir, skv. matinu. Tjónaþoli var Jón V.Bjarnason garðyrkjumaður. Gróðurhús hans, stórt og mikið eyðilagðist með öllu, sem í því var. Fær Jón 2.620 milljón króna lán. — Step.

Morgunblaðið segir fréttir að austan og af slysi í Skagafirði í pistli 22.desember:

Egilsstöðum, 21. desember — Tíðarfar hefur verið rysjótt á Héraði undanfarið. Hefur gengið á með éljum eða stórhríð. Samgöngur hafa verið mjög erfiðar um Héraðið, því að þótt vegagerðin hafi reynt að opna vegi, hafa þeir lokast jafnharðan aftur. Fjarðarheiði er ófær að vanda og hefur þurft að flytja lækninn á snjóbíl fram og til baka svo til daglega. Í þessum veðrum hafa bílar iðulega festast úti á vegum vegna þess, hve veður hafa skollið skyndilega á. Hefur þá þurft að fara á snjóbílum til þess að leita að fólki, en allt hefur gengið giftusamlega samt. Nú hefur stórhríðinni slotað, vegir innan Héraðs eru flestir að verða færir, en frostið er hér nú 23 stig. Flugsamgöngur eru komnar í eðlilegt horf og fljúga þrjár flugvélar hingað til Egilsstaða í dag. Eins hefur Flugfélag Austurlands haldið áætlun með póst- og farþegaflug til áætlunarstaða. — ha.

Mælifelli, 21. desember — Sá hörmulegi atburður gerðist í norðanofsaveðrinu, sem gekk hér yfir 18. til 19. desember, að Hrólfur Guðmundsson, bóndi á Lýtingsstöðum í Tungusveit, varð úti á leið milli Lýtingsstaða og Breiðar, þar sem unnusta hans og sonur eiga heima. Var ekki undrast um hann fyrr en í gær síðdegis, er von var á honum heim aftur. Á Breið var ekki búist við honum í slíku veðri og því engin eftirgrennslan. Fjöldi heimamanna og menn úr björgunarsveitum frá Varmahlíð og Sauðárkróki hófu leit í gær kvöldi, en skilyrði voru slæm, skafrenningur og náttmyrkur. Í morgun var aftur farið að leita þegar í birtingu, og fannst lík Hrólfs í skurðbakka neðan við svonefnda Miðaftanshóla í landi Stekkjarholts á hádegi. Kvöldið sem Hrólfur ætlaði að Breið var hörkufrost og aðdynjandi sterkviðri. Álitið er, að hann hafi fallið í skurðinn og hlotið höfuðhögg. Hrólfur bjó á Lýtingsstöðum á móti foreldrum sínum og bróður. Hann var 25 ára og lætur eftir sig unnustu og eitt barn á fyrsta ári. Síra Ágúst.

Fréttir bárust af áhyggjum af vatnsskorti á Stokkseyri. Tíminn segir af því og rafmagnsleysi á Snæfellsnesi 28.desember:

Eftir langvarandi úrkomuleysi lá við vatnsskorti á Stokkseyri um jóladagana, en þá er að sjálfsögðu vatnsnotkunin hvað mest. En að sögn hreppsstjórans, Steingríms Jónssonar, sparaði fólk við sig vatnið, eftir því sem mögulegt var, þannig bjargaðist þetta og er vatnið nú nægilegt. Fram til ársins 1965 notuðu Stokkseyringar brunna, sem voru við hvert hús, en þá var sett upp sogdælukerfi. Þær fá vatn undan hrauninu, og ræður því vatnsmagnið, sem fer ofan í hraunið langt fyrir ofan Stokkseyri, úrslitum. Er þetta mjög gott vatn að sögn Steingríms. Ekki hefur áður komið til vatnsskorts sem þessa, og er þetta enn til marks um hið eindæma tíðarfar desembermánaðar sunnanlands. Sogdælunum gekk illa að ná upp fullum þrýstingi og var því litill kraftur á vatninu þessa tvo, þrjá daga. Við þyrftum bara að fá okkur djúpvatnsdælur í stað þessara og koma þeim niður í vatnið. Með þeim ættum við að vera öruggir með vatn, sagði Steingrímur. — Við þurfum að stefna að því að fá þær. Steingrími var ekki kunnugt um, hvort vatnsskorts hefði gætt víðar þarna um slóðir. -Step.

Íbúar á sunnanverðu Snæfellsnesi sátu í myrkrinu á aðfangadag og langt fram á jólanóttina. Ástæðan var ísing, sem settist á raflínuna yfir Fróðárheiði og sleit hana. Þórður Gíslason, bóndi á Ölkeldu í Staðarsveit, sagði að þetta hefði svo sem ekki verið neitt óskaplegt, fólk þarna væri ekki alls óvant rafmagnstruflunum. Meir að segja hefði verð einhver hátíðleiki yfir jólunum við kertaljós. Allur gangur var hafður á við eldamennskuna og vist er að allir fengu að borða. Einna verst kom þetta við útihúsastörfin, mjaltir og umönnun fjár og svo kólnaði nokkuð í þeim húsum, sem hafa rafdrifnar kyndingar. Rafmagnið fór snemma á aðfangadagsmorgun og kom á aftur um eittleytið um nóttina. Bilunin var ekki stórvægileg, en illt var að komast að henni vegna veðurs og ófærðar lengi vel. — SI5.

Það hefur verið gjafafrekt hér, algjör jarðbönn fyrir allar skepnur. Það er klakastorka yfir alla jörð, hefur snjóað og bleytt í og síðan frosið, sagði Vernharður Steingrímsson oddviti Stokkseyrarhrepps, er við höfðum samband við hann í gær. Sagði Vernharður, að svona hefði ástandið verið allan desembermánuð og væri það einstakt hér um slóðir. Hross eru orðin gjaffrek hér, og hefur svo ekki verið undanfarin ár. Nei, nei, bændur eru ekki svartsýnir, það er til nóg af heyjum. Svipað mun ástatt viðar um land, enda þótt ekki kunni að þykja eins mikil nýlunda þar og fyrir austan fjall. Gamalt fólk hér í Reykjavik minnist líka varla eins frostharðs desembermánaðar og nú. — Step

Klp-Reykjavik. — Í gærmorgun fannst fullorðinn maður látinn úti á viðavangi í Sandgerði. Talið er að hann hafi látist úr kulda og vosbúð, en slæmt veður var í Sandgerði í fyrrinótt.

Tíminn segir af Skaftárhlaupi og snjóþyngslum á Fljótsdalshéraði 29.desember:

Um tíuleytið í fyrrakvöld varð þess vart, að Skaftárhlaup væri í aðsigi, en þá leggur jafnan megna brennisteinsfýlu af jöklinum. Í gærkvöldi var hlaupsins samt lítt farið að gæta. Þar eystra er fannfergi mikið og frosthörkur hafa verið miklar allt síðan í nóvember, þannig að áin er öll á ís.

Þessi tíðu hlaup byrjuðu árið 1955, sagði Sigurður jarðfræðingur Þórarinsson í viðtali við Tímann. Framan af komu þau þó ekki nema annað eða þriðja hvert ár. Orsakir þessara tíðu hlaupa geta verið tvær, Annað hvort hefur myndast brennisteinshverasvæði undir jöklinum eða hér er um að ræða smágos. Megn jöklafýla er einkenni þessara hlaupa. Okkur verður það venjulega fyrst fyrir að hringja austur, ef fregnir berast af hverafýlu, þótt norðanlands sé, því að tíðast er það Skaftá, sem þá lætur á sér kræla. Í fyrstu Skaftárhlaupunum á miðjum sjötta áratugnum, varð jöklafýlunnar fyrst vart í Eyjafirði og Þingeyjarsýslum, svo við stukkum upp í flugvél og flugum norður yfir Ódáðahraun í þeirri trú, að þar væri eitthvað að gerast. En það var þá bara sunnanáttin, sem hafði borið fýluna af Skaftá norður yfir.

Gífurleg snjóþyngsli eru nú á Fljótsdalshéraði. og vatn víða að þverra, því að ekki hefur gert þíðu síðan í nóvembermánuði. Vegir eru viða nálæga ófærir, og fyrir jólin voru menn frá Hákonarstöðum og Grund á Jökuldal efra tvo daga að brjótast í kaupstað á Egilsstöðum. Vatn í Grímsá á Völlum er orðið litið, eins og titt er í frostum á vetrum, og í Lagarfljóti er rennslið nú aðeins fjórtán teningsmetrar á sekúndu, og myndi ekki nægja til nema þúsund kílóvatta raforkuframleiðslu. Þess eru þó dæmi, að vatn í Lagarfljóti hafi orðið miklu minna, og mun það hafa farið lægst í fjóra teningsmetra í langvinnum frostum og þurrviðrum fyrir mörgum árum. Það fylgir þessu þráviðri, að brunnar og vatnsból eru viða að þorna, og sums staðar verður nú bæði að sækja neysluvatn handa fólki og fénaði langar leiðir, og er það erfitt, þar sem illa hagar til og langar leiðir að fara, vegna fannalaganna. Sjónvarpið varð fólki til litillar ánægju austan lands um jólin, því að það sást bæði illa og slitrótt. — gbk

Morgunblaðið segir enn af vandræðum á Höfn í Hornafirði í pistli 30.desember:

Elías Jónsson fréttaritari Mbl. í Höfn: Í dag hefur verið hér norðanskafrenningur og fer veður fremur versnandi en hitt. Ástandið á sumum heimilum er allt annað en glæsilegt sakir kulda og rafmagnsskorts. Mikil veikindi eru t.d. á heimili Ingólfs Waage lögregluvarðstjóra, en hann býr í ákaflega lélegu húsnæði, sem hreppurinn hefur útvegað honum hér. Kona Ingólfs og þrjár dætur, þar af ein nýfædd, eru nú allar illa haldnar af veikindum, sem rekja má til kuldans og hins slæma húsnæðis. Ingólfur hefur notast við olíuofna til að halda einhverjum hita í húsinu, en af þeim er stybba og reykur og gefur auga leið, að það er allt annað en glæsilegt að vera með nýfætt barn við slíkar aðstæður. Engin breyting er á lóninu við Smyrlabjargaárvirkjun og ekkert bendir til þess, að virkjunin geti hafið rafmagnsframleiðslu í bráð, svo að þrátt fyrir þær díselvélar, sem komnar eru eða eru væntanlegar á næstunni, er fyrirsjáanlegt, að hér mun ríkja vandræðaástand þar til veðurguðirnir blíðkast.

Ingólfur Geirdal: Þegar verst var flúðum við á hótelið eins og aðrir, sem búa i þessum viðlagasjóðshúsum. Húsin eru svo óþétt, að það er illmögulegt að hafast við í þeim ef eitthvað blæs og miklar frosthörkur eru um leið. Upp á síðkastið hefur ástandið ekki verið jafn slæmt, enda höfum við nú fleiri og betri ofna. Að vísu veldur rafmagnsleysið nokkrum óþægindum og heldur fannst mér dauflegt yfir jólin, en við höfum notast við gasluktir og kertaljós. Rafmagnsskömmtunin kemur í sjálfu sér ekki verst niður á einstaklingnum sjálfum, hitt er verra, að ef ástandið í rafmagnsmálunum batnar ekki kemur það til með að draga slæman dilk á eftir sér í atvinnumálum, þar sem orkufrek fyrirtæki eins og fiskimjölsverksmiðjan verða óstarfhæf.

Kirkjubæjarklaustri, laugardag frá Þórleifi Ólafssyni blaðamanni. Vatnið í Skaftá jókst lítið í nótt. Lítil sem engin jöklafýla er af ánni og bendir margt til þess, að hlaupið komi ekki úr Vatnajökli eins og Skaftárhlaup gera almennt. Kemur þá helst til greina, að það komi úr Langasjó, sem er við suðvesturhorn Vatnajökuls. Sigurjón Rist vatnamælingamaður telur, að í frostunum undanfarið hafi jafnvel frosið fyrir útfall Langasjávar. Þar af leiðandi hafi hækkað í vatninu og nú, er hlýnað hafi, hafi vatnið ruðst fram. Einnig er sá fjarlægi möguleiki til, að malarkambur við Langasjó hafi brostið og vatnið fengið framrás. Er þá ekki að sökum að spyrja, að Langisjór mun tæmast að mestu. Þetta er þó talinn ákaflega fjarlægur möguleiki. Sigurjón segir, að þetta séu aðeins hugmyndir og geti vatnið komið úr Vatnajökli, þó að það sé heldur ósennilegt, sem fyrr greinir. Hlaup þetta í Skaftá virðist því fyrir margar sakir vera hið merkilegasta hlaup þar um slóðir. Þess má geta að Langisjór er 27 ferkílómetrar að stærð og mesta dýpt hans er 75 metrar. Sé fyrri kenningin rétt, á eftir að fá skýringu á því, að jöklafýla fannst víða í fyrramorgun. Sagði Sigurjón, að hún gæti stafað af því, að fyrir neðan Langasjó er mjög mikill framburður úr fyrri Skaftárhlaupum og vatnsflaumurinn á föstudagsmorgun hafi rótað upp leirnum og jöklafýlan í honum þá fengið útrás.

Morgunblaðið segir af lokum Skaftárhlaups 3.janúar 1974:

Hlaupið í Skaftá var í rénun í gær og um hádegisbil var rennslið í ánni, þar sem hún rennur um Skaftárdal, aðeins um 115 teningsmetrar á sekúndu. Þetta hlaup náði því aldrei að verða stórt; þegar mesta vatnið var í ánni reyndist rennslið í Skaftárdal vera 240 teningsmetrar á sekúndu, eða aðeins tíundi hluti af því, sem það reyndist mest vera í fyrra. „Enda virðist þetta Skaftárhlaup ekkert eiga skylt við jökulhlaup hinna síðari ára í Skaftá,“ sagði Sigurjón Rist vatnamælingamaður, þegar við ræddum við hann í gær. Hann sagði, að þar sem hlaupið væri mjög ólíkt hlaupum, sem komið hefðu í Skaftá hin síðari ár, væri nauðsynlegt að fljúga yfir norðvestursvæði Vatnajökuls og reyna að sjá, hvaðan það kæmi. Ketilsig ætti að myndast eftir svona hlaup; enda þótt sjálft rennslið hefði aldrei verið mikið, þá væri það ekkert smáræðis vatnsmagn, sem komið hefði undan jöklinum. Sennilega væru það um 60 millj. teningsmetrar. Einnig væri nauðsynlegt að fullvissa sig um, hvaðan vatnið kæmi. Vatnsborðið á Skaftá við Kirkjubæjarklaustur hækkaði mest um 50 sentímetra í þessu hlaupi, en í Skaftárhlaupum hefur það venjulega hækkað um 2 metra, auk þess sem áin verður þá miklu breiðari.

Morgunblaðið segir af desember í fregn 3.janúar 1974:

Desember 1973 var sá kaldasti á Íslandi á þessari öld og gott betur, því það þarf að fara aftur til ársins 1886 til þess að fá kaldari desember.

Lýkur hér upprifjun hungurdiska á veðri og veðurfari ársins 1973. Að vanda er talnasúpa - meðaltöl, úrkomumagn og fleira í viðhenginu. 


Skrár tengdar þessari bloggfærslu:

Enn úr líkanheimum -

Nú nálgast háloftalægðardrag úr vestri. Því fylgir þónokkur úrkoma í reiknilíkönum og við lítum á spá igb-líkansins eins og hún var nú í kvöld (laugardag 7.október).

w-blogg071023a

Hér má sjá uppsafnaða úrkomu (heildarúrkomumagn) sem líkanið býr til frá því kl.18 í kvöld (laugardaginn 7.október) til hádegis á þriðjudag (10.október), 66 klukkustundir. Úrkomumagnið er mjög misjafnt - en leggst í rendur, fylgir fjallgörðum og vindátt. Vindáttin er aðallega úr suðvestri eða vestsuðvestri. Hæsta talan er 217 mm - rétt austan við Austurdal í Skagafirði. Ritstjóri hungurdiska minnist þess alloft að hafa séð háar úrkomutölur í líkönum á þessum slóðum - einmitt eins og nú - rönd eftir fjallgarðinum austan Skagafjarðar. Reyndar er líka mikil úrkoma í vesturfjöllunum. vel yfir 100 mm. 

Nú er auðvitað spurning hversu raunverulegt þetta er. Líkanið býr til bylgjur yfir fjöllum sínum og kreistir þar út úrkomu í uppstreymi. Þótt líkanið sé í nokkuð hárri upplausn nær það landslaginu samt ekki alveg. Því má búast við talsverðum mun líkans og raunveruleika. gallinn er hins vegar sá að erfitt er að sannreyna hann - úrkomumælingar á svæðinu er afskaplega gisnar. 

Rétt er einnig að benda á mikla úrkomu á öðrum svæðum - þar stendur vindur meira af hafi og meiri líkur á að líkanið reikni rétt. Öfgavísar evrópureiknimiðstöðvarinnar eru háir á Vesturlandi á mánudag, og Norðurlandi vestra á þriðjudag. Þeir sem eitthvað eiga undir ættu því að fylgjast vel með spám.

En við lítum á fleiri kort.

w-blogg071023b

Hér má sjá það sem kallað er uppsafnað afrennsli á sama tíma, úrkomu í vökvaformi og snjóleysingu. Lítill snjór er til að leysa þannig að tölur eru aðallega úrkoma í vökvaformi (reyndar tekur jarðvegur líkansins við einhverju smávegis líka). Tölurnar yfir Vesturlandi eru svipaðar á kortunum tveimur - sem og á fjöllunum vestan Skagafjarðar. Munur er meiri austan Skagafjarðar og á jöklum. Hámarkið austan Skagafjarðar er nú 136 mm - virðist vera nærri Norðurárdal - ekki langt frá Valagilsá. Greinilega á mikill hluti úrkomunnar á þessum slóðum að falla sem snjór. 

Það sjáum við að hluta til á síðasta kortinu.

w-blogg071023c

Það nær reyndar ekki yfir allar 66 klukkustundirnar, heldur aðeins 12 tíma, frá því kl.6 til kl.18 á mánudag (9.október). Þá eiga að safnast upp nærri 100 kg af snjó á hálendið austan Austurdals, það væri í lausamjöll um það bil 1 m, en vegna þess að hvasst verður væntanlega mun snjórinn safnast í skafla, gil og lautir og þéttast talsvert - en djúpir geta skaflarnir orðið. Miklar hlákur mun þurfa síðar í haust eigi þessi snjór ekki að endast langt fram á næsta sumar nærri hæstu rindum. En við vitum svosem ekkert um það - ekki einu sinni hvort fönnin er raunveruleg eða bara eitthvað stundarfyrirbrigði í reiknilíkani. 


Fyrstu haustlægðirnar?

Svo virðist sem meginstraumar í háloftunum undurbúi nú syrpu lægðardraga úr norðvestri. Á yngri árum fannst ritstjóra hungurdiska það skemmtilegt veðurlag, jafnvel líka fyrstu árin sem hann fékkst við spár. Ástæður kannski þær helstar að lægðardrög sem koma yfir Grænland voru mjög erfið viðfangs - aldrei að vita hvað þau gerðu. Á síðari árum lifir einhver virðing gagnvart þessum villidýrum veðurlagsins í huga ritstjórans - en honum finnst þau sant best í minningunni. Það verður þó að horfast í augu við hin mögulegu leiðindi.

Í dag (föstudaginn 6.október) er mikil sunnanátt ríkjandi vestan Grænlands og þar rignir (og snjóar). Kuldaskil nálgast þar úr vestri og þeim fylgir mikil úrkoma. 

w-blogg061023c

Við sjáum hér klippur úr Grænlandsspá igb-líkansins sem reynir að reikna uppsafnaða úrkomu frá því á hádegi í dag fram á mánudagsmorgun á Grænlandi. Þar sjást tölur hærri en 200 mm, bæði á svæði ekki fjarri Nuuk - kannski er það ekki svo óskaplega óvenjulegt, en líka við norðvestur-Grænland - hlýtur að vera harla óvenjulegt þar um slóðir. Veldur umtalsverðri skriðu- og snjóflóðahættu - nema hvað að þarna er varla neitt sem getur skaddast (er þá einhver hætta?).

Lægðin sem þessu veldur grynnist og fer norður undir norðurskaut. Hún er hins vegar hluti af háloftakerfi sem heldur áfram til austurs - yfir jökulinn - eins og ekkert sé.

w-blogg061023a

Kortið sýnir stöðuna um hádegi á mánudag 9.október. Jafnhæðarlínur eru heildregnar, þykkt sýnd með lit. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Lægðardragið er við austurströnd Grænlands á hraðri austurleið. Lægð myndast á Grænlandshafi, dýpkar talsvert og fer austur um Ísland á aðfaranótt þriðjudags - kannski með haugarigningu um landið vestanvert. Eins og spár eru nú mun hún valda snörpu norðankasti á þriðjudaginn. Við látum liggja milli hluta hversu hvasst verður. Það kólnar með norðanáttinni - og snjóar til fjalla. 

Þetta stendur þó ekki lengi því næsta lægðardrag kemur strax á eftir.

w-blogg061023b

Um það eru spár alls ekki sammála. hádegisruna reiknimiðstöðvarinnar gerir talvert meira úr heldur en sú næsta á undan - og sker sig nokkuð úr safnspánum 50 sem henni fylgja. Segir að norðanveðrið - á fimmtudag og föstudag, verði bæði hvasst og mjög kalt. Við getum ekkert gert nema fylgjast vel með þróuninni. En kannski eru þetta fyrstu alvöruhaustlægðirnar tvær sem hér eru á ferð - og það styttist víða í snjóinn. 


Smávegis af september 2023

Eins og fram kemur í yfirliti Veðurstofunnar var hiti hér á landi í september nærri meðallagi 1991 til 2020. Á heimsvísu hafa hins vegar ríkt óvenjuleg hlýindi.

w-blogg031023a

Heildregnar línur sýna meðalhæð 500 hPa-flatarins, jafnþykktarlínur eru daufar og strikaðar, en þykktarvik eru sýnd í lit. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs og þykktarvikin eru því hitavik (hér miðað við 1981-2010). Það er varla bláan blett að sjá á kortinu öllu, rétt aðeins á hafsvæðinu milli Grænlands og Svalbarða. Gríðarleg hlýindi eru yfir meginlöndunum, en hiti yfir svæðinu kringum Ísland og suður af er nærri meðallagi viðmiðunaráranna.

Hægt er að finna mánuði í fortíðinni þegar jafnæðarlínur liggja svipað og nú nærri Íslandi - sömuleiðis ámóta þykkt. Enginn þeirra mánaða (t.d. september 1980, 1965 og 1953) sýnir hins vegar neitt í líkingu við þykktarvikin sem nú lágu yfir meginlöndunum. Kannski má segja að í þessu tilviki sé lægðardragið við Ísland afleiðing af samkeppni hlýindanna austan- og vestanvið - til að fá ámóta hér þurfum við eindregnari sunnanátt - sem er ekki í boði þegar svona hlýtt er báðu megin atlantsála. - Atlantshafið sýnist því svalara heldur en svæðin umhverfis, jafnvel þótt yfirborðshiti sjávar sé þar í hæstu hæðum - eins og kortið hér að neðan sýnir. 

w-blogg031023c

Dálítið merkilegt. Það er aðeins á örfáum blettum þar sem hiti er lítillega undir meðallagi. Sjávarhitameðaltöl í námunda við ísjaðarinn eru afskaplega óáreiðanleg í endurgreiningunni sem lögð er til grundvallar - kannski marktæk - kannski ekki. Við gætum samt leitað einhverra skýringa á þessum neikvæðu vikum - þær eru ekki endilega réttar. Við getum t.d. sagt að bráðnandi ís úr Íshafinu haldi hita niðri í Austur-Grænlandsstraumnum - það tekur tíma að hækka hitann. Við landgrunnsbrúnir er blöndun milli yfirborðs og þess sem undir er meiri - blöndunin getur haldið hita niðri. Kuldinn við suðurodda Grænlands gæti t.d. stafað af meiri norðvestanátt við ströndina heldur en vant er - og dregur kaldari sjó upp til yfirborðs. Þetta eru þó allt ágiskanir - almennt séð er furðuhlýtt á svæðinu öllu. 

Spennandi verður að sjá framhaldið. Nú hlýtur að fara að hausta á meginlöndunum og að draga úr hitavikum þar - alla vega í bili. Gerist það fyrst Evrópumegin aukast líkur á norðanáttum hér á landi - en gerist það hraðar vestanmegin aukast vestan- og sunnanáttarlíkur. Þessi hitavik benda heldur til þess að sunnan- og austanáttir verði blautar hér í haust - en ráða engu ein og sér um tíðni slíkra átta. Við vitum ekki heldur hversu djúpt þessi hlýindi ná - stormar og illviðri hausts og vetrar geta á stuttum tíma svipt þeim burt - ef þau eru aðeins grunnstæð. Þegar kemur fram á vetur geta kaldar strokur úr vestri haft áhrif á stöðugleika - og þar með aukið blöndun. 

w-blogg031023b

Taflan sýnir hvernig hita hefur verið háttað á spásvæðum landsins í september. Raðað er í sæti, 1 til 23. Heldur kaldara var um landið norðanvert en syðra. Þó nánast tilviljun í hvaða sæti raðast. Breytileiki er meiri inn til landsins og á hálendinu heldur en við sjávarsíðuna. Þess vegna nægir -0,8 í 17. sæti á Austurlandi að Glettingi, en aðeins í það 15. á Miðhálendinu.

Við þökkum BP fyrir kortagerð.


Um bloggið

Hungurdiskar

Höfundur

Trausti Jónsson
Trausti Jónsson
Höfundur er veðurfræðingur og áhugamaður um veður.

Færsluflokkar

Apríl 2024
S M Þ M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30        

Nýjustu myndir

  • w-blogg230424
  • Slide10
  • Slide8
  • Slide6
  • Slide5

Heimsóknir

Flettingar

  • Í dag (27.4.): 45
  • Sl. sólarhring: 148
  • Sl. viku: 1967
  • Frá upphafi: 2350836

Annað

  • Innlit í dag: 37
  • Innlit sl. viku: 1754
  • Gestir í dag: 37
  • IP-tölur í dag: 36

Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar

Eldri færslur

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband