Þurrt í Reykjavík það sem af er ári

Fyrstu níu mánuðir ársins hafa verið fremur þurrir í Reykjavík, ekki þó metþurrir. Þetta sést vel á mynd.

Hér má sjá mælingar allt aftur til 1885. Á tímabilinu 1911 til 1917 var mælt á Vífilsstöðum og eru þær mælingar tæplega samanburðarhæfar við þær sem gerðar voru fyrr og síðar - en við látum þær koma inn í eyðuna miklu í Reykjavík 1907 til 1920. Mælingarnar hafa verið gerðar víðs vegar um bæinn - og trúlegt að talsverð ósamfella sé í þeim, en þó hefur verið haldið kyrru fyrir á Veðurstofutúni frá því í nóvember 1973. 

Fyrstu 9 mánuðir ársins 2010 voru ámóta þurrir í Reykjavík og nú, en annars þarf að leita allt aftur til 1995 til að finna þurrara tímabil. Enn þurrara var í fáein önnur skipti í fortíðinni, úrkoma fyrstu níu mánaða ársins var minnst 1951 (fyrir utan 1915 og 1916 á Vífilsstöðum). 

Fyrstu árin eftir 1920 voru sérlega úrkomusöm, og einnig tímabilið í kringum 1990. Rauða línan sýnir 10-ára keðju. Þegar rýnt er í myndina virðist sem það gæti einhverrar tilhneigingar til hópamyndunar - úrkomusöm ár hópast aðeins saman og e.t.v. þau þurru líka. - Ekki er að sjá neinar afgerandi breytingar í úrkomumagninu - og samband hita og úrkomu harla flókið. 

Hægviðrasamt sumar (á landsvísu)

Það er almannarómur að hægviðrasamt hafi verið í sumar. Tölur sýna að það er alveg rétt mat. 

Myndin sýnir meðalvindhraða mánaðanna júní til ágúst. Þar sem talverðar breytingar hafa orðið í tímans rás á stöðvakerfinu sem og mæliháttum er ekki víst að fullt samræmi sé á milli ára þegar litið er á myndina í heild. Til dæmis er vitað að logn var víða oftalið áður en mælar komu á stöðvarnar. Ekki hefur verið lagt tölulegt mat á áhrif þess, en samanburður við aðra veðurþætti virðist gefa til kynna að þau séu einhver - fyrri hluti línuritsins ætti því að hækka sem slíku nemur.

En við sjáum vel að vindhraði í sumar var mun minni en í fyrra og minni en algengast hefur verið á undanförnum árum - allt frá sumrunum 2000 til 2004, en þau voru sérlega hægviðrasöm. Greinilegt er að sumur í kringum 1990 hafa verið óróleg og vindasöm. 

Er á meðan er. 

Hlýtt sumar - á landsvísu

Þá er veðurstofusumarið liðið, en það nær yfir tímabilið júní til september ár hvert. Þar sem formlegra frétta af niðurstöðutölum er ekki að vænta frá Veðurstofunni fyrr en eftir helgi skulum við drepa tímann með því að líta á meðalhita í byggðum landsins í heild og bera hann saman við fyrri ár.

Taka verður fram að reikningarnir eru ekki opinber og vottuð niðurstaða - heldur ættaðir úr fiktskúffu ritstjóra hungurdiska. Ef aðrir reiknuðu dæmið fengju þeir eitthvað annað út. Einnig verður að veita því athygli að meðaltölin verða því óvissari sem lengra dregur aftur í tímann og sumarið raunar óvissara heldur en aðrir hlutar ársins vegna minni breytileika hitans. Því ber frekar að líta á línuritin sem skemmtiatriði heldur en naglfastan sannleika - sérstaklega á það við tímabilið fyrir 1874. 

Hér má sjá ártöl á láréttum ás - en hita á þeim lóðrétta. Súlurnar sýna meðalhita hvers sumars, en rauða línan er tíu-ára keðja. Svo virðist sem hitinn þokist heldur upp á við í heildina litið, en auk breytileika frá ári til árs er áratugabreytileiki mikill. 

Við lifum nú greinilegt hlýsumraskeið - þótt sumarið 2016 sé ekki í hæstu hæðum er það þó í 11. sæti tímans frá og með 1874. Núverandi hlýskeið er þegar búið að sýna betra úthald heldur en helsti keppinauturinn - sérstaklega vegna þess að breytileikinn frá ári til árs virðist heldur minni en áður. Þótt munur á hlýjustu sumrum hlýskeiðanna tveggja sé í raun ómarktækur hefur samt ekkert sumar núverandi hlýskeiðs slegið þau gömlu alveg út af kortinu. 

Þótt við lifum nú gott hlýskeið - og allt hafi verið á uppleið segir mynd sem þessi ekkert um framtíðina - hún er alveg frjáls frá okkar ætlan. 

Í leiðinni skulum við líka líta á meðalhita fyrstu 9 mánaða ársins í byggðum landsins.

Á þessari mynd má sjá að núverandi hlýskeið hefur slegið hið fyrra út - en enn er auðvitað óvíst með úthaldið. Hlýskeiðið um og fyrir miðja öldina síðustu átti betra úthald á öðrum tímum árs heldur en á sumrin - þau voru fljótari að gefa hlýindin eftir heldur en vetur, vor og haust. 

Fyrstu 9 mánuðir ársins 2016 eru á landsvísu í 17. sæti listans frá 1874. Hlýjastir voru mánuðirnir 9 árið 2003 sællar minningar - en kaldastir 1866 (ef við tökum mark á svo gömlum tölum). Mjög illa leit út í septemberlok 1979 - eiginlega blasti afturhvarf til 19. aldar - ef ekki eitthvað enn verra - við í hugum ungra veðurnörda. En síðustu þrír mánuðir ársins drógu aðeins úr kuldanum. - Hvað gerist nú? Hefur árið úthald í eitthvað hærra en 17. sætið? - Það er 0,1 stig upp í 15. sæti - en 0,1 stig niður á við er fall niður í 24. sæti. Það eru 0,3 stig upp í 10. sæti - en jafnlangt (í hita) er niður í 32. sæti.