Á norðurhveli nærri sólstöðum

Þó vetrartíð hafi nú um hríð plagað flesta landsmenn eru meginkuldapollar norðurhvels samt fjarri góðu gamni. Við erum samt vel norðan við meginvindröstina sem oftast hringar norðurslóðir á þessum tíma árs.

Hefðbundið norðurhvelskort sýnir stöðuna eins og evrópureiknimiðstöðin segir hana verða síðdegis á Þorláksmessu. Jafnhæðarlínur 500 hPa-flatarins eru heildregnar og af legu þeirra má sjá vindátt og vindhraða í miðju veðrahvolfi. Heldur gisnar eru þær við Ísland og nokkuð langt suður í þéttari línur. Litir sýna þykktina en hún segir af hita í neðri hluta veðrahvolfs, því meiri sem hún er því hlýrra er loftið. Loftið yfir Íslandi er ekki kalt, mörkin á milli grænu og bláu flatanna er við 5280 metra, meðaltal desembermánaðar er um 5250 metrar yfir landinu miðju, svipað og er á kortinu. Sjá má nokkurn þykktarbratta við Ísland - þar eru litir fleiri en einn - og búa til norðaustanþræsinginn sem hefur verið að plaga okkur undanfarna daga. Þrír bláir litir auk þess græna.  

Nokkuð afl þarf til að hreinsa til og stuðla að breytingum - annað hvort að koma röstinni sem nú er suður í höfum til okkar - eða þá að færa okkur alvörukulda. 

Tveir meginkuldapollar norðurhvels, sem við til hagræðis höfum nefnt Stóra-Bola og Síberíu-Blesa liggja báðir í fletum sínum, sá síðarnefndi stærri um sig, en Stóri-Boli er öllu snarpari. 

Vestur yfir Ameríku er nokkur bylgjugangur - kannski takist að sveifla röstinni eitthvað til svo kryppa myndist sem náð gæti til okkar. Ekki eru spár þó alveg sammála um slíkt framhald - jafnlíklegt talið að lægðir haldi áfram að berast til austurs fyrir sunnan land svipað og verið hefur - skiljandi eitthvað hrat eftir fyrir okkur - komandi upp að landinu úr austri (aðallega) - til viðhalds þykktarbrattans áðurnefnda (kaldasta loftið hrúgast upp við Grænland - sem hindrar för þess til vesturs). 

En norðurhvel er enn að kólna, hinn tempraði hluti meginlandanna kólnar 5 til 6 vikur áfram - hraðar en höfin gera. Líkur á sveiflum í heimskautaröstinni aukast þá og ná að meðaltali hámarki í febrúar (ekki þó árvisst). Norðurslóðir kólna enn vel fram í mars - en þá er farið að hlýna á meginlöndunum og lega rasta breytist. 

En við verðum að gefa öllu gaum, auðvitað kuldapollunum stóru, en líka sveiflum og sérvisku rastanna, austan- og norðanhratágangi auk staðbundinna uppákoma svosem hitahvörfum og hægviðra. Ekkert frí frá veðrinu - það er alltaf einhvern veginn.