Heiðarleg suðvestanátt til lands og sjávar

Við hverju er að búast af suðvestanátt á sumrin? Jú, lágskýjuðu veðri með úrkomu um sunnan- og vestanvert landið en hlýju og þurru veðri á Norðaustur- og Austurlandi. Það er nákvæmlega það sem spár gera ráð fyrir á morgun - miðvikudaginn 8. ágúst.

Fari maður að gerast smámunasamur er það reyndar þannig að suðvestanáttin á fleiri en eina mismunandi bragðtegund og er best að líta til sjávarins - eða þá himins þegar greina skal þær að.

Yfir hásumarið er langalgengast að suðvestanáttin sé hlýrri heldur en sjórinn fyrir sunnan og vestan land. Sjórinn kælir þá loftið og suddi og þoka myndast. Rigning er þá mest af fjallakyni - tengist uppstreymi við fjöll. Annars staðar er úrkoma minni - jafnvel þótt vindur standi af hafi. Þannig á suðvestanátt miðvikudagsins að vera og sést það vel á skynvarmaspá evrópureiknimiðstöðvarinnar hér að neðan.

Kortið gildir kl. 18 miðvikudaginn 8. ágúst. Lituðu fletirnir sýna skynvarmaflæðið. Þar sem liturinn er grænn er varmastreymið úr lofti í sjó (eða land) en sé hann rauður hitar sjór (eða land) loftið að neðan.

Það merkilega er að græni liturinn hefur nærri því ekkert sést í sumar í námunda við landið. Vindátt hefur oftast verið norðlæg þannig að sjórinn hefur hitað loftið sem yfir honum hefur verið. En hér bregður við. Það er reyndar ekki nema tiltölulega stuttan tíma á ári sem grænn litur er algengur við Ísland - og ætti að vera algengastur. Þetta er frá því um miðjan júní og fram í miðjan ágúst. Það er eini tími ársins þegar sjór við landið er almennt kaldari en loftið. Stundum grænkar líka kortinu á vetrum - en það lítinn hluta heildartímans.

Græna klessan yfir landinu suðaustanverðu er hið alræmda Vatnajökulsskrímsli sem hvergi er til nema í iðrum evrópureiknimiðstöðvarinnar. Það er bæði stærra (allt of stórt um sig) og reyndar líka lægra og þynnra heldur en hinn raunverulegi Vatnajökull sem við dáumst að. En svo að sanngirni sé gætt er rétt að taka fram að á Vatnajökli er „grænt ástand“ algengast.

En við sjáum að líkanið gerir ráð fyrir því að landið hiti loftið - liturinn er rauður. Langmest þó norðaustan- og austanlands. Tölurnar eru þó ekki mjög háar - það er væntanlega ekki alveg léttskýjað.

Fyrir suðvestan land er suðvestanáttin ekki hlýrri en svo að græni liturinn nær sér ekki vel á strik. Það gerir hann hins vegar þegar kemur yfir kaldari sjó við Vestfirði og Austurland.

Vindur er merktur með mislöngum örvum, örvar benda með vindáttinni og styrkur ræðst af lengd þeirra. Eins og vera ber í suðvestanátt er hann mestur yfir landinu norðvestanverðu og sjónum þar í kring.

Á bletti yfir Austur- og Norðurlandi eru svartar, heildregnar línur sem sýna það svæði þar sem hitamunur á milli yfirborðs og 925 hPa er meiri en 8 stig - við notum annað tækifæri til að velta okkur upp úr því.

En hér var því ekki svarað hverjar eru aðrar bragðtegundir suðvestanáttarinnar á sumrin. Við bíðum með svör þar til næst gefst tækifæri.

Já, - fréttir bárust af því í dag að norðurpólslægðin sem hungurdiskar fjölluðu um í gær hafi farið niður í 963 hPa. Ekki hefur fengist staðfesting á því hvort um met er að ræða á þessum árstíma - en það er líklegt.