Lægðin djúpa á norðurhvelskorti

Lítum nú enn upp í mitt veðrahvolft og um mestallt norðurhvel. Kortið sýnir ástandið í 500 hPa-fletinum eins og evrópurreiknimiðstöðin spáir því um hádegi á sunnudag, skömmu áður en miðja lægðarinnar djúpu rennur hjá landinu.

Myndin skýrist að mun við smellastækkun. Svörtu línurnar sýna hæð 500 hPa-flatarins í dekametrum (1 dam = 10 metrar), en litafletir marka þykktina. Því meiri sem hún er því hlýrra er loftið í neðri hluta veðrahvolfs. Mörkin milli grænu og gulleitu litanna eru sett við 5460 metra - rétt undir meðalþykkt í júlí hér á landi.  

Á kortinu má sjá að víðast hvar fylgjast jafnhæðar- og þykktarlínur að í stórum dráttum, en þó er eftirtektarvert að við lægðina djúpu er misgengi þykktar og hæðar mjög mikið. Hlý tunga að sunnan gengur langt norður í tiltölulega lág 500 hPa hæðargildi. Þar verður loftþrýstingur við sjávarmál mjög lágur.

Eins og fram hefur komið í pistlum hungurdiska undanfarna daga er lægðin óvenju djúp - ekki er þó enn útséð um lágþrýstimet júlímánaðar - gamla metið er ekki fallið fyrr en það er fallið - hvað sem líður spám. En við þurfum ekki að bíða lengi eftir niðurstöðu þessarar mettilraunar, hún liggur fyrir á sunnudagskvöld.

En verður sett met í lágri júlíhæð 500 hPa-flatarins? Eftir því sem næst verður komist er lægsta 500 hPa-hæð í júlí sem mælst hefur yfir háloftastöðinni á Keflavíkurflugvelli 5240 metrar. Gangi spár eftir fer hæðin ekki svo neðarlega yfir Keflavík að þessu sinni. Það þýðir að loftið sem fylgir lágþrýstingnum nú er hlýrra en í mettilvikinu. Enda er á aðfaranótt sunnudags spáð 23 stiga mættishita í 850 hPa yfir Norðurlandi. Hlýjasta loftið verður komið hjá þegar sól verður hæst á lofti á sunnudaginn - en aldrei að vita.

Ef við lítum aftur á kortið sjáum við að enn eru svæsnir kuldapollar á sveimi yfir norðurskautssvæðinu. Halda mætti að þeir ætli sér að sleppa sumarleyfinu að þessu sinni.

Á kortinu vottar ekki fyrir hæðarhryggnum sem hefur ráðið veðri hér á landi lengst af í sumar - en hann gæti risið upp aftur - varla þó næstu fjóra til fimm daga. En þó kemur norðanátt á eftir lægðinni.

Mikil hæð ríkir yfir Bandaríkjunum - í henni miðri er þykktin yfir 5820 metrum. Þar kvarta menn nú undan mestu þurrkum í landinu í heild síðan 1956. En kuldapollur sleikir norðvesturríkin enn á ný. Þykkt um 5400 m þykir heldur hráslagaleg þar um slóðir á miðju sumri - en ekki óþekkt.

Nokkuð snarpt lægðardrag liggur suður um Mið-Evrópu til Miðjarðarhafsins. Ætli það valdi ekki miklum þrumuveðrum á Ítalíu og þar í grennd næstu daga? Spárnar gera líka ráð fyrir mikilli úrkomu í Vestur-Noregi þegar hlýtt loft lægðarinnar miklu skellur á fjallgarðinum úr vestri.

Héðan frá séð er óvissara hvað gerist í Danmörku og þar fyrir sunnan - þar fer mjög hlýtt loft hjá en við látum ágætri vefsíðu dönsku veðurstofunnar það eftir að upplýsa okkur um það.