Köldustu júnídagarnir

Enn er fastur liður á dagskrá: Köldustu og hlýjustu dagarnir í hverjum mánuði á landinu síðustu 60 árin rúm. Komið er að júnímánuði og fyrst lítum við á köldustu dagana. Allar tölur eru í °C.

Þeir eru gríðarkaldir og ekki laust við að manni bregði við að sjá tölurnar. Fyrst er það meðalhitinn:

röð	ár	mán	dagur	meðalh.
1	1975	6	2	0,81
2	1975	6	3	1,04
3	1975	6	1	1,13
4	1997	6	7	1,14
5	1952	6	2	1,79
6	1975	6	4	1,88
7	1973	6	10	2,20
8	1975	6	5	2,21
9	1983	6	1	2,30
10	1956	6	7	2,35
11	1952	6	3	2,40
12	1977	6	6	2,47
13	1973	6	11	2,49
14	1952	6	1	2,57
15	1956	6	6	2,58

Það er reyndar eitt kuldakast sem er sérlega áberandi, fyrstu fimm dagar júnímánaðar 1975 eru allir á listanum, þar af í fyrsta til þriðja sæti. Svo vildi til að vindur var víðast hægur og fór ekki margt úrskeiðis nema ef telja á sigur Íslendinga á landsliði Austur-Þjóðverja i knattspyrnu á Laugardalsvellinum til úrskeiða.  

Dagurinn í fjórða sæti er frægur fyrir það að hiti var þá ekki nema 3,6 stig klukkan 15 í Reykjavík. Daginn eftir var alhvítt á Eyrarbakka og á fleiri stöðum í lágsveitum Árnessýslu.

Í fimmta sæti er 2. júní 1952 - þá var alhvítt á Stórhöfða í Vestmannaeyjum, snjódýpt 2 cm. Hvítasunnuhretið 1973, þann 10. til 11. júní var eftirminnilegt. Þá (þ. 11.) mældist lægsti hiti sem vitað er um á veðurstöð á landinu í júní, -10,5 stig. Það var í Nýjabæ (á hálendisbrúninni suður af Eyjafirði). Tvennum sögum fór af ánægju með unglingamótið „Vor í Dal“ sem haldið var í Þjórsárdal þessa hvítasunnuhelgi.

Listi yfir lægstu meðallágmörkin er svipaður:

röð	ár	mán	dagur	meðallágm.
1	1975	6	2	-1,88
2	1952	6	2	-1,38
3	1975	6	4	-1,38
4	1997	6	7	-1,17
5	1973	6	11	-0,96
6	1975	6	3	-0,91
7	1952	6	3	-0,74
8	1975	6	1	-0,70
9	1952	6	1	-0,52
10	1975	6	6	-0,26

Þetta eru nærri því sömu dagarnir (sömu hret), röðin hefur hnikast lítillega. Listinn yfir lægsta meðalhámarkshitann er alltaf athyglisverður. Flestir sofa á nóttunni og koma út í kaldan lágmarkshita morgunsársins, en síðan tekur dagurinn allur við. Stundum þegar kalt er að morgni hlýnar vel í sól yfir daginn - en ekki alltaf jafnvel þótt í júní sé. En - við mætum að mestu sömu dögum. Þeir eru kaldastir hvernig sem á málið er litið.

röð	ár	mán	dagur	meðalhám.
1	1975	6	3	3,51
2	1975	6	2	3,89
3	1997	6	7	4,09
4	1975	6	4	4,73
5	1952	6	2	4,86
6	1973	6	11	4,92
7	1973	6	12	4,92
8	1956	6	7	4,96
9	1983	6	1	4,99
10	1975	6	5	5,11

En við tökum eftir því að langt er síðan júnídagar hafa verið svona kaldir. Nýjasta dæmið á listunum er frá 1997 - fyrir 15 árum. En einhvern tíma kemur að því að nýsleginn kaldur júnídagur mætir á svæðið og treður sér inn á listana.

Annars skulum við hafa í huga að talsverður munur er á meðalhita fyrstu og síðustu júnídaganna, í Reykjavík er hann t.d. hátt í 2,4 stig. Dagur síðast í mánuðinum sem er álíka langt undir meðallagi og þeir á listunum hér að ofan á litla möguleika á að komast inn - þótt hann sé að tiltölu jafnvel kaldari. Júní síðustu 15 ára er ekki alveg kuldakastalaus.