Hlýjast yfir Norðausturlandi

Í dag, föstudaginn 10. maí var hiti hæstur á norðausturlandi - til verulegrar tilbreytingar frá því sem verið hefur. Það gæti gerst aftur á morgun, laugardag. En ekki skal spáð um það. Reykir í Fnjóskadal sýndu 13,5 stig milli kl. 12 og 13 í dag og ámóta hlýtt varð bæði á Akureyri og Torfum í Eyjafirði.

Evrópureiknimiðstöðin sýndi þá 15,1 stiga mættishita í 850 hPa fletinum yfir Norðausturlandi. Mættishita má einnig kalla þrýstileiðréttan hita. Það er sá hiti sem reiknast ef loft er flutt niður að 1000 hPa þrýstingi. Það er í reynd ekki auðvelt - kemur þó fyrir í hvössum vindi. En loft hlýnar oft við blöndun að ofan. Það hefur trúlega að einhverju leyti gerst í dag, en einnig er líklegt að það sé líka sólaryl að þakka að hitinn komst í 13 stigin. Sólarylur gerir reyndar lítið fyrir lofthitann nema að jörð sé auð.

Hér ættu menn að sjá að ritstjórinn er kominn á hálan ís því hann veit harla lítið um snjóalög á stöðvunum - alla vega á Reykjum í Fnjóskadal. Á snjódýptarkorti Veðurstofunnar mátti í dag sjá tilkynningu um flekkótta jörð á Vöglum (neðar í dalnum) en snjódýpt var talin 112 cm. Hlýtt loft að ofan - eða sólarylur?

En hár mættishiti hjálpar - því hann segir nokkuð til um það hversu hlýtt getur orðið við jörð áður en uppstreymi hefst. Hlýnun vegna sólaryls á þannig erfitt með að toppa mættishitann. En lítum á mættishitaspá reiknimiðstöðvarinnar fyrir hádegi á laugardag (11. maí).

Litafletir sýna mættishitann - kvarðinn til hægri skýrist við stækkun. Enn er hlýjast yfir Norðausturlandi, þar má sjá töluna 14,3°C (sé kortið stækkað). Kannski verður hitinn aftur hæstur á sömu slóðum á morgun? Hér sést sérlega vel hvernig Grænlandsjökull stendur sem veggur gegn framsókn mun kaldara lofts vestan Grænlands. Það verður að fara suður fyrir Hvarf til að ná til okkar.

Í suðurjaðri myndarinnar má sjá snyrtilega lægðarbylgju. Hlýi geirinn kemur vel fram sem dekksti liturinn og við sjáum kalt loft í framsókn við kuldaskil og hlýtt við hitaskilin framan við bylgjuna. Bylgjan hreyfist hratt til austurs. Kalda loftið við Hvarf og lægðarbylgjan eiga að ná stefnumóti suðaustan við land á sunnudag og í sameiningu búa til myndarlega lægð sem svo veldur norðaustanátt á mánudag.