Hver var þykktin?

Í dag (sunnudaginn 8. maí) var veður með besta móti hér suðvestanlands, hiti komst í 16,4 stig í Reykjavík, 16,7 stig á sjálfvirku stöðinni á sama túni. Þar er einnig önnur sjálfvirk stöð og á henni fór hitinn í 16,1 stig. Meðaltal þessara þriggja talna er 16,4 stig. Hámarkið á flugvellinum var 16,3 stig, 17,1 stig við Korpúlfsstaði og 17,5 á Hólmsheiði ofan við bæinn. Örugglega hefur mátt finna bæði hlýrri og kaldari staði en þetta á svæðinu.

Hér á hungurdiskum er mikið fjallað um þykktina milli 500 hPa og 1000 hPa-flatanna en hún er því meiri eftir því sem loft er hlýrra. Meðalþykkt í maí hér á landi er 5350 metrar. Gróflega má segja að hiti aukist um 1 stig fyrir hverja tuttugu metra í þykkt. Meðalhiti í Reykjavík er rúm sex stig í maí.  

Þykktin yfir Keflavíkurflugvelli var 5423 metrar á hádegi, en hún var komin upp í 5490 metra á miðnætti (aðfaranótt 9. maí), 140 metrum - eða 7 stigum ofan meðalhita sólarhringsins samkvæmt þeirri subbulegu reiknireglu sem hér var kastað fram.

En málið er auðvitað ekki svona einfalt. Oft er lítið samræmi milli hita nærri jörðu og hita í háloftunum. Langoftast má finna að minnsta kosti ein hitahvörf á bilinu frá jörð og upp í 5 km hæð. Loft neðan hitahvarfa fréttir oftast lítið af hitabylgjum ofar. Svo var málum háttað í dag um landið norðaustanvert. Sama hlýja loftið var þar yfir og yfir Suðvesturlandi. Vindur stóð af vorköldum sjónum útifyrir landinu. Á síðarnefnda landsvæðinu blés vindur hins vegar af landi þannig að kalt sjávarloftið náði ekki að leggjast inn á landið.

Sums staðar á Austfjörðum voru stórar og skemmtilegar hitasveiflur í dag eftir því hvort opið eða lokað var fyrir fréttasamband milli jarðar og hlýja loftsins ofan við. Þannig var það t.d. á Kambanesi. Hámark dagsins var þar 11,6 stig, en hitinn lengst af mun lægri. Ekki þurfti miklar sveiflur í vindátt og styrk til að sjá um þetta.

Þannig er þetta líka í hlýrri suðvestanátt - með öfugum formerkjum. Sunnlendingar sitja þá í þungbúnu sjávarloftinu en austlendingar njóta hlýja loftsins að fullu í vel blandaðri landáttinni.

Óvenjulegt er að þykktin í maí fari yfir 5530 metra og niður fyrir 5100 metra - dæmi eru þó um hvoru tveggja.

Þykktin á heldur að minnka næstu daga - ekki þó mikið til morguns.

Kortið sýnir þykktarspá sem gildir mánudaginn 9. maí kl. 18 (heildregnar línur, merktar í dekametrum). Þykkt yfir Suðvesturlandi er spáð 5430 metrum. Litirnir sýna hita í 850 hPa-fletinum (í um 1400 metra hæð), þar er frostlaust samkvæmt spánni. Hlýja tungan sem var yfir landinu á sunnudag hefur hörfað til austurs og kemur ekki meira við sögu hér á landi.

Athugasemdir

[Þorkell Guðbrands (IP-tala skráð) 9.5.2011 kl. 05:04]

Svo er að sjá á langtíma tölvuspám að talsvert eigi eftir að kólna á næstunni og kuldapollurinn vestan Grænlands eigi að senda afkvæmi austur yfir jökulinn og leggjast yfir okkur. Það verður fróðlegt að sjá hvort af þessu verður.