Af įrinu 1838

Įriš 1838 žótti almennt hagstętt, sérstaklega um landiš sunnanvert, žar sem var óvenjužurrt. Mešalhiti ķ Reykjavķk var 4,2 stig, 0,1 stigi ofan mešallags nęstu tķu įra į undan, og žaš hlżjasta frį 1831. Mešalhiti ķ Stykkishólmi reiknast 3,2 stig. Engar męlingar hafa fundist frį Noršur- eša Austurlandi. Hafķs var nokkuš į sveimi - og hefur nęr örugglega haft įhrif į sumarhita žar sem hans gętti. Hafķsmagniš var žó miklu minna en įriš įšur. Jślķmįnušur var sérlega hlżr sušvestanlands, mešalhiti ķ Reykjavķk reiknast 13,0 stig - en talsverš óvissa samt ķ žeirri tölu. Janśar og maķ voru einnig ķ hlżja flokknum, en mars, aprķl, september, október og nóvember kaldir.  

ar_1838t 

Ķ Reykjavķk voru 14 dagar mjög kaldir, kaldastur žeirra aš tiltölu var 22.įgśst. Nķu dagar voru mjög hlżir, hlżjast aš tiltölu 29.jślķ. Hiti fór fjóra daga ķ 20 stig eša meira ķ Reykjavķk, mest 21,3 stig - alla dagana fjóra (ašeins męlt meš 1°R nįkvęmni). Slęmt kuldakast gerši snemma ķ jśnķ, og fór hiti žį nišur fyrir frostmark nokkrar nętur ķ Vķk ķ Mżrdal. 

Įriš var sérlega žurrt ķ Reykjavķk, žurrara en įriš žurra 1837, en ekki alveg jafn žurrt og metžurrkaįriš 1839. Spyrja mį um vatnabśskap ķ žessari löngu žurrkasyrpu. Įrsśrkoma ķ Reykjavķk męldist ekki nema 436 mm, nęrri helmingur hennar (199 mm) féll ķ tveimur mįnušum, janśar og desember. Śrkoma męldist 10 mm eša minni ķ 5 mįnušum įrsins, minnst ķ jśnķ, 3 mm (sjį tölur ķ višhengi).

Loftžrżstingur var mjög hįr ķ nóvember og hįr ķ 6 öšrum mįnušum, en lįgur ķ žremur, aš tiltölu lęgstur ķ september. Órói frį degi til dags var meš minnsta móti ķ febrśar, maķ og nóvember. Lęgsti žrżstingur įrsins męldist ķ Reykjavķk žann 27.október, 960,4 hPa, en hęstur į sama staš 27.janśar 1034,6 hPa. 

Hér aš nešan eru helstu prentašar heimildir um įriš teknar saman, stafsetning er aš mestu fęrš til nśtķmahorfs. Fįeinar įgętar vešurdagbękur eru til sem lżsa vešri frį degi til dags, en mjög erfitt er aš lesa žęr. Annįll 19. aldar telur żmis slys og óhöpp sem ekki er getiš hér aš nešan. Dagsetninga er sjaldan getiš og samband viš vešur oft óljóst. Žó er rétt aš nefna aš mašur frį Śtibleiksstöšum ķ Mišfirši fór ofan um ķs į firšinum. Žann 28. september segir annįllinn aš veriš hafi „ofsavešur sem rauf vķša bęši hśs og hey og spillti förum manna. Žilbįt tók śt hjį Birni bónda į Sęvarlandi ķ Laxįrdal og braut ķ smįtt“. Segir einnig frį žvķ aš ķ öndveršum nóvember hafi sjór gengiš mjög į land syšra um nęturtķma, braut skip og bįta og gerši fleiri spellvirki. 

Fjölnir V 1839 (3-8 fréttabįlkurinn) Eftirmęli įrsins 1838, eins og žaš var į Ķslandi:

Žó aš įriš 1838 gęfist nokkuš misjafnt į Ķslandi, eftir žvķ sem sveitum og hérušum hagar, og žaš yrši meš köflum fullerfitt sumstašar, mį žó kalla, žegar į allt er litiš, aš žaš hafi veriš fagurt og blķšvišrasamt og affaragott ķ flestu. Vešurįttan, sem um Sušurland vķša hafši veriš fįdęma góš, hélst viš, aš kalla mįtti, fram yfir mišja góu; žvķ žó eftir nżįriš um svo sem hįlfsmįnašartķma vęri nokkuš hryšju- og umhleypingasamt, gekk žó hinn tķmann lengst af į hęgvišrum meš stillingu til loftsins, svo aš hvorki voru stórkostleg hrök né frostaķhlaup; stóš vindur oft af austri ešur sušri, og loftiš létt og fagurt, žar sem žessum įttum eru miklu algengari slyddur og stórrigningar, einkum į žeim tķma įrsins. Žessi vešurįtta var algeng um Sušurland, en žó kom veturinn žar harla misjafnt yfir; žvķ til og frį — einkum ķ žeim sveitunum, sem hęrra liggja og heldur til fjalls — lagši jöršina undir aš nokkru leyti, og tók fyrir ešur skemmdi haga, žegar eftir nżįriš, sem seint vildi taka af eša lagast aftur, af žvķ vešurįttan var heldur ašgjöršalķtil; žó komu į žorranum slķkar žķšur, aš vķšast munu žį hagar hafa komiš upp aftur fullkomlega, og sumstašar tók enda aš mestu leyti klaka śr jöršu; hrakaši śtifénaši seint vegna góšvišranna, og var hann žar sem best lét fram yfir mišgóu ķ haustholdum, žó lifaš hefši žangaš til eingöngu af jöršunni. Frį žvķ ķ seinustu viku góu til žess komiš var af sumarmįlum, svo sem ķ fimm vikur, var  fullkomiš hagleysi og jaršbann aš kalla allstašar, nema mįski į fįeinum bestu hagajöršum, og žó mįtti kalla, aš alltaf héldist sama góšvišriš — sįldraši snjónum mest nišur ķ logni, og lį löngum viš frostleysu, og tók upp mestan snjóinn meš sólbrįši og žķšvindum. Eftir sumarmįlin, nęr žvķ hįlfan mįnuš af sumri, gjörši aftur mikiš ķhlaup af noršri ķ 3 daga; en žašan af tók aš batna algjörlega, og tók upp snjó og ķsa, en klaki leiš śr jöršu smįtt og smįtt. Fénašur gekk undan vel til fara, og voru vķša ęrnar heyfyrningar, féll og vel um saušburšartķmann. Heldur var seint um gróšurinn fram eftir vorinu, og varš žaš grasvextinum aš nokkrum hnekki, aš į hvķtasunnunóttina [3.jśnķ] og fram eftir deginum žeytti nišur snjó meš svo miklum kulda, aš hann var sumstašar ekki tekinn upp aš kvöldi, og aftur į trķnitatishįtķš [10.jśnķ] gjörši noršanvešur meš allmiklu frosti; en śr žvķ var og vešur ętķš blķtt og hagstętt.

Nyršra var veturinn erfišari; žvķ žó vešurreyndin vęri lķk aš žvķ, aš vera heldur hęg og góš, žį tók žó sumstašar fyrir jöršu žegar meš veturnóttum, og kyngdi žį nišur slķkum fjarska af snjó, einkum ķ Noršursżslu og į einstöku śtkjįlkum vķšar, aš varla sį til jaršar fyrr en į žorra, aš vķšast komu upp snöp nokkur tķmakorn, en tók žó fyrir žau brįšum aftur, svo sumstašar mun hafa dregist aš žvķ, aš hafa yrši allan fénaš į gjöf ķ nęrfellt 30 vikur, žar til leiš af fardögum. Žykir žaš allri furšu gegna, hvaš vel menn komust af, aš óviša varš fellir til rauna, og munu žess trautt dęmi ķ įrbókum vorum eftir slķkan vetur. Mį žaš eigna allgóšum heyafla undan sumrinu, en heldur fénašarfįtt undir; žaš er žessu nęst, aš heldur eru menn farnir aš sjį aš sér meš įsetninguna og lįta leišast til aš fella fénašinn, einkum žegar veturinn leggst snemma į; en helst hefir žó stutt aš žessu góš og viturleg mešferš į fénašinum, og lag žaš og kunnįtta, sem noršlenskir hafa fram yfir sunnlendinga į žvķ, aš koma fram fénašinum skemmdalaust meš litlum heyföngum. Hafķs varš landfastur fyrir Ströndum vestra žegar ķ nóvembermįnuši, en losnaši žó aftur; og į flökti var hann noršanlands öšru hverju vetrarins, en ekki lagšist hann um kyrrt žar, nema ķ Žingeyjarsżslu, og žó ekki fyrr en undir sumarmįlin, og var hann nokkuš fram eftir vorinu; en ekki varš hann aflabrögšum manna til mikillar hindrunar, nema helst hįkarlaśtveginum.

Žegar vetrinum var af létt og voriš hjį lišiš, tók viš svo gott og blķtt, fagurt og indęlt sumar, aš fįir muna annaš eins; og kom žaš aš kalla jafnt yfir allt landiš; voru löngum hęgvišri og hitar, stundum dumbungar og smį-įleišingar, enn žó miklu oftar heišskķrt og bjart vešur, einkum sunnanlands. Grasvöxturinn varš og vķšast i mešallagi, og sumstašar betur; einna lakast mun hafa sprottiš į žjóttumżrum vegna langvarandi žurrka; įvöxtur fénašar var meš betra móti vķšast hvar; allar sżslanir manna, feršalög og ašdręttir, uršu žvķ hęgar og įnęgjulegar og leystust vel af hendi. Eins var meš slįttinn, aš hann gekk meš ęskilegasta móti, nema hvaš erfitt žótti aš vinna į um mišju hans, žar sem ekki var annaš aš ganga lit į, en valllendi; en žvķ betur veitti žeim, sem höfšu votlendar mżrar eša damma, žvķ allt var aš kalla veltižurrt, svo aš kostur var aš flekkja žar sumstašar, sem sjaldan ešur aldrei hafši slegiš veriš aš undanförnu fyrir vatni; enda var löngum kostur į aš taka eftir ljįnum žaš sem losaš varš. Studdi allt žetta til žess, aš erfišiš yrši sem drjśgast og fyrirhafnarminnst og aflinn sem mestur og bestur; ręšur žaš af žvķ er varla nokkurt handarvik er unniš fyrir gżg og vešurįttan hamlar aldrei aš standa aš verki, en grasiš fölnar ķ seinasta lagi og allt sem tekiš er af heyjum er ómętt žegar ķ garšinn kemur. [Hér kemur nokkuš langur almennur kafli um „góša heyskaparhętti“ sem viš sleppum aš sinni - en hann mį lesa ķ Fjölni, 1839]

Žaš reyndist svo enn ķ sumar, aš hollast er aš taka snemma til slįttar og eiga sem minnst undir haustinu; undir göngurnar um mišju septembermįnašar brį til rosa, sem sumstašar gjörši heyaflann nokkuš endasleppan; žvķ žeim sem ekki heppnašist aš nį undan fyrstu dagana eftir žaš fór aš bregša, varš biš į žvķ nęstu 5 ešur 6 vikur, žar til seinast ķ októbermįnuši, aš lišiš var af veturnóttum og tókst žó enn, og žótti svo betur enn ekki. Var žessi kaflinn, svo sem 6 vikna tķmi fyrir veturnęturnar, hretvišrasamur mjög og umhleypingasamur sunnanlands; gekk mest į stórrigningum af landsušri og austri ešur feiknarlegum śtsynningshryšjum, svo varla fékkst žurr dagur, og žaš svo, aš ekki varš hlašiš śr böggum né lagfęrš hey, svo aš vikum skipti, enn aš sķšustu hljóp ķ noršur meš gadd og nokkurn snjó; varš af žvķ aš taka kżr į gjöf og enda lömb meš fyrsta móti, en öšrum fénaši hrakaši mjög; varš og fyrir žessa sök lķtiš um öll hauststörf manna. En eftir veturnęturnar kom aftur góšvišrakafli višlķka langur seinni hluta októbermįnašar og nóvembermįnuš allan var žó stundum nokkurt föl į jöršu, en oftast gott til haga, lygnt og gott vešur til loftsins og hęgt vešur, hvorki frost til drįtta — svo enda lį nęrri stundum, aš klaka dręgi śr jöršu aftur — né heldur rigningar. Enn meš desembermįnuši brį aftur til hrakvišra og umhleypinga, og kvaš žvķ meira aš žvķ, sem lengra leiš į mįnušinn; var mįnuš žennan vešur lengst af austri, sušri eša śtsušri meš slyddum eša rigningum, og hafši snjórinn sjaldan višnįm degi lengur. Veršur mönnum lengst ķ minni sjįlfur jóladagurinn: varš žį messufall svo aš sżslum skipti; stóš vešur af austri ešur landsušri fram eftir deginum, en gekk til śtsušurs, žegar į leiš; gengu žį žrumur og eldingar, svo aš undrum gengdi og ofanfall aš žvķlķku skapi, žar til minnkaši undir kvöldiš. Einni skruggunni sló nišur ķ Įrnessżslu ķ lambhśs, og fórust af žvķ nokkur lömb. Var žetta undanfari haršindanna, sem tókust algjörlega undir nżįriš og héldust viš fram eftir vetrinum žašan af. — Nyršra varš nżting į heyi hin besta aš lokum heyanna; var haustiš žurrt og gott og tķšin góš fram undir lok nóvembermįnašar. Seinna hafa ekki žašan fréttir borist. Įr žetta var nęsta rekasęlt; žvķ hinn fyrra veturinn uršu einhverjir mestu trjįrekar vķšast kringum landiš bęši af rekaviši og aftur annarstašar, helst syšra, af stórtrjįm tilhöggnum.

Ķ október-mįnuši haustiš 1837 varš vart viš hręringar nokkrar fyrir noršan land — og aftur į śtmįnušunum syšra hér, en ekki varš meint aš žvķ; en ķ jśnķmįnuši gjörši svo mikla hręring nyršra, nóttina milli 11. og 12. jśnķ-mįnašar nokkru fyrir fótaferš, aš bęir höggušust, og einstöku hrundu aš mestu; varš mest aš žvķ ķ Fljótum ķ Skagafirši, og į žeim kjįlkunum landsins žar ķ nįnd, sem skaga lengst noršur. Žóttust menn verša žess varir, aš hręringin kęmi aš noršan, og žeir, sem śti voru staddir, létust séš hafa įlķkt bylgju nokkurri, žį ašalhręringin gekk aš, śr noršurįtt — er žess og getiš, aš vikurkol hafi fundist žar viš sjó, og hafa žaš sumir menn fyrir satt, aš eldsumbrot nokkur hafi veriš undir sjónum einhverstašar gegnt noršri žašan. Um sama leytiš žóttust menn verša varir viš öskufall į nokkrum bęjum į Rangįrvöllum, og aš vķsu var į hvķtasunnukvöld og stöku sinnum žar eftir loftiš harla lķkt žvķ, žį vikur og ösku mistur hefur fyllt žaš og eldur er uppi, og enda vešurreyndin lengi sķšan, žar sem varla kom dropi śr lofti, hvaš lķklega sem žar til virtist horfa, en hlżindi og hitar meš mesta móti. Ętlušu menn aš eldur mundi kominn upp ķ Öręfajökli, og drógu žaš til žess meš fram, aš Skeišarį, sem allt voriš hafši veriš žurr, aš kalla, ruddist um žaš bil fram aftur meš miklu jökulflóši, og komst eftir žaš aftur ķ ešli sitt. En ekki eru, svo heyrst hafi, fleiri lķkindi til žess, eldur hafi uppi veriš sumar žetta. Er žetta helst eftirtektavert, ef reynast kynni, aš eldsuppkoma hefši įtt einhvern hlut ķ vešurblķšunni, sem ķ sumar var, og stundum mįtti kalla aš furšu gegndi.

Bréfamašur milli Skaptafellssżslu og Sušur-Mślasżslu varš og śti į vesturleiš sinni ķ haust. Bręšur tveir uršu enn śti eša fyrir snjóflóši ķ Kelduhverfi į heimleiš śr Hśsavķkurkaupstaš. ... Žaš var helst landi voru til óhęginda žetta įr, aš sjįvaraflinn var lķtill og kaupverslunin erfiš.

Brandsstašaannįll [vetur]:

Jaršbönn meš köföldum og blotum hélst til 17. jan., aš snöp meš góšvišri gafst. 23.-24. hlįka. Lagšist žį fjarskamikill svellgaldur į flatlendi. Vešur var lengst stillt og frosthęgt til mišgóu, en hnjótar entust ei til framsveita fram yfir mišžorra. Hélst jaršleysi žķšulaust, įn talsvešra illvišra, til sumarmįla. Ķ Skagafirši gengu nokkur hross af, sem gefin voru śt til aš falla, hefši haršar hrķšar komiš. Gjafatķmi varš hinn lengsti og hey hjį öllum aš žrotum komin, fįir öšrum bjargandi.

Sunnanpósturinn (6.tölublaš 1838, s.94) segir af tķš og fleiru - 1838:

Vetur hér į Sušurlandi hefur mįtt heita góšur, frostiš aldrei gert betur en nį 11° sunnanlands og varaš stutta stund ķ senn, jaršleysukaflar hafa komiš viš og viš, helst upp til fjalla og frést hefur aš fénašur sé hér og hvar farinn aš hrökkva af. Į śtkjįlkum landsins hefur vetur oršiš haršur, helst ķ Noršursżslu hvar jaršbönn hafa veriš allan veturinn og nś seint ķ fyrra mįnuši fréttist til ķssins viš Noršurland. Allstašar er kvartaš um bjargręšisskort, og eins viš sjįvarsķšuna, hvar afli hefur lķtill gefist.

Bessastöšum 3-4 1838 [Ingibjörg Jónsdóttir] (s175) Vetur hefur veriš frostalķtill, en sķšan aš vorinu leiš er heldur kalt og umhleypingasamt.

Brandsstašaannįll [vor]:

Į sumardaginn fyrsta kom upp snöp og ķ annarri viku góšur bati. 1.-2. maķ hart hrķšarkast, svo allar įr lagši og ķs rak inn į Skagafjörš, sķšan kalt og žurrt. Eftir krossmessu heišarleysing og kom gróšur ķ byggš, bjarglegur. 1. jśnķ hret og harka og į hvķtasunnu, 3. jśnķ, minnileg sušaustan-fannkomuhrķš allan daginn, eftir žaš frost į nętur og smįhret.

Frederiksgave 4-5 1838 (Bjarni Thorarensen): Hafķs segja menn mér aš nś sé aš sigla innį Eyjafjörš! Ķ Žingeyjarsżslu og meš undantekningu af Bįršardal, Fnjóskadal og Svalbaršsströnd og žar śt meš Eyjafirši, hefir veriš aš öllu jaršlaust sķšan į veturnóttum, en til pįska [15.aprķl] hafa žeir žó allir haldiš śt, žį voru žeir ķ fįri og nś bżst ég viš aš heyra allt hiš versta žašan žvķ sķšan 30. aprķl til datum [dagsins ķ dag] hefir sķfellt aš kalla mį, veriš noršanhrķš. Heyleysi verst og mesta aš frétta śr Skagafirši og Hśnavatnssżslum ... (s297)

Frederiksgave 5-5 1838 (Bjarni Thorarensen): ... nema aš hafķs hefir nś lįtiš sjį sig ķ Hrķseyjarįlnum og noršlendingar ķ mestu hęttu sökum heyleysis nema žvķ betur vori – enda hefir ķ mestum hluta Žingeyjarsżslu jaršlaust veriš frį veturnóttum og žangaš til framyfir sumarmįl – og frį 30. aprķl til 3. ž.m. hefir veriš kafaldskast į noršan, nś ķ gęr og ķ dag betra. (s162)

Brandsstašaannįll [sumar]:

Laugardagsnótt 9. jśnķ stórrigning. Um morguninn brast į noršanhörkuhrķš meš mestu fannkomu, svo svellbunka lagši yfir mela og flatlendi. Į trinitatis [10.jśnķ] augaši ķ į tśnum, en fannkoman hélst um 5 dęgur. Į mįnudagskvöldiš tók af hnjótum og žótti nś gott aš geta gefiš inni kśm og lambfé eša mišlaš öšrum meš sér. Ķ fyrsta sinn sį ég (s127) nś lokiš heyi sķšan um Jónsmessu 1802, enda varš nś flestum aš sópa tóftir innan. Ekki varš samt fellir, žar heylaust var, utan lambadauši. Nóttina eftir hrķšina [12. jśnķ] varš landskjįlfti svo mikill, aš alla felmtraši, svo ei hafši slķkur komiš sķšan brunasumariš 1783. Žessi varš einasta noršanlands. Lį viš aš hśs skemmdist. Af hillum hrundi sérhvaš. Hrökk leirtau žį vķša ķ sundur. Drangeyjarmenn komust ķ lķfshįska af grjóthruni. Stukku žeir fram ķ sjó sem lengst er stętt var. Skip og byrgi skemmdust og 1 mašur fórst. Mestur varš hann į noršurkjįlkum og bęir hrundu ķ Héšinsfirši. Menn į sjó fundu lķka mikiš til hans. Ašrir 3 minni fylgdu eftir um nóttina og morguninn. Eftir hretiš var vešur stillt og žurrt, en greri seint. Um Jónsmessu kom besti bati og lauk žį žessum 3-4 įra haršindakafla. Sušurlestir fengu aura mikla og snjóbleytu. Skagfirskir lestamenn misstu (8) hross ķ Haukadal ķ trķnitatishretinu. Ķ jślķ hitar og blķša, svo gras spratt ķ betra lagi. Slįttur byrjaši 22. jślķ. Ķ įgśst besta vešurįtt og oft sterkir hitar, žó ei breiskjur til lengdar og aldrei rigningar til skemmda.

Sunnanpósturinn (8.tölublaš 1838, s120) segir af jaršskjįlftunum noršanlands:

(F)yrir noršan land varš töluveršur jaršskjįlfti nóttina milli 11. og 12.jśnķ; nįlęgt 2 tķmum eftir mišnętti. Kippirnir uršu žrķr og leiš svosem tķmi milli žeirra; sį fyrsti var lengstur og lķka haršastur. Viš fleiri hreyfingar varš vart, žó miklu minni, fram eftir jśnķmįnuši (syšra varš ašeins hér og hvar vart viš jaršskjįlftann 12.jśnķ). Bęir hrundu hér og hvar nyršra ķ žessum jaršskjįlfta, helst ķ Fljótum og Héšinsfirši. Björg hrundu ķ Drangey og Mįlmey ķ Skagafirši. Mašur sem var aš fuglaveišum į flekum viš Drangey skal hafa oršiš žaš aš banameini aš bergiš sem hann lį ķ hrapaši į hann. Ķ Grķmsey žykjast menn og vita aš žessi jaršskjįlfti hafi komiš. Seinasta fregn aš noršan segir aš töluverš vikurkol hafi borist žar aš ströndinni, hvar af menn giska į aš eldur hafi ķ hafinu fyrir noršan Ķsland brotist śt og žykjast nś margir geta vitni umboriš aš jaršskjįlftinn hafi komiš śr noršri, en įšur var altalaš aš hann hefši komiš śr landsušri.

Sunnanpósturinn (10.tölublaš 1838, s155) segir af įrferši vor, sumar og ķ byrjun hausts:

Voriš varš bęši kalt og žurrt og seinn gróšur allstašar: aldrei festist samt ķs viš landiš. Žurrvišri varaši fram eftir öllu sumri; samt varš grasvöxtur ķ mešallagi, en nżtingin ein sś besta sem menn muna. Žurrkurinn var svo langgęfur of mikill aš flestir brunnar žornušu viš sjįvarsķšuna og meš hesta mįtti fara yfir mestu mżrarforęši. Vešurblķšan var stöšug og henni samfara almenn heilbrigši; hitinn jafnašarlega ķ skugganum 14° og stundum žar yfir. Grasvöxtur og vešrįttufar var mikiš lķkt um allt land, sem ekki er alvenja, jafnvel į Vestfjöršum ķ Ķsafjaršarsżslu var hitinn stundum 14° ķ skugganum. Heyskapur hefur žvķ veriš aš kalla góšu, žó bįgt vęri aš heyja žar sem haršslęgt var, og hey hafi oršiš śti hjį mörgum sem voru viš heyskap žvķ haustrigningar komu snemma ķ október og endušu meš frosti og nokkurri snjókomu, helst upp til fjalla. Mitt ķ mįnušinum hefur frostiš oršiš sunnanlands 8° og meir og nyršra 10°. Snjó lagši į jörš töluveršan, helst sem frést hefur ķ Dalasżslu og mį žaš mikiš kalla um žetta leyti, en eftir vikutķma mildašist vešriš og hefir haldist mįnušinn śt. Afli hefur į žessu sumri veriš ķ betra lagi um Sušurland.

Saurbę 20-8 1838 [Einar Thorlacius] (s79) Aš vķsu var veturinn nęstlišni fram til góu ekki verri en ķ mešallagi, en upp frį žvķ og allt fram til Jónsmessu vęgšarlaus aš heita mįtti, er žvķ grasįr vart ķ mešallagi.

Bessastöšum 1-9 1838 [Ingibjörg Jónsdóttir] (s177) Sunnanlands hefur veriš besta sumar, ...

Laufįsi 2-10 1838 [Gunnar Gunnarsson] (s82) Nęstlišinn vetur varš mörgum žungbęr, einkum hér ķ Noršursżslu, vegna snjófergju og jaršbanna fyrir śtigangspening. Žó varš óvķša skepnumissir. Voriš var kalt og žyrrkingasamt, en sķšan meš jślķmįnuši hefur hér mįtt heita įrgęskutķš bęši til sjós og lands ... Hérumbil kl. 2 um nóttina milli žess 11. og 12. nęstl. jśnķ kom slķkur jaršskjįlfti hér nyršra, aš eldri menn mundu ei slķkan. Hann var mikilfengastur og skašamestur į Ólafs-, Siglu- og Héšinsfjöršum, samt Fljótum, hvar bęjarhśs allvķša hristust sundur og hrundu nišur. ... Fleiri smęrri fylgdu į eftir ķ sama sinn, og sķšan af og til nokkra daga eftir.

Frederiksgave 6-10 1838 (Bjarni Thorarensen): ... śtfall heyskaparins var hiš ęskilegasta – svo nś er óhętt ef vetur veršur ekki žvķ langvinnari. (s138)

Frederiksgave 6-10 1838 (Bjarni Thorarensen): Žś ert bśinn aš frétta um jaršskjįlfta. Žetta hśs musiceraši poetiskt og hrikalega um nóttina og tjörukaggi viš gafl žess, brį į leik og tók aš dansa. ... Heyskapur hefir lukkast rétt vel ... (s243)

Frederiksgave 24-10 1838 (Bjarni Thorarensen):: Hér hefir allstašar heyjast vel, og ég vona nś aš fleirstir verši óbilugir meš hey žó haršur vetur komi ... (s164)

Brandsstašaannįll [haust og vetur til įramóta]:

Ķ september noršanįtt og frostnętur, sķšan snjóalaust til 11. okt. Į sunnudagskvöld [vęntanlega 14.október], upp į lognfönn, brast į mikill hrķšarbylur, svo vķša fennti nokkuš af fé, sķšan harka og kóf til 22. okt., aš hlįku gjörši meš góšvišrum į eftir til mišs nóvember, sķšan allgott vetrarfar, en óstöšugt į jólaföstu, en beit allgóš. Jólin uršu hin verstu, er menn mundu til. Į jóladaginn, meš degi, kom į landsunnan ofsavešur meš krapaslettingi. Bręddi kvartelsžykkt svell į steina til hįlsanna og gjörši jaršlaust. Var žó lengi rigning nešra, en klambraši allt aš lokum. Um nóttina og daginn eftir gott til žess um mišjan dag brast į noršanbylur. Braust žó messufólk heims um kvöldiš. Į žrišja vestanhrķš, svo jaršlaust til nżįrs. (s128) ... Jaršeplafengur varš enn lķtill og enginn, žar sumir hęttu aš leggja alśš į hann. Seint varš sįš og nokkuš dó śt um nóttina 3. įgśst viš frost og hélu. 14. okt. varš sį atburšur aš Hnjśkum, aš bóndinn, Sveinn Halldórsson, kom um kvöldiš rķšandi frį Holti. Brast bylurinn į hann milli bęjanna, og varš hann žar śti, en Sölvi sonur hans kom gangandi frį Kślukirkju og varš lķka śti sömu nótt skammt frį bęnum. (s129) Į góu hrakti skip śr Höfša.

Tvęr dagbękur śr Eyjafirši eru ašgengilegar žessi įrin - sś ķtarlegri žeirra, sem Jón Jónsson į Möšrufelli hélt, er hins vegar illlęsileg óvönum. Žó mį draga eftirfarandi śt um įriš 1838: 

Henn segir janśar mega kallast allgóšan, en kvartar žó undan nokkrum jaršbönnum. Febrśar segir hann kallst mikiš góšan bęši aš stillingu og jörš. Sömuleišis telur hann mars allgóšan hér um plįss og aprķl ķ mešallagi, en maķ ķ löku mešallagi. Ekki gott aš lesa umsögnina um jśnķ, en aš sjį sem hann telji jślķ stilltan en heldur loftkaldan. Įgśst mikiš stilltur. September mikiš stilltur til žess 26. Október mįtti heita allgóšur og nóvember dįgóšur. Desember merkilega góšur fram aš sólstöšum. 

Hvorki Jón né hinn dagbókarritarinn, Ólafur Eyjólfsson į Uppsölum ķ Öngulstašahreppi, kvarta mjög undan jaršskjįlftanum mikla, Jón getur žess aš nokkrir skjįlftar hafi fundist, en Ólafur getur einskis.  

Lżkur hér aš sinni umfjöllun hungurdiska um įriš 1838. Sigurši Žór Gušjónssyni er žakkaš fyrir innslįtt Brandstašaannįls. Fįeinar tölur mį finna ķ višhengi. 


Skrįr tengdar žessari bloggfęrslu:

Bloggfęrslur 6. febrśar 2021

Um bloggiš

Hungurdiskar

Höfundur

Trausti Jónsson
Trausti Jónsson
Höfundur er vešurfręšingur og įhugamašur um vešur.

Fęrsluflokkar

Mars 2024
S M Ž M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Nżjustu myndir

  • w-blogg200324b
  • w-blogg200324a
  • Slide10
  • Slide9
  • Slide8

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (29.3.): 27
  • Sl. sólarhring: 67
  • Sl. viku: 425
  • Frį upphafi: 2343338

Annaš

  • Innlit ķ dag: 23
  • Innlit sl. viku: 383
  • Gestir ķ dag: 22
  • IP-tölur ķ dag: 21

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Eldri fęrslur

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband