14.6.2020 | 20:02
Af hitafari á Vestur-Grænlandi - og fleiru
Lesendur hungurdiska kannast vonandi orðið vel við hitasveiflur síðustu 200 ára eða svo á Íslandi. Við lítum nú til Vestur-Grænlands. Mælt hefur verið í Nuuk (Godthaab) nokkurn veginn samfellt frá 1866 en eldri mælingar á fáeinum stöðvum hafa verið notaðar til að giska á eldri tölur - á svipaðan hátt og giskað hefur verið á hita í Stykkishólmi fyrir 1846. Ekki hefur þó enn tekist að búa til samfellda röð lengra aftur en til ársins 1840 - eldri tölur eru á stangli.
Myndin sýnir þessa samsuðu. Hún fylgir röðinni frá Nuuk í aðalatriðum - sveiflur eru þær sömu. Súlurnar sýna einstök ár en rauða línan er 7-ára keðjumeðaltal - [sú tímalengd er alltaf í nokkru uppáhaldi hjá ritstjóra hungurdiska]. Á 19.öld vekur kannski helst athygli okkar hér að 8.áratugurinn er áberandi hlýrri heldur en sá 9. - og mesti kuldinn á þeim 7. ekki eins langvinnur og hér á landi. Þó er kaldasta árið 1863.
Það hlýnaði hægt og bítandi undir lok 19. aldar og fyrstu 2 áratugi þeirrar 20. - rétt eins og hér á landi og eftir 1920 hlýnaði snögglega - líka eins og hér á landi. Eftir 1947 fóru hlýindin aðeins að gefa sig - ekki ósvipað og hér á landi líka. Hér á landi kólnaði strax 1965 og 1966 - en ívið síðar á Vestur-Grænlandi (sem ekki frétti strax af auknum hafís austan Grænlands) - en skömmu síðar kólnaði verulega þar líka. Kuldaskeiðið nýja stóð svo ámóta lengi á Grænlandi og hér - en sá var munurinn þó að síðasti þriðjungur þess - sem var heldur hlýrri hér á landi en þeir tveir fyrstu - var kaldastur, þá komu fjölmörg afskaplega köld ár í röð á Vestur-Grænlandi. Kaldasta árið í syrpunni var þó 1983 - í öðrum þriðjungi kuldaskeiðsins.
Um aldamótin hlýnaði verulega - hlýindin hafa heldur gefið eftir allra síðustu árin. Árið 2015 var t.d. nokkuð kalt - en árið 2010 sker sig úr hvað hlýindi varðar - enda ótrúlega ruglað ár á flestan hátt.
Við skulum nú bera 7-árasveiflur í Nuuk og í Stykkishólmi saman - og skjóta Englandi inn í líka.
Hér er hiti í Nuuk á vinstri kvarða - og ferill blár, en hiti í Stykkishólmi á þeim hægri og ferill rauður. Hér má glöggt sjá að stærstu sveiflurnar eru í aðalatriðum samtíma - hliðrast í mesta lagi til um 2 til 3 ár - en nokkuð sitt á hvað. Athugið að það munar 5 stigum á kvörðunum. Sveiflurnar í Nuuk eru heldur stærri. Hlýindin um 1930 eru að tiltölu enn meiri þar en í Hólminum og kuldinn á síðasta þriðjungi kuldaskeiðsins síðasta miklu meiri. Núverandi hlýindi hafa ekkert gefið sig enn í Hólminum - en varðandi Grænland er rétt að hafa í huga að vægi ársins 2010 eins og sér er mikið - um leið og það datt út úr 7-ára keðjunni datt meðaltalið niður.
Af myndinni sjáum við glögglega að Ísland og Grænland eru nágrannar í veðrakerfi heimsins.
Hér sjáum við sama feril fyrir Stykkishólm (rautt - hægri kvarði) - en á vinstri kvarða (blár ferill) er hiti á Mið-Englandi. Hér munar 6 stigum á kvörðunum tveimur. Samræmi er ekki sérlega mikið - jú, 20.aldarhlýskeiðsins gætir aðeins á Englandi, en ekki líkt því eins og hér (og á Grænlandi). Hlýindin á síðustu áratugum eru einstök á Englandi - og þar fór að hlýna heldur fyrr en hér - en hér munar enn ekki mjög miklu á núverandi hlýskeiði og því fyrra.
Hlýindi síðustu áratuga einskorða sig ekki við norðurslóðir við Atlantshaf - eins og 20.aldarhlýskeiðið - þau eru miklu víðtækari.
Bloggfærslur 14. júní 2020
Um bloggið
Hungurdiskar
Færsluflokkar
Heimsóknir
Flettingar
- Í dag (19.4.): 95
- Sl. sólarhring: 107
- Sl. viku: 1844
- Frá upphafi: 2348722
Annað
- Innlit í dag: 85
- Innlit sl. viku: 1615
- Gestir í dag: 79
- IP-tölur í dag: 79
Uppfært á 3 mín. fresti.
Skýringar
Eldri færslur
- Apríl 2024
- Mars 2024
- Febrúar 2024
- Janúar 2024
- Desember 2023
- Nóvember 2023
- Október 2023
- September 2023
- Ágúst 2023
- Júlí 2023
- Júní 2023
- Maí 2023
- Apríl 2023
- Mars 2023
- Febrúar 2023
- Janúar 2023
- Desember 2022
- Nóvember 2022
- Október 2022
- September 2022
- Ágúst 2022
- Júlí 2022
- Júní 2022
- Maí 2022
- Apríl 2022
- Mars 2022
- Febrúar 2022
- Janúar 2022
- Desember 2021
- Nóvember 2021
- Október 2021
- September 2021
- Ágúst 2021
- Júlí 2021
- Júní 2021
- Maí 2021
- Apríl 2021
- Mars 2021
- Febrúar 2021
- Janúar 2021
- Desember 2020
- Nóvember 2020
- Október 2020
- September 2020
- Ágúst 2020
- Júlí 2020
- Júní 2020
- Maí 2020
- Apríl 2020
- Mars 2020
- Febrúar 2020
- Janúar 2020
- Desember 2019
- Nóvember 2019
- Október 2019
- September 2019
- Ágúst 2019
- Júlí 2019
- Júní 2019
- Maí 2019
- Apríl 2019
- Mars 2019
- Febrúar 2019
- Janúar 2019
- Desember 2018
- Nóvember 2018
- Október 2018
- September 2018
- Ágúst 2018
- Júlí 2018
- Júní 2018
- Maí 2018
- Apríl 2018
- Mars 2018
- Febrúar 2018
- Janúar 2018
- Desember 2017
- Nóvember 2017
- Október 2017
- September 2017
- Ágúst 2017
- Júlí 2017
- Júní 2017
- Maí 2017
- Apríl 2017
- Mars 2017
- Febrúar 2017
- Janúar 2017
- Desember 2016
- Nóvember 2016
- Október 2016
- September 2016
- Ágúst 2016
- Júlí 2016
- Júní 2016
- Maí 2016
- Apríl 2016
- Mars 2016
- Febrúar 2016
- Janúar 2016
- Desember 2015
- Nóvember 2015
- Október 2015
- September 2015
- Ágúst 2015
- Júlí 2015
- Júní 2015
- Maí 2015
- Apríl 2015
- Mars 2015
- Febrúar 2015
- Janúar 2015
- Desember 2014
- Nóvember 2014
- Október 2014
- September 2014
- Ágúst 2014
- Júlí 2014
- Júní 2014
- Maí 2014
- Mars 2014
- Febrúar 2014
- Janúar 2014
- Desember 2013
- Nóvember 2013
- Október 2013
- September 2013
- Ágúst 2013
- Júlí 2013
- Júní 2013
- Maí 2013
- Apríl 2013
- Mars 2013
- Febrúar 2013
- Janúar 2013
- Desember 2012
- Nóvember 2012
- Október 2012
- September 2012
- Ágúst 2012
- Júlí 2012
- Júní 2012
- Maí 2012
- Apríl 2012
- Mars 2012
- Febrúar 2012
- Janúar 2012
- Desember 2011
- Nóvember 2011
- Október 2011
- September 2011
- Ágúst 2011
- Júlí 2011
- Júní 2011
- Maí 2011
- Apríl 2011
- Mars 2011
- Febrúar 2011
- Janúar 2011
- Desember 2010
- Nóvember 2010
- Október 2010
- September 2010
- Ágúst 2010