Alþjóðveturinn

Alþjóðaveðurfræðistofnunin telur vetur á norðurhveli ná til mánaðanna desember, janúar og febrúar. Alþjóðaveturinn er styttri en vetur á Íslandi, við teljum mars með - enda oft kaldasti mánuður ársins hér á landi. Ritstjóri hungurdiska hefur undanfarin ár reiknað meðalhita alþjóðavetrarins hér á landi og fjallað um niðurstöðu þeirra reikninga.

Reiknaður er meðalhiti veðurstöðva í byggð aftur til 1874 - og árum frá 1823 bætt við (en landsmeðalhiti þeirra ára er mikilli óvissu undirorpinn). Meðalhiti nýliðins alþjóðavetrar er +0,4 stig og telst það hlýtt á langtímavísu, en samt ekki í hóp þeirra allrahlýjustu. 

Veruleg leitni reiknast yfir tímabilið, +1,5 stig á öld. Á 20. öld allri var meðalhiti alþjóðavetrarins 16 sinnum ofan við frostmark, en hefur 9 sinnum verið það nú þegar á þessari öld - þó veturnir séu aðeins orðnir 19. Fari svo fram sem horfir verða 45 vetur ofan frostmarks á 21.öld. Slíkt væri mikil breyting frá fyrra ástandi. Á 19.öld þekkjum við ekki nema 3 vetur ofan frostmarks (gætu þó verið eitthvað fleiri - reiknióvissa er mikil) á 78 árum. 

En sannleikurinn er þó sá að við vitum ekkert um framtíðina frekar en venjulega. Rætist spár um hnattræna hlýnun að fullu verða hlýju veturnir væntanlega enn fleiri en 45 á 21.öld - en einnig er vel hugsanlegt að við höfum þegar „tekið út“ meiri hlýnun en okkur „ber“ og talan orðið nær 45 - jafnvel lægri. 

Reiknuð leiti á myndinni er ekki síst há fyrir þá sök að vetur kuldaskeiðs 19. aldar voru almennt töluvert kaldari heldur en kaldir vetur kuldaskeiðs 20.aldar. Sömuleiðis hafa mjög kaldir vetur alls ekki látið sjá sig á nýrri öld. Minni munur er á hlýskeiðunum. Kuldinn hefur minnkað að mun, en hlýindi ekki aukist alveg jafnmikið að sama skapi. Kuldaköst 20.aldarhlýskeiðsins voru meira að segja snarpari heldur en skyldulið þeirra á síðustu árum. Er þetta allt í samræmi við ísrýrnun í norðurhöfum.