Októberhiti á landsvísu

Hiti var neðan meðallags síðustu tíu ára alls staðar á landinu og þar með nokkuð neðarlega á samanburðarlistum sem ná til aldarinnar. Þegar litið er til langs tíma kemur hins vegar í ljós að hann er ekki fjarri meðallagi - og langt í frá kaldur, raðast í 81. sæti af 144 á lista með meðalhitann 3,4 stig. Hlýjastur á listanum var október 2016, meðalhiti þá var mun hærri en nú, 7,5 stig tæp. Kaldastur októbermánaða var 1917, landsmeðalhiti -0,7 stig - miklu kaldari en nú. Hitinn nú er nákvæmlega mitt á milli þessara tveggja útgilda. 

röð	spásv	ár	mán	vik		svæði
16	1	2018	10	-1,23		Suðurland
16	2	2018	10	-1,21		Faxaflói
16	3	2018	10	-1,46		Breiðafjörður
13	4	2018	10	-1,00		Vestfirðir
12	5	2018	10	-0,77		Strandir og Norðurland vestra
11	6	2018	10	-0,43		Norðurland eystra
11	7	2018	10	-0,45		Austurland að Glettingi
14	8	2018	10	-0,84		Austfirðir
13	9	2018	10	-0,91		Suðausturland
13	10	2018	10	-0,92		Miðhálendið

Taflan sýnir stöðu mánaðarins eftir spásvæðum. Í fyrsta dálki má sjá hvernig hann raðast meðal októbermánaða aldarinnar. Þeir eru orðnir 18. Á Suðurlandi, Faxaflóa og Breiðafirði er hann í 16. sæti - því þriðjaneðsta, en heldur ofar á listanum á öðrum spásvæðum, hæst í því 11 á Norðaustur- og Austurlandi. Vikin miðast við síðustu tíu ár. 

Myndin sýnir byggðahita í október frá 1874 (nær reyndar enn lengra aftur - en við tökum þeim tölum með verulegri varúð). Sjá má að október 2018 er kaldur miðað við síðustu þrjá bræður hans, en að hiti var mjög svipaður 2013 og 2014, örlítið kaldara 2012, en talsvert kaldara 2005 og 2008. 

Þegar til lengri tíma er litið þokast hiti heldur upp á við, leitni reiknast +0,9 stig á öld. Þetta er minna en í flestum öðrum mánuðum ársins (eins og oft hefur verið fjallað um á hungurdiskum áður). En breytileiki frá ári til árs er mikill og „frelsi“ frá fortíðinni virðist meira en í sumum öðrum mánuðum. Hlýindaskeiðið mikla á 20.öld lítur öðru vísi út í október heldur en í öðrum mánuðum - hann var oftast nokkuð hlýr í kringum 1910, ólíkt flestum mánuðum öðrum, en kólnaði verulega aftur og náði sér seinna á strik í aðalhlýindunum heldur en almennt gerðist. Hlýindin nýju skiluðu sér fyrst af fullum krafti 2016 og 2017.

Það fór lengst af vel með veður í október 2018 og verður að telja mánuðinn hagstæðan til flestra verka.