Kaldir dagar

Kalt loft úr norðri kemur nú suður yfir landið og virðist einna kaldast eiga að vera á fimmtudag og föstudag. Hér verður ekki reynt að ráða í það hversu kalt mun verða - en við lítum á þykktarspá sem gildir um hádegi á fimmtudag.

 

Heildregnar línur sýna þykktina og eru merktar í dekametrum (1 dam = 10 metrar). Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs. Litafletir sýna hita í 850 hPa (ansi kuldalegt).

Það er 4940 metra jafnþykktarlínan sem snertir norðausturhornið. Stöðvar á útnesjum og eyjum verjast kuldanum best - en samt er þar nokkuð gott samband á milli hita og þykktar. Sjávarylurinn tryggir góða blöndun og fréttir berast greiðlega á milli stöðvar og loftsins ofan við. Við fylgjumst því með hitanum á Stórhöfða, í Surtsey, Grímsey og Papey í þessu kuldakasti. Skyldu falla dægur- eða mánaðarmet á þessum stöðum? Ef það gerist ekki nær þetta kuldakast varla máli.

Sama má segja um stöðvarnar fáu á fjallstindum, Skálafell, Þverfjall og Gagnheiði. Falla met þar? Gerist það ekki nær þetta kuldakast ekki heldur máli.

Stöðvar á sléttlendi norðanlands og sunnan sem og á hálendinu missa hins vegar oft tengslin við það sem ofar er. Mun verra samband er þar á milli þykktar og hita heldur en á áðurnefndu stöðvunum. Auðvitað eru kuldar samt líklegri inn til landsins við litla þykkt en mikla. En - þar getur líka orðið mjög kalt þótt þykktin sé ekki svo lítil - séu geislunaraðstæður þannig. Í björtu veðri tapast tengsl á milli hita á láglendi og í háloftum mjög fljótt. Met á innsveitastöðvum eru því ekki eins marktæk um hvort eitthvað óvenjulegt er á seyði í háloftunum eða ekki.

Dægurmet eru stöðugt að falla - við fáum því hrinu nýrra lágmarkshitameta - en vafasamara er með mánaðarmetin - hvað þá ársmet.

En munum að hungurdiskar gera ekki spár.

Nú er mjög illskeytt lægð að myndast við Suður-Grænland - hún á að æða til austurs á morgun (miðvikudag) og á fimmtudag. Við sleppum líklega alveg - hugsanlega sjáum við til blikubakkans í norðurjaðri lægðarinnar. En kortið sýnir stöðuna kl. 18 á miðvikudag (ekki sami tími og á kortinu að ofan).

Lægðin er hér suður af landinu og fer ört dýpkandi. Hún á að fara rétt norðan Skotlands og síðan til austsuðausturs við suðurodda Noregs. Skotar, Danir og Þjóðverjar (og e.t.v. fleiri) búa sig undir það versta. Þó er enn mikil óvissa um hvernig fer - kannski fer spáin í vaskinn?