Miklar hitasveiflur

Með góðum hlýindaspretti í lokin tókst nýliðnum nóvember að sleikja sig upp að meðallagi síðustu tíu nóvembermánaða og hiti mánaðarins var sæmilega yfir meðallaginu 1961 til 1990. En býsna kalt var um tíma.

Ekkert lát er á stórum hitasveiflum. Í dag (sunnudaginn 1. desember) komst hiti í tveggja stafa tölur á Norðaustur- og Austurlandi þótt ekki hafi orðið alveg jafnhlýtt og varð mest í liðinni viku. En nú kólnar. Þótt tölvuspár hafi tilhneigingu til að gera of mikið úr skammvinnum kuldaköstum er samt trúlegt að mjög kalt verði hér á landi um og eftir miðja viku.

Ástæður þess að 5 til 10 daga spár gera gjarnan ráð fyrir meiri kulda heldur en verður liggja ekki alveg á lausu en trúlega hefur það með samskipti lofts og sjávar að gera. Undanfarna daga hafa reiknimiðstöðvar boðið upp á lægri þykkt en 4920 metra yfir landinu norðaustanverðu á fimmtudag/föstudag. Hvort svo verður kemur í ljós. Í dag var þykktin yfir landinu austanverðu vel yfir 5400 metrum. Sé að marka spána á neðri hluti veðrahvolfs yfir landinu að kólna um meir en 25 stig.

Hér er spákort sem gildir kl. 18 næstkomandi fimmtudag (5. desember).

Jafnþykktarlínur eru heildregnar. Þykktin yfir Norðausturlandi er minni en 4940 metrar og um 5000 metrar yfir Faxaflóa. Litafletirnir sýna hita í 850 hPa fletinum, í um 1300 metra hæð yfir sjávarmáli. Ef vel er að gáð má sjá töluna -23 stig yfir Vatnajökli norðanverðum - þar sem norðanáttin er að lyfta sér yfir jökulinn. Hver hitinn verður við jörð skal ósagt látið - það fer eftir vindhraða og útgeislunaraðstæðum. Svo auðvitað því hvort þessi veðrahvolfsspá rætist.

Það versta við svo lága þykkt er ekki endilega kuldinn sem slíkur heldur sú ólga sem verður í samskiptum lofts og sjávar í nágrenni landsins og gerir allar spár ótryggari en venjulega. - En taka skal fram að enn eru reiknimiðstöðvar á því að þetta gangi rólega fyrir sig.

Svo eru það lok kastsins. Evrópureiknimiðstöðin skellir á það strax á laugardag og á sunnudagskvöld á kortið að líta út eins og sjá má hér að neðan.

Ótrúleg breyting það - hér er þykktin yfir Norðausturlandi komin upp í 5520 metra - hækkun um nærri 600 metra á þremur dögum og hæsti 850 hPa hitinn yfir landinu á að hafa hækkað um 31 stig. Fyrst 25 stiga kólnun á fjórum dögum og síðan 30 stiga hlýnun á þremur. Ætli eitthvað bregðist ekki í þessu?