Vindįttir - nęrri jörš - og ķ hįloftunum

Rétt aš taka fram ķ upphafi aš žessi pistill er ķ erfiša flokknum - kannski best fyrir flesta aš sleppa honum, en žeir sem į annaš borš įtta sig į mįlinu ęttu aš vera einhvers vķsari aš loknum lestrinum. 

Viš byrjum į žvķ aš lķta į spįkort sem gildir į morgun, žrišjudaginn 23. janśar.

w-blogg220118vindsnidi-a

Jafnžrżstilķnur viš sjįvarmįl eru heildregnar. Lęgš er fyrir sunnan land, en hęš noršurundan. Austanįtt er rķkjandi į svęšinu, žrżstivindur rétt noršan viš austur. Vegna nśnings viš jörš blęs vindur ķ raun dįlķtiš skįsett į jafnžrżstilķnurnar, oft ķ kringum 30 grįšur frį hęrri žrżstingi til žess lęgri.

Litirnir sżna hęš 500 hPa-flatarins - žvķ dekkri sem blįi liturinn er žvķ lęgra stendur flöturinn. Hįloftalęgš er sunnan viš land, en hęšarhryggur fyrir noršan žaš. Vindįtt ķ 500 hPa er af austsušaustri. Vindur er žvķ ekki alveg af sömu stefnu „uppi“ og „nišri“ - en ekki munar miklu,

Ef viš tölum um vindstefnurnar ķ grįšum er žrżstivindstefnan um 80 grįšur, en um 100 grįšur uppi ķ 500 hPa. Hér er stefnubreytingin žannig aš hśn gefur til kynna vęgt hlżtt ašstreymi. 

Hér į eftir könnum viš hvernig mįlum er hįttaš efra viš mismunandi žrżstivindstefnu nešra. Viš horfum į mešalstefnur į öllu žvķ svęši sem myndin sżnir, en žaš er ekki fjarri žvķ aš vera 1000 til 1200 km į hvorn veg. Eins og viš er aš bśast jafnast stefnur nokkuš śt į svo stórum kvarša - en viš höfum engar įhyggjur af žvķ. 

Žrżstivindįtt viš sjįvarmįl - vindįtt ķ hįloftum

Fyrst horfum viš į myndina įn žess aš skżringartextar séu aš marki inni į henni. Lįrétti įsinn sżnir žrżstivindįttina - žó žannig aš viš sleppum nśllinu ķ grįšutölunni, 180 grįšur (sunnanįtt) er žannig rituš sem 18, vestanįttin, 270 grįšur sem 27 og svo framvegis. Lóšrétti įsinn sżnir vindįtt ķ 500 hPa-fletinum į sama hįtt. Litirnir sżna hvernig vindįttirnar para sig - kvaršinn til vinstri sżnir aš raušir litir tįkna mikla tķšni, žau įttapör eru algengust. Mjóa punktalķnan sem liggur skįhalt upp frį vinstri til hęgri markar žau pör žar sem vindįtt er sś sama nešra og efra - og greinilegt er aš žannig er mįlum yfirleitt variš aš ekki vķkur mjög mikiš frį.

En lķtum nś į sömu mynd meš nokkrum skżringartexta.

w-blogg220118vindsnidi-b

Tķšnihįmörkin tvö eru annars vegar ķ vestsušvestanįttinni, sem er algengasta įttin ķ hįloftunum - og svo ķ austanįttinni - stjarnan sżnir hvar vindįttir į spįkortinu aš ofan lenda - nokkuš algeng staša greinilega. Rétt er žó aš veita žvķ athygli aš hér segir ekkert af vindhraša - hann getur ķ žessum tilvikum veriš żmist hvass eša hęgur. 

Stór auš svęši eru į myndinni - sżna pörun sem ekki į sér staš - eša er svo sjaldséš aš hśn markast ekki sem sérstakur litur. Vęrum viš meš minna svęši undir myndu einhver pör trślega sżna sig laumulega. Hér mį t.d. sjį aš sé vestanįtt viš jörš er aldrei austanįtt ķ 500 hPa-fletinum. Aftur į móti er töluvert algengt aš sjį austlęgar - og sérstaklega noršaustlęgar įttir viš jörš į sama tķma og vestlęgar eru ķ hįloftum. Žaš kżs ritstjóri hungurdiska aš nefna öfugsniša. Rauš stjarna er sett ķ žaš mitt. 

Ašstreymi lofts er kalt ķ pörum sem liggja nešan viš skįlķnuna - en hlżtt nęst henni ofan viš. Žegar lengra dregur ķ žį įtt žurfum viš aš rżna betur ķ myndina til aš įtta okkur meš fullri vissu hvar ašstreymiš er kalt og hvar hlżtt - žar ęttum viš aš setja ašra skįlinu til aš greina betur į milli. 

Žaš er hitamunur į milli meginlands Noršur-Amerķku annars vegar og svo hlżsjįvar ķ austanveršu Noršur-Atlantshafi sem bżr til sušvestanįttina ķ hįloftunum - Gręnland sér um aš fķnstilla hana viš vestsušvestur (žaš er stefnan frį Ķslandi til Hvarfs) - og aš sjį til žess aš vindur blįsi sjaldan śr noršvestri viš sjįvarmįl - en oft leita žungir og kaldir loftstraumar śr Ķshafi sušur meš Gręnlandi austanveršu og stinga sér undir vestanįttina śr noršri og noršaustri - og bśa žar meš til öfugsnišann algenga. 

Austanįttarhįmarkiš er aš vissu leyti lķka ķ boši Gręnlands - kalda loftiš sem leitar til landsins śr vestri veršur aš fara sunnan viš Gręnland - kuldanum fylgir lįgur 500 hPa-flötur sem streymir til austurs fyrir sunnan land - og honum fylgir žį austanįtt ķ hįloftum og viš jörš. Oftast er žó henni variš eins og ķ dag - hśn er talsvert sterkari ķ lęgri lögum heldur en ofar (mętir mótstöšu kuldalekans viš Noršaustur-Gręnland). Jafnžrżstilķnurnar į spįkortinu sem viš horfšum į hér aš ofan eru žéttar, en jafnhęšarlķnur 500 hPa-flatarins fįar (litirnir fįir). 

Mynd žessi sżnir žvķ į einfaldan hįtt mikilvęga meginžętti ķ vešurfari į Ķslandi - žó ekki sé hśn léttmelt. En žeir sem įhuga hafa ęttu samt aš gefa henni gaum. 


Skemmtileg hitasveifla

Stundum sjįst ķ męlingum hitasveiflur sem mį klóra sér ķ kollinum yfir. Ein žeirra gekk yfir Saušįrkróksflugvöll nś ķ kvöld (21. janśar).

w-blogg220118b

Ritiš byrjar kl. 9 ķ morgun (žann 21.), en endar kl. 01:30 (žann 22.). Mikiš frost var ķ allan dag, męldist -19,6 stig um hįdegiš og sķšan į milli -16 og -18 stig lengst af. En milli kl.22 og 23 dró til tķšinda og upp śr kl. 22 žaut hitinn į skammri stund upp - og toppaši ķ -1,2 stigum - en féll sķšan snögglega aftur nišur ķ -12. Hitasveifla innan klukkustundarinnar varš 11,9 stig. 

Žannig hagar til aš yfir landinu liggja vķša grunnir kuldapollar og sjįst žeir margir hverjir vel į kortinu hér aš nešan.

w-blogg220118a

Žaš sżnir mun į hita ķ 2 m hęš og 100 metra hęš ķ iga-harmonielķkaninu kl. 22 ķ kvöld. Viš Saušįrkróki var žessi munur -10,4 stig. Lķklega hefur loft loft aš ofan fengiš tękifęri til aš slį nišur - hitahvörfin sullast til ķ firšinum - efra borš žeirra getur lyfst og sigiš į vķxl - rétt eins og vatn ķ baškari. Frostiš ķ kvöld var ekki nema -2 til -3 stig į Nautabśi - vęntanlega ofan hitahvarfanna. 

Viš sjįum fleiri svona snarpa bletti austar į Noršurlandi žar sem munurinn er jafnvel enn meiri en ķ Skagafirši. Stórar skyndilegar hitasveiflur sįust lķka į fleiri stöšvum ķ dag, Žingvöllum (10,2 stig innan klukkustundar), ķ Svartįrkoti (8,2 stig), viš Mżvatn (8,1 stig), į Grķmsstöšum į Fjöllum (10,8 stig), ķ Möšrudal (10,0 stig) og ķ Bįsum (8,4 stig). Į Žingvöllum og ķ Bįsum fór hitinn žó ekki nišur aftur į sama hįtt og į hinum stöšvunum (enda er loft žar oršiš betur blandaš - aš sjį - į kortinu hér aš ofan).

Rétt er aš taka fram aš lķkaniš sér ekki alla polla - og bżr sjįlfsagt til einhverja lķka sem ekki eru raunverulegir. 


Af mešalvindhraša, illvišrum og fleiru

Mešalvindhraši reyndist ķ tępu mešallagi į landinu į įrinu 2017 og illvišri voru fęrri en oftast įšur. Hér veršur litiš į tölurnar ķ lengra samhengi. Fyrsti hluti textans ętti aš vera flestum ašengilegur en sķšan haršnar undir tönn og fįir munu naga sig ķ gegnum hann allan. 

w-blogg210118a

Hér mį sjį mešalvindhraša į vešurskeytastöšvum landsins aftur til 1949. Lóšrétti įsinn sżnir vindhraša ķ metrum į sekśndu, en sį lįrétti įrin. Sślurnar sżna mešalvindhraša hvers įrs, gręna lķnan er 10-įrakešja. Rauša strikalķnan sżnir mešalvindhraša sjįlfvirku stöšvanna. Framan af sżnist hann ķviš meiri en žeirra mönnušu. Um žennan mun hefur veriš fjallaš į hungurdiskum og reynt aš skżra hann. 

En alltént mį vel sjį aš įriš 2017 var meš žeim hęgvišrasamari į sķšari įrum, svipaš og 2016. Eru žaš mikil višbrigši frį įrinu 2015 sem var meš illvišrasamara móti.

Į öllu tķmbilinu sem hér er undir var mešalvindhraši hvaš mestur ķ kringum 1990, eins og margir muna. Aftur į móti viršist mešalvindhraši hafa veriš minni en sķšar fyrstu tvo įratugi žess tķmabils sem hér er fjallaš um. Vafamįl er hvort žaš er rétt - logn var kerfisbundiš tališ of oft įšur en vindhrašamęlar komu almennt til sögunnar og gęti valdiš žessu lįgmarki, en žó gęti žetta aš einhverju leyti veriš satt samt - meir um žaš sķšar. 

En ritstjóri hungurdiska fylgist lķka meš illvišrum og telur illvišradaga į nokkra vegu. Hér er tveggja getiš. Annars vegar er į hverjum degi athugaš hlutfall žeirra stöšva žar sem vindhraši hefur nįš 20 m/s (af heildarfjölda).

w-blogg210118b

Slķkir dagar voru ašeins 6 į įrinu 2017 - fjórum fęrri en aš mešaltali žaš sem af er öldinni. Flestir voru illvišradagarinir aš žessu tali 1975, 26 talsins, en fęstir 1960, ašeins tveir. Rauša lķnan į myndinni sżnir 10-įra kešjumešaltal og mį sjį aš tölurveršar sveiflur eru ķ illvišratķšni frį einum įratug til annars. 

Nota mį ašra flokkun, - reiknašur eru mešalvindhraši allra athugana sólarhringsins. Sé sį mešalvindhraši 10,5 m/s eša meira er dagurinn talinn sem illvišradagur. Mörkin eru valin žessi til žess aš ķ žessum flokki verši heildartala illvišradaga svipuš og sé flokkaš į žann veg sem fyrr var nefndur. Viš skulum kalla fyrri hįttinn o1, en žann sķšari o2.

Séu dagalistar lesnir kemur ķ ljós aš žetta eru oft sömu dagarnir, en alls ekki alltaf. Nįnari greining leišir ķ ljós aš fyrri hįtturinn (o1) męlir frekar „snerpu“ vešranna - vešur sem gengur snöggt hjį skilar e.t.v. ekki hįum sólarhringsmešalvindhraša. Langvinn vešur eru hins vegar e.t.v. ekki endilega mjög snörp - en geta samt įtt hįtt sólarhringsmešaltal og meš žrautsegju komist inn į lista (o2).

w-blogg210118c

Myndin sżnir fjölda daga į įri hverju žar sem mešalvindhraši hefur veriš 10,5 m/s eša meiri (o2). Įriš 2017 skilaši 8 slķkum dögum og er žaš 2 fęrri en mešaltal aldarinnar fram aš žvķ. Įrin 2014 og 2015 skera sig nokkuš śr į öldinni, žaš gera lķka įrin upp śr 1990 - rétt eins og į fyrri myndinni, en hér er žaš įriš 1981 sem skilar flestum dögunum, 25 talsins. Įriš 2005 er hins vegar nešst į blaši meš 5 daga. 

w-blogg210118d

Sķšan finnum viš žį daga sem nį mįli ķ bįšum flokkum. Žeir eru aš mešaltali 6 į įri - voru 4 į įrinu 2017. Įratugasveiflan kemur vel fram į myndinni - ekki fjarri 20 įrum į milli toppa - en žaš er vķsast tilviljun. 

Žį haršnar undir tönn - en best aš koma žessu frį svo žaš žvęlist ekki fyrir sķšar. 

w-blogg210118e

Breytileiki loftžrżstings frį degi til dags (žrżstióróavķsir) er athyglisverš breyta og sżnir myndin mešaltal hans frį įri til įrs į tķmabilinu 1949 til 2017. Įriš 2015 sker sig nokkuš śr - enda illvišraįr eins og įšur sagši. Įriš 2017 var hins vegar nęrri mešallagi aldarinnar. Mikiš óróahįmark var ķ kringum 1990 - en lįgmark ķ kringum 1960 - rétt eins og ķ illvišratķšninni og mešalvindhrašanum. Žaš er skemmtileg tilviljun aš nįkvęmlega 25 įr eru į milli lįgmarkanna ķ tķmaröšinni, 1960, 1985 og 2010. Öll žessi įr var vešurlag mjög sérstakt. - Nei, 1935 var ekki nęst į undan - enga reglu žar aš hafa. 

w-blogg210118g

Hér sjįum viš 10-įrakešjur vindhraša og žrżstióróa saman og sjį mį aš allar helstu sveiflur koma fram ķ bįšum ferlum - skemmtilegt og varla tilviljun. Hér er hętt viš aš żmsir gętu falliš ķ žį slęmu freistni aš reikna leitni - og žvķ nęst kenna hnattręnum umhverfisbreytingum af mannavöldum um hana. - En athugum vel aš žó viš eigum ekki sęmilega įreišanlegar vindhrašatölur nema fįeina įratugi aftur ķ tķmann eigum viš upplżsingar um žrżstióróann ķ nęrri 200 įr. Förum žvķ varlega ķ tengingu žessara žįtta viš vešurfarsbreytingarnar. Vel mį hins vegar vera aš einhver tengsl séu ķ raun og veru į milli - en sé svo er dżpra į žeim en svo aš mynd af žessu tagi sé nothęf til įlyktana. 

w-blogg210118h

Į nęstu mynd (og žeim sem į eftir fylgja) sjįum viš enn mešalvindhrašann į landinu (blįi ferillinn). Sį rauši sżnir hins vegar mešalžrżstivind ķ 1000 hPa-fletinum ķ kringum landiš - eins og hann reiknast ķ bandarķsku endurgreingingunni. Ferlarnir eru ekki ósvipašir - en samt munar talsveršu ķ upphafi tķmabilsins. Ekki gott aš segja hvaš veldur - var vindhraši e.t.v. vanmetinn? 

w-blogg210118i

Nęsta mynd sżnir hiš sama - nema hvaš viš erum komin upp ķ mitt vešrahvolf, ķ 500 hPa flötinn. Žar var „fjöriš“ mest į 8. įratugnum - og svo aftur um 1990. Mikiš lįgmark hins vegar um og upp śr 1960. Athyglisvert er aš ferlarnir eiga żmsar vendingar sameiginlegar. 

w-blogg210118j

Sķšasta mynd dagsins sżnir enn mešalvindhrašann (blįr ferill) en sį rauši er mešalžykktarvindur į svęšinu kringum Ķsland. Hįmarkiš um 1970 vekur sérstaka athygli. Žaš er lķklega alveg raunverulegt - žetta eru hafķsįrin. Žykktarbratti męlir hitamun ķ nešri hluta vešrahvolfs yfir Ķslandi. Hann var meiri į žessum įrum heldur en fyrr og sķšar į sķšari hluta aldarinnar. Žį raskašist lķka innbyršis tķšni illvišraįtta, sunnan- og vestanvešrum fękkaši aš tiltölu - en noršanvešur uršu hlutfallslega tķšari. 

Įriš 2003 setti ritstjóri hungurdiska saman langa ritgerš um illvišri og illvišratķšni į Ķslandi - er hśn ašgengileg į vef Vešurstofunnar. Hann hefur ekki fundiš žrek til aš endurnżja hana - en svo langur tķmi er lišinn - og svo margt hefur gerst ķ vešri sķšan aš sennilega er įstęša til aš gera žaš. 


Mišur vetur - hvernig stendur hitinn?

Į bóndadaginn - fyrsta dag žorra - er mišur vetur samkvęmt gamla ķslenska tķmatalinu. Til gamans lķtum viš į hvernig hita hefur veriš hįttaš ķ höfušborginni fyrstu žrjį vetrarmįnušina. Žeir eru - eins og allir vita - gormįnušur, żlir og mörsugur. 

w-blogg200118aa

Hér höfum viš reiknaš śt mešalhita žessara mįnaša žriggja saman ķ Reykjavķk aftur til 1872. Žvķ mišur vantar mešaltöl fįeinna daga inn ķ į įrunum 1904 til 1907 og 1917 til 1920 - og sleppum viš žeim žvķ hér. 

Lóšrétti įsinn vķsar į mešalhitann, en sį lįrétti sżnir tķma. Sślurnar svo einstök įr og rauša lķnan 10-įrakešju. Įrtölin eru sett viš sķšara įrtal hvers vetrar, žannig aš 2018 į viš tķmann frį fyrsta vetrardegi haustiš 2017 og nęr til fimmtudags fyrir bóndadag. Įrtališ 1982 į į sama hįtt viš fyrri hluta vetrar 1981 til 1982 og svo framvegis. 

Mešalhiti žessa tķma nś reiknast 0,6 stig, heldur kaldara en algengast hefur veriš undanfarin įr, en sama og 2010/11. Viš žurfum aš fara aftur til 2004/05 til aš finna lęgri tölu en nś, 0,2 stig.

Fyrri hluti vetrar var įberandi kaldur į įrunum 1973/74 til 1983/84 en rétti mjög śr kśtnum frį og meš 1987/88. Langhlżjastur var fyrri hluti vetrar 1945/46, en kaldastur 1880/81. Athuga žó aš hér vantar 1917/18 sem einnig var mjög kaldur. 

Af žessari mynd sést greinilega aš žó nś sé nokkuš talaš um aš kalt hafi veriš, hefur ekki veriš um neina alvörukulda aš ręša ķ lengra samhengi. Žeir koma kannski sķšar. 

Leitni er įkvešin upp į viš, 1,0 stig į öld aš jafnaši.  


Sķberķuhęšin er öflug žessa dagana

Hęšin yfir Sķberķu er öflug žessa dagana - žrżstingur rétt tęplega 1070 hPa ķ hęšarmišju. Nokkuš frį metinu aš vķsu - 1083 hPa er nokkuš óumdeild tala - en 1085 hPa sem skrįš er ķ flestar heimsmetabękur er žaš hins vegar ekki. 

w-blogg200118sa

Hér mį sjį spį evrópureiknimišstöšvarinnar um sjįvarmįlsžrżsting og hita ķ 850 hPa-fletinum sem gildir į hįdegi sunnudag 21. janśar. Žį į hęšin aš vera um 1069 hPa ķ mišju yfir sléttlendinu austan Śralfjalla. Austan viš hana situr kuldapollurinn Sķberķu-Blesi žar sem frost er -40 stig ķ 850 hPa fletinum - og vęntanlega enn meira nešar. Hlż fyrirstöšuhęš er hins vegar ķ hįloftunum noršvestan hęšarmišjunnar sem viš sjįum. Mišja hennar er ekki fjarri litla gręna blettinum viš Novaya Zemlya. 

Sjįvarmįlsžrżstingurinn nżtur nįvistar hįloftahęšar og svo kulda śr austri ķ nešri lögum žannig aš sjįvarmįlsžrżstingur veršur sérlega hįr. - Ķ kuldapollinum mišjum eru vešrahvörf (og hįloftafletir) hins vegar mjög lįgir - og sjįvarmįlsžrżstingur ekki jafnhįr og vestar.

Žessi hįi žrżstingur er stundarfyrirbrigši og fellur fljótlega nišur ķ hefšbundnari tölur, 1035 til 1050 hPa. 

Sķberķuhęšin er į seinni įrum farin aš flękjast dįlķtiš fyrir ķ vešursagnfręšitextum - stundum ķskyggilega greinilegt aš höfundar žeirra vita ekkert um hvaš žeir eru aš tala. Žaš er aušvitaš ekkert viš hęšina aš sakast - en en eitthvaš mętti samt skilgreina betur nįkvęmlega hvaša fyrirbrigši er įtt viš ķ žeirri umręšu - kannski vęri rétt aš kalla žaš eitthvaš annaš. 

En tķskan getur veriš varasöm. Sķberķuhęšartal nśtķmans hófst į aš giska fyrir um 20 įrum - sérstaklega eftir birtingu mjög merkilegra greina um ryk og salt ķ gręnlandsķskjörnum eftir aš ķsöld lauk. Žeir sem vilja fręšast meira um žaš - og hvernig Sķberķuhęšin laumaši sér inn męttu lķta į (nokkuš holótta) bók Paul Mayewski og Frank White, „The Ice Chronicles“ (2002). En sé į hęšina minnst ķ vešursögutextum er rétt aš ganga varlega um. 


Af landafręši lofthjśpsins

Ritstjóri hungurdiska ręšir stöku sinnum um landafręši lofthjśpsins og hafa um hana birst allmargir pistlar ķ įranna rįs hér į žessum vettvangi. Ętli žessi teljist ekki til žeirra - heldur langur og žungur fyrir flesta en einhverjir kunna aš hafa gaman af (gagn? - žar er annaš mįl).

Grunnmynd dagsins er spį evrópureiknimišstöšvarinnar um legu 500 hPa-flatarins yfir noršurhveli jaršar sķšdegis į sunnudag 21. janśar. Viš ręšum žó ekkert um vešurstöšuna sem slķka - en žeir sem vanir eru geta žó vęntanlega lesiš ķ hana.

w-blogg200118a

Žess ķ staš einbeitum viš okkur aš almennara višfangsefni. Žetta er venjulegt noršurhvelskort, Ķsland er rétt nešan viš mišja mynd - sést aldrei žessu vant nokkuš vel vegna žess aš hįloftavindar eru hęgir viš landiš. Žvķ žéttari sem jafnhęšarlķnurnar eru žvķ meiri er vindurinn. Litir sżna aš venju žykktina en hśn męlir hita ķ nešri hluta vešrahvolfs, žvķ meiri sem hśn er žvķ hlżrra er loftiš - gulu og brśnu svęšin eru hlż, en žau blįu og fjólublįu köld. Milli žeirra er mjór borši gręnna lita - sums stašar mjög ašžrengdur - svosem sunnan viš Nżfundnaland. 

Viš sjįum aš jafnhęšarlķnur eru ekki žéttar inni ķ hlżja loftinu - og vķšast hvar ekki heldur ķ žvķ kalda (žó meš undantekningum). Hęgt er aš fylgja žéttum lķnum mestallan hringinn ķ kringum hveliš - ekki fjarri fertugasta breiddarstigi. Žar hefur veriš settur breišur hringur - hann į (tįknręnt) aš sżna heimskautaröstina (strangt tekiš hes hennar, žvķ kjarninn er ofar og ašeins sunnar en ķ 500 hPa). Vestanįtt er rķkjandi ķ röstinni - snśningur jaršar veldur žvķ. 

Į myndinni eru einnig ašrir hringir - žeir tįkna mismunandi fyrirbrigši. Tveir eru stęrstir - hér merktir meš grįum lit. Žaš eru kuldapollarnir miklu sem ritstjórinn kżs aš kalla Stóra-Bola og Sķberķu-Blesa. Žessir kuldapollar stękka og minnka į vķxl - hreyfast nokkuš śr staš til austurs og vesturs og sömuleišis til noršurs og sušurs. En samt eiga žeir sér einskonar jafnvęgisbęli - žar sem kaldast er į hvelinu og į žeim stöšum lķšur žeim hvaš best. Stöku sinnum skiptast žeir į lofti - og eins verpa žeir alloft minni kuldapollum. 

Vindur blęs alltaf andsólarsinnis kringum alla kuldapolla - rétt eins og eftir stóra hringnum sem sżnir heimskautaröstina. 

Į nęstu mynd hefur kortiš veriš tekiš undan hringjunum - žeir standa einir eftir. Žį sjįum viš žį betur.

w-blogg200118b

Jś - viš sjįum žetta betur. Raušu hringirnir tįkna svokallašar fyrirstöšuhęšir. - Žar er loft aš jafnaši hlżrra en annars stašar - enda komiš śr sušri frį slóšum žar sem snśnings jaršar gętir minna en į noršurslóšum - jį, žaš man žaš. Snśningur ķ kringum hęširnar er žvķ sólarsinnis. Sterkastar eru žęr hęšir sem eitthvaš loft er ķ sem borist hefur aš frį svęšum handan rastar, en oftar er žaš bara loft śr noršurjašri hennar sem bylgjugangur vestanįttarinnar hefur „skafiš śt“ og fęrt til noršurs. 

Žaš sem lendir svo sunnan viš röstina - komiš aš noršan į einhvern hįtt heldur į sama hįtt sķnum snśningi - og fer ķ lęgšarbeygju. Kalt noršanloftiš lokast žar af og myndar žaš sem kallast afskorin lęgš - viš sjįum tvęr slķkar į kortinu - ašra yfir Bandarķkjunum - en hina yfir Ķran. - Ekki er trślegt aš žęr fįi aš vera lengi ķ friši žar sem žęr eru. 

Daufu grįu hringirnir tįkna litla kuldapolla. Uppruni žeirra getur veriš af żmsu tagi - annaš hvort hafa žeir stóru verpt žeim - žaš vill gerast sé sparkaš ķ žį stóru - eša žį aš žeir fara aš bylta sér į einhvern hįtt. Annar möguleiki - er aš žetta séu leifar djśpra lęgša - sem hafa snśiš hlżju lofti ķ kringum sig. 

Og nś sama mynd aftur meš merkingum - til aš festa žetta ķ minninu.

w-blogg200118c

Mešan stóru pollarnir eiga sér greinilega uppįhaldsstaši geta minni kuldapollarnir veriš į sveimi hvar sem er - jafnvel innan ķ žeim stóru. Svipaš į viš um fyrirstöšuhęširnar - nema hvaš žęr eru sjaldséšar ķ bęlum stóru kuldapollanna - ber žó viš - og žį er hart ķ heimi. Fari stóru kuldapollarnir af staš - stękki žeir (nś eša minnki) veršur vešurlag mjög óvenjulegt - jafnvel į stórum svęšum. Minni kuldapollar og fyrirstöšuhęšir valda lķka óvenjulegu vešurfari - sérstaklega stęrstu fyrirstöšurnar - žęr sem eiga uppruna sinn ķ nįgrenni viš röstina - jafnvel meš žįtttöku lofts af enn sušlęgari breiddarstigum. 

En kķkjum aftur į spįkortiš - og bętum fleiri tįknum viš.

w-blogg200118d

Grįir hringir kuldapollanna eru žarna enn - en fįeinum strikum hefur veriš bętt viš. Horfiš vel į hvar žau liggja į kortinu.

w-blogg200118e

Nś, žetta minnir į einhvern listnaķvisma - ekki vitlaust mįlverk į vegg - vęri meira skap ķ lķnudręttinum. Viš žekkjum kuldapollana alla vega vel. 

En hvaš er nś hvaš?

w-blogg200118f

Žarna eru Golfstraumurinn, hlżi straumurinn ķ Alaskabuktinni, Klettafjöll og Tķbet. Allt saman fyrirbrigši sem eru föst fyrir. Bęši Klettafjöll og Tķbet standa sķna plikt įriš um kring - en įhrif hlżju hafstraumanna eru minni aš sumarlagi en į vetrum - og į sumrin hrekjast stóru kuldapollarnir til Noršurķshafsins žar sem žeir sameinast og reyna aš žreyja sumariš ķ hįlfgeršu hķši. 

Heimskautaröstin liggur žvert um Klettafjöll - sem eru svo öflug aš žau koma nęr fastri sveigju į röstina. Hśn neyšist til aš beygja til noršurs viš žau - en sķšan skarpt til sušurs handan žeirra og į góšum degi getur hśn žar meš dregiš Stóra-Bola til sušurs žar sem hann liggur ķ bęli sķnu viš heimskautaeyjar Kanada. 

Tķbet hefur svipuš įhrif - er reyndar mun hęrri en Klettafjöll, en nęr ekki yfir jafnmörg breiddarstig - og hefur ekki heldur hlżindin vestan viš. Žaš er langt frį Golfstraumnum austur til Tķbet.

Golfstraumurinn - og hlżtt Atlantshafiš almennt - belgir śt vešrahvolfiš og sveigir röstina žar meš til noršurs - į žeim slóšum er eitt helsti fęšingarstašur fyrirstöšuhęša - įsamt noršurenda Klettafjalla. - Žvķ fleiri breiddarstig sem röstin žverar ķ noršurįtt žvķ lķklegra er aš fyrirstöšuhęš myndist - og öfugt - žveri hśn tugi breiddarstiga į sušurleiš er lķklegt aš til verši kuldapollur (noršan rastar) - eša afskorin lęgš (sunnan hennar). 

Tilurš Stóra-Bola og Sķberķu-Blesa helgast af śtgeislun yfir meginlöndunum af vetrarlagi. Reynum aš skżra žaš.

w-blogg200118i

Ķ fljótu bragši viršist nęr ekkert vera į žessari mynd. Upp į myndinni tįknar upp ķ lofthjśpnum. Svarta strikiš nešst er yfirborš jaršar. Rauša strikiš ofarlega į aš tįkna vešrahvörfin. Svo skulum viš ķmynda okkur aš loftiš į mišri mynd kólni meira en žaš sem til hlišanna er. Mišjan er langt inni ķ Noršur-Kanada, til hlišanna er styttra til sjįvar. Viš gefum žessu friš ķ nokkra daga. Viš įkvešum lķka aš mest kólni nešst - en minna ofar (af įstęšum sem ręša mętti sķšar). 

Loftiš sem kólnar mest dregst meira saman en žaš sem minna kólnar. Eftir nokkra daga veršur stašan oršin eins og nęsta mynd sżnir.

w-blogg200118j

Vešrahvörfin hafa nś sigiš mest žar sem loftiš hefur kólnaš mest. Žaš er oršiš styttra upp ķ žau žar heldur en umhverfis - žaš sama į viš um 500 hPa-flötinn sem er ķ vešrahvolfinu mišju. Kuldapollur er oršinn til og žar meš brekka - loft fer aš streyma nišur hana - en svigkraftur jaršar sveigir žaš til hęgri - hįloftalęgšarhringrįs er lķka oršin til. - En ekki sér mikiš til žeirrar hringrįsar nišur viš jörš. 

Žannig endurnżjast kuldapollarnir sķfellt - fari žeir į flakk - eins og Stóri-Boli gerši t.d. um sķšustu helgi sér śtgeislun um aš bśa til nżjan ķ hans staš (eša öllu heldur styrkja aš nżju žaš sem eftir var). „Frjįls“ śtgeislun (hvaš sem žaš er nś) kęlir vešrahvolfiš um 1 til 2 stig į dag. Žaš vitum viš aš eru um 20 til 40 žykktarmetrar. Į žessum tķma įrs er žykktin ķ Stóra-Bola mišjum gjarnan um 4850 metrar. Lendi hann ķ slysi og sitji eftir ķ 5000 metrum tekur žaš hann um 4 til 7 daga aš nį aftur fyrri styrk - fįi hann friš til žess fyrir atlögu rastar og fyrirstöšuhęša. 

Žaš er langt ķ frį ljóst hvernig hnattręnar vešurfarsbreytingar sem fylgja auknum gróšurhśsaįhrifum muni hafa įhrif į bśskap rastar, stóru kuldapollanna, fyrirstöšuhęšanna, litlu pollanna og afskornu lęgšanna. En žessi fyrirbrigši eru öll ķ sama pakkanum - mjög mikilvęg hvert um sig. 

Umręšan er gjarnan žannig aš meginįhersla er į röstina - hvernig bregst hśn viš? Jś, hlżni heimskautasvęšin meir en hitabeltiš er lķklegt aš eitthvaš slakni į röstinni - žaš er žrįtt fyrir allt hitamunurinn sem heldur henni viš. En svo vill gleymast aš įrstķšasveifla hennar er grķšarmikil - hśn er sterkust um žetta leyti įrs (ķ janśar) en veikari annars - sjįum viš žį ekki hina veikari gerš framtķšar į hverju einasta įri nś žegar - og höfum gert žaš um alla tķš? 

Ritstjóri hungurdiska er žeirrar skošunar aš breytingar į röstinni aš sumarlagi (žegar hśn er veikust) geti haft mun róttękari afleišingar heldur en breytingar aš vetrarlagi (žegar hśn er sterkust). Um žetta hefur veriš fjallaš ķ fyrri pistlum. 

Hann er lķka žeirrar skošunar aš miklar breytingar geti einnig oršiš aš vetrarlagi - en žį ekki beinlķnis vegna breytinga į röstinni sjįlfri heldur fremur breytinga į hegšan kuldapollanna - hętt er viš aš mikil hlżnun ķ noršurhöfum breyti samskiptum žeirra meira heldur en röstinni sjįlfri. Breytingar kunna lķka aš verša hegšan noršlęgustu fyrirstöšuhęšanna og litlu kuldapollanna - slķkar breytingar sem flestir myndu telja minnihįttar į heimsvķsu eru alls ekki minnihįttar hér į landi og į öšrum žeim stöšum jarškringlunnar sem liggja aš jafnaši noršan rastar - en ekki undir henni žar sem flestir bśa. Snśningur jaršar lętur ekki aš sér hęša - heimtar alltaf uppgjör. 

Hér mętti halda fimbulfambi įfram - en lįtum stašar numiš aš sinni. 


Ekki svo kalt - en samt

Žeir sem nenna fara nś į minnihįttar spįkortafyllerķ meš ritstjóra hungurdiska. „Drykkjarföng“ eru fįeinar afuršir harmonie-lķkansins (žess afbrigšis sem kallaš er iga - eftir Ķslandi og Gręnlandi og tölva dönsku vešurstofunnar ķ kjallaranum į Bśstašavegi 7 reiknar). Öll kortin gilda um hįdegi į morgun, föstudaginn 19. janśar.

w-blogg180118a

Hér mį sjį spį um hita į landinu og yfir sjónum umhverfis žaš og gildir eins og įšur sagši um hįdegi föstudag 19. janśar. Litir sżna hitann, žeir gulu og brśnu ofan frostmarks, en žeir blįu frost. Viš -11 stiga frost er skipt yfir ķ fjólublįtt og viš -22 stig ķ gręnt. 

Eini gręni bletturinn er ekki fjarri Veišivötnum. Hér er margt sem mį smjatta į. Sjįiš til dęmis blįa hringinn ķ kringum fjólublįa bungu Hofsjökuls - og aftur fjólublįan kraga žar utan viš. Žarna streymir loft nišur eftir jöklinum og hlżnar um 1°C į hverja 100 metra ķ fallinu. Įmóta „hlż“ rönd liggur mešfram vesturjašri Vatnajökuls - žetta loft leitar į kalda loftiš sem liggur yfir flatara hįlendinu - en vindurinn sem žvķ fylgir er ekki nęgilega sterkur til aš hreinsa žaš burt. Sama sjįum viš ķ kringum Öręfajökul - žar nęr hiti meira aš segja upp ķ frostmark ķ röndinni. 

Annaš atriši sem vert er aš taka eftir er hvernig kuldinn frį landinu streymir śt frį Sušurlandsundirlendinu, köld tunga nęr talsvert śt į Selvogsbanka - sama į sér staš śt af Mżrum og Borgarfirši - žar er spįš frosti talsvert śt į Faxaflóa - en svo tekst sjónum loks aš blanda upp. Enn er svipuš staša undan Mżrdalssandi og Mešallandi. 

Fyrir noršan er hins vegar engan landvind aš sjį - žrżstivindur stendur žar į land og sér um aš halda landloftinu ķ skefjum. 

w-blogg180118b

Hér mį sjį vindaspį fyrir Sušvesturland. Borgarfjaršarstrengurinn er greinilegur į Faxaflóa - hann er ekki alltaf sama ešlis - stundum er hann įberandi knśinn af žrżstivindi og nęr žį noršan af heišum, nišur lįglendiš og į haf śt. Var hann įšur fyrr nefndur eftir vešurstöšinni ķ Sķšumśla ķ Hvķtįrsķšu - vindhraši žar var vķsir į vind ķ flóanum. Hér mį ef vel er aš gįš sjį vind falla nišur Sķšufjalliš (žar er örmjó blį ręma) - en ķ mišju Borgarfjaršarhéraši er hęgur vindur - trślega liggur žar kalt loft.

Žaš kalda loft sįum viš reyndar į fyrsta kortinu - ef viš reynum aš rżna ķ žaš sżnist vera spįš -14 til -16 stiga frosti ķ nįmunda viš Stafholtsey - en ekki nema -4 stigum uppi viš hįlsana - žar sem loftiš er į nišurleiš. 

Į Sušurlandi liggur strengur nišur Landsveit - sennilega heršir landslag eitthvaš į honum - auk įhrifa žyngdaraflsins. Į leiš žessa strengs til sjįvar hęgir hann ašeins į sér žar sem hann breišir śr sér en heršir į aftur yfir sjónum žar sem višnįm er minna. 

w-blogg180118c

Į Sušausturlandi fellur vindur nišur af Vatnajökli. Žaš er ekki oft sem žyngdarafliš fęr aš njóta sķn sem aflgjafi vinds - enda eins gott - ekki žarf nema andartaksyfirsjón flotkrafta til aš nį upp feykilegum vindstyrk. - Hér skal sérstaklega bent į aš vindörvarnar beinast śt frį Öręfajökli - vindur er austanstęšur ķ hlķšum hans aš vestan, en į verulegan vestanžįtt ķ austurhlķšinni. Žaš sem kemur nišur austurhlķšina sameinast vindi ofan af Breišamerkurjökli og nęr nokkuš į haf śt. Žaš sem fer nišur vesturhlķšina viršist lenda ofan į köldu lofti yfir Skeišarįrsandi - flżtur yfir.

w-blogg180118d

En loftiš hreyfist ekki ašeins lįrétt heldur lķka lóšrétt. Žetta kort sżnir lóšréttan vindhraša ķ 925 hPa hęš yfir landinu - žaš er ķ um 600 metra hęš.Gulir og raušir litir sżna nišurstreymi, en gręnir og blįir uppstreymi. Lóšréttur vindur er aš jafnaši miklu, miklu minni en sį lįrétti - nema žar sem annaš hvort fjallabylgjur, fallvindar eša skśraklakkar af einhverju tagi koma viš sögu. 

Brśnir litir einkenna fallvinda žį sem leka nišur af jöklunum. Vķšast hvar er fallhraši žeirra 0,2 til 1,0 m/s. Žeir sem best sjį (og stękka kortiš) munu finna töluna 2,6 m/s ķ vesturhlķš Öręfajökuls. Žaš er sterkur fallvindur - sérstaklega žegar lįrétti vindurinn er ekki nema 10 til 12 m/s. Sums stašar fylgjast brśnir og gręnir boršar aš - žannig er žvķ t.d. variš viš Hafnarfjall og Skaršsheiši. Velta mį vöngum yfir įstęšunni - trślega er um fjallabylgju aš ręša (sem ritstjórinn vill reyndar lķka kalla flotbylgju) - en viš lįtum žaš vera hér aš fimbulfamba um hana.

w-blogg180118e

Nęsta kort sżnir skynvarmaflęši viš yfirborš. Žegar kalt loft snertir hlżrra yfirborš hitnar žaš og svo öfugt sé loftiš hlżrra en yfirboršiš. Hér sżna raušir og brśnir litir jįkvętt flęši - yfirboršiš hitar loftiš. Męlt er ķ wöttum į fermetra. Į Selvogsbanka er orkuflęšiš undan ströndinni milli 100 og 200 W. Tvęr (gamaldags) 100 kerta perur į hvern fermetra - žaš vill til aš varmarżmd hafsins er mikil og af töluveršu aš taka. Veturinn ķ heild tekur žó ķ. Į Faxaflóa mį lķka sjį įhrif kuldans sem streymir śr Borgarfirši. 

Stęrstu jįkvęšu gildin į kortinu eru žó śti af Vestfjöršum žar sem viš sjįum hvaš gerist žegar heimskautaloft aš noršan kemst śt į hlżjan sjó. Skynvarmaflęšiš ręšst ekki ašeins af hitamun heldur lķka vindhraša. 

Gręnu litirnir sżna hvar landiš er kaldara heldur en loftiš - žaš į viš um mestallt land - žegar lķšur į febrśar förum viš aš sjį blett og blett žar sem sólin hefur nįš aš hita land svo sķšdegis aš žaš nęr aftur aš hita loftiš - žaš eru fyrstu merki komandi vors - „vermisteinninn kemur ķ jöršina“ - eins og sagt var hér įšur fyrr. 

En er kalt eša ekki svo kalt? Jś, žaš er veriš aš spį meir en -10 stiga frosti vķša um land. Vissulega er žaš kalt - en er žaš stašbundinn śtgeislunarvandi eša er žaš loft sem um landiš leikur kalt? 

 w-blogg180118f

Til aš fręšast um žaš lķtum viš į tvö kort. Žaš fyrra er žykktarkort evrópureiknimišstöšvarinnar (heildregnar lķnur) - en litirnir sżna hita ķ 850 hPa-fletinum. Žykktin yfir landinu er ķ kringum 5160 metrar. Mešaltal janśarmįnašar er ekki fjarri 5240 metrum. Viš erum žvķ um 80 metrum undir mešaltali. Nešri hluti vešrahvolfs er žvķ um fjórum stigum kaldari en mešallag. Žessi sįraeinfalda reikniregla (20 metrar = 1 stig) į vel viš žegar hiti ķ öllum nešri hluta vešrahvolfs er metinn - en sķšur ef viš reynum aš teygja okkur til jaršar. Žį er hentugra aš margfalda meš 0,4. Gerum viš žaš fįum viš śt mķnus žriggja stiga vik. 

Hitinn „ętti“ žvķ aš vera ķ kringum -3 stig viš strendur landsins. Hitakortiš sżndi okkur aš žaš er hlżrra en žaš yfir sjónum (hann kyndir vel) - en vķšast hvar kaldara inn til landsins. Harmonie-lķkaniš getur sagt okkur hver hitinn ķ sżndarheimi žess er ķ 100 metra hęš yfir yfirborši. Meš žvķ aš reikna mismun žess hita og hitans ķ 2 metra hęš getum viš séš öll hitahvörf sem eru grynnri en žaš - en sķšur žau sem žykkari eru.

Sķšasta kort į žessu fyllerķi sżnir žennan mun. 

w-blogg180118g

Guli liturinn sżnir svęši žar sem 2 metra hitinn er hęrri en sį ķ 100 metra hęš - en į blįu svęšunum er kaldara nišur viš jörš. Žar er hitahvörf aš finna. Yfir Vestfjöršum, Noršaustur- og Austurlandi viršist loft vera sęmilega blandaš - en vķša um landiš sunnan- og vestanvert munar miklu į hita ķ hęšunum tveimur. 

„Bakviš fjöll“ un landiš sušvestanvert er munurinn allt upp ķ -15 stig, t.d. ķ grennd viš Žingvelli žar sem finna mįtti töluna -20 stig į fyrra korti. Į Sandskeiši ofan Reykjavķkur og žar ķ grennd mį sjį töluna -12 stig. Įberandi dökkblįir blettir eru lķka ķ Borgarfirši, en austanfjalls er eitthvaš betri blöndun - hitahvörfin gętu žar veriš eitthvaš „śtsmuršari“ į žeim svęšum žar sem munurinn er mestur - enda er vindur heldur meiri. 

Allt saman mjög fróšleg kort - hönnuš af Bolla Pįlmasyni sem viš aš sjįlfsögšu žökkum. 


Aš jafna sig

Vešriš er nś aš jafna sig eftir stórįtök helgarinnar (sem viš sluppum reyndar furšuvel frį). Lęgšin stóra grynnist og žokast jafnframt til austurs og sušausturs (eins og algengast er).

w-blogg170118a

Kortiš sżnir spį evrópureiknimišstöšvarinnar sem gildir um hįdegi į fimmtudag. Lęgšin er enn mjög stór - en hefur grynnst verulega og žrżstilķnum umhverfis hana hefur fękkaš aš mun. Viš sjįum aš stórt svęši fyrir sunnan land er nįnast žrżstilķnulaust. Strekkingur er ķ Gręnlandssundi - eins og oft er - žar liggja leišir heimskautalofts langt śr noršri - einhvers stašar veršur žaš aš fį aš renna fram. 

Illskeytt lęgš er yfir Noršur-Žżskalandi į hrašri leiš austur. Hśn hefur dżpkaš og slaknaš į vķxl ķ spįm undanfarna daga - ķ augnablikinu viršist ętla aš verša minna śr henni heldur en śtlit var fyrir um tķma - en samt er varla rétt aš afskrifa hana - žaš borgar sig ekki aš hringla mikiš meš vešurspįr sagši einn af lęrimeisturum ritstjóra hungurdiska ķ gamla daga. En žaš voru aš vķsu ašrir tķmar - aldrei spįš lengra en tvo sólarhringa fram og ekki sama rżmi til hringls og nś er - žegar ķ raun og veru hringlar mikiš ķ (svo hįvaši veršur af). 

Rauš ör hefur veriš sett inn į kortiš - bendir hśn į skemmtilegt śrkomuband undan Vestur-Noregi žar sem mętast landloft aš austan og sjįvarloft aš vestan. Band žetta er kyrrstętt langtķmum saman, allt fram į laugardag - sé aš marka reikningana - žjónustužyrlur olķuišnašarins žurfa trślega aš fljśga ķ gegnum žaš (og fara vęntanlega létt meš). 

Svo mį benda į aš -5 stiga jafnhitalķna 850 hPa-flatarins kemur śr vestri inn yfir Ķrland - žetta er varla mjög venjulegt - lķnan sś kemur oftast śr noršri eša austri žar um slóšir. Enda er ķrska vešurstofan meš bęši snjókomu- og vindašvaranir ķ gildi - spįš er snjókomu į öllum svęšum nema Munster (sušvesturland žeirra). 

Nż lęgš handa okkur er svo į sveimi viš Nżfundnaland - en allt of langt er ķ aš eitthvaš handfast verši um hana sagt - enda ekki til ennžį - svipaš og ofurhęšin sem veriš er aš spį yfir Sķberķu um helgina - yfir 1070 hPa (ekki vķst aš slķkt rętist). 


Af stöšu į noršurslóšum žessa dagana

Viš lķtum til gamans į kort sem sżnir stöšuna į noršurslóšum žessa dagana. Ķsland er alveg nešst į myndinni.

w-blogg160118a

Jafnhęšarlķnur 500 hPa-flatarins eru heildregnar - žvķ žéttari sem žęr eru žvķ meiri er vindurinn. - Viš erum svo noršarlega aš ekki sér til heimskautarastarinnar - vindur er meira aš segja austlęgur vķša. Žykktin er sżnd meš litum. Žvķ meiri sem hśn er žvķ hlżrra er loftiš. Blįr litur er rķkjandi - eins og vera ber į žessum įrstķma. 

Viš sjįum bįša stóru kuldapollana, sį sem er yfir Kanada og viš köllum venjulega Stóra-Bola er ķ slappara lagi - žaš er afleišing af įrįsinni miklu sem hann gerši į Gręnland um helgina og olli illvišri hér į landi. Kuldabirgširnar fóru langt meš aš klįrast - tķma tekur aš byggja žęr upp aftur. Svo er sjórinn baki brotnu aš hita loftiš sem tók žįtt ķ įhlaupinu. 

Eystri pollurinn, Sķberķu-Blesi er hins vegar viš bestu heilsu, sżnir okkur meira aš segja fjóra fjólublįa liti og er žaš sérstakt heilbrigšismerki mešal kuldapolla. Ritstjórinn hefur gjarnan kallaš žykkt sem er minni en 4740 metrar ķsaldaržykktina - en į ķsöld hefur sś žykkt hvaš eftir annaš leikiš um Evrópu allstóran hluta vetrar - en kemur žar nś aldrei. Kannski hann verši aflögufęr - og geti sent bróšur sķnum ķ vestri pakka yfir pólinn (eins og alloft gerist). 

En vestanvindabeltiš heldur kuldanum eystra yfirleitt ķ skefjum - žaš er mun sjaldnar aš Sķberķu-Blesi geri įrįsir vestur um Evrópu heldur en aš Stóri-Boli rįšist į Bandarķkin. En žó žaš sé ekki algengt ber žaš samt viš og žį er illt ķ efni - jafnvel žótt ekki sé um ķsaldarkalt loft aš ręša. 

Noršanskot eru algengari įstęša kulda ķ Evrópu - žó žau geti veriš slęm hafa žau žó oft mildast eitthvaš yfir Barentshafi į leiš sinni til sušurs - Sķberķukuldinn hins vegar ekki. 

Miklar vangaveltur eru į sveimi ķ fjölmišlum - og lķka hjį żmsum fręšimönnum - um aš hlżnun noršurslóša valdi röskun į heimskautaröstinni - auki bylgjugang hennar. Ritstjóri hungurdiska hefur tęplega kunnįttu til žess aš kasta slķkum hugmyndum śt af boršinu ķ heild sinni - en samt er hann ekki alveg sįttur viš allar įlyktanir sem dregnar eru. Of langt er aš rekja žaš mįl aš sinni (hefur aš vķsu veriš reifaš nokkuš ķ gömlum pistlum - en hver nennir aš leita aš slķku). - En sammįla er hann žeim sem tala um aš hringrįsartruflanir aš sumarlagi séu mun lķklegri en žęr sem aš sögn trufla veturinn. - Eša aš žęr hringrįsartruflanir sem hlżnunin veldur į noršurslóšum į vetrum séu töluvert annars ešlis heldur en žęr sem koma ķ kerfiš aš sumarlagi. - Ekki sé rétt aš rugla žeim saman.


Hįloftastrengurinn mikli

Sterkir vindar eru sunnan viš lęgšina stóru sem nś er viš landiš. Žeir eru öflugastir fyrir sunnan land, bęši nišur viš sjįvarmįl sem og uppi ķ hįloftunum. Žaš er ekki oft į įri sem viš sjįum jafnöfluga hįloftavinda į noršuratlantshafskortinu og eru žar ķ dag.

w-blogg140118xa

Hér mį sjį spį evrópureiknimišstöšvarinnar um hęš 300 hPa-flatarins og vind ķ honum į mišnętti ķ kvöld (sunnudag). Jafnhęšarlķnur eru heildregnar, vindįtt og vindhraši sżndur meš hefšbundnum vindörvum, en vindhraši jafnframt ķ lit - žar sem hann er meiri en 40 m/s. 

Į hvķta svęšinu ķ mišju rastarinnar er vindhraši meiri en 220 hnśtar (222 hnśtar = 114 m/s = 411 km/klst). Žetta er ekki fjarri millilandaflughęš og ljóst aš flug til austurs tekur styttri tķma ķ nótt heldur en venjulega - en flugi į vesturleiš er best aš taka krók framhjį mesta vindinum. Žrįtt fyrir žennan mikla vind er ekki gert rįš fyrir sérlega mikilli ókyrrš - hśn er žó alltaf einhver - žetta er allt tiltölulega beint og hryggurinn sem ber vindhįmarkiš er mjög vęgur - en jafnframt stöšugur (hreyfist žó austur). 

Sé litiš į ókyrršarspįr į svęšinu - og ķ žessari flughęš - sést aš ókyrrš er talin mest ķ beygjunni kröppu viš hįloftalęgšina sjįlfa, žar sem loftiš streymir yfir hįfjöll Noršaustur-Gręnlands,

Lęgšarmišjan er aušvitaš óvenjudjśp - rétt eins og ķ 500 hPa og nišri viš sjįvarmįl og ekki oft sem 300 hPa-flöturinn kemst nišur undir 8 km ķ nįgrenni Ķslands. Keflavķkurmetiš er 8070 metrar (sett ķ janśarsyrpunni 1983). Hér er žaš 8220 metra jafnhęšarlķnan sem er rétt noršur af Keflavķk. - Vonandi tekst aš męla ķ kvöld til aš fį slķkt stašfest. 


« Fyrri sķša | Nęsta sķša »

Um bloggiš

Hungurdiskar

Höfundur

Trausti Jónsson
Trausti Jónsson
Höfundur er vešurfręšingur og įhugamašur um vešur.

Fęrsluflokkar

Jan. 2018
S M Ž M F F L
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31      

Nżjustu myndir

  • w-blogg200324b
  • w-blogg200324a
  • Slide10
  • Slide9
  • Slide8

Heimsóknir

Flettingar

  • Ķ dag (29.3.): 1
  • Sl. sólarhring: 58
  • Sl. viku: 399
  • Frį upphafi: 2343312

Annaš

  • Innlit ķ dag: 1
  • Innlit sl. viku: 361
  • Gestir ķ dag: 1
  • IP-tölur ķ dag: 1

Uppfęrt į 3 mķn. fresti.
Skżringar

Eldri fęrslur

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband