Sumarmegin jafndægra

Við lítum nú til gamans á meðalhita tímans frá vorjafndægrum til haustjafndægra. Til að geta reiknað hann þarf að hafa upplýsingar um meðalhita hvers dags þau ár sem litið er á. - Sannleikurinn er sá að ekki munar miklu á meðalhita þessa tímabils og meðaltals mánaðanna apríl til september - sem við gætum reiknað fyrir fjölmargar stöðvar langt aftur í tímann. En til gamans látum við jafndægrin ráða. 

Við eigum til daglegan meðalhita í byggðum landsins aftur til 1949.

Hér sýnist hafa hlýnað verulega síðustu 70 árin - en mikill munur er þó á stöðunni frá ári til árs. Súlurnar sýna meðaltölin, en rauða línan tíuárakeðju. Græn, stutt strik sýna landsmeðalhita sem reiknaður er út frá sjálfvirku stöðvunum - við sjáum að ekki munar miklu. Nýliðið „sumar“ er í flokki þeirra hlýjustu - þó talsverðu muni hins vegar á því og þeim allrahlýjustu, 2003 og 2014. „Sumarið“ 1960 gerði það gott og sömuleiðis var „þjóðhátíðarsumarið“ 1974 áberandi hlýrra en önnur á kuldaskeiðinu mikla á síðari hluta aldarinnar 20. - Langkaldast var 1979. 

Við þekkjum daglegan meðalhita á Akureyri allt aftur til 1936 - lítum á línurit sem sýnir meðaltöl reiknuð með hjálp þeirra gagna.

Þetta er auðvitað svipuð mynd og sú fyrri - nema hvað nú náum við í „gamla hlýskeiðið“ líka og þar með „sumarið“ 1939 - það hlýjasta á öllu tímabilinu, sjónarmun hlýrra en 2014. Leitnin komin niður í 0,8 stig á öld. 

Við getum reiknað lengra aftur í Reykjavík - en fyrir 1921 vantar nokkuð af gildum einstakra daga í skrána - það væri hægt að reikna stóran hluta þess sem enn vantar (eftir 1871) út og verður e.t.v. gert um síðir, en hefur ekki enn verið gert. Myndin er því nokkuð skellótt framan af.

Tímabilið 1830 til 1853 er lengst til vinstri - nokkuð heillegt. Eins og sjá má virðast allmörg nokkuð hlý „sumur“ þá hafa gengið yfir höfuðborgina. Leitnin er reiknuð - en auðvitað vafasöm. 

Eins og á Akureyri nær 1939 toppsætinu, í þessu tilviki rétt ofan við 2003 og 1979 er kaldast sem fyrr. Hvað sem allri leitni líður þá sjáum við vonandi að glórulítið væri að byrja slíka reikninga á þessu kalda ári - en því miður virðast menn ekkert endilega hika við það. 

Það skiptir svosem ekki stóru fyrir ritstjóra hungurdiska - hann er enn þeirrar skoðunar að framtíð sé ætíð óbundin af allri fortíðarleitni. Varla verður samt gengið framhjá þeirri staðreynd að síðustu 15 ár hafa saman verið hlýrri en við vitum áður dæmi um.