Enn af langtímahitameðaltölum

Hér er fjallað um samanburð á langtímameðaltölum hita og þykktar. Við berum saman hita í Stykkishólmi og þykktina á 65°N og 20°V eins og hún reiknast í bandarísku endurgreiningunni.

Við getum ekki farið eins langt til baka og endurgreiningin nær (1871) vegna þess að hún ofmetur þykkt á ársgrundvelli fram undir 1920. Fleira er úr skorðum í endurgreiningunni á þeim tíma. Það hefur verið rakið að einhverju leyti áður á þessum vettvangi.

En fyrri mynd dagsins sýnir 360-ára keðjumeðaltöl hita og þykktar.

 

Kvarðinn til vinstri sýnir þykktina í dekametrum en sá til vinstri hitann. Lárétti ásinn sýnir tíma. Hann er merktur þannig að t.d. sýnir 1930 meðaltal áranna 1901 til 1930, meðaltal áranna 1981 til 2010 sker 2010-línuna. Ferlarnir tveir falla ótrúlega vel saman - nokkru munar þó í upphafi meðan greiningargallinn stóri hefur áhrif (tímabilið 1891 til 1920 er í jaðri myndarinnar). Myndin batnar við stækkun.

Lágmarkið er á sama stað (1995: árin 1965 til 1994) og sömuleiðis hámarkið (rétt um 1960: 1931 til 1960). Hér gefur þykktin 533 dekametrar hitann 3,7 til 3,8 stig. Nú er það svo að þessi þykkt gefur ekki sama hita alls staðar. Þykktin mælir hita í neðri hluta veðrahvolfs - en ekki niður við sjávarmál. Þar sem loft er vel blandað (hitahvörf ekki mjög öflug) er betra samband á milli sjávarmálshita og þykktarinnar. Vindur og upphitun að neðan sjá um blöndun. Samband þykktar og hita er því best þar sem bæði er hvasst og sjór eða land er hlýrra en loftið ofan við. Hér á landi er blöndun mun betri á vetri en sumri. Yfir meginlöndunum er blöndunin betri að sumri heldur en að vetri.

Höfum í huga að bandaríska greiningin notar hitann í Stykkishólmi ekki neitt - gott samband táknar það að reiknilíkaninu tekst vel til.

Hin myndin er alveg eins nema hvað á henni eru meðaltölin 120-mánaða löng (10 ár).

 

Hér er fylgnin einnig býsna góð. Það er reyndar eftirtektarvert að hlýindin í kringum 1940 og áratuginn þar á eftir skera sig miklu betur úr í þykkt heldur en hita. Minni munur er á þeim þykktartopp og þeim nýlega heldur en á hitatoppunum tveimur. Sömuleiðis er núverandi þykktartoppur talsvert feitari heldur en núverandi hitatoppur og fyrri þykktartoppur.

En ekki er efni til að velta sér upp úr smáatriðum myndarinnar - sérstaklega vegna þess að þykktargreiningin er ekki negld niður með háloftaathugunum nema aftur til 1950 eða svo (um 1960 á myndinni). Reyndar eru háloftaathuganir ekki notaðar í greiningunni á fyrri hluta myndarinnar.

Athugasemdir

[Ágúst H Bjarnason, 30.10.2013 kl. 09:54]

Sæll Trausti

Þegar ég horfði á 360 ára keðjumeðaltalið hér fyrir ofan varð mér hugsað til pistils um "DataSmoothing" á vef Ole Humlum http://climate4you.com/DataSmoothing.htm

Hann notar yfirleitt þá aðferð að hver punktur á ferlinum er ekki meðaltal til dæmis síðustu 10 ára, heldur meðaltal síðustu 5 ára og næstu 5 ára.   Þetta hefur bæði kosti og ókosti eins og fram kemur í pistli Ole Humlum, en höfundinum er þetta greinilega nokkuð hugleikið mál.

Hann minnist nokkrum sinnum á rafmagnsverkfræði, sem ég þekki vel,  í pistlinum. Þar eru menn oft að kljást við að vinna úr merkjum sem eru grafin í suðu, án þess að tapa upplýsingunum sem í merkjunum felast. Prófverkefnið mitt í gamla daga nýtti svona aðferðafræði.    Eitt mjög sérstakt dæmi um notkun er að vinna rétt merki úr útvarpsbylgjum sem borist hafa frá litlum sendi í geimfari sem er statt við endimörk sólkerfisins. (Voyager-1 í 19.000.000.000 km fjarlægð).

Þetta var útúrdúr og óskylt veðurfræði, en hvað finnst þér um pistil Ole Humlum sem ég vísaði á?  Kannski er svarið langt og efni í sérstakan pistil :-)

Með góðri kveðju,

[Trausti Jónsson, 31.10.2013 kl. 00:33]

Ágúst. Það er stöðugt þrasað um útjöfnun tímaraða. Ég tók upp þennan hátt á merkingum fyrir nokkrum árum og finnst hann mun betri heldur en sá sem setur merkt ár í miðjuna. Keðjumeðaltöl þykja þó almennt ekki mjög fínn pappír (og er það ekki). Margir vilja frekar nota vegin meðaltöl og á hver sitt uppáhald. Ekki er hægt að nota keðjumeðaltöl eins og sýnd eru á myndunum í tölfræðilegri greiningu - en hvað gera menn þegar gagnaraðirnar eru aðeins fjórir til sex punktar á lengd (fjöldi 30 ára meðaltala í lengstu hitaröðum)? Línuritin á myndunum eru mest til gamans gerð - en sýna þó gæði endurgreiningarinnar að einhverju leyti. Ég sýni fleiri línurit úr þessum flokki fljótlega - ef skítkastið gengur ekki af þessum vettvangi dauðum.

[Ágúst H Bjarnason, 31.10.2013 kl. 06:58]

Bestu þakkir Trausti fyrir svarið.

Ég skil vel að línuritin á myndunum séu mest til gamans gerð, eins og þú segir.  Þannig skildi ég það þegar ég sá þau í gær og þá fór hugurinn aðeins á flug  :-)

Annars vil ég nota tækifærið og þakka einstaklega góða pistla, en mér þykir mikið miður að sjá hvernig athugasemdakerfið er misnotað.   Ég vil leyfa mér að biðja alla að reyna að stöðva skítkast og stóryrði og er besta ráðið að svara aldrei þeim sem fara yfir strikið.    Margir pistlahöfundar hafa einnig gripið til þess ráðs að birta ekki athugasemdir fyrr en pistlahöfundur hefur samþykkt þær. Það getur gefið góða raun.  Á þann hátt er hægt að setja inn töf sem virkar kælandi.     Þetta er gert með einfaldri stillingu í stjórnborð->stillingar->blogg.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 31.10.2013 kl. 19:05]

Held að það væri ráð að loka á ákveðin einstakling í athugasemdum - það myndi hjálpa mikið.

[Björn Jónsson (IP-tala skráð) 31.10.2013 kl. 21:22]

Ég tek undir með Ágústi hér fyrir ofan, þetta eru einstaklega góðir og fróðlegir pistlar. Raunar er þetta það íslenska blogg sem ég les oftast. Það væri synd ef einhver leiðindi í athugasemdum gengju að því dauðu; sem betur fer eru þó til ráð gegn slíku eins og bent var á hér ofar.

[Sveinn Atli Gunnarsson, 31.10.2013 kl. 21:39]

Þetta er frekar einfalt - bara loka fyrir ákveðin aðila þá minnkar skítkastið um 90% - þannig að það er ekki svo flókið. Þarf bara að banna IP-töluna og þá er það komið. Að loka fyrir athugasemdir (og samþykkja handvirkt) út af einum einstakling (meira og minna) er mikil vinna. En að sjálfsögðu hafa aðilar gripið til þess ráðs, m.a. Ágúst. Við völdum að loka á þennan ákveðna aðila á loftslagsblogginu og það var til bóta.

[Hilmar Hafsteinsson (IP-tala skráð) 1.11.2013 kl. 16:08]

Bestu þakkir fyrir einstaklega fróðlega samantekt Trausti.

Ég vil nota tækifærið og gera orð ÁHB að mínum: "Ég vil leyfa mér að biðja alla að reyna að stöðva skítkast og stóryrði og er besta ráðið að svara aldrei þeim sem fara yfir strikið."

Einelti í vefheimum er ekki hótinu skárra en á vinnustöðum og skelfilegt að horfa uppá að menn séu gengisfelldir með óhróðri og illu umtali. Það ber auðvitað að loka á menn sem leyfa sér að kalla samborgara sína t.d. "heimska, fattlausa, kolruglaða, með kjaftæði, leiðindi og tómt rugl og taki engum rökum".

Ég treysti því að þú takir á þeim einstaklingum sem vaða uppi með svívirðingar af þessu tagi sem varða reyndar við meiðyrðalöggjöfina.

[Sigurður Þór Guðjónsson, 2.11.2013 kl. 20:14]

Ég vil taka undir það að leitt sé þegar athugasemdakerfið á bloggsíðum er misnotað. En mér finnst líka rétt sem ég sagði um daginn að það sé ekki hægt að ætlast til þess að menn bregðist aldrei við ef einhver heldur uppi stöðugum ónotum og lítilsvirðingum í garð annara mánuðum og jafnvel árum saman, komandi jafnvel inn á síður bloggara með athugasemdir til þess eins að hæðast að öðrum bloggurum þó sá  sem fyrir því verður tengist ekki viðkomandi bloggfærslu á neinn hátt. Eitt er að fara yfir strikið einu sinni eða tvisvar eða þrisvar í hita leiksins, annað að iðka þann leik svona nánast að staðaldri. Og mér finnst hreinlega eitthvað rangt og meðvirknislegt við það að menn bara þoli slíkt endalaust. Og ekki er það síður meðvirknislegt að þegar svo einhver bregst loks ærlega við að þá - og þá fyrst - séu menn áminntir um að misnota ekki athugasemdakerfið. Svo er kórónan á öllu saman þegar einmitt sá sem verstur hefur verið notar þá tækifærið til að slá sig til riddara og tala um einelti gegn sér.   

En framvegis ætla ég ekki að bregðast neitt við athugasemdum Hilmar Hafsteinssonar eins ég hvatti menn reyndar til fyrir skemmstu og eins og ég hef oftast nær gert. Sé eftir því að hafa farið yfir strikið einu sinni gegn honum í orðalagi. En ég endurtek að það er eitthvað rangt og meðvirknislegt við það að menn misnoti athugasemdakerfið mánuðum og jafnvel árum saman og allir eigi þá bara að láta eins og ekkert sé. Kóa með honum.  

 

[Sveinn Atli Gunnarsson, 3.11.2013 kl. 11:22]

Sigurður - ég tek undir með þér.